Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα
Μετά από μια αναβολή της συγκεκριμένης παράστασης και μετά από θεατρική ξηρασία ενός μηνός σχεδόν «λόγω διακοπών» – απολύτως ταιριαστή με την ανελέητη ξηρασία της εποχής, όπου η μια στέγνωσε την ατμόσφαιρα και η άλλη την ψυχαγωγία μας χωρίς διέξοδο για τους (πολλούς) «μη διακοπεύοντες», επιτέλους το θέατρο επανέκαμψε προς τέρψη των οπαδών του που το στερήθηκαν και από τις πρώτες μας επιλογές ήταν η διασημότερη ίσως αριστοφανική κωμωδία… Που μπορεί τα ανεβάσματά της να χάνονται στο άπειρο των αιώνων, ωστόσο κάθε καινούργια προσέγγιση του κλασικού έργου, δεν υπάρχει περίπτωση να μην εγείρει το ενδιαφέρον, είτε θετικά είτε αρνητικά, ανάλογα με τη σκηνοθετική διαχείριση του ιδιαίτερου θέματός της…
Πρόκειται για την «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών που παρακολουθήσαμε στο Θέατρο Κήπου, σε προσαρμογή της Ισιδώρας Μάλαμα και σκηνοθεσία της Εύης Σαρμή…
‘Ένα έργο του «παππού» της αρχαίας κωμωδίας που γνωρίζουν και οι πέτρες, καθώς ο αντιπολεμικός και «φεμινιστικός» χαρακτήρας του μέσα από ευφάνταστο, χιουμοριστικό εύρημα, όχι μόνο κατέκτησε διαχρονικά τους θεατές ανά τον κόσμο, αλλά αποτέλεσε πρωτοπόρο σημείο αναφοράς για τα γυναικεία κινήματα με τη Λυσιστράτη- σύμβολο… Η οποία, εν μέσω του Πελοποννησιακού πολέμου μεταξύ Αθηνών και Σπάρτης που ταλάνιζε επί χρόνια τη χώρα αφανίζοντας τον ανδρικό πληθυσμό των πολεμιστών, αποφάσισε να συνασπίσει τις γυναίκες, οι οποίες παίρνουν τα ηνία στα χέρια τους κι αναλαμβάνουν δράση με στόχο τον τερματισμό του πολέμου και την επικράτηση της ειρήνης… πέραν του ότι δεσμεύουν το δημόσιο χρήμα που ξοδεύεται αλόγιστα σε πολεμικές δαπάνες, καταφεύγουν σε ένα μέτρο εντελώς απρόβλεπτο: την αποχή από το σεξ για τους στερημένους άνδρες τους, γεγονός που οδηγεί σε λογής ευτράπελα, ωστόσο αποδεικνύεται άκρως αποτελεσματικό για τον στόχο…
Δεν θα προσθέσουμε βέβαια ακόμα μια (νιοστή) ανάλυση στις αμέτρητες προϋπάρχουσες για το περιεχόμενο του έργου, άλλωστε η μοναδική παγκοσμίως διαχρονικότητα του αρχαίου δράματος με φανατικούς θαυμαστές μέχρι σήμερα, είναι λαλίστατη από μόνη της… καθώς πρόκειται για έργα- πρότυπα συγγραφής από κάθε άποψη, με αξεπέραστη αρτιότητα σε επίπεδο θεματολογίας, πλοκής, ανάπτυξης, νοημάτων, χαρακτήρων, ηθικών αξιών, ποιητικής έκφρασης κλπ… αν σε αυτά προσθέσουμε και την καυστική σάτιρα ή τις ευφάνταστες αλληγορίες των αριστοφανικών κωμωδιών, κατανοούμε τους λόγους της καθολικής αποδοχής που υπερβαίνει τις εκάστοτε εποχές με διαρκή απήχηση…
Απλά θα σχολιάσουμε ότι αν (λέμε αν) ο Αριστοφάνης έγραφε σήμερα τη Λυσιστράτη του, δεν αποκλείεται να δεχόταν καταιγισμό πυρών ή ακόμα να καθόταν στο σκαμνί ως ακραία… «σεξιστής», καθώς το τολμηρό του εύρημα περί σεξουαλικής αποχής, θα μεταφραζόταν σε αντιμετώπιση της γυναίκας ως σκεύος ηδονής, που αδυνατώντας να πετύχει το στόχο της με άλλα προσόντα, καταφεύγει στο μόνο «πρόσφορο» γι αυτήν μέσο, ήτοι τη χρήση του κορμιού της… καθότι για τη ήθη της πολιτικής ορθότητας, ακόμα και το χιούμορ ποινικοποιείται, απλά κάνουμε «τα στραβά μάτια» στον σπουδαίο Αριστοφάνη για λόγους ιστορικής αξίας… έτσι σαν σύγχρονο σχόλιο…
Στα «ναι μεν» θετικά της παράστασης (+) θα αναφέρουμε πρωτίστως την επιτυχή προσαρμογή του κειμένου από την Ισιδώρα Μάλαμα, με ολοκληρωμένο και δεμένο περιεχόμενο, κρατώντας τον ρυθμό του λόγου συχνά έμμετρα με ομοιοκαταληξίες και αποφεύγοντας έντεχνα τη συνήθη βωμολοχία- που εν προκειμένω έχει φτάσει σε χυδαιότητα- χωρίς ωστόσο να θυμίζει «αποστείρωση»…
Επίσης θα επισημάνουμε αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία της σκηνοθεσίας από την Εύη Σαρμή, με πλέον ευφάνταστο εύρημα την απόδοση της κωμωδίας ως παράσταση ενός περιοδεύοντος «μπουλουκιού» αλλοτινών εποχών… όπου οι ηθοποιοί μετά την πανηγυρική είσοδο ως «μπουλούκι», αφήνουν τις αποσκευές, ενδύονται επί σκηνής κοστούμια και ρόλους της Λυσιστράτης, μπαίνουν στον οριοθετημένο φωτισμένο κύκλο των δρώμενων για να ερμηνεύσουν τους αριστοφανικούς χαρακτήρες και αφού τελειώσουν, βγαίνουν από τον κύκλο, ξαναφορούν τα καθημερινά τους ρούχα και με τις αποσκευές στα χέρια αποχωρούν για τον επόμενο σταθμό της περιοδείας, για την επόμενη Λυσιστράτη…
Μια εμπνευσμένη ιδέα που αποδόθηκε με καθαρότητα, καθώς η είσοδος και έξοδος από τα όρια του κύκλου σηματοδοτούσε δραματουργικές εξελίξεις, με σωστό συντονισμό στις επιτόπιες αλλαγές ρούχων και σκηνών, με δεμένο ρυθμό σε όλη τη διάρκεια, ενώ τα σύγχρονα, αφαιρετικά, χαριτωμένα «σκίτσα» σε οθόνη προβολής, τόνιζαν εύστοχα, διακριτικά και με μοντέρνα οπτική το χιουμοριστικό κλίμα, χωρίς να αποπροσανατολίζουν… Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στην προσεγμένη μουσική του Γιώργου Ανδρέου που έδεσε άψογα με το πνεύμα, βασισμένη κυρίως σε ρυθμικούς ήχους κρουστών με άρωμα «λαϊκού πανηγυριού», ενώ το μίνιμαλ λιτό σκηνικό, οι μελετημένες διακυμάνσεις του φωτισμού, τα θεατράλε «σουρεάλ» κοστούμια, συνέβαλαν στην ανάδειξη μιας φροντισμένης, αξιοπρεπούς σκηνοθετικής οπτικής με σύγχρονα στοιχεία και σκηνικό ενδιαφέρον…
Ομοίως στα θετικά θα καταχωρίσουμε τις ερμηνείες των πέντε καλών ηθοποιών, ήτοι Ελευθερία Ρήγου στον ρόλο της Λυσιστράτης, Γιώργος Καρύδας, Αστέριος Πολυχρονίδης, Αστερόπη Χαριτίδου, Χριστίνα Αναγνώστου… Εν προκειμένω η πρωταγωνίστρια στον εμβληματικό ρόλο, παρά την υπερβολή που θα επισημάνουμε παρακάτω, υπήρξε αρκούντως δυναμική, στέρεα, επιβλητική έως χειριστική όπως επιβάλλει ο χαρακτήρας… Θαυμάσιοι οι υπόλοιποι και μάλιστα οι άνδρες με διπλούς ρόλους γυναικών, επιδεικνύοντας σκηνική άνεση, υποκριτική ευελιξία, αίσθηση χιούμορ, ενέργεια, απαρτίζοντας ένα σωστά συγχρονισμένο σύνολο που κέρδισε τις εντυπώσεις…
Ερχόμενοι στα «αλλά» (-) θα εντοπίσουμε καταρχάς ένα είδος ξεχειλώματος με περιττή φλυαρία κι επαναλήψεις όσον αφορά στο θέμα της σεξουαλικής στέρησης, όπου οι αναφορές, λεκτικές και εικονικές, στο «πουλί» (ευτυχώς με κόσμιο χαρακτηρισμό) σχεδόν κυριάρχησαν στο μισό της παράστασης, χωρίς να προκαλούν γέλιο ή έστω μειδίαμα από ένα σημείο και μετά, αντίθετα κούρασαν καθώς δόθηκε δυσανάλογη βαρύτητα στο εν λόγω γαργαλιστικό θέμα με γκροτέσκο επιλογές κατ΄επανάληψη…
Όσον αφορά στον ρόλο της Λυσιστράτης, τονίστηκε υπερβολικά – ακόμα και από το ανδρόγυνο κοστούμι- το «αρσενικό» στοιχείο της ηρωίδας που θύμιζε αυταρχικό, άκαμπτο δυνάστη χωρίς ίχνος θηλυκότητας, καταφεύγοντας συχνά σε αχρείαστες, ενοχλητικές κραυγές… Τέλος θεωρούμε ότι παρά την εμφανή πρόθεση να αναδειχθεί ισότιμα το δίπολο πολέμου και ειρήνης, εντούτοις καπελώθηκε από τις σεξουαλικές αναφορές και το συναισθηματικό, συγκινητικό φινάλε περί ειρήνης, κατόπιν όσων προηγήθηκαν έμοιαζε ανοίκειο, εκτός κλίματος και κάπως σαν αφελές «ηθικό δίδαγμα» περί των αυτονόητων…
Καταλήγοντας (=) θα πούμε ότι ναι μεν είδαμε με ενδιαφέρον μια προσεγμένη σκηνοθετικά παράσταση με στοιχεία φαντασίας και καλές ερμηνείες, αλλά «σκοντάψαμε» σε κάποιες αστοχίες που μπορούσαν προφανώς να αποφευχθούν…
Βαθμολογία: 6,3/10
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΔΩ