Συνέντευξη στηv Καλλιόπη Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα
Η κομβική φράση του τίτλου, ειπωμένη από τον ίδιο αυτολεξεί, αποδίδει από την… κορφή ως τα νύχια την ποιότητα ενός καλλιτέχνη που πολλοί χαρακτηρίσαμε «φαινόμενο»… διότι είναι εξαιρετικά σπάνιο, για να μη πούμε μοναδική ίσως περίπτωση, να συναντάς έναν 26άρη πιτσιρικά σκηνοθέτη που συνδυάζει το εκρηκτικό πάθος της νιότης με την βαθιά κουλτούρα ενός διανοούμενου, έχοντας διαγράψει σε 6-7 μόλις χρόνια μια θεατρική πορεία θεαματική με «ασθμαίνουσα» δραστηριότητα, χαρακτηρισμένη από ιδιαίτερα ψαγμένες, «δύσκολες» επιλογές με καλλιτεχνική ποιότητα και διαρκή αναζήτηση, στοχεύοντας στο «ξεβόλεμα», τόσο του ίδιου όσο και του θεατή…
Στοιχήματα με ρίσκο και αδρεναλίνη που κατακτά με άνεση, κερδίζοντας την καταξίωση ως δυνατό μυαλό και σπουδαίο σκηνοθετικό ταλέντο, πριν καν αγγίξει τα τριάντα του χρόνια!
Απόφοιτος του «Καλλιτεχνικού Σχολείου Θεσσαλονίκης- Δ. Χορν» και αριστούχος της «Ανώτερης Δραματικής Σχολής Ανδρέας Βουτσινάς», έχοντας επιπλέον παρακολουθήσει πλήθος θεατρικών σεμιναρίων, συμμετείχε ως ηθοποιός σε πολλά πολιτιστικά δρώμενα επίσημων φορέων της πόλης και από το 2017 ίδρυσε την «Ομάδα Θεάτρου Πρόταση», όπου πέραν των πρωτοποριακών παραστάσεων που σκηνοθετεί με αδιάλειπτη και έντονη παρουσία, οργανώνει ποικίλες θεατρικές εκδηλώσεις, ημερίδες, διαλέξεις, συζητήσεις, εργαστήρια κλπ. με διακεκριμένους καλεσμένους, σε μια πραγματική έκρηξη καλλιτεχνικής δημιουργίας με αυθεντικό όραμα…
Με αφορμή την παράσταση «Μαιευτήριο» του Θ. Τριαρίδη που ανεβαίνει από τις 18 Οκτωβρίου στο Θέατρο Τ, ο εμπνευσμένος σκηνοθέτης της Στέλιος Βραχνής, αποκαλύπτεται εκ βαθέων στην Κουλτουρόσουπα…
- Πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο, θα ρωτήσουμε αρχικά ποιο ήταν το περιβάλλον και τα ερεθίσματα που διαμόρφωσαν τη σημερινή καλλιτεχνική σου φύση;
Προέρχομαι από δυο εξαιρετικά λαϊκούς γονείς, όπου με παρόπλισαν με ερεθίσματα, ιδιαίτερα ακούσματα και υφές που αφορούσαν περισσότερο στη μουσική και μού πέρασαν ύπουλα το μικρόβιο. Δυο γονείς που επέμεναν να φοιτήσω στο Καλλιτεχνικό Σχολείο (παρόλο που δεν ήθελα), με τροφοδότησα με αυτοπεποίθηση και μου δίδαξαν να είμαι αυτάρκης και αυτοδημιούργητος. Σίγουρα τεράστια πηγή ερεθισμάτων εξίσου ήταν το ίδιο το Καλλιτεχνικό Σχολείο, όσον αφορά τη θεατρική μου παιδεία και κυρίως οι άνθρωποι που δίδασκαν εκεί – τους οποίους θεωρώ μέχρι και σήμερα μέντορες μου. Έπειτα η εμμονή μου με την ποίηση, το ρεμπέτικο και την κλασική μουσική, από αρκετά μικρό, με διαμόρφωσε σημαντικά. Σίγουρα όμως δεν θα ήμουν τίποτε χωρίς τις καλλιτεχνικές μου αναφορές που από μικρός ερευνούσα (τον Suzuki, τον Wilson, τον Vasiliev, τον Λεκόκ, τον Βουτσινά και φυσικά τον Βογιατζή ) αλλά και τις αναφορές εκείνες που κυνηγούσα παντού τις δουλειές τους (τον Τερζόπουλο, τον Μαρμαρινό, τον Ostermaier, τον Λιβαθινό) και τους Δασκάλους που επέλεξα να με διαμορφώσουν ως το πιο βαθύ μου σημείο.
- Θα μπορούσες να ανακαλέσεις στη μνήμη και να περιγράψεις το συναίσθημα, τις σκέψεις και τις προσδοκίες στο ξεκίνημά σου;
Είχα τεράστια άγνοια κινδύνου και ένα άσβεστο πάθος που εξακολουθώ να διατηρώ. Ήξερα ότι όλα με ωθούσαν προς τη σκηνοθεσία. Υπήρχε μέσα μου σαν σκοτεινή δίνη. Όταν λοιπόν, ξεκίνησα το 2016 (υπό την καθοδήγηση των Δασκάλων μου), η αλήθεια είναι, ότι αισθανόμουν αρκετά βέβαιος για αυτό που πήγαινα να κάνω. Ήθελα να δοκιμαστώ σε αυτό το πεδίο και το έκανα. Πως φτάσαμε εδώ που φτάσαμε…δεν κατάλαβα.
- Ως ηθοποιός στα πρώτα σου βήματα, έβαζες νοερά τον εαυτό σου στη θέση του σκηνοθέτη και επιχειρούσες παρεμβάσεις; Υπήρξε καθοριστικό σημείο που σε οδήγησε σε αλλαγή πορείας;
Ως φοιτητής στη Δραματική Σχολή αλλά και ως ηθοποιός ποτέ μου δεν παρέμβαινα. Ήθελα να βουτάω όσο πιο ειλικρινά μπορούσα. Αλλά η υποκριτική ήταν κάτι που δεν με αφορούσα τόσο, ούτε με συγκινούσε όσο η σκηνοθεσία.
- Στη σύντομη αλλά εντυπωσιακή διαδρομή σου, το πρώτο που ξεχωρίζει είναι οι ψαγμένες ή «δύσκολες» επιλογές σου και το ερώτημα είναι με ποια κριτήρια προβαίνεις σε αυτές;
Δεν το σκέφτηκα ποτέ έτσι. Ανεβάζω τα έργα εκείνα που με μετακινούν αρχικά ως αναγνώστη. Πρώτα από όλα είμαι ένας δεινός αναγνώστης. Η ανάγνωση με υποκινεί και με πηγαίνει διαρκώς βαθύτερα, με αποτέλεσμα να αισθάνομαι ακόμα πιο ανεπαρκής, και επομένως να συνεχίζω λυσσαλέα. Επίσης, όπως έχω κι άλλες φορές πει: η δυσκολία είναι αυτή που με κινεί ουσιαστικά. Αναζητώ τη δυσκολία πίσω από όλα. Η δυσκολία είναι αυτή που γεννά την προσωπική μου υπέρβαση. Με ξεβολεύει. Σιχαίνομαι την ασφάλεια και προσπαθώ με νύχια και με δόντια διαρκώς να ξεβολεύομαι.
- Σε δελέασε ποτέ ο όρος «εμπορικότητα» μιας παράστασης με την έννοια της μαζικότερης προσέλευσης ή το θέμα δεν αφορά στους στόχους σου;
Ναι. Αλλά μετά το ξανασκέφτηκα. Αν κάτι φτάσει να είναι εμπορικό χαίρομαι, όμως, δεν είναι κάτι που το επιδιώκω προκαταβολικά. Το «Γράμμα στον πατέρα» έχει παρουσιαστεί πάνω 200 φορές αυτά τα χρόνια στη Θεσσαλονίκη, όπως και ο «Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας» είχε υψηλή απήχηση μια ολόκληρη χρονιά. Όλα αυτά όμως δεν με αποσυντονίζουν.
6 . Τί θα απαντούσες σε μια μερίδα που ίσως σου προσάψει «ελιτισμό» απευθυνόμενος σε περιορισμένο κοινό συγκεκριμένων προδιαγραφών;
Τίποτα! Δε με απασχολεί. Ή μάλλον θα το επαναδιατυπώσω σωστότερα: όσοι πιστεύουν πως απευθύνομαι σε κοινό συγκεκριμένων προδιαγραφών είναι σίγουρο ότι δεν επιθυμώ να απευθυνθώ σε εκείνους.
7. Το δεύτερο που ξεχωρίζει στη δουλειά σου είναι η ιδιαίτερη σκηνοθετική προσέγγιση… πώς θα χαρακτήριζες ο ίδιος το στίγμα σου;
Παλεύω πολύ με αυτό. Με ενδιαφέρει να φτάνω κάτι στα όρια του, να το βαθαίνω όσο περισσότερο μπορώ. Ο,τιδήποτε φτιάχνω και αισθάνομαι πως είναι κλισέ ή απλοϊκό ή απλά μια καλή ιδέα το πετάω αμέσως. Νομίζω πως το «στίγμα» μου είναι οι ηθοποιοί μου και ο τρόπος που ερευνούμε και δουλεύουμε μαζί.
8. Στις συνεργασίες σου ποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του άλλου θεωρείς ελκυστικά και ποια εντελώς αποτρεπτικά για να συμπορευτείς;
Με παραλύει η τρωτότητα στον άλλον. Θαυμάζω τους ανθρώπους που ξέρουν να σέβονται και να εκτιμούν. Αλλά κυρίως μου αρέσουν εκείνοι που από τη μια ακούν Liszt και από την άλλη χορεύουν σε πανηγύρια, συζητάμε για φιλοσοφία και μετά για το πιο εύπεπτο ζήτημα που υπάρχει. Μ’ αρέσουν οι σύνθετοι άνθρωποι όταν ξέρουν να συζητούν και απλοϊκά. Από την άλλη με απωθούν οι δημοσιοσχεσάκηδες, οι γλείφτες, οι ηλίθιοι, οι επιτηδευμένοι, οι ζηλόφθονες κι εκείνοι που δεν ξέρουν να εκτιμούν.
- Στην επιτυχία ή αποτυχία μιας δουλειάς, σε ποιο ποσοστό πιστεύεις ότι συμβάλλουν α) το έργο, β) η σκηνοθεσία, γ) οι ερμηνείες;
Αυτό που λέω στους ηθοποιούς μου είναι πως «όταν μια παράσταση σκίζει ευθύνεται ο ηθοποιός ενώ όταν αποτυγχάνει παταγωδώς ευθύνη έχει ο σκηνοθέτης». Το πιστεύω αυτό απόλυτα.
- Με τα έργα που επιλέγεις και τις παραστάσεις που σκηνοθετείς, τί θα ήθελες να αφήσεις ιδανικά ως βασικό αποτύπωμα στον θεατή;
Το ξεβόλεμα του θεατή με αφορά κυρίως. Με ενδιαφέρει να επικοινωνώ ή και να μετακινώ την αίσθηση του θεατή.
11. Από την μέχρι στιγμής εμπειρία σου, τί σε δυσκολεύει περισσότερο στο ανέβασμα μιας παράστασης;
Η εύρεση θεατρικού χώρου και η -ενίοτε- προχειρότητα των θεατρανθρώπων αυτής της πόλης.
- Δεδομένης της νεαρής ηλικίας σου, συνάντησες «καχυποψία» στο χώρο απέναντί σου ή γεύτηκες άμεσα την αποδοχή;
Έχω γευτεί και τα δυο. Καχύποπτος να είναι κάποιος απέναντι μου δεν το βιώνω πια, διότι δεν δίνω χώρο για κάτι τέτοιο. Έχω μάθει να προλαβαίνω τέτοιες σκέψεις. Τώρα αν κάποιος εξακολουθεί να σκέφτεται το νεαρό της ηλικίας μου… σίγουρα δεν με απασχολεί ως άτομο. Έχω δεχτεί πολλά σε αυτή την πόλη: και αμφισβήτηση και ζήλεια και αποδοχή και εκτίμηση και επιθέσεις και ρήξεις…
- Εύλογα θα ρωτήσει κανείς «πώς προλαβαίνεις» όλη αυτή τη θεαματική δραστηριότητα… είναι θέμα ενέργειας, οργάνωσης, ευκαιριών ή κάτι άλλο;
Έχω απίστευτη πίστη στο όραμα μου. Δεν κλονίζεται εύκολα αυτή η πίστη. Είμαι προσηλωμένος ψυχή τε και σώματι και κυριολεκτικά δίνω και θυσιάζω τα πάντα σε αυτό που οραματίζομαι. Αυτή λοιπόν η δραστηριότητα είναι αποτέλεσμα: επιμονής, εμμονής, δουλειάς και εμπιστοσύνης.
- Πολλοί σε έχουν (έχουμε) χαρακτηρίσει «φαινόμενο» για όσα εξαιρετικά έχεις πετύχει στα 26 σου χρόνια… νιώθεις γι αυτό ιδιαίτερο βάρος ευθύνης;
Αρκετές φορές. Ναι. Κι εγώ βέβαια, με έχω γεμίσει με ευθύνες αυτά τα χρόνια, για αυτό και έπαθα την πρώτη μου κρίση πανικού φέτος. Θέλω διαρκώς κάθε μου επόμενη παράσταση να πηγαίνει παραπέρα την έρευνα μας, να προσφέρει ακόμα περισσότερα στους ηθοποιούς μου, σε μένα και στους θεατές. Θέλω να δίνω χώρο σε νέους καλλιτέχνες. Να προτείνω διαρκώς και κάτι ακόμα. Αυτό είναι αρκετά απαιτητικό.
- Πώς λειτουργείς ως επικεφαλής μιας ομάδας με κοινό όραμα και πόσο χώρο δίνεις στα μέλη της για πρωτοβουλίες;
Μόνο χώρο δίνω. Εμπιστεύομαι προκαταβολικά τον καθένα, μέχρι να μου δώσει κάποιο δείγμα να πάψω να τον εμπιστεύομαι. Στην Πρόταση έχουν δουλέψει σχεδόν 50 ηθοποιοί μέχρι σήμερα, σκηνογράφοι, φωτιστές, επικοινωνιολόγοι, δραματουργοί και, και, και… για εμένα ο σημαντικότερος παράγοντας της εμπιστοσύνης μου είναι η αισθητική, η γνώση και η σοβαρότητα. Αν δεν υπάρχουν αυτά σε κάποιον συνεργάτη μου… αρχίζω να κάνω δεύτερες σκέψεις.
- Ως συλλογική δουλειά το θέατρο «αντέχει» υπερτονισμένα εγώ που ωστόσο συνάδουν με το «ψώνιο» του καλλιτέχνη; Πού βρίσκεται η ισορροπία;
Όλα χρειάζονται. Χωρίς το «εγώ» δεν μπορείς να τολμήσεις το ακατόρθωτο. Θέλει μεγάλη και βαθιά εμπιστοσύνη στον εαυτό σου. Παρόλα αυτά, χρειάζεται και μέτρο όταν πρόκειται να συνεργαστείς με μια ομάδα. Ξέρεις πόσες απαράδεκτες συμπεριφορές και βίαιες εκρήξεις ηθοποιών, συγγραφέων, σκηνοθετών, δασκάλων, παραγωγών ακόμα και τεχνικών έχω δεχτεί; Και ξέρεις τι κάνω πάντα; Χαμογελάω και το παίζω τρελίτσα. Και φυσικά έχω λόγο σοβαρό. Προσπαθώ να μην είμαι εύθικτος, να μην παίρνω τίποτε προσωπικά, να διατηρώ την ψυχραιμία μου και να μην συνεχίζω καμία ένταση (παρόλο που ξέρω ότι δεν μου φαίνεται).
Έχω δεχτεί σοβαρότατες εκρήξεις προς το άτομο μου (από γνωστούς καλλιτέχνες της πόλης) και πάντα διατηρώ την ψυχραιμία μου. Αυτό είναι αποτέλεσμα της εμπιστοσύνης που έχω σε μένα. Δεν θα δώσω κανένα δικαίωμα ποτέ σε νευρωσικούς ανθρώπους, με χαμηλότατη αυτοεκτίμηση και αξία και με σύμπλεγμα κατωτερότητας που εκδηλώνεται μέσα από έκρηξη εγωισμού. Δεν χρειάζεται να συνεχίζω και να πυροδοτώ καμία συνέχεια.
- Πόσο σε προβληματίζει αν τυχόν διαπιστώσεις ότι το κοινό δεν κατανοεί το όραμά σου ή δέχεσαι αρνητική κριτική; Σε επηρεάζει, αναθεωρείς κάτι ή το προσπερνάς;
Όλα τα ακούω και τα επεξεργάζομαι. Αλλά προσπαθώ να διακρίνω ποιος είναι αυτός που κρίνει θετικά ή αρνητικά. Έχει μεγάλη σημασία για μένα ο άνθρωπος. Προσωπικά διαχωρίζω όταν κάτι δεν είναι του γούστου μου και όταν κάτι έχει αξία αντικειμενικά. Για παράδειγμα το «Προσοχή: Εκτελούνται έργα» δεν είναι στα γούστα μου ως θεατρικό είδος παράστασης, αλλά δεν μπορώ να μην παραδεχτώ πως είναι άρτια παραγωγή, με απίστευτη λεπτοδουλειά και βάθος. Η αξία ενός πράγματος δεν μολύνεται από το γούστο κανενός.
- Σε απασχόλησε μέχρι στιγμής η κάθοδος στην πρωτεύουσα των πολλών ευκαιριών ή επιλέγεις συνειδητά τη Θεσσαλονίκη παρά τις περιορισμένες δυνατότητες;
Μένω στη Θεσσαλονίκη διότι μου παρέχει ένα ευρύ τοπίο έρευνας με ρυθμούς που ενισχύουν αυτήν. Λατρεύω την Αθήνα και έχω σκοπό να κατέβω. Αλλά η έδρα μου θέλω να είναι η Θεσσαλονίκη.
- Μέσα σε όλον αυτόν τον οργασμό δουλειάς, αλήθεια μένει χρόνος για προσωπική ζωή και πώς προτιμάς να τον αξιοποιείς για χαλάρωση;
Καλή ερώτηση! Προσπαθώ πολύ η αλήθεια είναι. Έχω βάλει τον εαυτό μου σε μια διαρκή κίνηση και δύσκολα αυτό τιθασεύεται πια. Παρόλα αυτά, μπορεί να με ξεκουράσει αφάνταστα ένας καφές με φίλους ή ένα ταξίδι στο Παρίσι που λατρεύω.
- Εννοείται ότι κλείνοντας θέλουμε τη δική σου ματιά ως σκηνοθέτη στο έργο «Μαιευτήριο» του Θανάση Τριαρίδη που ανεβαίνει στις 18 Οκτώβρη στο θέατρο Τ και περιμένουμε ανυπόμονα…
Το υλικό αυτού του έργου με μετακίνησε σε αφάνταστο βαθμό. Σκέψου ότι ακύρωσα προηγούμενο έργο για να κάνω τελικά το «Μαιευτήριο» του Θανάση. Μέσα από αυτήν την παράσταση ανοίγω μια νέα ενότητα έρευνας που αφορά στο ζήτημα «των ερειπίων που αφήνει πίσω του ένας πόλεμος». Μέσα από το έργο του Τριαρίδη αλλά και μέσα από τους 8 εξαιρετικούς ηθοποιούς της Πρότασης, βαθαίνουμε στον πυρήνα της ανθρώπινης κατάστασης που βιώνει τον απόηχο μιας συντριβής.
Τ
«Μαιευτήριο» του Θανάση Τριαρίδη.
Πρεμιέρα: Παρασκευή 18 Οκτωβρίου, 21:30 – Χορηγός επικοινωνίας: Kulturosupa.gr
Στο θάλαμο αναμονής μιας Μαιευτικής Κλινικής, τέσσερα ζευγάρια περιμένουν να γεννήσουν το παιδί τους, για το οποίο όλα φαίνονται προαποφασισμένα: άρτια υγεία, σπουδαία καριέρα και μακροζωία. Ωστόσο, για όλα τα παιδιά που θα γεννηθούν σήμερα έχει ήδη οριστεί το ίδιο ανομολόγητο μέλλον.
Σκηνοθεσία: Στέλιος Βραχνής. Ερμηνεύουν: Δημήτρης Αϊναλής, Βασίλης Βασιλείου, Γιάννης Καίδας, Κατερίνα Κασελίμ κ.ά.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή – Σάββατο 21:30 & Κυριακή 20:00
-Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε εδώ