Γράφει η Νέλη Βυζαντιάδου για την Κουλτουρόσουπα #μετηματιάτηςνέλης
Η γαλήνη, σύμφωνα με το Βούδα, έρχεται από μέσα μας. Δεν χρειάζεται να την ψάχνουμε έξω. Βλέποντας τη Μελίνα Μποτέλλη όλα αυτά τα χρόνια είμαι παραπάνω από σίγουρη ότι αυτό ισχύει για εκείνη χωρίς αμφιβολία. Θέλω πολύ να μάθω πού οφείλεται αυτή η γαλήνη που καθρεφτίζεται στο πρόσωπό της και που διαχέεται προς τα έξω όπου κι αν αυτή βρεθεί. ‘Νομίζω’, θα εξομολογηθεί, ‘πως ακόμα κι αν ένας άνθρωπος είναι από τη φύση του γαλήνιος, το περιβάλλον επιδρά σημαντικά στη διατήρηση αυτής της γαλήνης. Δυο πράγματα διατηρούν τη φυσική μου γαλήνη. Η Πίστη στο Θεό της Αγάπης και το Θεϊκό έργο. Για να είμαι σαφής, η δική μου γαλήνη οφείλεται στο ότι μπορώ να δίνω και να παίρνω αγάπη από τους ανθρώπους και στο ότι έρχομαι σε άμεση επαφή με το Θεϊκό έργο, δηλαδή τα δάση, τη θάλασσα, τον ουρανό, τα αστέρια, τις ευωδιές, τα ακούσματα, την ομορφιά. Παρόλα αυτά η απόλυτη και συνεχής γαλήνη και ακινησία, κατά τη γνώμη μου, δημιουργεί έλος. Άρα η γαλήνη πρέπει να εναλλάσσεται με την κίνηση. Και η κίνηση να φέρνει τη γαλήνη’.
Ξέρω πως αυτή η γυναίκα, με την οποία έχω την τιμή να συνομιλώ, αφοσιώθηκε με πάθος σε οτιδήποτε με το οποίο ασχολήθηκε γράφοντας ιστορία, που άφησε πίσω της, αλλά και εξακολουθώντας να γράφει ιστορία. Χορός, τραγούδι, θέατρο, τηλεόραση. Αναρωτιέμαι πόσο εύκολο της ήταν να αφήσει μια τόσο έντονη και δραστήρια καθημερινότητα για να την αντικαταστήσει με μια άλλη καθημερινότητα. Πώς ήταν άραγε η μετάβαση από την Αθήνα στη Δράμα; Καθοριστικό ρόλο έπαιξε, σύμφωνα με την ίδια, η σαρωτική παρουσία ενός ανθρώπου στη ζωή της. Του άντρα της. Ήταν φυσικό επακόλουθο η αγάπη να την οδηγήσει στην πόλη της Δράμας. Η αγάπη ήταν αυτή που έφερε τη μεγάλη αλλαγή. Αυτή συνδυάστηκε με την αγάπη της για τη φύση που είχε από τα παιδικά της χρόνια. Με το γεγονός ότι ξυπνά κάθε πρωί και βλέπει μπροστά της τα απίστευτα χρώματα της ανατολής του ήλιου, τις κορυφογραμμές και τα δάση. Στις πόλεις της περιφέρειας, εξηγεί, κάθε άνθρωπος έχει τη δυνατότητα, στα πέντε λεπτά από το κέντρο, να βρεθεί στο βασίλειο των φυτών, των ζώων, των πουλιών. Στην εναλλαγή των εικόνων, των ακουσμάτων και των αρωμάτων. Αν μπορούσε με ένα μαγικό ραβδί θα δημιουργούσε πανέμορφους μικρούς οικισμούς σε όλη την Ελληνική περιφέρεια. Εκεί που θα μπορούσαν τα νέα ζευγάρια να σμίξουν από αγάπη και να γεννήσουν τους νέους Έλληνες, εξασφαλίζοντας παράλληλα την υγεία, την εργασία και την παιδεία των παιδιών τους.
Σκέφτομαι τα λόγια του Πάουλο Κοέλο: ‘Τι είναι επιτυχία; Να μπορείς να πέφτεις για ύπνο κάθε βράδυ με την ψυχή σου γαλήνια’. Και κάτι μου λέει πως αυτή η γυναίκα απολαμβάνει τον ύπνο της κάθε βράδυ. Ήταν όμως πάντα έτσι; Ήταν όλα τόσο εύκολα από την αρχή που πήγε στη Δράμα; Δεν της έλειπε τίποτα από την προηγούμενη βάση της; Απαντά στο ερώτημά μου χωρίς δεύτερη σκέψη λέγοντας πως το μόνο, μάλλον οι μόνοι, που της έλειπαν και της λείπουν από την Αθήνα είναι ο αδελφός της, ο ανιψιός της και οι φίλες της. Βέβαια σε μια ολοκληρωμένη σχέση ενός ανδρόγυνου, όπως υποστηρίζει, το άλλο μέρος γίνεται και αδελφός και φίλος. Της λείπουν επίσης τα ωραία γυρίσματα σειρών και με την ευκαιρία αυτής της συζήτησης εύχεται να μπορέσει σύντομα να τα πραγματοποιήσει. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι στην Αθήνα. Μπορούν να είναι σε οποιοδήποτε μέρος της πανέμορφης πατρίδας μας. Αυτό που της λείπει τέλος είναι οι βόλτες στην Πλάκα, όταν μπορούσε να περπατά μόνη στα δρομάκια της ήσυχα και άφοβα καθώς επίσης η επίσκεψη στα υπέροχα μουσεία της Αθήνας και το Ηρώδειο τις δροσερές νύχτες του καλοκαιριού.
Επιμένω πως δεν είναι πολλοί αυτοί που αποφασίζουν να αφήσουν τα φώτα για να ζήσουν κάπου πιο ήσυχα. Τι κέρδισε τελικά από αυτήν την αλλαγή που δεν ήταν μόνο αλλαγή τόπου κατοικίας αλλά και αλλαγή στάσης ζωής; Η κυρία Μποτέλη λέει πως δεν ξέρουν τι χάνουν αυτοί που δεν αποφασίζουν κάτι τέτοιο. Θα ήθελε πολύ να μπορούσε να πείσει νέους ανθρώπους να αφήσουν την ασφυκτική ζωή της πρωτεύουσας για την ελευθερία της ζωής στην περιφέρεια και ιδιαίτερα στις ακριτικές πόλεις όπως είναι η πανέμορφη Δράμα. Κατά τη γνώμη της η Αθήνα θα έπρεπε να μείνει με το ένα τρίτο του πληθυσμού της και οι Έλληνες να κατοικήσουν, να ζήσουν, να αγαπήσουν και να προσφέρουν σε όλη την επικράτεια. Το δικό της κίνητρο για όλο αυτό ήταν η αγάπη. Κι αυτό που κέρδισε είναι το πιο σημαντικό, όπως το βλέπει, στη ζωή ενός ανθρώπου. Είναι η οικογένεια. Η οικογένεια που μπορεί να είναι δύο ή περισσότερα άτομα. Εκείνη κέρδισε έναν άντρα, τρία παιδιά αστέρια και ως τη στιγμή αυτής της συζήτησης δύο εγγονάκια και ένα που είναι στο δρόμο.
Προσπαθώ να φανταστώ πώς μπορεί να είναι η ζωή σε μια μικρότερη πόλη και ανακαλώ μέρες της δικής μου ζωής που έχω περάσει στη Δράμα και τις οποίες κρατώ στο μυαλό μου με τα ωραιότερα χρώματα. Ναι, η ζωή εκεί είχε άλλους ρυθμούς και άλλη ενέργεια. Και φυσικά όταν έχει κανείς περισσότερο ελεύθερο χρόνο μπορεί να τον αξιοποιεί για περισυλλογή και ενδοσκόπηση. Είναι άραγε έτσι και για την αγαπημένη μας Μελίνα; ‘Ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος εννοείται σε έναν τόπο όπου μπορείς μέσα σε μια ώρα να τελειώσεις όλες σου τις εξωτερικές δουλειές, όπου μπορείς σε δέκα λεπτά να βρίσκεσαι στο χώρο που θέλεις περπατώντας. Άρα μπορείς να διαχειριστείς τον ελεύθερο χρόνο σου όπως επιθυμείς. Για μένα ελεύθερος χρόνος σημαίνει μελέτη και διαρκής προσπάθεια βελτίωσης της υποκριτικής τέχνης. Μετά το 2010 μου δόθηκε η ευκαιρία να δημιουργήσω ακόμα περισσότερες μουσικές παραστάσεις και να συνεργαστώ με καλλιτέχνες της Μακεδονίας και της Θράκης’, η απάντησή της.
Υπέροχη φαντάζει η ζωή που περιγράφει η συνεντευξιαζόμενη. Υπέροχη μα για πολλούς σχεδόν άγνωστη. Οι περισσότεροι περνάμε τη ζωή μας υποτιμώντας μικρές απολαύσεις και χαρές της καθημερινότητας λόγω του ότι κυνηγάμε το όνειρο, την επιτυχία ή τον ίδιο μας τον εαυτό. Αγνοούμε έτσι συνήθειες που θα μας έκαναν καλό αν τις υιοθετούσαμε. Ποιες είναι αλήθεια οι συνήθειες που υιοθέτησε αλλάζοντας σκηνικό ζωής; Περπατά στο υπέροχο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας στο κέντρο της Δράμας και στα θαυμάσια ορεινά και όχι μόνο χωριά του νομού Δράμας. Επισκέπτεται τόπους ψυχικής ανάτασης όπως είναι η ιστορική Μονή της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας στο Παγγαίο και το κελλάκι του Αγίου Γεώργιου Καρσλίδη στο μοναστήρι της Σίψας. Εκεί που νιώθει να απογειώνεται και να ενώνεται με τον Δημιουργό. Σηκώνεται από το πρωί μαζί με τους καταδρομείς από το απέναντι στρατόπεδο και ψάλλει πρωί – πρωί μαζί τους τον Εθνικό Ύμνο ακόμα και όταν η θερμοκρασία είναι 10 υπό το μηδέν. Ο Ύμνος προς την Ελευθερία σε έναν τόπο ελευθερίας με την εικόνα της ελευθερίας του τοπίου μπροστά στα μάτια της.
Τα λόγια της πηγή έμπνευσης για μένα και σίγουρα για πολλούς αναγνώστες. Είχε κι αυτή τις δικές της πηγές έμπνευσης. Κι ήταν πολλές. Της ζητώ να ξεχωρίσει αυτήν που την επηρέασε περισσότερο στη ζωή της. Θυμάται πως από μικρή ηλικία είχε ένα προσόν να παρατηρεί, να καταγράφει στη μνήμη της εικόνες και να έχει απόλυτη γνώση της ευτυχίας ή της δυσκολίας που περνούσε. Η ζωή της έδωσε τη δυνατότητα να γνωρίσει και να συναναστραφεί πολλούς και πολύ σημαντικούς ανθρώπους. Έτσι καταστάσεις και άνθρωποι ήταν και είναι πηγές έμπνευσης. Ήταν και είναι κίνητρα. Βάζει στην κουβέντα μας το έργο που έγραψε πριν από 7 χρόνια και με το οποίο γυρίζει όλη την Ελλάδα επί 7 χρόνια. ‘Δυο γυμνά άσπρα χέρια’, το έργο της. Ένα έργο που της έχει δώσει τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική χαρά ως τώρα πάνω στη σκηνή. Αν λοιπόν θεωρήσουμε πως αυτή, ως τώρα, είναι η κορυφαία της σκηνική επιτυχία και ευτυχία, τότε οι πηγές της έμπνευσής της είναι η οικογένειά της, οι δάσκαλοί της, οι μεγάλοι καλλιτέχνες, οι επιστήμονες που έζησε από κοντά ή μακριά. Και οπωσδήποτε, καταλήγει, μια μεγάλη πηγή έμπνευσης είναι η παρουσία και η επιμονή του άντρα της.
Φτάνοντας σιγά σιγά στην ολοκλήρωση αυτής της συνάντησης σκέφτομαι, και εν συνεχεία μοιράζομαι μαζί της, πως είναι σε μια φάση ζωής που δεν έχει να αποδείξει τίποτα σε κανέναν. Ενδιαφέρομαι να μάθω αν αυτό κάνει πιο εύκολη την πορεία της προς την αυτοπραγμάτωση. Η μοναδική Μελίνα Μποτέλλη με εντυπωσιάζει για άλλη μια φορά με τα λόγια της: ‘Μπορεί να μη χρειάζεται να αποδείξω τίποτα σε κανέναν, όμως η δική μου αυτοπραγμάτωση είναι να προσπαθώ, μέσα στον κόσμο της βίας και της χυδαιότητας που ζούμε, να γίνομαι διαρκώς καλύτερος άνθρωπος και καλύτερη ηθοποιός’.
Επιστρέφοντας στο ζήτημα της γαλήνης, που ήταν άλλωστε το κεντρικό θέμα αυτού του άρθρου, δανείζομαι τα λόγια της Αγγλίδας ποιήτριας Άφρα Μπεν: ‘Εκείνη η τέλεια γαλήνη στη ζωή που δεν μπορεί να βρεθεί παρά μόνο στην απόσυρση, σε έναν καλό φίλο, σε μια καλή βιβλιοθήκη’. Προσκαλώ την κυρία Μποτέλη να μοιραστεί μαζί μας μια εικόνα που έρχεται στο μυαλό της και με την οποία συμβολίζει την εσωτερική ηρεμία. Εκείνη παίρνει χρώματα και πινέλα για να ζωγραφίσει απαντώντας: ‘Γαλήνη είναι να βυθίζομαι μέσα στα γκριζογάλανα μάτια του εγγονού μου. Χαρά της Ζωής και Γαλήνη είναι το γέλιο της εγγονούλας μου. Η γαλήνη ήταν για μένα φέτος τον Ιούλιο, όταν καθόμασταν με τον άντρα μου σε ένα μπαλκόνι πάνω από τη θάλασσα, διαβάζαμε τα ωραία μας βιβλία, σηκώναμε τα μάτια και βλέπαμε το δρόμο του φεγγαριού μέσα στη θάλασσα. Γαλήνη ήταν και είναι να βλέπω τα ψάρια στο βυθό και τους χορούς τους. Γαλήνη είναι σε θάλασσα ακύμαντη να περιβάλλομαι από δάση, με όλες τις αποχρώσεις του πράσινου και ανάσκελα στη γαλήνια επιφάνειά της, με τα χέρια ανοιχτά να κοιτώ τον ουρανό και να λέω ‘Σ’ ευχαριστώ Θεέ μου’’.
Μια ευτυχισμένη ζωή έχει να κάνει με τη γαλήνη του νου, είπε ο Κικέρων. Συνδυάζω όλα αυτά που μοιράστηκε μαζί μου η υπέροχη αυτή γυναίκα με όλα εκείνα που δουλεύουν μέσα μου εδώ και χρόνια και που προσπαθώ να τα κρατώ σαν πολύτιμους θησαυρούς. Κλείνω αυτό το άρθρο με μια αίσθηση ηρεμίας και πληρότητας. Είναι μεγάλη υπόθεση να μπορεί κανείς να βρει νόημα σε κάτι που δυστυχώς οι περισσότεροι το θεωρούν δεδομένο. Κι είναι σπουδαίο, πολύ σπουδαίο, να συνεχίζει κανείς να προσπαθεί να βελτιώνεται επιδιώκοντας να συνδυάσει τη γαλήνη με την κίνηση στη ζωή του. Ευχαριστώ από καρδιάς τη Μελίνα Μποτέλλη για αυτό το δίδαγμα ζωής!
Δείτε όλα τα άρθρα της Νέλης Βυζαντιάδου με μια ματιά ΕΔΩ
