Γράφει ο Γιώργος Τοκμακίδης για την Κουλτουρόσουπα
Μετά από το αφιέρωμα στις τρεις προηγούμενες ταινίες της σειράς επιστημονικής φαντασίας «Πλανήτης των Πιθήκων», ήρθε ο καιρός να μιλήσουμε για τη νέα κινηματογραφική προσθήκη στον κόσμο των «Πιθήκων». Το έργο που είχε να επιτύχει κινούταν σε μια πληθώρα αξόνων, στην σκηνοθεσία, το σενάριο, τις ερμηνείες και τα ψηφιακά μέσα. Πάμε να δούμε τι υποσχέσεις έδωσε η νέα ταινία, και αν στο τέλος της ημέρας καταφέρνει να τις τηρήσει !Ο λόγος για το πολυαναμενόμενο: «Πλανήτης Των Πιθήκων: Το Βασίλειο» (2024).
Υπόσχεση:
Η ιδέα για μία ιστορία που θα δείχνει την πορεία των πιθήκων γενιές μετά από τον κύριο πρωταγωνιστή, Σίζαρ, υπήρξε στο τραπέζι από τη δεύτερη κιόλας ταινία με τίτλο: «Πλανήτης των Πιθήκων: Η Αυγή» (2014). Ο τότε σκηνοθέτης Ματ Ριβς γνώριζε τις δυνατότητες και τις προοπτικές της ιστορίας, αλλά ήξερε ότι δεν είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου. Αρκέστηκε στο να μεταφέρει στο κοινό του δύο από τις καλύτερες ταινίες της σειράς δίνοντας την κατεύθυνση που οφείλει πια να ακολουθήσει το σύμπαν των «Πιθήκων». Μετά από δέκα χρόνια και στα χέρια ενός άλλου σκηνοθέτη μπορούμε να πούμε ότι έφθασε η στιγμή για το νέο βήμα. Ένα διάβημα που θα προχωρήσει την ιστορία, μία απαιτητική απόπειρα, και θα δημιουργήσει από την αρχή χαρακτήρες με βάθος και ενδιαφέρον, μία δύσκολη δοκιμή. Είναι όμως κραταιό και στιβαρό όπως οι ταινίες που προηγήθηκαν;
Πλοκή:
Βρισκόμαστε πολλές γενιές μετά από τον θάνατο του πρώτου ηγέτη των πιθήκων, Σίζαρ. Οι πίθηκοι έχουν διαχωριστεί σε ομάδες, φατρίες και ζουν ξεχωριστά. Ο Νόα, μέλος της φυλής των αετών επρόκειτο να προβεί σε τελετή ενηλικίωσης, όταν όλη του η ζωή θα αλλάξει άρδην μέσα σε μία νύχτα. Ένα ταξίδι θα αρχίσει για τον Νόα μέσα από το οποίο θα κληθεί να ενηλικιωθεί διανοητικά. Θα γνωρίσει από πού προέρχεται το γένος των πιθήκων, ποιοι ήταν οι άνθρωποι και θα επιχειρήσει να σώσει τη φυλή του από τη μεγαλομανία ενός βασιλιά πιθήκου!
Σκηνοθεσία:
Οι παραγωγοί διαλέγουν έναν νέο σκηνοθέτη να αναλάβει τη δημιουργική σκυτάλη και δίνουν σημασία στις λεπτομέρειες. Επιλέγουν τον Γουές Μπολ, σκηνοθέτη της τριλογίας των δυστοπικών και φουτουριστικών ταινιών του «Λαβύρινθου» (MazeRunner, 2014-2018). Ο Μπολ, μέσα από την εμπειρία του γνωρίζει με ποιον τρόπο να χειριστεί έφηβους χαρακτήρες σε ένα μεταποκαλυπτικό περιβάλλον και αυτό ακριβώς κάνει. Δεν επιτρέπει στον εαυτό του να ξεφύγει. Γνωρίζει που καταλήγει η γενικότερη ιστορία που έχει στα χέρια του και επικεντρώνεται στο να την κάνει όσο το δυνατόν πιο ενδιαφέρουσα και φρέσκια.
Ο δημιουργός κάνει την εξής διάκριση. Ταυτίζει ιστορικά την πρώτη τριλογία με την λίθινη εποχή και κατ επέκταση τη δεύτερη τριλογία με την αμέσως επόμενη εποχή, την εποχή του Χαλκού. Αυτό δίνει το έναυσμα να προσεγγίσει τους πιθήκους και τις κοινωνίες τους με έναν τρόπο πιο εξελιγμένο, αλλά όχι καινοτόμο και μοντέρνο. Η εποχή του Χαλκού ήταν ένα μεγάλο βήμα για το γένος των ανθρώπων, αλλά παρέμειναν πρωτόγονοι παρά την ανάπτυξη και την εξέλιξη των πολιτισμών τους. Έτσι απεικονίζονται και οι πίθηκοι, εξελιγμένοι στην ομιλία, την κίνηση και τον στοιχειώδη ρουχισμό, αλλά με μία κάποια στασιμότητα ως προς τη διαμόρφωση ιδεολογίας.
Αφήνει πίσω του το βαρύ και γκρίζο κλίμα που επικρατεί στην προηγούμενη τριλογία και επιδιώκει να φέρει κάτι αλλιώτικο στη γενικότερη ατμόσφαιρα της ιστορίας. Αν και το κοινό δεν έχει συνηθίσει σε αυτή την κατεύθυνση, βρίσκεται σε αυτό το σημείο, όπου μπορεί να την δεχτεί. Κάτι πιο ανάλαφρο είναι αμέσως πιο αδύναμο, με αποτέλεσμα η νέα ταινία να χάνει βαθμούς εκ πρώτης όψεως. Ο ρυθμός όμως παραμένει γρήγορος, ισορροπεί ανάμεσα στην περιπέτεια της «Εξέγερσης» (2011) και στην επένδυση της «Σύγκρουσης» (2017). Μπορεί να μην έχουν την εκάστοτε επική κατάληξη ή τις σκηνές με ιδέα, αλλά η προσπάθεια εξισορρόπησης συνυπολογίζεται στα θετικά.
Ερμηνείες:
Κανένας από τους παλιότερους πρωταγωνιστές δεν επιστρέφει στην ταινία. Ο Άντυ Σέρκις, μολονότι δε διαθέτει κάποιον ρόλο στην ταινία, βρίσκεται εκεί αποκλειστικά για οδηγίες. Είναι ο πρωτεργάτης στη «motioncapture» ερμηνεία και το νέο επιτελείο ηθοποιών έχει ανάγκη από οδηγίες.
Πρωταγωνιστής στον ρόλο του Νόα βρίσκεται ο Όουεν Τιγκ, ένας νέος ηθοποιός, γνώριμος από την τηλεόραση και τη διλογία τρόμου «Το Αυτό» (It, 2017-2019). Ο Τιγκ καταφέρνει να θυμίσει λίγο τον προκάτοχό του Σέρκις, αλλά και να φέρει έναν νέο χαρακτήρα στο σύμπαν των Πιθήκων. Η ερμηνεία του είναι μετρημένη και οι κινήσεις του προσεγμένες. Ο ηθοποιός πέρασε πολύ καιρό στην παρατήρηση αληθινών πιθήκων, αλλά αυτό στην πραγματικότητα δεν τον βοηθάει πλήρως. Ο χαρακτήρας του ανήκει σε μία νέα γενιά πιθήκων που χρησιμοποιεί τον συνδυασμό των καλύτερων στοιχείων των δύο σταδίων της εξέλιξης. Από τη μία, την εγγενή σωματική δύναμη, από την άλλη την ανεπτυγμένη ομιλία, την εξελιγμένη κίνηση, το συναισθηματικά βλέμμα. Μέσα στη συμπλήρωση όλων αυτών των κουτιών, ο ηθοποιός τα καταφέρνει περίφημα, δίχως όμως να υπογραμμίσει το πρωταγωνιστικό του στίγμα.
Συμπρωταγωνιστής και ανταγωνιστής του είναι ο χαρακτήρας του Κέβιν Ντουράντ, «Πρόξιμους Σίζαρ». Ο ηθοποιός έχει μία μακρά εμπειρία και μία ευρεία γκάμα να υποδύεται δεύτερους, τρίτους και τέταρτους ρόλους ανταγωνιστών στις ταινίες. Πάντα έχει ενδιαφέρον ηθοποιοί που έχουν αποδείξει την αξία τους με τα χρόνια, να αναλαμβάνουν μεγαλύτερους ρόλους. Αν και κύριος ανταγωνιστής εμφανίζεται στην ταινία από τη μέση και μετά. Οι σκηνές που τον εμπεριέχουν ανήκουν αποκλειστικά σε αυτόν, καθώς κλέβει την παράσταση! Η ομιλία του στην παραλία είναι μια χαρακτηριστική σκηνή, όπου έννοιες και μηνύματα διαστρεβλώνονται πλήρως. Δεν έχει το κύρος ή τη σοβαρότητα προηγούμενων ανταγωνιστών, αλλά αυτό είναι που τον κάνει ξεχωριστό. Είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεται η ατμόσφαιρα της ταινίας, αλλά και ο χαρακτήρας του Όουεν Τιγκ για να χριστεί ήρωας. Σε συγγραφικό επίπεδο, τα κίνητρα του είναι δικαιολογημένα. Γνωρίζει τα πράγματα που κάποτε έκαναν οι άνθρωποι και θέλει να τα βρει έτοιμα. Δε θα τα κατανοήσει όμως αν δεν ευθύνεται ο ίδιος και το γένος του για τη δημιουργία τους, οπότε από αυτή την άποψη υπάρχει μια τραγική έκφανση στον χαρακτήρα του.
Το καστ των ηθοποιών που υποδύονται τους πιθήκους συμπληρώνουν οι Πήτερ Μάκον, Λίντια Πέκαμ και Τράβις Τζέφρι. Ο Μάκον έρχεται να αντικαταστήσει τον χαρακτήρα της Κόνοβαλ, «Μορίς», αφού πρόκειται για έναν διανοούμενο ουρακοτάγκο που ανήκει στο τάγμα του Σίζαρ. Η εμφάνιση του χαρακτήρα του ανανεώνει τον τόνο, καθώς προσφέρει διασκεδαστικές στιγμές σε σεκάνς που θέτουν τον πρωταγωνιστή σε σκέψεις. Οι Πέκαμ και Τζέφρι είναι περιφερειακοί χαρακτήρες με μεγάλο ρόλο στην αρχή και στο τέλος. Είναι σύντροφοι του πρωταγωνιστή και μέσα από τη δυναμική τους οι θεατές αρχίζουν να δένονται συναισθηματικά. Σίγουρα, μία επόμενη ταινία ίσως να ενδυναμώσει τη μεταξύ τους σχέση, αλλά και εκείνη που αναπτύσσεται ανάμεσα σε αυτούς με το κοινό. Οι ηθοποιοί κάνουν καλή δουλειά με τις χορογραφίες και ακολουθούν τους προηγούμενους.
Υπάρχουν όμως και ηθοποιοί από το στρατόπεδο των ανθρώπων, λίγοι, αλλά έλλογοι. Σε αυτό το στάδιο της ιστορίας, οι άνθρωποι έχουν γυρίσει σε μία πρωτόγονη κατάσταση, όπως είχε εισάγει η πρώτη ταινία «Πλανήτης των Πιθήκων» το 1968. Ο χαρακτήρας της Μέι, που την υποδύεται η Φρέγια Άλαν ανήκει στη δική της κατηγορία, σε μία μοναδική κατηγορία; Η ηθοποιός φέρνει ερμηνεία μέσα στην υπάρχουσα ερμηνεία και σε συνεννόηση με τον σκηνοθέτη κρατάει το ενδιαφέρον των θεατών αμείωτο. Μπορεί ο χαρακτήρας της να υπάρχει λόγω του γενικού κύματος των δυναμικών πρωταγωνιστριών στο Χόλυγουντ, αλλά απέχει πολύ από αυτό και από τις αδυναμίες αυτής της προσέγγισης. Είναι το κλειδί της ιστορίας που «ξεκλειδώνει» πιθανές συνέχειες που θα εξετασθούν σε νέες ίσως ταινίες.
Ο δεύτερος ηθοποιός-έκπληξη που εμφανίζεται είναι ο Γουίλιαμ Μέισι. Ο ηθοποιός έχει συμμετάσχει παντού και έχει υποδυθεί τον οποιονδήποτε. Λόγω του διαμετρήματος του ηθοποιού είναι λογικό να επιβίωσε σε σχέση με τους υπόλοιπους! Πέρα από τους αστεϊσμούς, ο Μέισι φέρνει έναν διαφορετικό χαρακτήρα από αυτόν της Μέη, καθώς και μία οπτική γωνία συμβιβασμού.
Τεχνικό μέρος:
Όλες οι ταινίες της σειράς από τη στιγμή που διάλεξαν να προχωρήσουν με τη ψηφιακή εγκατάσταση έδωσαν εξαιρετικό βάρος σε αυτό τον τομέα. Η νέα ταινία δεν αλλάζει κατεύθυνση, αλλά βελτιώνει την υπάρχουσα με ολοένα και περισσότερο εξελιγμένα λογισμικά ψηφιακής αποτύπωσης. Τα πρόσωπα των πιθήκων φαίνονται πολύ ρεαλιστικά και σε αυτό οφείλεται η προβολή των μικρών λεπτομερειών, ρυτίδες, σημάδια, μεμονωμένα χαρακτηριστικά, είναι όλα εκεί. Το μόνο μειονέκτημα, η τρικλοποδιά των ίδιων συντελεστών στο έργο τους είναι η υπερβολική αυτοπεποίθηση στο ψηφιακό περιβάλλον. Το τμήμα κάνει ιδιαιτέρως καλή δουλειά στο να σχεδιάσει έναν κόσμο που έχει παραδοθεί στη φύση και έχει επιστρέψει σε μία πρωθύστερη κατάσταση με έντονο ανθρώπινο αποτύπωμα. Το θέμα είναι ότι η χρήση ψηφιακών μέσων τόσο στο περιβάλλον όσο και στους χαρακτήρες παύει να ξεγελάσει τα μάτια των θεατών. Ο Ματ Ριβς και το επιτελείο του είχε καταφέρει να κρατήσει την ισορροπία με εξωτερικά γυρίσματα. Η προσέγγιση ωστόσο είναι συνειδητή απόφαση, με τον σκηνοθέτη να συγχαίρει τον τρόπο ψηφιακής κινηματογράφησης του Τζέϊμς Κάμερον στη δεύτερη ταινία «Άβαταρ» (Avatar: The Way Of Water, 2022).
Η μουσική του Τζον Πισάνο ακολουθεί τη λογική και τις νότες της προηγούμενης ταινίας. Έχει ήχους που θυμίζουν παιδικό νανούρισμα, αλλά ενισχύονται και κλιμακώνονται με μετριοπαθή έγχορδα και ηχηρά κρουστά. Δεν πρόκειται για έναν ήχο που μένει, αλλά ταιριάζει αρκετά στις σεκάνς που καλύπτει. Το θέμα συγκεκριμένα που συνοδεύει την αναρρίχηση στη αρχή, εισάγει τον νέο ρυθμικό τόνο της ταινίας. Σκηνοθέτης και συνθέτης εργάζονται από κοινού για να περάσουν όλες τις πληροφορίες ηχητικά στο κοινό.
Αποτίμηση:
Η συνέχεια μίας πολύ πετυχημένης τριλογίας θέτοντας νομοτελειακά το πλαίσιο δεν μπορεί να ξεπεράσει τους προκατόχους της. Αυτό δε σημαίνει ότι αποτυγχάνει στον σκοπό της. Αντιθέτως, γνωρίζει ότι δεν μπορεί να είναι τόση καλή σε σχέση με αυτά που προηγήθηκαν και δεν το προσπαθεί. Χαράζει τη δική της πορεία και φιλοδοξεί να αντιμετωπιστεί σαν μία νέα αρχή με έντονη υπόσχεση για το μέλλον. Υπό αυτό λοιπόν το πρίσμα λαμβάνεται υπόψη η φύση της συγκεκριμένης ταινίας, σαν μία νέα εκκίνηση δηλαδή με γνωστές παραδοχές και βλέμμα προς το μέλλον.
Θα έβαζα με ταπεινότητα όπως πάντα ένα 7,3/10
Ο πλανήτης των πιθήκων: Το βασίλειο (Kingdomof the planet of the apes, 2024) εγχρ.
Διάρκεια: 2 ώρες και 25 λεπτά Είδος: Επιστημονική φαντασία/περιπέτεια Σκηνοθεσία: Γουές Μπολ Πρωταγωνιστές: Όουεν Τιγκ, Κέβιν Ντουράντ, Φρέγια Άλαν, Πήτερ Μάκον, Γουίλιαμ Μέισι, Λίντια Πέκαμ και Τράβις Τζέφρι
