Dybbuk – Ανάμεσα σε δύο κόσμους: Μια φιλότιμη προσπάθεια.. Είδαμε & Σχολιάζουμε.
Το Μπενσουσάν Χαν άνοιξε τις πόρτες του για να μας διηγηθεί μια ιστορία σαν και τη δική του. Ο εκδιωγμός ενός Εβραίου, από τη λαχτάρα του έρωτα και του κορμιού και η επιστροφή του για να πάρει πίσω αυτό που του στερήθηκε. Ο ηθοποιός Μιχάλης Συριόπουλος ανέλαβε τη θέση του σκηνοθέτη και μαζί με άλλους πέντε συμπρωταγωνιστές του, μας παρουσίασε μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση στο έργο του Σάλομ Άνσκι.
Λίγα Λόγια για το έργο: Tέλη 19ου αιώνα. Ανατολική Ευρώπη. Σε μια παραδοσιακή εβραϊκή κοινότητα ο Χανάν, σπουδαστής ιερών κειμένων και η Λέα, κόρη ενός άπληστου πατέρα, ερωτεύονται. Ο Χανάν εισχωρεί στα μυστικά μονοπάτια της αιρέσεως της Καμπάλα καθώς η Λέα οδηγείται σε έναν πλούσιο γάμο υπό τη πίεση του πατέρα της. Ο Χανάν πεθαίνει. Ο έρωτας των δυο νέων ποτέ. Η βασανισμένη του ψυχή δεν ηρεμεί και επιστρέφει ως ντιμπούκ (στοιχειό, τελώνιο) στο σώμα της Λέα. Ο ραβίνος αναλαμβάνει τη διαδικασία του εξορκισμού φέρνοντας στο φως την εύθραυστη φύση του ανθρώπου μπροστά στην μοίρα…
Υπό τον ήχο ενός θλιμμένου βιολιού εισχωρήσαμε στο εσωτερικό του χώρου για να ζήσουμε μια άλλη ιστορία ενός Ρωμαίου και μιας Ιουλιέτας. Η φυσική απόκοσμη αύρα του κτιρίου αποτελεί αβαντάζ για κάθε μία παράσταση ή δρώμενο που εξελίσσεται στο Μπενσουσάν Χαν. Και αυτό συμβαίνει διότι ο θεατής μπαίνει άμεσα στο κλίμα του έργου και στην μυστηριώδη ατμόσφαιρα που αναδύεται μέσα από αυτό. Ως περιπατητές λοιπόν, κινηθήκαμε στα δωμάτια του οικήματος παρακολουθώντας τις θεατρικές πράξεις. Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να αναφέρουμε την εξαιρετική διαχείριση του κοινού καθώς η τοποθέτηση των θεατών ήταν αρκετά μελετημένη ώστε όλοι να έχουν καθαρό πλάνο στην παρουσίαση του έργου. Το μελανό σημείο του χώρου είναι η διαρρύθμιση του, που πολλές φορές δημιουργεί προβλήματα στην παρακολούθηση της εκάστοτε παράστασης, κάτι που στο συγκεκριμένο θεατρικό είχε προβλεφθεί σε ένα πολύ ικανοποιητικό επίπεδο.
Η σκηνοθεσία (+) του Μ. Συριόπουλου όπως και η επί μέρους ποιητική του διασκευή αποτέλεσαν ελπιδοφόρα κομμάτια του έργου. Σε αυτή την αξιόλογη καλλιτεχνική προσπάθεια εντοπίσαμε στοιχεία έμπνευσης, στοιχεία εσωτερικότητας που εξέλιξαν τη παράσταση, καλαισθησία, σωστούς χρόνους και μια σύγχρονη ματιά σε μια παράσταση που ανήκει σε αυτό που λέμε “σκοτεινό” θέατρο. Υπό το φως των κεριών, έχτισε τη σκηνοθετική του εικόνα και καλλιέργησε την απαιτούμενη ατμόσφαιρα που εσωκλείεται στο έργο. Προσέθεσε λυρικότητα με την μελωδία του βιολιού και ανέπτυξε ανά στιγμές την αίσθηση του φόβου και του μυστηρίου στους θεατές. Το εγχείρημα του θα το χαρακτηρίζαμε αξιοπρεπέστατο, όχι όμως ολοκληρωμένο.
.
(-) Η παρουσίαση του έργου ανήκει ακόμα στο στάδιο μιας παράστασης που γεννήθηκε αλλά πρέπει να ωριμάσει ώστε να ενηλικιωθεί. Και αυτό εντοπίστηκε διότι το θεατρικό κείμενο δραματοποιήθηκε και με τη μορφή ενός σκοτεινού παραμυθιού αλλά και ως ένα τελετουργικό δρώμενο, κλονίζοντας μέσα από αυτή την αδόκιμη αλλαγή, το συναισθηματικό τέμπο της παράστασης. Η δυναμική απουσίαζε και από τις δύο περιπτώσεις καθώς τα στοιχεία που έπρεπε να εμπεριέχονται ,όπως η ποιητικότητα ή η έντονη μυσταγωγία έλειπαν, με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη σκηνοθετική εντολή να δημιουργήσει σύγχυση σχετικά με τη ταυτότητα του έργου. Επίσης η προβολή των χαρακτήρων απαιτούσε περισσότερη μελέτη καθώς κάποιοι από αυτούς φαίνονταν υπερβολικοί και άλλοι αδύναμοι χάνοντας έτσι την δυνατότητα να αναδυθεί η ιδιοσυγκρασία του κάθε ήρωα και το βάθος της προσωπικότητας του καθενός. Παρόλο αυτά η προσπάθεια αναγνωρίστηκε ως επιτυχημένη δημιουργώντας προσδοκίες για το μέλλον.
Στο ερμηνευτικό σκέλος ξεχωριστή θέση κατείχε ο εμπνευστής αυτού του εγχειρήματος (Μ.Συριόπουλος), όπου κέρδισε τις εντυπώσεις αποδεικνύοντας για ακόμα μία φορά την ερμηνευτική του δεινότητα. Δυστυχώς, το υπόλοιπο καστ κινήθηκε σε μέτριο επίπεδο και όπως αναφέραμε και παραπάνω η σκηνοθετική καθοδήγηση δεν βοήθησε τις ερμηνείες του έργου. Είναι ένα κομμάτι που πρέπει να βελτιωθεί και να απαντηθούν ερωτήματα που μένουν αδιευκρίνιστα σχετικά με τους χαρακτήρες της παράστασης. Με αυτό τον τρόπο η ανάγνωση αυτού του σπουδαίου κειμένου θα φτάσει εις βάθος και η προβολή του θα υπάρξει πιο ανάγλυφη.
Το τέλος έρχεται, η σκηνή του εξορκισμού φτάνει στο φινάλε της. Τα μαύρα κεριά που κρατάνε οι θεατές σβήνουν. Οι ψυχές των δύο ερωτευμένων αγαλλιάζουν και γίνονται ένα. Όχι η σιωπή τους δεν ήταν θάνατος, ήταν ο όρκος της αγάπης τους που χρίστηκε αθάνατος…
Ακολουθεί η κάθαρση. Το νερό ξεπλένει τις αμαρτίες και όλοι εμείς περπατάμε αθόρυβα στο φευγιό μας… Άραγε πόσο μικροί φαινόμαστε μπροστά σε μεγαλειώδη συναισθήματα;
Εν κατακλείδι,
Μια φιλότιμη καλλιτεχνική προσπάθεια με κίνητρο και ουσία η οποία δημιούργησε τις βάσεις για ένα εξελίξιμο θέατρο πέρα των όποιων αδυναμιών που εντοπίσαμε. Ένα έργο ύμνος στην αγνότητα των συναισθημάτων και την παρουσία της θρησκείας στην πορεία του ανθρώπινου γένους… Άλλοτε ως συνοδοιπόρος και άλλοτε ως εχθρός…
“Οι δίκαιοι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι μόνο όταν παραδίδουν τη ψυχή τους καθαρή. Όταν την επαναφέρουν στην αρχική φωτεινή πηγή της, αφού την απαλλάξουν από τους ρύπους της αμαρτίας. Δεν είναι εύκολο.Η αμαρτία στο κατώφλι καραδοκεί. Όταν μια ψυχή ξαναβρίσκει την αγνότητα της, την αντικαθιστά μια άλλη ψυχή, που ακόμα βασανίζεται από την αμαρτία. Μια γενιά μεταμελείται και η επόμενη είναι χειρότερη…”
Bαθμολογία:
6/10
Πληροφορίες για την παράσταση ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
