Η Φιλιώ και η Κατερίνα πάνε θέατρο
Γράφει η Νέλη Βυζαντιάδου για την Κουλτουρόσουπα
Με το που έμαθα για μια ακόμα παράσταση, που θα είχε την υπογραφή των Twimagination σε συμπαραγωγή με το Art Box Fargani, προγραμμάτισα χωρίς δεύτερη σκέψη να τη δω μαζί με τις μικρές μου φίλες.
‘Οι πειρατές του Αιγαίου’ μας περίμεναν για να μας ταξιδέψουν πίσω στο χρόνο και να μας διδάξουν, πέρα από το να μας ψυχαγωγήσουν.
Η παράσταση αυτή, βασισμένη και εμπνευσμένη από το γνωστό ομότιτλο έργο του Ιουλίου Βερν, αποδείχθηκε μια εξαιρετικά προσεγμένη παράσταση γεμάτη χορό, τραγούδι και Ιστορία. Πώς κατέληξαν όμως στην επιλογή αυτού του έργου και ποιο ήταν άραγε το μήνυμα που ήθελαν να περάσουν στο κοινό οι συντελεστές της; Στην αρχή ήταν απλώς η περιέργεια, παραδέχεται ο σκηνοθέτης της παράστασης Χριστόφορος Χριστοφορίδης.
Φάνηκε στον ίδιο αλλά και στο έτερον ήμισυ των Twimagination, Βασίλη Αραμπατζή, απίστευτο ότι ο Ιούλιος Βερν είχε γράψει για τον αγώνα των Ελλήνων απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Μπήκε λοιπόν το ‘μικρόβιο’ μέσα τους και διάβασαν το μυθιστόρημα. Εκεί ανακάλυψαν έναν ολόκληρο πλούτο. Μια ευκαιρία να θυμηθούν αλλά και να μας θυμίσουν τι σημαίνει ηθική, τι σημαίνει αγάπη και πάνω απ’ όλα τι σημαίνει προσφορά στον συνάνθρωπο. Ζούμε, συνεχίζει, σε μια εποχή όπου ο ατομικισμός έχει γίνει σχεδόν κανόνας. Και, ειλικρινά, αυτό δεν μας τιμά ως κοινωνία. Ήθελαν επομένως να ξαναμιλήσουν μέσα από το θέατρο για τις αξίες που χάνονται όχι με διδακτισμό, αλλά με αλήθεια, συγκίνηση και φως.
Η Φιλιώ και η Κατερίνα παρακολουθούν με προσοχή όλα όσα διαδραματίζονται πάνω στη σκηνή. Από τις πρώτες κιόλας σκηνές του έργου διαπιστώνουμε όλοι, μικροί και μεγάλοι, πως η ελευθερία είναι επιλογή. Αυτό ακούμε άλλωστε να λέγεται κάποια στιγμή και επί σκηνής. Αναρωτιέμαι αν οι μικροί θεατές μπορούν να αντιληφθούν μια τέτοια έννοια και τι σημαίνει τελικά να είναι ελεύθερο ένα παιδί. Μπορεί μια θεατρική παράσταση, που έχει δημιουργηθεί για παιδιά, να εξοικειώσει το παιδί με την έννοια της ελευθερίας;
‘Θα σας πω κάτι πολύ προσωπικό’, εξομολογείται ο κύριος Χριστοφορίδης. ‘Το 2009 βρέθηκα στις κατασκηνώσεις απόδημου Ελληνισμού του υπουργείου εξωτερικών στην Επανομή. Εκείνη τη χρονιά είχαν φέρει 50 παιδιά από τη Λωρίδα της Γάζας, ορφανά με ένα ειδικό πρόγραμμα. Εκεί γνώρισα αυτά τα παιδιά ηλικίας από 9 ως 12. Τα άκουσα. Μου μίλησαν για τις ζωές τους, για τους φίλους και τους γονείς που έχασαν, για το πώς είναι να μεγαλώνεις χωρίς να νιώθεις ποτέ ελεύθερος. Εκείνο το καλοκαίρι κατάλαβα κάτι που δεν το ξεχνάς ποτέ: ότι το να ζεις ελεύθερος, να μιλάς, να εκφράζεσαι, να έχεις φωνή δεν είναι αυτονόητο. Είναι ένα προνόμιο που χτίστηκε πάνω σε αγώνες. Κι από τότε είπα στον εαυτό μου ‘Χριστόφορε, να εκτιμάς κάθε μέρα αυτήν την ελευθερία και να παλεύεις για να μην τη χάσεις’. Αυτό θέλουμε να καταλάβουν και τα παιδιά μέσα από την παράσταση, πως δηλαδή η ελευθερία δεν είναι δώρο, είναι κατάκτηση. Και πως τη χτίζουμε μέρα με τη μέρα, με τις πράξεις και τις επιλογές μας’.
Ιδιαίτερη θέση στην παράσταση έχει ο έρωτας της Χατζή και του Ενρύ. Τελικά ακόμα και στις πιο πέτρινες και δύσκολες περιόδους ζωής ανθίζει η αγάπη, σκέφτομαι. Η αγάπη και ο έρωτας ανθίζει πάντα, υποστηρίζει ο συνεντευξιαζόμενος. Και μάλιστα ανθίζει πιο δυνατά στις δύσκολες εποχές. Τότε που η ανάγκη για ένα βλέμμα, για μια αγκαλιά, για ένα χέρι που θα σε σηκώσει όταν πέσεις, είναι πιο βαθιά από ποτέ. Η αγάπη είναι το αντίδοτο της βαρβαρότητας. Είναι η δύναμη που σε κάνει να συνεχίζεις. Κι αν μεγαλώσουμε παιδιά που ξέρουν να αγαπούν, να σέβονται και να μοιράζονται, τότε ίσως χτίσουμε μια κοινωνία λίγο πιο φωτεινή, λίγο πιο ανθρώπινη, λίγο πιο χαμογελαστή.
Αν μου ζητούσαν να ξεχωρίσω μία και μόνο σκηνή του έργου αυτή θα ήταν η συνάντηση του ‘κακού’ Νικόλαου Στάρκου με τη νεκρή μητέρα του, την Ανδρονίκη. Ένας πολύ δυνατός διάλογος των δυο τους που πυροδοτεί σκέψεις αλλά και συναισθήματα. Ζητώ να μάθω πώς βίωσε ο σκηνοθέτης της παράστασης αυτή τη συνάντηση. Αν υπάρχει ένα πρόσωπο που καθορίζει τη ζωή κάθε ανθρώπου καλού, κακού, προδότη ή ήρωα, σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό είναι η μάνα. Η μάνα είναι ο καθρέφτης μας, το μέτρο της ψυχής μας. Μπορεί να μας δικαιολογήσει, αλλά μπορεί και να μας ξεγυμνώσει. Η σκηνή αυτή δεν είναι απλώς θεατρική. Είναι ανθρώπινη. Γιατί, όσο κι αν προσπαθήσουμε να ξεφύγουμε, η μάνα είναι η φωνή της συνείδησής μας. Είναι η αγάπη που δεν παζαρεύεται. Κι εκεί, μέσα στη νύχτα, ο Στάρκος δεν μιλά πια με το φάντασμα της μητέρας του. Μιλά με την ίδια του την ψυχή.
Όσο περνά η ώρα και φτάνουμε προς το τέλος, συνειδητοποιώ πόσο πολλές έννοιες αναδείχθηκαν μέσα από αυτήν την παράσταση. Έννοιες όπως η εθνική υπερηφάνεια, η ηθική, η προδοσία, η ντροπή, οι ενοχές, ο αγώνας, η θυσία, η σύγκρουση και πολλές άλλες. Για τον κύριο Χριστοφορίδη η πιο σημαντική έννοια είναι η Μνήμη. Η Μνήμη είναι το νήμα που ενώνει το παρελθόν με το μέλλον. Αν τη χάσουμε, ισχυρίζεται ότι θα επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε. Πρέπει να αφήσουμε την Ιστορία να μας δίνει αγκαλιές, όχι χαστούκια. Μόνο έτσι θα περάσουμε από τον ατομικισμό στη συλλογικότητα, σε μια κοινωνία με συνοχή, αγάπη και ηθική. Κι αν με αυτήν την παράσταση καταφέρουμε να φυτέψουμε έστω ένα μικρό σπόρο μέσα στο μυαλό των παιδιών, έναν σπόρο αξιών, ενσυναίσθησης και ελπίδας, τότε νομίζω πως έχουμε πετύχει τον σκοπό μας.
Ακούγοντας γονείς να συζητούν μεταξύ τους κατά την έξοδο από την αίθουσα, ήμουν βέβαιη πως ο σπόρος αυτός είχε ήδη φυτευτεί. Και το σημαντικό είναι αυτό. Να φυτεύεται ο σπόρος και εν συνεχεία να φροντίζεται με τη δέουσα προσοχή και αγάπη από τους γονείς που είναι οι φιγούρες με τη μεγαλύτερη επιρροή στο παιδί τουλάχιστον για μια πρώτη περίοδο της ζωής του. Κράτησα σφιχτά από τα χεράκια τους τις δυο φίλες μου και κάναμε μια μικρή βόλτα.
Δεν χρειάζεται να κάνουμε πάντα κάτι μεγάλο για να το απολαύσουμε. Έτσι κι αλλιώς τα παιδιά, σύμφωνα με τον Ζαν ντε Λα Μπρυγιέρ, απολαμβάνουν απλά το παρόν, κάτι που πολύ λίγοι από εμάς κάνουν. Κι αυτό το κάνουν χωρίς να ξέρουν ούτε παρελθόν ούτε μέλλον. ‘Οι πειρατές του Αιγαίου’ θα συνέχιζαν να μας διδάσκουν πολλά…
Ραντεβού την επόμενη Παρασκευή με ένα καινούργιο άρθρο… η Φιλιώ και η Κατερίνα πάνε θέατρο και τους αρέσει πολύ!
«ΟΙ ΠΕΙΡΑΤΕΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ» του Ιουλίου Βερν στο ΘΕΑΤΡΟ ART BOX FARGANI:
Παραστάσεις: Κυριακή 9, 16, 23/11 στις 11:30 π.μ. Σάββατο 29/11 στις 5:00μ.μ
