O “Γαλάζιος Δούναβης” ήταν παραγγελία του διευθυντή της Ανδρικής Χορωδίας της Βιέννης, Γιόχαν Χέρμπεκ, που ήθελε να το παρουσιάσει στις καρναβαλικές εκδηλώσεις της πρωτεύουσας των Αψβούργων. Βαρύ κλίμα επικρατούσε τότε στη Βιέννη από την ήττα του αυστριακού στρατού στον «Πόλεμο των επτά εβδομάδων» με την Πρωσία.

Ο Στράους συνέθεσε τη μουσική και την αφιέρωσε στον ελληνικής καταγωγής μαικήνα των τεχνών και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Χορωδίας, Νικόλαο Δούμπα (1830-1900). Τον τίτλο εμπνεύστηκε από ένα στίχο του ούγγρου ποιητή Καρλ Μπεκ για τον «Δούναβη, τον όμορφο γαλάζιο Δούναβη».

Η πρεμιέρα του Γαλάζιου Δούναβη δόθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1867, σε συναυλία της Ανδρικής Χορωδίας της Βιέννης στην αίθουσα Ντιάνα της Βιέννης, χωρίς επιτυχία. ΠΟ Στράους είπε: «Ο διάβολος μου πήρε το βαλς, θα ήθελα να γνώριζε επιτυχία».

Το καλοκαίρι όμως του 1867, το έργο παρουσιάστηκε στην ορχηστρική του εκδοχή στην Παγκόσμια Εμπορική Έκθεση των Παρισίων και γνώρισε μεγάλη επιτυχία.

Απο τότε:

Ανακρούσθηκε ως επίσημος ύμνος της Αυστρίας κατά τη διάρκεια της απελευθέρωσης της χώρας στις 29 Απριλίου 1945 και στα πρώτα ματς της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Κλείνει την καθιερωμένη Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης.

Αποτελεί το σήμα της Αυστριακής Ραδιοφωνίας (ORF).

Χρησιμοποιήθηκε ως μουσική υπόκρουση στην εμβληματική ταινία επιστημονικής φαντασίας του Στάνλεϊ Κιούμπρικ 2001: Η Οδύσσεια του διαστήματος.

Ήταν το κομμάτι που έπαιζε η ορχήστρα του πολυτελούς κρουαζερόπλοιου «Λουζιτάνια», όταν αυτό χτυπήθηκε από γερμανικό υποβρύχιο και βυθίσθηκε στις 7 Μαΐου 1915.

Ακούγεται μετά την προσγείωση των επιβατικών αεροπλάνων στις εσωτερικές γραμμές της Κίνας.

Ο Γαλάζιος Δούναβης (μήκος 2.780 χιλιόμετρα περίπου) είναι ο δεύτερος μακρύτερος ποταμός στην ευρωπαϊκή ήπειρο (ο μακρύτερος είναι ο Βόλγας). Από το Μέλανα δρυμό στη Γερμανία (πηγές), ο Δούναβης, με αμέτρητους μαιάνδρους και πολλούς μικρούς και μεγάλους παραπόταμους διασχίζει 10 ευρωπαϊκές χώρες ή είναι φυσικό σύνορο μεταξύ τους. Διασχίζει, ακόμα, ιστορικές πόλεις και πρωτεύουσες της Γηραιάς Ηπείρου, όπως η Βιέννη, η Βουδαπέστη, το Βελιγράδι και η Μπρατισλάβα και καταλήγει στη Μαύρη θάλασσα (εκβολές).