Ήσυχες εκρήξεις, ταινία που πρέπει να διδάσκεται στα πανεπιστήμια και μια που μελλοντικά θα θεωρείται κλασική… και επιμένω…διαβάστε πρώτα αυτό, αλλιώς θα χαθούμε στη μη-μετάφραση.
Γράφει ο Μανώλης Ιωαννίδης για την Κουλτουρόσουπα
.png)
Olga, 2021, 86 λεπτά, αθλητικό – πολιτικό δράμα
Διαθέσιμο ως: Τετάρτη, 5 Νοεμβρίου, 23:59
Ανήλικη πρωταθλήτρια ενόργανης που προορίζεται για Ολυμπιακούς (Όλια/Όλγκα/Όλγα) αναγκάζεται να φύγει απ’ την πατρίδα της (Ουκρανία) εν μέσω πολιτικού αναβρασμού (2013-2014), αφήνοντας δημοσιογράφο, ιδεαλίστρια μαμά στα χαρακώματα και φίλους και συμπατριώτες μπρος στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα.
Πιο αργή, φαινομενικά ήσυχη ταινία που μπλέκει το προσωπικό με το πρωτόγνωρα πολιτικό παρουσιάζοντας τις βαριές θεματικές της χωρίς φρου-φρου ή/και αρώματα αλλά και χωρίς σοβαροφάνεια και δηθενιά.
.png)
Πρόκληση Ν’ απεγκλωβιστεί κανείς απ’ την, κατά τ’ άλλη υπέροχη, χολιγουντιανή νόηση των ταινιών: δράση, σασπένς, ανατροπές, cut ανά μισό δευτερόλεπτο (το τελευταίο δεν είναι υπέροχο). Ν’ αφήσει τους χαρακτήρες να ξεδιπλωθούν σε μια ημι-ντοκουμενταρίστικη συνθήκη. Υπάρχουν συγκρούσεις κι εκρήξεις. Αυτές που δεν ακούγονται ή φαίνονται όμως πρέπει να ανακαλυφθούν.
Ατάκα Δεν ξεχωρίζω κάτι στο σενάριο. Μια ατάκα μου προκάλεσε χαρά, κρίνοντας από εικόνες αστυνομικού πολιτισμού, όπως επιδεικνύεται σε διαδηλωτές: “Φρίκαρα. Κι έτσι πέταξα τη μολότοφ μου. Στον μπάτσο. Λαμπάδιασε ολόκληρος”. Λέει η κλαμένη έφηβη φίλη της Όλια μέσω βιντεοκλήσης.
Πορνογραφικότητα Χωρίς μέλια και υπερβολές, κοντινή σύνδεση με την παγερή, μπερδεμένη Όλια. Που εκτός απ’ την εφηβεία έχει ν’ αντιμετωπίσει κυρίως τη νοητική εφηβεία των ηγετών που λατρεύουν τη βία ως γλώσσα επικοινωνίας. Σε λίγο παραπάνω μελό δε θα ‘λεγα όχι, πάντως.
Αδεσποτοσύνη Ακολουθούμε την πρωταγωνίστρια σε μια ανήκουστη κατάσταση και σε μεγάλο βαθμό χανόμαστε στον λαβύρινθό της. Πράγμα θετικό. Αν και, για μένα, προς το τέλος υπάρχει περισσότερη αδεσποτοσύνη, που οδηγεί σε ασάφεια. Πρόβλημά μου.
Ρέμβη Και να μην κερδίσει το φιλμ τον θεατή στις παραπάνω κατηγορίες, δε γίνεται να μην κεντρίσει το ενδιαφέρον το αυθεντικό υλικό απ’ τις εμφυλιοπολεμικές εικόνες της Ουκρανίας το μακρινό 2013-2014. Εμφυλιοπολεμικές τότε, σκέτο πολεμικές τώρα. Εξαίρετα.
Ηθοποιία Η αθλήτρια turned ηθοποιός(;) Αναστασία Μπουντιάσκινα πρέπει να κουβαλήσει το εγχείρημα. Και όσο της το επιτρέπουν σκηνοθεσία και σενάριο το κάνει αξιοπρεπώς, όντας μη επαγγελματίας (αν αντελήφθην ορθώς). Μάλλον θα ‘θελα παρεμβατικότερη σκηνοθεσία. Αλλά μάλλον είμαι κι εγώ σφηνωμένη πατάτα με τις ταινίες που συνήθως βλέπω.
Ατμόσφαιρα Αργή, φυσική, ανθρώπινη. Δεν επιβάλλεται, αντικατοπτρίζει τον κόσμο μας με ακρίβεια.
Aftersun, 2022, 97 λεπτά, δράμα ενηλικίωσης
Διαθέσιμο ως: Πέμπτη, 6 Νοεμβρίου, 23:59
Νεαρός, Σκοτσέζος μπαμπάς και κόρη στα σκαλοπάτια της εφηβείας πηγαίνουν ολιγοήμερες καλοκαιρινές διακοπές στην Τουρκία. Και βλέπουμε επεισόδια απ’ αυτές, έτσι όπως τις αναπολεί η πλέον συνομήλικη με τον πατέρα κόρη.
.png)
Ταινία που είδα στο καλύτερο μέρος του κόσμου (i.e. σε θερινό κινηματογράφο). Πλήρωσα εισιτήριο με τα πανέμορφα, λατρεμένα μου, υπέροχα λεφτάκια για να δω, άρα ήθελα να ανταμειφτώ. Δε με ενθουσίασε. Καθόλου. Δεν με ενόχλησε αλλά, όπως με όλες τις ταινίες που δεν πετυχαίνω να συνδεθώ, κάτι μου έλειπε. Ή κατάλαβα ότι μιλάει μια διαφορετική γλώσσα, είναι για κάποιον άλλον.
Fast forward στο τώρα. Και νομίζω ότι είναι μια απίιιιιιιιιιστευτα τρυφερή, γλυκιά, αληθινή ταινία που παρουσιάζει με αγνό τρόπο (στα όρια της πλήξης, όπως και η ζωή δηλαδή) τη σχέση πατέρα-κόρης και το σύμπαν που ώρες-ώρες χωρίζει γονείς και παιδιά. Και αυτό που τους ενώνει.
Απ’ τις ταινίες cinephile που δε με κάνουν cinehater. Και απ’ αυτές που ΣΙΓΟΥΡΑ καταλαβαίνω κάποιον που φεύγει στα είκοσι λεπτά, όσο κι αυτόν που υπολογίζει τις υπόλοιπες ταινίες της ζωής του με βάση αυτήν. Και τους δικαιολογώ αμφότερους!
Απ’ τη μεριά μου, ελπίζω (άσχημη λέξη, αλλά τι να κάνουμε) να διδάσκεται σε κινηματογραφικά εγχειρίδια. Δε λέω ότι τη λάτρεψα, άλλα έχει μια αβάσταχτη αμεσότητα και ομορφιά.
Πρόκληση Να ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗ ΝΙΟΣΤΗ, το τυπικό μοντέλο ταινιών που όλα φαίνεται ξεκάθαρα να οδηγούν κάπου (δεν είναι έτσι η ζωή). Να έχουμε την υπομονή να βουτήξουμε σε μια υπεραληθινή εμπειρία, που σιγοκαίει τους θεατές της (και τους συντελεστές της, τύπου-αυτοβιογραφία γαρ). Να επιτρέψουμε σε Κάλουμ και Σόφι να δείξουν επιτηδευμένα αφιλτράριστα κι πληκτικά ειλικρινά την αδοξότητα όσο και κοσμογονία των αλληλεπιδράσεων μεταξύ γονέων-παιδιών.
Ατάκα “Όταν ήσουν 11, τι νόμιζες ότι θα έκανες τώρα”;
Πορνογραφικότητα Θα καταλάβω, είπαμε, κι όσους κόψουν φλέβα στο ημίωρο αλλά κι όσους κατασυγκινηθούν απ’ την εγγύτητα της απεικόνισης της σχέσης πατέρα-κόρης. Εξαιρετικά δυνατά και από απίστευτα κοντά, τα εντελώς συνηθισμένα τεκταινόμενα.
Αδεσποτοσύνη Δεν υποκλίνεται σε κανέναν αυτή η ταινία, πέραν του εαυτού της. Ερωτήσεις μπορεί να μείνουν αναπάντητες, πλοκές να ξαμοληθούν προς τα οπουδήποτε, να παρουσιάσει άτακτες στιγμές. Αν δεν είναι αυτό απόπειρα για κάτι ειλικρινές και όμορφο, δεν ξέρω τι μπορεί να είναι. Κι αυτό, εγώ το σέβομαι.
Ρέμβη Χωρίς να μ’ απασχολεί στο ελάχιστο η θεματική (θέλω να πιστεύω ότι γεννήθηκα με μαμά τη Γη και μπαμπά το Νερό- όπως και τα υπόλοιπα λουλουδάκια), βρίσκω θαυμάσια την προσέγγιση γύρω απ’ το θέμα παιδιά-γονείς. Η παραμόρφωση της μνήμης, η κατοπινή κατανόηση, η συνειδητοποίηση, η συγχώρεση, οι τροχιές των ζωών.
Ηθοποιία Δυνατός ο Πολ Μέσκαλλ στον ρόλο του συναισθηματικά στουπωμένου 30άρη. Που καλά-καλά δεν ξέρει ποιος είναι, αλλά προσέχει κι αγαπά ένα κουτσούβελο που έκανε καμιά μεθυσμένη νύχτα που ‘ταν 20. Βάναυσα ειλικρινής η μη-βολικότητά του σε αυτήν την καταστροφική ηλικία. Μιας και γνωρίζουμε ότι κάπου στα 30 βιώνει κανείς τον μεγαλύτερο πόνο, αυτόν του τοκετού, όπου ο ίδιος αναγκάζεται να γεννήσει τον εαυτό του και για πόσα χρόνια. Η μικρή που παίζει τη Σόφι, Φράνικ Κόριο, διαμαντάκι. Αν έχεις παιδί σε ταινία, και το παιδί είναι εκφραστικό… απλά, έχεις ταινία.
Ατμόσφαιρα Ένα κομματάκι ζωής τεμαχισμένο σε μιάμιση ώρα. Με υπερυπέροχες εικόνες, και απουσία (οπτικά πάντα) του γκρίζου που λατρεύεται σαν η απόλυτη αλήθεια των “σοβαρών” ταινιών. Και η θεματική να μην αρέσει, κάνανε παπάδες στη φωτογραφία.
Το Κοινωνικό Δίκτυο (The Social Network), 2010, 115 λεπτά, βιογραφικό δράμα
Διαθέσιμο ως: Σάββατο, 15 Νοεμβρίου, 23:59
Δικαστική διαμάχη του ιδρυτή του Facebook, Μάρκου Ζάκερμπεργκ, με όλο τον κόσμο. Μέσα απ’ αυτήν μαθαίνουμε το πώς και τι γύρω από τη δημιουργία αυτού του κυβερνο-ναρκωτικού, με μεγάλες δόσεις μυθοπλασίας στην αληθινή ιστορία.
Μακάρι σε 50 χρόνια να διδάσκεται αυτή η ταινία σε φοιτητές κινηματογραφικών σχολών, καθιερωμένη ως πρότυπο συγγραφής διαλόγων. Δείχνοντάς τους πώς μπορούν ν’ ανεβάσουν το τέμπο της ταινίας σε ιλιγγιώδεις ρυθμούς και να διατρέχει την ταινία μια ανελέητη λογοδιάρροια που αμφισβητεί το “Show don’t tell” που καπηλεύεται κάθε δηθενιάρης για να πουλήσει μούρη.
.png)
Πρόκληση Να μη χάσεις ατάκα απ’ το οπλοπολυβόλο ονόματι Άααρον Σόρκιν, ο οποίος θα πρέπει μελλοντικά να θεωρείται κάτι σε Orson Welles της γενιάς του. Να μη φτύσεις στην οθόνη κάθε φορά που εμφανίζεται ο Ζάκερμπεργκ ή ο άλλος καραγκιοζάκος, ο ιδρυτής του Napster. Επίσης, να κάνεις αυτοκριτική αναλογιζόμενος ποιος είναι αυτός που έκανε στ’ αλήθεια μάγκα τον Ζάκερμπεργκ. Γιατί είναι μάγκας και μεγάλος, αντάξιος των Bezos, Gates και λοιπών “ιδιοφυιών”- είτε σας αρέσει είτε όχι.
Ατάκα Θα προτιμήσω το κλισέ. Αλλά έχουν κι αυτά κάποτε τη νοστιμάδα τους. Η πρώην στον Μάρκο: “Κοίτα, μάλλον θα γίνεις πολύ πετυχημένος προγραμματιστής. Θα νομίζεις όμως ότι οι γυναίκες δε σε θέλουν, επειδή είσαι σπασίκλας. Μα θέλω να ξέρεις, απ’ τα βάθη της καρδιάς μου, ότι αυτό δε θα ‘ναι αλήθεια. Δε θα σε θέλουν, επειδή είσαι μαλάκας”! BOOMSHAKALAKA!
Πορνογραφικότητα Τόσο όσο. Θεσπέσια ισορροπία δράσης-εσωτερικότητας, ώστε το εκρηκτικό μείγμα να διατηρείται ανέπαφο και να σκάει μπροστά μας κατά το δοκούν. Δεν έχουμε μια κρυόκωλη, αγέρωχη παρατήρηση κινούμενων υποκειμένων στο όνομα μιας δήθεν παροχής ευκαιρίας στον θεατή να δει ότι θέλει. Παρακολουθούμε ενεργητικά νεαρούς στα όρια της νεύρωσης και πού οι ανάγκες του καθενός σέρνουν αυτόν.
Αδεσποτοσύνη Οκέι. Ξέροντας πώς πήγαν τα πράγματα στην πραγματικότητα, δεν μπορούμε να πούμε ότι η έκβαση είναι μυστήριο. Αλλά, γενικά, η ταινία αποφεύγει τις ηθικολογίες και τους διδακτισμούς, ακολουθώντας την ιστορία ενός τύπου που είχε όνειρο να γίνει μούρη. Και τα κατάφερε. Αν υποτάσσεται κάπου, είναι στην έμφαση της ψυχολογικής ανάγκης για σύνδεση και τον τονισμό της- έναν αφέντη που μπορώ να δεχτώ, μιας και χειρίζεται σπουδαία.
Ρέμβη Όντας πλήρως προκατειλημμένος απέναντι σε εκατομμυριούχους/δισεκατομμυριούχους, δε μ’ ενδιαφέρει τίποτα πέραν του ότι η ύπαρξή τους σε πλανήτη που οι μισοί να φάνε δεν έχουν, λέει πολλά για το ανθρώπινο είδος. Καλύτερο προϊόν για ρέμβη ίσως αποτελεί ότι με το που τελείωσε η ταινία, σαν από αντανακλαστικό μπήκα στο Facebook. Σαν ένα καλοκουρδισμένο γρανάζι.
Ηθοποιία Τζέσι Άιζενμπεργκ φυσικά αντιπαθέστατος- άρα τέλειος στον ρόλο. Άντριου Γκάρφιλντ κολλάει σαν αράχνη στον ρόλο του ηθικού (όχι φαρισαϊκού) αντίβαρου- υπέροχος ως συνήθως. Τζάστιν Τίμπερλεϊκ nσυγχρονίζεται με το υπερκινητικό mood της υπόθεσης- άξιος. Άρμι Χάμερ σε διπλοβάρδια- να τον φας είναι!
Ατμόσφαιρα Αφού πρόκειται για επαγγελματίες που ξέρουν τη δουλειά τους, έχουμε και τη ζητούμενη έντονη, χωρίς να γίνεται υπερβολικά δραματική, ατμόσφαιρα. Σπίθες πετάγονται από παντού, ένα παρατεταμένο σπριντ που ξέρει πώς να πιέζει χωρίς να πνίγει.
