Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα
Όταν διαβάσαμε ότι το θέμα της παράστασης αφορά στο Μετρό Θεσσαλονίκης, απορήσαμε που ένα κατασκευαστικό έργο κατάφερε να εμπνεύσει τη δημιουργία ενός θεατρικού, με έντονη περιέργεια για το «πώς»… Από την άλλη βέβαια, το εν λόγω… στοιχειωμένο Μετρό που πλέον ανήκει στην κατηγορία του «θρύλου», ίσως προσφέρεται για ποικίλη έμπνευση, ωστόσο η απορία για τον τρόπο θεατρικής προσέγγισης λειτούργησε ως ισχυρό κίνητρο όπως αποδείχθηκε από τα συνεχή sold out στα πρώτα ανεβάσματα της παράστασης, με συνέπεια να μην καταφέρουμε να τη δούμε το φθινόπωρο…
Για καλή μας τύχη όμως ξαναήρθε και φυσικά σπεύσαμε στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς Μελίνα Μερκούρη για την παράσταση «Προσοχή εκτελούνται έργα», σε σύλληψη και σκηνοθεσία Νοεμής Βασιλειάδου, συνεπικουρούμενη στη δραματουργία από την Χάρις Σερδάρη και στο κείμενο από την ομάδα «Τροχιές», σε ένα συλλογικό εγχείρημα…
Η παράσταση ξεκινά με ένα απρόβλεπτο στιγμιότυπο δύο τύπων που περιμένουν σε στάση του Μετρό και η αναμονή επεκτείνεται σε ώρες… σε μέρες… σε μήνες… σε χρόνια… σε δεκαετίες, οδηγώντας σε άγριο διαπληκτισμό κατά την «πλειοδοσία» του χρόνου… Ακολουθεί παράθεση ενημερωτικών στοιχείων για το έργο καθαυτό, πώς και πότε ξεκίνησε η πρώτη «τρύπα του Κούβελα» και όλα όσα τραγελαφικά ακολούθησαν σε βάθος 25 ετών χωρίς ακόμα να παραδοθεί, με έμφαση στις πολυεπίπεδες συνέπειες στην τοπική και όχι μόνο κοινωνία… Ακούγονται μαρτυρίες από εμπόρους που καταστράφηκαν, από νέους που αφότου γεννήθηκαν δεν γνώρισαν ποτέ το πρόσωπο της πόλης χωρίς τις λαμαρίνες των εργοταξίων, από πολίτες που αγανάκτησαν περιμένοντας το τίποτα και πληρώνοντας ζημιές εκατομμυρίων για αποζημιώσεις καθυστερήσεων κλπ. ενώ σημαντική έκταση δίνεται στο καυτό θέμα των αρχαίων της Βενιζέλουδοσμένο δραματουργικά με ευφάνταστο θεατρικό τρόπο, χωρίς όμως η προσέγγιση να εξαντλείται εδώ, κάθε άλλο…
Διότι το αξιοθαύμαστο (+) του εν λόγω κειμένου είναι ότι ενώ όλα τα παραπάνω ακούγονται σαν στεγνή πληροφόρηση τύπου ντοκιμαντέρ, εντούτοις είναι δομημένα μέσα στον λόγο τόσο ευρηματικά και ενίοτε απρόβλεπτα, που δεν θέλεις να χάσεις ούτε «και»… Διότι πέραν του απαραίτητου χρονικού του έργου ως αφετηρία και βάση, το εντυπωσιακό είναι ότι πάνω του στήθηκε μια εμπνευσμένη «αλληγορία» πολλαπλών διαστάσεων και ένας βαθύτερος κοινωνικός στοχασμός, με υπόγειες παραπομπές στο «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Μπέκετ ή στην «Μεταμόρφωση» του Κάφκα… με συνδυασμό ρεαλισμού από πραγματικές μαρτυρίες και σουρεαλισμού για μια ατέρμονη αναμονή με απρόσιτο ζητούμενο… με σαρκαστικό χιούμορ που έφτασε να παραλληλίσει το σκάψιμο των τούνελ με το εσωτερικό «σκάψιμο» του ηθοποιού… με γενικότερο προβληματισμό πάνω στο δίπολο στασιμότητα- μετακίνηση στις ζωές μας επιλέγοντας δυναμικά κατεύθυνση… Ένα ιδιαίτερα ψαγμένο, δουλεμένο, εμπνευσμένο κείμενο με ποιότητα, δοσμένο εύληπτα και απολαυστικά, χωρίς καμιά φτηνή «ευκολία» ή αντίθετα κουλτουριάρικες «περικοκλάδες»…
Κι ερχόμαστε στην σκηνοθεσία – δραματουργία που υπογράφουν η εμπνεύστρια της ιδέας Νοεμή Βασιλειάδου και η Χάρις Σερδάρη, σε μια δουλειά συλλογική με ενεργό συμμετοχή όλης της ομάδας, όπως δηλώνει ο όρος «devised theater», ήτοι «θέατρο της επινόησης»… Συνήθως, όταν ακούμε τον όρο, συναντάμε παραστάσεις αντισυμβατικές μεν, αλλά φορτωμένες δηθενιές εντυπωσιασμού ως τάχα «εναλλακτικές», χωρίς λογικό ειρμό, ομαλή ροή, καθαρή στόχευση κλπ., καταλήγοντας σε ένα ανούσιο, άτεχνο έως εκνευριστικό συνονθύλευμα, ενδεικτικό της «τρικυμίας εν κρανίω» των δημιουργών… Εδώ όμως ο όρος δικαιώθηκε πανηγυρικά με τον καλύτερο τρόπο, καθώς η παράσταση που «επινοήθηκε» από την άξια ομάδα με αφορμή ένα εμβληματικό έργο- φάντασμα που στοιχειώνει τραγελαφικά για δεκαετίες την πόλη με βαρύ τίμημα, διέθετε βαθύτερη ουσία και προεκτάσεις, ενδιαφέρον και δουλεμένο περιεχόμενο, εναλλαγές γέλιου και στοχασμού, σφιχτή δομή με απολαυστική θεατρικότητα, εσωτερικό ειρμό που αποδόθηκε με αμεσότητα και εύστοχους συμβολισμούς…
Τα δρώμενα έλαβαν χώρα σε μια άδεια σκηνή, μόνο με μια κρεμασμένη ταμπέλα «Προσοχή εκτελούνται έργα» τυλιγμένη με πλαστικό κισσό σαν αυτόν που «κοσμεί» επί χρόνια τις λαμαρίνες του έργου και με τη σταθερή παρουσία ενός μουσικού (Γρηγόρης Λιόλιος) με την ηλεκτρική κιθάρα του, δημιουργώντας ένα υποβλητικό ηχητικό περιβάλλον, άκρως ταιριαστό στην περίσταση… Από την πρώτη μέχρι την τελευταία στιγμή στην πυκνή διάρκεια των 80 λεπτών, η προσήλωση στη σκηνή είναι δεδομένη, χάρη στα απανωτά στιγμιότυπα που εναλλάσσονται με ζωηρό ρυθμό, εντάσεις, και ξεχωριστό ενδιαφέρον το καθένα, χάρη στον εξαιρετικό συνδυασμό λόγου και σωματικότητας με έντονη, μελετημένη κινησιολογία τύπου συμβολικής «τελετουργίας» και όχι μόνο, χάρη στην έξυπνη σάτιρα με πηγαίο σαρκασμό, όπου η εμβόλιμη σκηνή για τα τεκταινόμενα στον χώρο των ηθοποιών με ευρηματική ένταξη στη ροή, έκλεψε τις εντυπώσεις… Όλα άψογα φροντισμένα και εμπνευσμένα σε πλαίσιο αφαιρετικής λιτότητας, ωστόσο με αξιοθαύμαστο θεατρικό όγκο και ψαγμένη ουσία, χωρίς περιττά τερτίπια…
Ερμηνευτικά η πενταμελής ομάδα –Δημήτρης Γούλιος, Μαρία Καραγκιοζίδου, Βασίλης Μπογδάνος, Χάρις Σερδάρη, Σοφία Στυλιανού– απέδειξε ότι το ενθουσιώδες, παρατεταμένο χειροκρότημα που εισέπραξε, το κέρδισε επάξια με το παραπάνω, τόσο για τις θαυμάσιες ατομικές επιδόσεις καθενός ξεχωριστά και μηδενός εξαιρουμένου, όσο και για το άρτια δεμένο σύνολο με ακριβή συγχρονισμό ως ενιαίο «σώμα»… Καθένας από τους πέντε κατέθεσε ισοδύναμα και με αίσθηση μέτρου, ταλέντο, πληθώρα ενέργειας, σκηνική άνεση, αφοσίωση, αμεσότητα, χιούμορ και σοβαρότητα, με έξτρα προσόντα την ολοκάθαρη άρθρωση, τις τραγουδιστικές δυνατότητες και την εύστοχη σωματικότητα με συντονισμένη κίνηση… Ακόμα και σημεία που άγγιζαν την «σουρεαλιστική» υπερβολή μέσω συμβολισμών- σε ένα θέμα άλλωστε που συνιστά τον… ορισμό του σουρεαλισμού! – αποδόθηκαν με αυτοέλεγχο χωρίς κάτι τραβηγμένο ή περίσσιο, ως ένδειξη υποκριτικής ωριμότητας και μπράβο στα νέα παιδιά…
Αν θέλαμε να «ψειρίσουμε» λεπτομέρειες (-) σε ένα αξιέπαινο εγχείρημα με ειδικές απαιτήσεις, θα ήταν το «κάτι παραπάνω» της παράστασης, όπως πχ. λίγο μεγαλύτερη ποικιλία – εναλλαγή σε κινησιολογία και μουσική, αποφεύγοντας μονότονες επαναλήψεις… ή λίγο μεγαλύτερη σαφήνεια σε κάποια σημεία και στον τελικό στόχο – ζητούμενο… ή ίσως εμπλουτισμό της σκηνοθεσίας με αξιοποίηση συμβολικών αντικειμένων, στολών,εναλλακτικών φωτισμών, προβολή οπτικού υλικού κλπ…. Σαφώς πρόκειται για υποκειμενική θεώρηση, τονίζοντας ότι παρά ταύτα δεν εισπράξαμε κανένα κενό λόγω «ελλείψεων», χάρη στη συνολική δύναμη του αποτελέσματος…
Συνοψίζοντας (=) δεν μένει παρά να επαινέσουμε την ομάδα, που απέδειξε ότι όταν υπάρχει έμπνευση, μεράκι, ταλέντο, συνεργασία, σοβαρή δουλειά, μπορεί ακόμα και ένα Μετρό «υπό… αιώνια κατασκευή» ως τοπικό πικρό ανέκδοτο, να αναδειχθεί σε ψαγμένη, στοχαστική και συνάμα απολαυστική παράσταση…. Συνεχίστε να «επινοείτε» έτσι!
Βαθμολογία: 7,2/ 10
Σημ: Το «Προσοχή: Εκτελούνται Έργα» επιστρέφει για δύο ακόμα βραδιές στο Δημοτικό Θέατρο «Μελίνα Μερκούρη», την Τρίτη 26 και την Τετάρτη 27 Μαρτίου στις 21:00!
