Γράφει η Αννια Κανακάρη για την Κουλτουρόσουπα
Μεγαλώσαμε πιστεύοντας στον Άγιο Βασίλη, τον γλυκύτατο ασπρομάλλη κύριο που ντυμένος στα κόκκινα, κατορθώνει κάθε παραμονή Χριστουγέννων να μοιράσει, μέσα σ’ ένα βράδυ, δώρα σε όλα τα παιδιά του κόσμου. Πρόκειται αναμφισβήτητα για τον αγαπημένο άγιο των παιδιών, μια ευγενική μορφή που συγκεντρώνει στο πρόσωπό του όλη την μαγεία των Χριστουγέννων.
Τι όμορφη ιδέα πράγματι! Να υπάρχει ένας άνθρωπος που ο σκοπός της ζωής του είναι να προσφέρει χαρά, που δουλεύει όλο τον χρόνο για να ετοιμάσει παιχνίδια, που δεν ξεχωρίζει τα παιδιά ανάλογα με την χώρα προέλευσής τους, την κοινωνική ή οικονομική τους κατάσταση. Πόσο ελπιδοφόρο και παρήγορο είναι να πιστεύουμε σε κάτι τόσο απίστευτα καλό, τόσο ανώτερο, τόσο ανιδιοτελές!
Και όμως έρχεται η στιγμή (και δυστυχώς όσο περνάνε τα χρόνια αυτό συμβαίνει όλο και σε μικρότερη ηλικία) που τα παιδιά αρχίζουν να αμφιβάλουν για το αν υπάρχει πράγματι Άγιος Βασίλης. Ερωτήματα και δισταγμοί γεμίζουν το μυαλό τους και απειλούν να σβήσουν την μαγεία, προσγειώνοντάς τα από νωρίς στην ψυχρή πραγματικότητα.
Την στιγμή αυτή, ερχόμαστε και εμείς,οι γονείς, αντιμέτωποι με τις αγωνίες και τα ερωτηματικά τους. Καλούμαστε να διαχειριστούμε μια αρκετά δύσκολη κατάσταση, καθώς δεν θέλουμε φυσικά να τους πούμε ψέματα, ούτε όμως και να τα πληγώσουμε. Τι να απαντήσεις σ’ ένα γεμάτο απορία προσωπάκι που σε κοιτά γεμάτο προσμονή και απαιτεί από εσένα, το άτομο που εμπιστεύεται περισσότερο, να μάθει την αλήθεια: «Υπάρχει στα αλήθεια Αϊ Βασίλης;»
Η πιο διάσημη απάντηση στην ερώτηση αυτή δόθηκε το 1897, όταν η οκτάχρονη Βιρτζίνια Ο’Χάνλον από το Μανχάταν ρώτησε τον πατέρα της Φίλιπ, αν όντως υπάρχει Αϊ Βασίλης. Εκείνος μη ξέροντας πώς να της απαντήσει την προέτρεψε να στείλει την ερώτηση της στην πιο διάσημη, εκείνη την εποχή, εφημερίδα της Νέας Υόρκης, την “THE SUN”, επιβεβαιώνοντάς της ότι αν το δει γραμμένο εκεί, τότε σίγουρα θα είναι αληθινό.
Πράγματι η μικρή έγραψε την παρακάτω επιστολή και την έστειλε στην εφημερίδα: «Αγαπητέ εκδότη, είμαι 8 χρόνων. Κάποιοι από τους μικρούς μου φίλους λένε ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης. Ο μπαμπάς μου λέει «αν το δεις γραμμένο στη Sun, έτσι θα είναι». Σας παρακαλώ, πείτε μου την αλήθεια, υπάρχει Άγιος Βασίλης; Βιρτζίνια Ο’ Χάνλον, 115 WestNinenty-FifthStreet».
Και ενώ κανείς δεν το περίμενε, η Βιρτζίνια έλαβε απάντηση από την εφημερίδα και συγκεκριμένα από τον συντάκτη Φράνσις Φάρσελους Τσερτς.
Η απάντηση που έλαβε ήταν η εξής:
«Βιρτζίνια, οι μικροί σου φίλοι κάνουν λάθος. Έχουν επηρεαστεί από τον σκεπτικισμό μιας εποχής σκεπτικισμού. Δεν πιστεύουν παρά μόνο σε ό,τι βλέπουν. Θεωρούν ότι τίποτα δεν υπάρχει αν δεν μπορούν να το αντιληφθούν με το μικρό μυαλό τους. Όλα τα μυαλά, Βιρτζίνια, είτε είναι ανδρών, είτε παιδιών, είναι μικρά. Όμως, σε αυτό το τεράστιο σύμπαν, ο άνθρωπος είναι τόσο μικρός όσο ένα έντομο, ένα μυρμήγκι, όσον αφορά την ικανότητά του να αντιλαμβάνεται όλη τη γνώση και την αλήθεια που υπάρχει στον απέραντο κόσμο γύρω του. Ναι, Βιρτζίνια, ο Άγιος Βασίλης είναι αληθινός. Υπάρχει, με την ίδια βεβαιότητα που υπάρχουν η αγάπη, η αφοσίωση, η γενναιοδωρία και καθετί που χαρίζει στη ζωή μας ομορφιά και ευτυχία. Αλίμονο! Πόσο μουντός θα ήταν ο κόσμος αν δεν υπήρχε ο Άγιος Βασίλης! Θα ήταν τόσο μουντός όσο αν δεν υπήρχαν και οι Βιρτζίνιες. Δε θα υπήρχε η αγνή πίστη των παιδιών, δε θα υπήρχε η ποίηση, η φαντασία, που κάνουν υποφερτή την ύπαρξή μας. Δε θα εισπράτταμε χαρά παρά μόνο μέσω των αισθήσεων και της όρασης. Το αιώνιο φως, με το οποίο η παιδικότητα γεμίζει τον κόσμο, θα έσβηνε.
Δεν πιστεύεις στον Αϊ Βασίλη; Μπορείς επίσης να μην πιστεύεις στις νεράιδες. Μπορείς να πείσεις τον μπαμπά σου να προσλάβει ανθρώπους να παρακολουθούν όλες τις καμινάδες την παραμονή των Χριστουγέννων για να πιάσουν τον Αϊ Βασίλη, αλλά ακόμη και αν δεν τον έβλεπαν να κατεβαίνει, τι θα αποδείκνυε αυτό; Κανένας δε βλέπει τον Αϊ Βασίλη, αλλά αυτό δεν είναι απόδειξη ότι δεν υπάρχει ο Αϊ Βασίλης. Τα πιο σπουδαία πράγματα στον κόσμο είναι εκείνα τα οποία ούτε οι μεγάλοι, ούτε τα παιδιά μπορούν να δουν. Είδες ποτέ νεράιδες να χορεύουν στα ξέφωτα; Φυσικά και όχι, αλλά αυτό δεν είναι απόδειξη ότι δεν υπάρχουν. Κανείς δεν μπορεί να αντιληφθεί ή να φανταστεί όλα τα θαύματα του κόσμου που είναι αόρατα.
Μπορείς να χωρίσεις τα τμήματα μιας παιδικής κουδουνίστρας και να δεις τι είναι αυτό που προκαλεί τον θόρυβο μέσα της, αλλά υπάρχει ένα πέπλο που καλύπτει τον αόρατο κόσμο, το οποίο ούτε ο δυνατότερος άνθρωπος, ούτε από κοινού η δύναμη των δυνατότερων ανθρώπων που έχουν ζήσει δε θα μπορούσαν να το απομακρύνουν. Μόνο η πίστη, η ποίηση, η αγάπη και η φαντασία μπορούν να τραβήξουν αυτήν την κουρτίνα, ώστε να δουν και να περιγράψουν τη μαγική ομορφιά και το μεγαλείο που βρίσκεται πίσω της.
Άραγε, είναι όλα πραγματικά; Αχ, Βιρτζίνια, σ’ αυτόν τον κόσμο δεν υπάρχει τίποτα πραγματικό και μόνιμο. Δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης; Δόξα τω Θεώ, ο Άγιος Βασίλης υπάρχει και θα ζει για πάντα. Μετά από χιλιάδες χρόνια, όχι μετά από δέκα φορές, δέκα χιλιάδες χρόνια από τώρα, Βιρτζίνια, θα συνεχίσει να δίνει χαρά στις καρδιές των μικρών παιδιών…».
Η απάντηση αυτή που εστάλη στην μικρή Βιρτζίνια, δημοσιεύτηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1897,στην έβδομη σελίδα της εφημερίδας “THESUN”,και παρόλο που δεν ήταν σε τόσο εμφανές σημείο, προκάλεσε αίσθηση στους αναγνώστες, αρχικά στη Νέα Υόρκη και αργότερα σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο συντάκτης της, που ήταν πολεμικός ανταποκριτής του αμερικανικού εμφυλίου, έγινε πασίγνωστος. Το εξαιρετικό κείμενό του, έγινε γνωστό ως “Yes, Virginia, thereis a Santa Claus”και παραμένει έως και σήμερα ένα από τα κορυφαία και πλέον πολυδιαβασμένα άρθραπαγκοσμίως. Ανατυπωνόταν στην εφημερίδα κάθε χρόνο μέχρι το κλείσιμό της το 1950, ενώ έχει μεταφραστεί σε 20 γλώσσες.
Το θρυλικό γράμμα της Βιρτζίνια και η απάντηση που έλαβε αποτελεί ίσως τον καλύτερο ορισμό του πνεύματος των Χριστουγέννων και δικαιολογημένα ενέπνευσε καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι, μεταξύ άλλων: Το 1932, η ιστορία της Βιρτζίνια προσαρμόστηκε σε μια καντάτα παραγωγής NBC (το μόνο γνωστό άρθρο που προσαρμόστηκε σε κλασική μουσική). Το 1945 υπήρξε ως ένθετο στην ταινία μικρού μήκους «SantaClausStory». Το 1954, οΤέξΡίτερ, Αμερικανός τραγουδιστής κάντρι μουσικής και ηθοποιός, κυκλοφόρησε ένα σινγκλ με τίτλο «IsThere a SantaClaus?» βασισμένο στην ιστορία της Βιρτζίνια. Το 1971, κυκλοφόρησε ένα παιδικό βιβλίο με τον τίτλο «Yes, Virginia», το οποίο εικονογραφούσε το άρθρο και περιλάμβανε μία σύντομη ιστορία των βασικών χαρακτήρων. Το 1974, δημιουργήθηκε ένα ειδικό τηλεοπτικό επεισόδιο κινουμένων σχεδίων, με την ιστορία της Βιρτζίνια, το οποίο προβλήθηκε στο ABC, κερδίζοντας βραβείο Έμμυ στην κατηγορία του «Καλύτερου Παιδικού Προγράμματος». Το 1989 στην ταινία «Πράνσερ» ο ηθοποιός Σαμ Έλιοτ διαβάζει τις δύο τελευταίες παραγράφους του άρθρου. Το 1991 προβλήθηκε μια τηλεταινία με τίτλο «YesVirginia, ThereIs a SantaClaus» σε σκηνοθεσία Τσαρλς Τζαρότ και πρωταγωνιστές τους Ρίτσαρντ Τόμας και Τσαρλς Μπρόνσον, ενώ το 1996 έγινε μία προσαρμογή της ιστορίας σε εποχικό μιούζικαλ από τους Ντέιβιντ Κιρτσενμπάουμ και Μάιλς ΜακΝτόνελ και πολλά άλλα.
Αλλά και στην χώρα μας η ιστορία της Βιρτζίνια δεν πέρασε απαρατήρητη. Το 2013 ο Βασίλης Παπαθεοδώρου την έκανε βιβλίο με τίτλο«Ναι, Βιρτζίνια, υπάρχει Άγιος Βασίλης», σε εικονογράφηση της Λίλας Καλογερή από τις εκδόσεις Καστανιώτη, Το βιβλίο βραβεύτηκε με το Βραβείο Ελληνικού Κύκλου του Παιδικού Βιβλίου και το Βραβείο του ηλεκτρονικού περιοδικού «Αναγνώστης», ενώ εντάχθηκε στη λίστα της Νεανικής Βιβλιοθήκης του Μονάχου WhiteRaven με τα 200 καλύτερα βιβλία του 2013 παγκοσμίως.
Την τεράστια απήχηση της ιστορίας αυτής αποδεικνύει επίσης το γεγονός ότι η φράση «Ναι, Βιρτζίνια, υπάρχει … » έχει γίνει ιδιωματική έκφραση, η οποία δηλώνει πως κάτι είναι αλήθεια.
Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν το πόσο σημαντικό τελικά είναι στην ζωή μας το να μάθουμε να πιστεύουμε. Να πιστεύουμε σε κάτι ανώτερο, σε αυτά που δεν μπορούμε να δούμε, που δεν μπορούμε να πιάσουμε με τα χέρια μας, σε αυτά που δεν μπορούμε να αποδείξουμε με την επιστήμη και τη λογική μας.Και αυτό είναι ένα μάθημα που μας το διδάσκει από μικρή ηλικία ο Άγιος Βασίλης. Ένα εξαιρετικά σημαντικό μάθημα. Δεν θα μας κάνει αφελείς, αντίθετα θα δώσει μια ρομαντική διάθεση στην αύρα μας. Θα μας δώσει λίγο παραπάνω χαμόγελο, λίγο χρώμα, λίγη καλοσύνη, αγαθά πολύτιμαστην σύγχρονη πραγματικότητα.
Είχε δίκιο ο Φράνσις ΦάρσελουςΤσερτς.«Ο Άγιος Βασίλης είναι αληθινός. Υπάρχει, όπως υπάρχουν η αγάπη, η αφοσίωση, η γενναιοδωρία και καθετί που χαρίζει στη ζωή μας ομορφιά και ευτυχία.» Αυτή λοιπόν ας είναι η απάντηση στα παιδιά μας όταν μας εκφράσουν τις αμφιβολίες τους για την ύπαρξη του Άγιου Βασίλη. Ας διατηρήσουμε την παιδική αθωότητα όσο μπορούμε περισσότερο. Ας τα βοηθήσουμε να μάθουν να πιστεύουν, σ’ εμάς, στην οικογένεια, στην αλληλοβοήθεια, στον σεβασμό στον συνάνθρωπο, στο κοινό καλό, στην αγάπη… σε ιδέες ανώτερες που θα αποτελέσουν οδηγό στην ζωή τους και θα φωτίσουν το μέλλον τους…
Καλές γιορτές
