Η Φιλιώ και η Κατερίνα πάνε θέατρο
Γράφει η Νέλη Βυζαντιάδου για την Κουλτουρόσουπα
Κάθε φορά που ακούω για μια παράσταση των Redicolo, σπεύδω να την παρακολουθήσω γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι θα φύγω γεμάτη και έχοντας περάσει πραγματικά καλά. Έτσι λοιπόν και αυτή τη φορά πήρα από το χέρι τις δυο μικρές μου φίλες, τη Φιλιώ και την Κατερίνα, και πήγαμε στο θέατρο Αμαλία για να δούμε τον Ρομπέν των Δασών. Όσο περιμέναμε μέχρι να ξεκινήσει η παράσταση, βλέπαμε τα ‘καμώματα’ του Γιάννη Μόμτσιου, συνιδιοκτήτη της ομάδας και σκηνοθέτη της παράστασης, και γελούσαμε με την ψυχή μας. Αυτό ξέρει να το κάνει καλά όπως και να μας προσκαλεί σε ένα όμορφο ταξίδι στον κόσμο της ψυχαγωγίας που τόσο μας λείπει στις μέρες μας.
Αναρωτιέμαι τι ήταν αυτό που τον ώθησε στην επιλογή του συγκεκριμένου έργου και τι ονειρευόταν να δώσει στο κοινό όταν το προετοίμαζε. Ο κύριος Μόμτσιος λέει πως ο Ρομπέν των Δασών είναι γενικότερα ένας συγκινητικός ήρωας, ο οποίος αντιστέκεται στην εξουσία ενός πανίσχυρου άρχοντα, κλέβει από τους πλούσιους και τα δίνει στους φτωχούς. Είναι ένας ήρωας που πολεμά με γενναιότητα και αυταπάρνηση. Όλα αυτά δείχνουν άνθρωπο με ήθος και υψηλό αίσθημα δικαίου. Επιπλέον, όλες αυτές οι αντιθέσεις δίνουν την ευκαιρία για πολλές συγκρούσεις και η σύγκρουση είναι η πεμπτουσία της δραματουργίας, είτε γίνεται με σπαθιά και τόξα στο δάσος, είτε μέσα σε ένα δωμάτιο με τσουχτερά λόγια, όπως για παράδειγμα στον Τσέχωφ ή στον Μπέργκμαν. Τέλος ο Ρομπέν είναι πολεμιστής. Οι ξιφομαχίες, οι τοξοβολίες, οι διάφορες μάχες τέλος πάντων δίνουν ευκαιρία για συναρπαστική δράση την οποία οι μικροί θεατές, αλλά και οι μεγάλοι, εκτιμούν ιδιαιτέρως!
Αναρωτιέμαι κάτι ακόμα. Από τον τίτλο κιόλας ο Ρομπέν των Δασών υπόσχεται να μας αφηγηθεί την αληθινή ιστορία του. Ποια είναι άραγε αυτή και σε τι διαφέρει από εκείνη που ήδη γνωρίζουμε; ‘Είναι καταρχάς κάτι που συνηθίζουμε, το να διασκευάζουμε διάσημες ιστορίες και να τις προσαρμόζουμε σε ένα καινούργιο νόημα που θέλουμε να περάσουμε’, εξηγεί ο κύριος Μόμτσιος και συνεχίζει λέγοντας ‘Θα πάμε σε σπόιλερ τώρα, αλλά… ας είναι! Η ‘αληθινή’ ιστορία του Ρομπέν είναι ότι ο Ρομπέν δεν τα καταφέρνει τελικά. Ο δικός μας Ρομπέν αγωνίζεται χωρίς συντρόφους. Πιστεύει ότι μπορεί να τα καταφέρει όλα μόνος του. Και πράγματι τα καταφέρνει μέχρι ένα σημείο. Όταν, όμως, βρίσκεται αντιμέτωπος σε μια μονομαχία με τον ίδιο τον βασιλιά, εκεί χάνει. Τότε ζητάμε τη γνώμη των παιδιών. Γιατί έχασε ο Ρομπέν; Τι μπορούν να κάνουν οι χωρικοί; Τα παιδιά δίνουν τη λύση: οι χωρικοί πρέπει να ενωθούν και όλοι μαζί να αντιμετωπίσουν το καθεστώς που τους καταπιέζει. Διότι, όπως λένε, στα συλλογικά προβλήματα δεν χωρούν ατομικές λύσεις’.
Η παράσταση ξεκινά και όλοι, μικροί και μεγάλοι, απολαμβάνουμε τη γενναιότητα, την προσφορά και την αίσθηση δικαιοσύνης που χαρακτηρίζουν τον κεντρικό ήρωά της. Παρατηρώ πολλά παιδικά προσωπάκια να κοιτάζουν σχεδόν εκστασιασμένα μαζί με τις δυο φίλες μου που φαίνεται να ταυτίζονται με τον Ρομπένκαι τα κατορθώματά του. Ο κύριος Μόμτσιος συμφωνεί μαζί μου πως τα παιδιά ταυτίζονται μια που είναι ολοφάνερο ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του. Ο Ρομπέν αυτής της παράστασης είναι λίγο ψώνιο, συνεχίζει, λίγο φαφλατάς, λίγο φαντασμένος. Είναι αυτό που λέμε αντι-ήρωας και τα παιδιά το αντιλαμβάνονται αυτό. Αντιλαμβάνονται ότι έχουμε έναν άνθρωπο με ελαττώματα, κωμικά αλλά ελαττώματα όπως και να έχει. Παρόλα αυτά εξακολουθούν να τον υποστηρίζουν διότι έχουν κι αυτά από τη φύσης τους αναπτυγμένη την αίσθηση του δικαίου.
Διαπιστώνω, μέσα από κάθε σκηνή, ότι αν και είναι δυνατός, είναι μόνος ο αγαπημένος μας ήρωας. Είναι τότε που προβληματίζομαι για το αν τελικά μαθαίνει κανείς να ζητά βοήθεια ή όχι. ‘Ξέρω γω; Μαθαίνει; Αυτό θα μπορούσες ίσως εσύ, ως ψυχοθεραπεύτρια, να το απαντήσεις καλύτερα. Η περηφάνια και ο εγωισμός είναι σίγουρα εμπόδια. Εδώ πάντως δεν μιλάμε ακριβώς για βοήθεια. Οι χωρικοί δεν καλούνται να βοηθήσουν τον Ρομπέν, δεν είναι δικό του το πρόβλημα, είναι ολονών. Περισσότερο νομίζω μιλάμε για συλλογικότητα, για αλληλεγγύη, για το ‘η ισχύς εν τη ενώσει’. Το αν η παράσταση βοηθά λίγο στο να καλλιεργηθούν αυτές οι αξίες στα παιδιά… τι να πω. Το ελπίζω’, η απάντηση του συνεντευξιαζόμενου.
Του ζητώ να ξεχωρίσει μια σκηνή και να την σχολιάσει παραθέτοντας αυτό που την κάνει, για τον ίδιο, ξεχωριστή. Εκείνος παραδέχεται ότι απολαμβάνει αρκετά τη σκηνή κατά την οποία έχει μόλις χάσει ο Ρομπέν και κείτεται αναίσθητος. Κατά τη διάρκεια αυτού του στιγμιότυπου οι αφηγητές παίζουν μια λυπητερή μουσική και λένε ‘Αυτή ήταν λοιπόν η αληθινή ιστορία του Ρομπέν των Δασών. Γιατί ο Ρομπέν δεν τα κατάφερε τελικά’. Η παράσταση φαίνεται να έχει τελειώσει. Τα παιδιά κοιτούν με γουρλωμένα μάτια, δεν είναι κάτι που περιμένουν. Μετά το αρχικό σοκ βέβαια, προσπαθούν να βρουν μια λύση. Τελικά το έργο αποδεικνύεται ότι έχει… ψωμί ακόμα!
Και πράγματι το έργο είχε ψωμί ακόμα μέχρι να φτάσει στο τέλος του. Κι αυτό που ακολούθησε μετά το τέλος της παράστασης ήταν σίγουρα αυτό που περιμένουν πάντα η Φιλιώ και η Κατερίνα. Να ανεβούν στη σκηνή, να πλησιάσουν τους ηθοποιούς και να φωτογραφηθούν μαζί τους. Μόνο που αυτή τη φορά στη φωτογράφηση θέση είχαν και οι κούκλες. Δεν μπορώ να μη ρωτήσω, λίγο πριν την ολοκλήρωση αυτής της συνομιλίας, για το πώς συμβάλλει μια κούκλα, που έχει ανθρώπινο μέγεθος, στην επιτυχία μιας παράστασης. Στα δικά μου μάτια τουλάχιστον είναι ένα από τα δυνατότερα στοιχεία. Παρόλα αυτά ο κύριος Μόμτσιος τονίζει ότι η μεγάλη κούκλα δεν είναι από μόνη της δυνατό στοιχείο. Μπορεί, όπως ισχυρίζεται, να εντυπωσιάσει στην αρχή, αλλά ο θεατής γρήγορα θα βαρεθεί αν δεν την υποστηρίξει ο ηθοποιός σωστά. Κι όταν λέει ‘σωστά’, εννοεί με θεατρικό τρόπο.
Συνεπώς τα δυνατά στοιχεία είναι τα ίδια με μια παράσταση με γαντόκουκλες, ή με μαριονέτες ή με μαρότες και σε μια θεατρική παράσταση για ενηλίκους είτε ανεβάζει κανείς Μολιέρο είτε Αισχύλο: ευρηματική σκηνοθεσία, στιβαρές ερμηνείες, καλαίσθητη σκηνογραφία, εμπνευσμένη μουσική, όλα τα στοιχεία δηλαδή που συνθέτουν το θεατρικό παζλ, τα οποία οφείλουν να υπηρετούν τη σκηνοθετική προσέγγιση και να σέβονται το θεατή. ‘Τώρα αν με ρωτάς τι προσφέρει μια μεγάλη κούκλα στη θεατρική διαδικασία, θα μιλήσω για την ομάδα μας, διότι έχει γίνει και λίγο σήμα κατατεθέν των Redicolo. Στις παραστάσεις μας λοιπόν συνηθίζουμε να έχουμε ηθοποιούς στο ρόλο των αφηγητών και οι κούκλες αναλαμβάνουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι άνθρωποι περισσότερο σχολιάζουν, παρά συμμετέχουν στη δράση ή επηρεάζουν την πλοκή. Εδώ λοιπόν το μέγεθος διευκολύνει στο να φέρει κάπως πιο κοντά αυτά τα δύο πλάσματα, τον άνθρωπο και την κούκλα, που μοιάζουν να ανήκουν σε διαφορετικούς κόσμους, οι οποίοι όμως πάνω στη σκηνή τέμνονται’, καταλήγει.
(3)8888888888888888888888888888888888.jpg)
Ευχαριστώ τον αγαπημένο Γιάννη προσκαλώντας τον να μας υπενθυμίσει το πρόγραμμα των επόμενων παραστάσεών τους. Λέει πως αυτήν την Κυριακή κλείνει ο πρώτος κύκλος παραστάσεών τους στο θέατρο Αμαλία, με τον ‘Κύκλο με την Κούκλα’. Από κει και πέρα, θα υπάρξει ένας δεύτερος κύκλος το Φεβρουάριο και το Μάρτιο που θα παίξουν ξανά στο Αμαλία και τις τέσσερις παραστάσεις τους (Πινόκιο, Ρομπέν, Κύκλος με την Κούκλα, Μικρός Πρίγκιπας). Όσοι δεν προλάβατε έχετε λοιπόν μια δεύτερη ευκαιρία, μπείτε στο redicolo.com για όλες πληροφορίες και κυκλώστε τις ημερομηνίες στο ημερολόγιο!
Παράλληλα οι παραστάσεις τους ταξιδεύουν σε όλη την Ελλάδα, σε θέατρα, σε φεστιβάλ, όπου υπάρχουν παιδιά. Την άλλη εβδομάδα πάνε Θάσο, μετά Αθήνα στο Athens Science Festival, έπειτα εμφανίζονται στο One Salonica. Και βέβαια συνεχίζουν τις καθημερινές να κάνουν παραστάσεις για σχολεία και στο χώρο τους και στο Θέατρο Αμαλία, σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Κατά τα άλλα, υπάρχει στα σκαριά μια παραγωγή για ενήλικες, η οποία μάλλον θα είναι κάτι τελείως διαφορετικό από ό,τι έχουμε συνηθίσει να μας παρουσιάζουν. Αυτό, όμως, είναι προγραμματισμένο για την επόμενη σεζόν.
Άλλη μια παράσταση έφτασε στο τέλος της. Άλλο ένα άρθρο έφτασε στο τέλος του. Άλλη μια χρονιά κοντεύει να φτάσει στο τέλος της. Όσο για εμάς ραντεβού την επόμενη Παρασκευή με ένα καινούργιο άρθρο… η Φιλιώ και η Κατερίνα πάνε θέατρο και τους αρέσει πολύ!





.jpg)






