Οταν ένα δεκάχρονο ρώτησε για ποιον λόγο οι άνθρωποι κάνουν παιδιά. Από τον Μάκη Σενή (Maco Grello).
Ήρθε η άβολη στιγμή χθες το απόγευμα όταν με ρώτησε ένα δεκάχρονο κοριτσάκι γιατί οι άνθρωποι κάνουν παιδιά. «Τα μωρά κλαίνε, φωνάζουν, κάνουν ζημιές, δεν σε αφήνουν να κοιμηθείς… Για ποιον λόγο οι άνθρωποι κάνουν παιδιά»; Κρατώντας το δικό μου μωρό στα χέρια άφησα ένα γελάκι να μου ξεφύγει αυθόρμητα, όπως κάνουμε όταν μας τεστάρουν σε κάτι που ξέρουμε πολύ καλά. Περίεργο όμως, δεν μου ήρθε αβίαστα καμία απάντηση που μπορούσα να δώσω. Είτε εσκεμμένα για να κερδίσω χρόνο, είτε από τα βάθη του υποσυνείδητου της απάντησα: «Μα για πολλούς λόγους»! Αναγνώρισα στα μάτια της τότε ένα βλέμμα που είχα κι εγώ σε ολόκληρη την σχολική μου ηλικία κάθε φορά που ρωτούσα «για ποιον λόγο» και έπαιρνα την απάντηση «για πολλούς λόγους». Το κάθε παιδί ξέρει πως όταν ρωτά έναν ενήλικα «για ποιον λόγο» κι εκείνος απαντά «για πολλούς λόγους», τότε σίγουρα ο ενήλικας δεν έχει ιδέα για αυτό που πρόκειται να μιλήσει.
«Για πες μου έναν», συνέχισε. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα είναι ότι οι άνθρωποι δεν ξέρουν ακριβώς τι κάνουν και το να κάνεις ένα παιδί δεν είναι πάντα μια συνειδητή απόφαση. Περισσότερο είναι προϊόν ενστίκτου για γονιμοποίηση, χημικών που κάνουν εκρήξεις μέσα μας και ερωτευόμαστε (όχι απαραίτητα), σαγηνευόμαστε από το απέναντι κορμί και ακολουθούμε τον προγραμματισμό του δημιουργού μας. Εδώ που τα λέμε αν δεν υπήρχαν οι ορμές μας, πιθανότατα να είχαμε εξαφανιστεί πριν προλάβουμε καν να εμφανιστούμε. Φυσικά αυτό δεν είναι απάντηση που δίνεις σε ένα παιδί, αλλά ακόμα και σε ενήλικο να την έδινες θα δεν θα αργούσε να την πετάξει στα σκουπίδια. «Μπορεί τα μωρά να κάνουν φασαρία και να σε κουράζουν αλλά χωρίς αυτά οι άνθρωποι θα βαριούνταν». Αν και η θεωρία ότι η βαρεμάρα κινεί ολόκληρο το σύμπαν υπάρχει, ομολογώ πως ήταν μια άθλια απάντηση. Η μικρή δεν πείστηκε και μου έριξε ένα επικριτικό βλέμμα που ήταν σαν να μου έλεγε «καλά τόσα χρόνια που έχεις ζήσει περισσότερα από εμένα, αυτή ήταν η καλύτερη απάντηση που έδωσες στον εαυτό σου»; Πήρα τα δευτερόλεπτα μου να σκεφτώ ουσιαστικά, όχι για να απαντήσω στην ερώτηση, αλλά για να απαντήσω σε εμένα. Μακάρι να το έκανα αυτό σε κάθε ερώτηση στη ζωή μου. Και αυτό με έκανε να το σκεφτώ ένα δεκάχρονο, να ένας λόγος για να κάνεις ένα παιδί!
«Φαντάσου την ζωή σαν ένα παιχνίδι. Για να περάσεις τις πίστες πρέπει να αποκτήσεις skills-ικανότητες, αλλιώς δεν γίνεται. Σωστά»; «Σωστά». «Για παράδειγμα, ένα skill που πρέπει να έχει στη ζωή του ένας άνθρωπος για να περνάει τις πίστες και να πετυχαίνει αυτά που θέλει είναι η υπομονή. Αυτό το μωρό που κάνει μισή ώρα να φάει, που γκρινιάζει και κλαίει με μαθαίνει να έχω υπομονή». Η δεκάχρονη δεν έδειξε να με πιστεύει και πολύ, αλλά σίγουρα αυτή η απάντηση είχε περισσότερο ενδιαφέρον από τα περί βαρεμάρας. «Χμ, αλήθεια;» με ρώτησε με καχυποψία. «Φυσικά, αν μου πάρει το μωρό κάτι δικό μου για να παίξει του το αφήνω, κι έτσι μαθαίνω να μοιράζομαι. Μαθαίνω να φροντίζω κάποιον, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για να μάθεις να φροντίζεις τον ίδιο σου τον εαυτό». Τώρα πια μπορούσα να βρω πολλούς τέτοιους λόγους αλλά η μικρή είχε σταματήσει να με παρακολουθεί με το ίδιο ενδιαφέρον. Κατάλαβα κι εγώ πως ότι και να έλεγα, η απάντηση μου ήταν μία, πως όταν γίνεσαι γονιός έχεις μια ευκαιρία να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Κι αν δεν κάνεις παιδιά, δεν έχεις αυτή την ευκαιρία; αναρωτήθηκα. Φυσικά και την έχεις, αλλά πρέπει συνειδητά να καταφέρεις τον εαυτό σου να πλησιάσει τα όρια του, να δουλέψεις μέσα σου για να αποκτήσεις τα αναγκαία skills που θα σε περάσουν την πίστα. Η συντριπτική πλειοψηφία των γονέων που κάπως τα κατάφεραν, δεν θα το πετύχαιναν ποτέ χωρίς τα παιδιά τους.
Χωρίς να είμαι ψυχολόγος και χωρίς να έχω και ιδιαίτερες σχετικές γνώσεις, παρατηρώντας την δική μου περίπτωση αλλά και άλλων γονιών, κατέληξα στο συμπέρασμα πως μεγαλώνοντας ένα παιδί έχεις την δυνατότητα να κατανοήσεις τη συμπεριφορά των δικών σου γονιών (ανεξάρτητα αν αυτή ήταν σωστή ή όχι) απέναντι σου. Εκτός από την κατανόηση, ένα μεγάλο βήμα που θα μπορούσε να κάνει κάποιος που έχει πληγωθεί από τους γονείς του, είναι να τους συγχωρέσει, κι έτσι να αρχίσει έναν νέο κύκλο στη ζωή του. Κατανοώντας πως δεν είσαι τέλειος, άρα δεν είσαι και τέλειος πατέρας ή μητέρα, είναι αναμενόμενο και οι δικοί σου γονείς να μην ήταν άψογοι απέναντι σου.
Ακόμα και όταν αυθόρμητα πας να πεις φράσεις στο παιδί σου που τις άκουσες κι εσύ σαν παιδί και δεν τις γούσταρες, μπορείς να καταλάβεις πολλά πράγματα. Δεν αποκλείεται αυτές οι φράσεις να ήταν του παππού σου και να τις επανέλαβε ο πατέρας σου ή η μάνα σου και το κακό ( ή πιο σπάνια το καλό) να ξεκινάει από αιώνες πριν. Υπάρχουν πολλές οικογένειες που ο παππούς είναι τσακωμένος με τον πατέρα και ο πατέρας τσακώνεται με το παιδί και αυτό το παιδί όταν μεγαλώσει δεν θα μπορεί να έχει αρμονικές σχέσεις με το δικό του παιδί. Είναι σαν οικογενειακή κατάρα. Μεγαλώνοντας ένα παιδί ντύνεσαι ήρωας και αναλαμβάνεις, όχι να διατηρήσεις την οικογενειακή παράδοση όπως συνηθίζουν να λένε οι μεγάλοι, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Είσαι υπεύθυνος να σπάσεις κάθε οικογενειακή παράδοση και να δημιουργήσεις μια καλύτερη. Κι επειδή είναι εύκολο να ρίχνουμε το φταίξιμο σε άλλους και στην προκειμένη περίπτωση στους γονείς μας, αν κατάφερνε ο καθένας μας να γίνει έστω και ελάχιστα καλύτερος γονιός από ότι ήταν οι δικοί του, τότε κάποια στιγμή αυτός ο πλανήτης θα γινόταν παράδεισος. Για να μην έχει γίνει ακόμα όμως, μάλλον χρειαζόμαστε πολύ δουλειά για να επιστρέψουμε στα σημερινά παιδιά (δικά μας και ξένα) τα καλά που μας χαρίστηκαν όταν εμείς οι ίδιοι είμασταν ακόμα παιδιά.
Φωτογραφικό υλικό