Αναδημοσίευση της θεατρικής κριτικής μας για την παράσταση «Χαμένοι Ποιητές» που πρώτο- παρακολουθήσαμε τέλη Οκτωβρίου του 2015 στο κινηματοθέατρο Φαργκάνη. Αναδημοσιεύουμε καθώς από σήμερα επαναλαμβάνεται στο θέατρο Αριστοτέλειον.
Παρόλο που η ιστορία είναι γνωστή, για λόγους δεοντολογίας οφείλουμε να την υπενθυμίσουμε με δυο λόγια. Πρόκειται για τις «προχωρημένες» εκπαιδευτικές μεθόδους ενός νέου καθηγητή- φιλόλογου σε κολλέγιο, ο οποίος με όχημα την αγάπη του στην ποίηση και μέσα από τα λόγια μεγάλων ποιητών, προσπαθεί να εμφυσήσει στους μαθητές του κάποιες σπουδαίες αξίες ζωής σαν την ελευθερία του πνεύματος, την αυτοδιάθεση του εαυτού, το κυνήγι των ονείρων, την αμφισβήτηση των αυθεντιών… Ερχόμενος σε αντίθεση με το εκπαιδευτικό κατεστημένο του κολλεγίου και τον συντηρητισμό των γονιών που προβάλλουν πιεστικά πάνω στα παιδιά τους τις δικές τους επιθυμίες. Η «σύγκρουση» θα οδηγήσει με μοιραία κατάληξη αλλά και σε σοβαρά ηθικά διλήμματα για τα παιδιά που θα κληθούν να κάνουν καθοριστικές επιλογές… Για να αποδειχθεί ότι ο δάσκαλος και οι «ποιητές» του, κατάφεραν τελικά να αφήσουν το στίγμα τους…
Απομονώνοντας την ταινία και εστιάζοντας αποκλειστικά στην παράσταση, βρίσκουμε σε αυτήν σπουδαίες αρετές (+) που δικαίωσαν το τόλμημα…
– Με πρώτο «συν» το γεγονός ότι είχε να πατήσει πάνω σε ένα έργο/θέμα με δυνατά μηνύματα, ενδιαφέρουσα πλοκή, εγγενή θεατρικότητα, εναλλαγές έντονων συναισθημάτων. Με φωτεινά σημεία του κειμένου τα «λόγια των ποιητών» που σηματοδοτούν σπουδαίες αρχές, μακριά από συμβατικό διδακτισμό, δείχνοντας το δρόμο για ελεύθερα και ασυμβίβαστα πνεύματα. Με ολοζώντανους διαλόγους επί σκηνής, δόσεις χιούμορ και καταλυτικά ξεσπάσματα, αναδεικνύοντας ανάγλυφα την ψυχική πάλη των ηρώων στην αναζήτηση του βαθύτερου «εγώ» και της ουσίας, με κυρίαρχο μήνυμα/σύνθημα το «Άδραξε τη μέρα! Carpe diem!» Παρότι η θεματολογία- εν γένει ή εν μέρει- θα μπορούσε να αποτελεί «στερεότυπο», εντούτοις αυτό δεν της αφαιρεί τη δύναμη μιας επιτυχημένης θεατρικής προσέγγισης.
– Μεγαλύτερο «συν» ωστόσο υπήρξε η «σοφή» σκηνοθεσία δια… χειρός και πνεύματος Βασίλη Ισσόπουλου. Ο οποίος επεχείρησε κάτι όντως τολμηρό και κέρδισε το στοίχημα! Κατάφερε να κάνει τον θεατή να ξεχάσει εντελώς την ταινία και να δώσει κάτι νέο και «δικό» του με προσωπική σφραγίδα. Βρήκαμε ευφυή τον τρόπο που χειρίστηκε σκηνοθετικά το θέμα, ποντάροντας στην αφαίρεση και τη σκηνική οικονομία, προκειμένου να φέρει στο προσκήνιο τον Λόγο και την Ουσία. Χρησιμοποιώντας αρκετές βιντεοσκοπημένες σκηνές, σοφά ενταγμένες στην πλοκή, εξοικονόμησε πολύτιμο χρόνο και παράλληλα «έπαιξε» επιτυχημένα με συχνές εναλλαγές ζωντανής και κινηματογραφημένης δράσης. Με δυνατά σημεία τον έντονο ρυθμό και το πάθος, την ευφάνταστη αξιοποίηση του «σκηνικού», την ευρηματικότητα (π.χ. στη σκηνή ενός πάρτυ), τα απρόβλεπτα χάπενινγκς. Όπου οι ηθοποιοί κινήθηκαν με άνεση σε όλη την πλατεία, ενώ… σχισμένες σελίδες έπεφταν βροχή από τον εξώστη και πάνινες μπάλες εκτοξεύονταν από σκηνής στους θεατές, δίνοντας ιδιαίτερη ζωντάνια στη δράση και μετατρέποντας όλο τον χώρο του θεάτρου σε προέκταση της σκηνής!
– Ο ίδιος ο Β. Ισσόπουλος στον πρωταγωνιστικό ρόλο του καθηγητή Κίτινγκ, υπήρξε απόλυτα «λυμένος» και χαλαρός στις απαιτήσεις του ρόλου, με αυτοπεποίθηση και άνεση, με παιχνιδιάρικο χιούμορ, παθιασμένος στα σωστά όρια, ρομαντικός και συνάμα «κυνικός», εντελώς πιστός και πειστικός στον ήρωά του, όντας άλλωστε έμπειρος ηθοποιός με διαδρομή. Η «αποκάλυψη» όμως στο κομμάτι της υποκριτικής ήταν οι 7 ταλαντούχοι μαθητές συν μία κοπέλα, μηδενός εξαιρουμένου! Νεαρά παιδιά που λογικά στερούνται μεγάλης εμπειρίας, ωστόσο απέδωσαν με τρόπο άκρως επαγγελματικό τους – καθόλου εύκολους- ρόλους τους. Οι οποίοι απαιτούσαν έντονο συναισθηματισμό και λεπτές ισορροπίες, στα οποία ανταποκρίθηκαν με θαυμαστή ωριμότητα, πείθοντας απόλυτα για την ειλικρίνεια όσων υπηρετούσαν! Παθιασμένοι και οι ίδιοι, συγκινητικοί, άριστα συγχρονισμένοι, με την αφοπλιστική αγνότητα της ηλικίας που υποδύονταν. ΜΠΡΑΒΟ! Επίσης πολύ καλοί οι ηθοποιοί των βίντεο- καθηγητές και γονείς- με κυρίαρχη φιγούρα τον πειστικότατο διευθυντή με την εξαίρετη ερμηνεία και εκφορά του λόγου.
– Εντελώς αφαιρετικό το σκηνικό, αποτελούμενο από σχολικό πίνακα στο βάθος και ταυτόχρονα «οθόνη» προβολής, συν 7 καρέκλες. Οι οποίες με συνεχείς αλλαγές στη χωροταξία και τη χρήση τους αξιοποιήθηκαν πανέξυπνα, «βοηθούμενες» από επιτυχημένους φωτισμούς, σταθερούς και… φορητούς. Εξίσου σημαντικά συνέβαλε στο αποτέλεσμα τόσο η υποβλητική μουσική στα κατάλληλα σημεία της κορύφωσης, όσο και η επιτυχημένη κινησιολογία των ηθοποιών με στιγμές ευρηματικές. Αξίζει να σημειώσουμε ότι στην έναρξη και το διάλειμμα μας συντρόφευε ιδανικά η μεγαλειώδης μουσική… ποιών άλλων; Των Pink Floyd με το «The Wall»! Εύστοχα και απλά τα κοστούμια- κατά βάση μαθητικές στολές, αν και θα περιμέναμε από τον καθηγητή, για λόγους αληθοφάνειας, να μη… βγάλει όλη τη δράση με ένα μόνο κοστούμι.
–
Κάποιες μικρές αδυναμίες (-) που εντοπίσαμε αφορούν:
– Σε ενδιάμεσα απότομα χάσματα μεταξύ αλλαγής των σκηνών, έστω και ελάχιστης διάρκειας που ωστόσο «έκοβαν» με το σκοτάδι τη συνεχή ροή και το συναίσθημα που «χτιζόταν». Επίσης ομολογούμε ότι μας έλειψε η ιδιαίτερη «ατμόσφαιρα»…
– Σε σχέση με τις ερμηνείες, σε αυτήν του καθηγητή εισπράξαμε μια μη δικαιολογημένη «αποστασιοποίηση» στο δράμα της αυτοκτονίας, ενώ σε αυτές των μαθητών, ίσως λιγότερη υπερβολή θα έδινε πιο ρεαλιστικό αποτέλεσμα.
–
Καταλήγοντας (=) θα πούμε ότι πρόκειται για μια παράσταση πολύ σοφά δομημένη, με εξαιρετικές ερμηνείες, ιδιαίτερη ζωντάνια, σπουδαία μηνύματα που αξίζει να δει κανείς… έστω για να διαπιστώσει πώς το ταλέντο κάποιων δημιουργών μπορεί με απλούστατα μέσα να μετατρέψει μια κινηματογραφική «υπερπαραγωγή» σε συγκινητική παράσταση ουσίας…
ΥΓ: Το γεγονός ότι η γράφουσα κατατάσσει τον τρόπο ανάπτυξης του θέματος σε «στερεότυπο αμερικάνικου τύπου» και τον ρόλο του καθηγητή σε «αμφιλεγόμενο πρότυπο», μάλλον αφορά μόνο την ίδια, κρίνοντας από την ευρύτατη αποδοχή της ταινίας, οφείλει όμως για λόγους εντιμότητας να το αναφέρει.
Φωτογραφικό υλικό