Κύριε των δυνάμεων* τι παράσταση κι αυτή η «Δυτική αποβάθρα» του Εθνικού Θεάτρου!
…είδαμε και σχολιάζουμε…
Βρεθήκαμε στο Εθνικό θέατρο για την παράσταση «Δυτική αποβάθρα» του γνωστού και αγαπημένου μας Γάλλου συγγραφέα και σκηνοθέτη Μπερνάρ-Μαρί Κολτές (Bernard-Marie Koltès 1948-1989), σε σκηνοθεσία του Καλλιτεχνικού Διευθυντή της Comédie de Reims και συμπατριώτη του Κορτές, Λουντοβίκ Λαγκάρντ (καμία σχέση με τη Λαγκάρντ!). Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους οι Μαρία Ναυπλιώτου, Θέμις Μπαζάκα, Γιώργος Κοτανίδης , Δημήτρης Λάλος, Μιχάλης Αφολάγιαν κα.
Κατά το δελτίο τύπου… «Η ιδέα για τη «Δυτική αποβάθρα» [1985] γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, στις όχθες του ποταμού Χάντσον, δυτικά του Μανχάταν, όπου υπήρχε ένα μεγάλο, έρημο υπόστεγο που ανήκε στις παλιές αποβάθρες. Εκεί ο Κολτές οραματίστηκε ένα τόπο-πέρασμα όμοιο με σταυροδρόμι, ένα μετά-μοντέρνο γκέτο μύησης ή απώλειας για κάθε καρυδιάς καρύδι που ξεβράζεται δίπλα στο ποτάμι, μια «γκρίζα ζώνη» μεταξύ ζωής και περιθωρίου, ελπίδας και εξαθλίωσης…». Και ουσιαστικά η απαράμιλλη φαντασία του αδικοχαμένου Κορτές, συνθέτει με αφορμή την ερημιά και την απομόνωση μιας αστικής δυτικής αποβάθρας, την ολική απογύμνωση ενός πλήθους ηρώων με διαφορετικές ταξικές καταβολές και κουλτούρες.
Οι φιγούρες του αλληλοεξαρτούνται κλιμακωτά, εκεί στα σκοτεινά και τα υπόγεια και σιγά σιγά οδηγούνται στην τελική ατομική τους πτώση. Συνολικά το έργο/κείμενο σφυγμομετρεί και παρασύρει λαβυρινθικά μέσω μιας συνεχόμενης δράσης λόγου και ωμού ή όπως γραφικά θα περιγράφαμε «κατά-κούτελου» ρεαλισμού.

Δεν έχει απομείνει ίχνος ονείρου εδώ… και η σκηνοθεσία του Λ. Λαγκάρντ [Ludovic Lagarde] ακολούθησε «ιερά» το πνεύμα της γραφής του Κορτές. Το σιωπηλό και ανατριχιαστικό ξεδίπλωμα των σκηνών, συνεπικουρίας και της καλής δραματουργικής επεξεργασίας [Marion Stoufflet], λειτούργησαν ως κύριος μοχλός της πλοκής και της δράσης, κατορθώνοντας το αδιανόητο ενός ενιαίου θεάματος και των ξέχωρων ερμηνειών/ιστοριών.
Εναλλαγές πλούσιες ατομικού-συλλογικού, ατμόσφαιρα εκκωφαντικά σιωπηλή, κύματα λόγου και ήχου και αισθητική απλά απογυμνωμένη όπως αυτή που νιώθεις στην ατέλειωτη αποβάθρα… και στους έρημους σταθμούς. Ως σκηνοθετικό βοηθητικό και ολισθηρό εύρημα, ο λόγος κλασικών συγγραφέων σε video wall( Βίκτωρ Ουγκώ, Χέρμαν Μέλβιλ, Ουίλιαμ Φόκνερ, Τζάκ Λόντον, Τζότζεφ Κόνραντ και Μαριβώ). Σαν να λέμε ένα συνονθύλευμα ανθρώπων, μια «νεκροζώντανη» εικόνα σε μια χώρα παραλίγο ερημική.
Όπως άλλωστε και ο ίδιος ο σκηνοθέτης σημειώνει «Εδώ, λοιπόν, στη μεγάλη χώρα του θεάτρου, την αναστατωμένη, την πληγωμένη από την οικονομική κρίση, σ’ αυτήν θα παίξουμε τη ‘Δυτική αποβάθρα’. Στην Αθήνα, σήμερα».
Δε θέλω να ονειρεύεσαι … ωστόσο εμείς ονειρευτήκαμε και χαρήκαμε με τις ερμηνείες των ηθοποιών και το πραγματικό ομοούσιο (Κύριε των δυνάμεων!) που είδαμε επί σκηνής. Η Μαρία Ναυπλιώτου σε ένα πραγματικό ρεσιτάλ ερμηνείας, η Θέμις Μπαζάκα με μια ερμηνευτική οικονομία πριν το τελικό ατομικό της κρεσέντο, ο Δημήτρης Λάλος απλά εξαιρετικός, ο Γιώργος Κοτανίδης έντεχνα ηθοποιός, ο Νίκος Χατζόπουλος αποκαλυπτικός, ο Μιχάλης Αφολάγιαν στατικά εκφραστικός και οι νεαρότεροι Αναστασία-Ραφαέλλα Κονίδη και Γιάννης Νιάρρος απρόσμενα ικανοί.
Συνοπτικά στα συν [+] της παράστασης…
-η ευφάνταστα απογυμνωμένη σκηνοθετική ματιά του Λ. Λαγκάρντ
-η ερμηνεία της Μαρίας Ναυπλιώτου
-το τόσο απλό και συνάμα συμπυκνωμένο σκηνικό [Antoine Vasseur ]
-τα κοστούμια [Εύα Νάθενα ]
-η μετάφραση του κειμένου από το Βασίλη Παπαγεωργίου
Στα πλην [-]
-οι κουραστικοί φωτισμοί σε πλατεία και σκηνή
-το δυσανάγνωστο (λέξεις & φωτισμός) του video wall
Εν κατακλείδι [=]
η παράσταση «Δυτική αποβάθρα» είναι για το αξιομνημόνευτο και συγχρόνως σαρκαστικά επίκαιρο ενός «θαυματουργού» συγγραφέα καθώς για την έντεχνη αποτύπωση αυτού στο Εθνικό σανίδι [Κύριε των δυνάμεων!].
Βαθμολογία
7,5 στα 10
*Κύριε των δυνάμεων –από το κείμενο της παράστασης, δια στόματος Μαρίας Ναυπλιώτου.
ΥΓ: η τελευταία παράσταση έχει προγραμματισθεί στις 15/6/2014 και θα επαναληφθεί από Σεπτέμβριο.
Ταυτότητα της παράστασης:
Σκηνοθεσία: Ludovic Lagarde
Δραματουργία: Marion Stoufflet
Σκηνικά: Antoine Vasseur
Φωτισμοί: Sébastien Michaud
Κοστούμια: Εύα Νάθενα
Βίντεο: Γρηγόρης Ρέντης
Ήχος: David Bichindaritz
Βοηθός ενδυματολόγου: Αλέγια Παπαγεωργίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Αλέξανδρος Βαμβούκος
Διανομή (αλφαβητικά)
Μιχάλης Αφολάγιαν Αμπάντ
Αναστασία-Ραφαέλλα Κονίδη Κλερ
Γιώργος Κοτανίδης Ροντόλφ
Δημήτρης Λάλος Σαρλ
Θέμις Μπαζάκα Σεσίλ
Μαρία Ναυπλιώτου Μονίκ
Γιάννης Νιάρρος Φακ
Νίκος Χατζόπουλος Κοχ
Φωτογραφικό υλικό