Μια σαρωτική «Εισβολή» που συνεπαίρνει! Είδαμε στο θέατρο Τα και σχολιάζουμε…
Μιλώντας σε πρώτο πρόσωπο, δεν γνωρίζω πόσοι εκ των θεατών της συγκεκριμένης παράστασης μοιράζονται τον ενθουσιασμό μου. Αυτόν που σε οδηγεί να σφίξεις δυνατά το χέρι των δημιουργών, χωρίς περιττά λόγια. Αυτόν που σε κάνει να προσπαθείς να διώξεις από το μυαλό σκηνές και ατάκες, να θέλεις να σκεφτείς κάτι άλλο, κι αυτές να μη φεύγουν με τίποτα! Καρφωμένες εκεί, σε πρώτο πλάνο, αμετακίνητες… κι όλο να κλωθογυρνάς γύρω τους αθέλητα, ανακαλύπτοντας κι άλλες, πιο βαθιές αναγνώσεις, ποιος ξέρει για πόσο… Αν αυτό δεν είναι το απόσταγμα της θεατρικής ουσίας, τότε τί είναι; Ο ενθουσιασμός αφορά στην παράσταση «Εισβολή!» του πολυβραβευμένου Σουηδού συγγραφέα Jonas Hassen Khemiri, σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Κωχ, που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Τ από την ομάδα «mammals». Και ένα δείγμα από τις σοβαρές… παρενέργειες, το έδωσα ήδη, οφείλοντας όμως να αιτιολογήσω…
Αδιαχώρητο στο θέατρο Τ, η προσέλευση συνεχίζεται και στις ακριανές πρώτες θέσεις κάτι συμβαίνει… δυο περίεργοι τύποι μοιάζει να προκαλούν «ενοχλητικά» το κοινό που περιμένει την έναρξη και καθώς η παράσταση αρχίζει με μια… παράσταση, τη χλευάζουν πλέον με θράσος, προκαλώντας έντονη αντίδραση των ηθοποιών επί σκηνής και διακοπή. Για να ανέβουν οι ίδιοι στο σανίδι και να αρχίσει μια απρόβλεπτη καταιγιστική δράση, με αφορμή ένα περίεργο αραβικό όνομα που συγκράτησαν: Αμπουλκάζεμ… Ένα όνομα που θα αναπαραχθεί με απίθανες μορφές και συμβολικές διαστάσεις, άλλοτε ως κώδικας επικοινωνίας με θετικό ή αρνητικό πρόσημο, άλλοτε ως υπαρκτό πρόσωπο μετανάστη, άλλοτε ως πλατύς συμβολισμός- με χιούμορ ή τραγικότητα- για την ξενοφοβία, το ρατσισμό, την προκατάληψη, την παραπληροφόρηση… Μια «μυστηριώδης» λέξη χωρίς ταυτότητα, νοηματοδοτείται κάθε φορά ανάλογα με το χειρισμό της αποκτώντας διαφορετικές ερμηνείες ή πρόσωπα και σφραγίζοντας καταλυτικά 7 σκηνές και 19 ρόλους. Με κοινό παρονομαστή την παράνοια ενός σύγχρονου κόσμου, εθισμένου σε απάνθρωπους διαχωρισμούς, σε «κατασκευή» φόβων ή ενόχων, με εργαλείο τη δύναμη της γλώσσας ή μίας μόνο λέξης, ικανής να διογκωθεί σε μέγιστη απειλή!
Η παράσταση που συνεπήρε (+) στηριζόταν σε ένα από τα ευφυέστερα έργα που έχουμε δει και υποκλινόμαστε στο συγγραφικό ταλέντο του Jonas Hassen Khemiri!
– Είναι αλήθεια ότι τα σύγχρονα κοινωνικά/ πολιτικά θέματα και ιδιαίτερα αυτό της ξενοφοβίας με την έξαρση του προσφυγικού, έχουν εμπνεύσει ποικίλες θεατρικές εκδοχές, περισσότερο ή λιγότερο ρεαλιστικές. Εδώ όμως υπάρχει μια «διαβολική» έμπνευση που χειρίζεται το συγγραφικό εύρημα μιας λέξης με τρόπο αντάξιο ενός δυνατού μυαλού, βοηθούμενου από αστείρευτη φαντασία. Νοητικά εργαλεία που επέτρεψαν την ανάδειξη του σπουδαίου περιεχομένου μέσα από απίθανα ευρηματικές διαδρομές και ευφυείς «υπόγειες διαβάσεις», χωρίς τίποτα προφανές ή επιδερμικό, με έναν γοητευτικό σουρεαλισμό στα όρια της φάρσας που δεν «θυσίασε» την ουσία χάριν της εντυπωσιακής φόρμας, με καταιγιστικές εναλλαγές και ρυθμό, με δυνατά όπλα το συνδυασμό ξεκαρδιστικού χιούμορ και σπαρακτικής τραγικότητας… για να φέρει στο προσκήνιο με μορφή πικρής ή μαύρης ή τραγικής κωμωδίας, ένα σαθρό κατεστημένο εξουσίας και ύπουλης «μιντιοκρατίας», υπεύθυνα για τον ευτελισμό ανθρώπων και αξιών. Αλλά παράλληλα για να αποδείξει την ισχύ της γλώσσας ως μέσο επικοινωνίας, όπου μια λέξη μπορεί να μεταμορφωθεί από απειλή ή μέσο χειραγώγησης μέχρι φορέα ελπίδας, αφήνοντας την μυστηριώδη ταυτότητά της να πλανάται και να ερμηνεύεται κατά την προαίρεση εκάστου θεατή…
– Η σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Κωχ, θα πούμε απλά ότι έδεσε με το ευρηματικό έργο ως μια πραγματικά ευτυχής συγκυρία και η ευφάνταστη έναρξη με τους δύο «ενοχλητικούς» έδωσε άμεσα το στίγμα. Το οποίο ακολούθησε την ευφυΐα, την ταχύτητα, τη φαντασία, την ευαισθησία του κειμένου, σε ένα δύσκολο σκηνοθετικά εγχείρημα, έχοντας να διαχειριστεί μια αντισυμβατική πλοκή και πολλές σκηνές και ρόλους με ακαριαίες αλλαγές. Ωστόσο κατάφερε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις με υψηλή ακρίβεια στο συντονισμό σκηνών και αλλαγών, με ολοζώντανο και σοφά εναλλασσόμενο ρυθμό και πυκνή δομή, με εξαιρετική απόδοση μιας γκροτέσκο ατμόσφαιρας, με πανέξυπνα ευρήματα, αξιοποιώντας με λιτότητα, έμπνευση, σύγχρονη οπτική, ένα εντελώς αφαιρετικό σκηνικό.
Ταυτόχρονα ανέδειξε άψογα τα κωμικά και δραματικά στοιχεία του έργου, από τη μια απογειώνοντας το χιούμορ- στην πιο ουσιαστική και ξεκαρδιστική μορφή του- με ατάκες, κινησιολογία, ευρήματα και από την άλλη καθηλώνοντας με τη δύναμη ενός απέριττου, δραματικού λόγου, άλλοτε συναισθηματικού και ευαίσθητου κι άλλοτε σκληρού σαν γροθιά στο στομάχι. Η ενδιάμεση αφήγηση των ηρώων μεταξύ των διαλόγων, λειτούργησε επικουρικά για την κατανόηση των σκηνών και οι πολλοί χαρακτήρες με την ιδιαίτερη σημειολογία τους και τις διαφορές κουλτούρας μεταξύ ανατολικού και δυτικού κόσμου, αποδόθηκαν εξαιρετικά ως συμβολικά στερεότυπα, κάποια με τάση ευφυούς «αποδόμησης». Ένα συναρπαστικό αποτέλεσμα που για 100 συνεχή λεπτά δεν άφησε ούτε στιγμή την προσοχή να ξεφύγει από τη σκηνή…
– Οι ερμηνείες των τεσσάρων άξιων, ταλαντούχων ηθοποιών (Δημήτρης Κρίκος, Αλέξανδρος Νικολαίδης, Ιωάννα Τζίκα και Δημήτρης Φραγκούλης) συνέβαλαν τα μέγιστα στην απόλαυση και ταυτόχρονα δύναμη της παράστασης, συνυπάρχοντας ισοδύναμα στη σκηνή, όπου επιπλέον η σοφή δομή του έργου προέβλεπε για κάθε ήρωα κάποιες «δικές» του σκηνές ή μονολόγους σε μια ευρύτατη γκάμα μεταξύ κωμωδίας και δράματος, προσφέροντας τη δυνατότητα να αναπτύξει το προσωπικό του υποκριτικό ταλέντο, Το οποίο ως θεατές εισπράξαμε από όλους σε πλεόνασμα, θαυμάζοντας την ευχέρεια στις ακαριαίες αλλαγές αντιφατικών ρόλων, την εξαιρετική αποτελεσματικότητα τόσο στο χιούμορ όσο και στην τραγικότητα, την έντονη ενέργεια ενός καταιγιστικού ρυθμού, τη μελετημένη σε λεπτομέρειες εκφραστικότητα και κινησιολογία- συχνά στυλιζαρισμένες, για την σατιρική αποδόμηση στερεότυπων, παράλληλα με αυθεντικό συναίσθημα στα δραματικά σημεία. Όπου ακόμα και η όποια υπερβολή σκηνοθετικά ή ερμηνευτικά, έμοιαζε ενσωματωμένη σε ένα σουρεαλιστικό κλίμα υπέρβασης, πάνω στην οποία άλλωστε είναι δομημένο το έργο.
– Από άποψη σκηνικού, δύο ορθογώνιες ξύλινες κατασκευές κατά βάση, με πολλαπλές «κρυμμένες» όψεις, ανταποκρίθηκαν συμβολικά, λιτά και επιτυχημένα στις σκηνοθετικές απαιτήσεις, ενώ τα πολλά κοστούμια για τις ταχύτατες αλλαγές, υπηρέτησαν με θαυμάσια ευστοχία τη σημειολογία κάθε ρόλου, ενίοτε με χιουμοριστική διάθεση. Η έντονη συμμετοχή της μουσικής με μελετημένες επιλογές ενίσχυσε με ζωντάνια το κλίμα και οι εναλλαγές των φωτισμών στα ενδεδειγμένα σημεία, απέδωσαν με φαντασία την κατάλληλη ατμόσφαιρα.
Μικρά σημεία αφορούν οι επισημάνσεις μας (–) σε ένα θαυμάσιο σύνολο κι έχουν να κάνουν αρχικά με ένα είδος «ασάφειας» σε κάποιες- ελάχιστες επιμέρους σκηνές, όπου ο συμβολισμός ή το ζητούμενο δεν είναι ιδιαίτερα καθαρά και ίσως αμφιλεγόμενα για το μέσο θεατή, σε ένα έργο που έτσι κι αλλιώς απαιτεί προσήλωση για να ανακαλύψεις το βαθύ του περιεχόμενο κάτω από την απολαυστική θεατρική φόρμα. Επίσης θα παρατηρούσαμε μια απότομη κάμψη του ρυθμού στο δραματικό φινάλε του μονολόγου, με απρόσμενη στατικότητα των υπολοίπων ηθοποιών, που μοιάζει ελαφρώς ξένη με το κλίμα που προηγήθηκε. Λεπτομέρειες βεβαίως για χάρη της αντικειμενικότητας…
Καταλήγοντας (=) η ουσία είναι μία και τα πολλά λόγια φτώχεια: αφήνοντας να εισβάλλει στη θεατρική μας ζωή αυτή η σαρωτική «Εισβολή!», νιώθουμε ότι μας κατέκτησε ολοκληρωτικά. Γιατί είχαμε την τύχη να διαπιστώσουμε πόση δύναμη και ουσία μπορεί να κρύβεται κάτω από την αυθεντική απόλαυση, ως σπάνια κι ευλογημένη συγκυρία…
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
7 ΣΤΑ 10
.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ
#Κουλτουρόσουπα #kulturosupa #Θεατρομανία #ΕίδαμεΚαιΣχολιάζουμε #ΠίτσαΣτασινοπούλου #ΘέατροΤ #Εισβολή #JonasHassenKhemiri #ΟμάδαMammals #ΑλέξανδροςΚωχ
Φωτογραφικό υλικό
