Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου
Το στίγμα του έργου δοσμένο μέσω του δελτίου τύπου, καθώς και οι καταξιωμένοι συντελεστές, προϊδεάζουν- αν όχι εγγυώνται, για ένα κατ’ ελάχιστον αξιόλογο αποτέλεσμα. Και είναι πράγματι μια ευτυχισμένη στιγμή για τον θεατή, να βιώνει δια ζώσης την υπέρβαση των προσδοκιών του… όπου η παράσταση στην οποία επένδυσε υποθετικά, όχι μόνο δικαιώνει, αλλά ξεπερνά όσα προσδοκούσε, αφήνοντας μια γλυκύτατη αίσθηση πληρότητας, καθώς συναντώνται απόλαυση και ουσία… Όπως ακριβώς νιώσαμε παρακολουθώντας την παράσταση «Ήρωες» του Gerald Sibleyras, σε μετάφραση Μαριάννας Τόλη και σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς, στο θέατρο Αριστοτέλειον.
Ποιοι είναι οι «Ήρωες»; Τρεις βετεράνοι απόστρατοι, αποτραβηγμένοι σε οίκο ευγηρίας, όπου οι μέρες του σταματημένου χρόνου περνούν πανομοιότυπα, καθισμένοι στην ταράτσα, αναπολώντας παλιές πολεμικές δόξες και γκρινιάζοντας για τα καθημερινά… μέχρι που κάποια στιγμή η ανάγκη τους να δραπετεύσουν από τον ασφυκτικό κλοιό της «ακινησίας», θα τους οδηγήσει στη σύλληψη ενός μεγαλόπνοου, όσο και ανέφικτου σχεδίου φυγής, οργανώνοντας «επί χάρτου» και με τη βοήθεια της φαντασίας, ένα μακρινό ταξίδι… όπου ενώ μελετούν τις πρακτικές λεπτομέρειες με την ψευδαίσθηση ότι μπορούν να το υλοποιήσουν ενώ επί της ουσίας διασκεδάζουν την ανημπόρια τους, οι διαφορετικοί χαρακτήρες τους θα συγκρουστούν και θα φιλιώσουν με χιούμορ και συγκίνηση άπειρες φορές, στην προσπάθεια να ζήσουν έστω φαντασιακά αυτό που η πικρή πραγματικότητα τους στερεί… το λες και «ηρωισμό» κι ας μην υπάρχει τίποτα ηρωικό…
Ένα υπέροχο έργο (+) με βαθύτατα ανθρώπινο περιεχόμενο, δοσμένο με την ελκυστική φόρμα της κωμωδίας, που συνδυάζει μια σειρά από σπουδαίες συγγραφικές αρετές… Εξαιρετική δομή στην ανάπτυξή του, αληθοφανείς γήινους χαρακτήρες, αυθεντικό συναίσθημα, αφοπλιστική απλότητα, στέρεο ψυχολογικό υπόβαθρο, ολοκάθαρη στόχευση με συμβολικές προεκτάσεις… κι όλα τούτα μέσα από εναλλαγές πηγαίου χιούμορ και σοφά «κρυμμένης» συγκίνησης, αφήνοντας μια γλυκόπικρη γεύση για πρόσωπα και καταστάσεις οικεία, αναγνωρίσιμα, ρεαλιστικά, σαν τους «ήρωες» της διπλανής πόρτας, έστω κι αν εδώ γίνεται… ταράτσα. Ή αν πρόκειται για ήρωες πολέμου, που τελικά ό,τι πιο ηρωικό έχουν να επιδείξουν είναι η τόλμη για μια ανέφικτη φυγή, ζώντας τη φαντασίωση με πάθος και όρους πραγματικότητας, ώστε να μοιάζει εφικτή… άσχετα που δεν μπορούν να κουνήσουν «ούτε μέτρο» από τα περιχαρακωμένα όρια, σαν το πέτρινο ομοίωμα σκύλου που τους συντροφεύει κι όμως κάποια στιγμή «βλέπουν» να κινείται- ως ευφυέστατο συμβολικό εύρημα. Μια κωμωδία που ευτύχησε να μεταφραστεί θαυμάσια από τη Μαριάννα Τόλη, που αγγίζει με την απλότητα, το χιούμορ, την ανθρωπιά της, προσφέροντας ταυτόχρονα απόλαυση και αυθεντικό συναίσθημα…
Η εξαιρετικά εύστοχη σκηνοθετική προσέγγιση από τον Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς, σεβάστηκε και υπηρέτησε πιστά το ευεργετικό πνεύμα απλότητας του έργου, προσφέροντας ένα αποτέλεσμα λιτό, καθαρό, ουσιαστικό, με μικρές ευφάνταστες πινελιές. Χωρίς να καταφύγει σε οτιδήποτε θεαματικό για εντυπωσιασμό, κατάφερε να σκιαγραφήσει άριστα την υφή των διαφορετικών χαρακτήρων και να αποδώσει με ρεαλισμό, αληθοφάνεια, σαφήνεια, τις ψυχολογικές μεταπτώσεις τους, τη ροή των εξελίξεων, την κλιμάκωση των συναισθημάτων… Ενώ παράλληλα ανέδειξε υποδειγματικά το κυρίαρχο χιούμορ, αφήνοντας τη συγκίνηση να διαφανεί μέσα από αδιόρατες λεπτομέρειες διακριτικά, καθιστώντας την ακόμα πιο αποτελεσματική. Βρήκαμε εξαιρετικά μελετημένη την καθοδήγηση και «κινητικότητα» των ηθοποιών, προσθέτοντας όγκο στους διαλόγους, ακολουθώντας φυσική ροή και ρυθμό, ενώ η σύνδεση των σκηνών διακρίθηκε από καλλιτεχνική ευαισθησία… με αλλαγή φωτισμού στην άδεια ταράτσα και φθινοπωρινά φύλλα να πέφτουν υπό τους μελαγχολικούς, λυρικούς ήχους ενός πιάνου… Για να καταλήξει σε ένα ευρηματικό. ατμοσφαιρικό φινάλε, που απέδωσε το πέταγμα της φυγής με εμπνευσμένο συμβολικό τρόπο…
Κεφάλαιο «ερμηνείες» και οφείλουμε να συγχαρούμε τους τρεις αγαπημένους «Ήρωες», ήτοι Γιάννη Φέρτη, Δημήτρη Πιατά και Ιεροκλή Μηχαηλίδη, που εν προκειμένω έδωσαν ακόμα ένα σπουδαίο δείγμα του καταξιωμένου ταλέντου τους. Ο Γιάννης Φέρτης ως αυθεντικός… βετεράνος της σκηνής, ανταποκρίθηκε επάξια σε έναν ρόλο «ισορροπιστή» που ένεκα τούτου υπήρξε λιγότερο αβανταδόρικος από τους άλλους δύο, ωστόσο απόλυτα ταιριαστός με το ευγενές, διακριτικό προφίλ του ηθοποιού. Ο Δημήτρης Πιατάς με το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στίγμα που εδώ αξιοποίησε στο έπακρο και την αξιοθαύμαστη υποκριτική γκάμα, προσέφερε γενναιόδωρα μια άκρως απολαυστική ερμηνεία που μας ακολουθεί και εκτός σκηνής. Ο Ιεροκλής Μηχαηλίδης υποδύθηκε τον δικό του ήρωα με τόση φυσικότητα, ρεαλισμό, χιούμορ και πειστικότητα, που ο ρόλος έμοιαζε να έχει γραφεί πάνω του… Άξιοι!
Σε επίπεδο σκηνικού, κυριάρχησε και εδώ η λιτότητα, όπου τρεις καρέκλες και ένα ομοίωμα σκύλου πάνω σε μεταλλικά επίπεδα τύπου «ταράτσας» σκεπασμένης με φύλλα, αποδείχθηκαν επαρκή για τη συνθήκη του έργου. Άψογα από πλευράς καταλληλότητας σε σχέση με τους χαρακτήρες θα χαρακτηρίζαμε τα κοστούμια, ενώ η μελωδική μουσική υπόκρουση του πιάνου περιορίστηκε στη σύνδεση των σκηνών και το ίδιο θα λέγαμε κατά βάση και για τις εναλλαγές των φωτισμών.
Κάποιες δευτερεύουσες παρατηρήσεις (–) αφορούν κυρίως σε λεπτομέρειες… Όπως ας πούμε ότι τα λιποθυμικά επεισόδια του Γ. Φέρτη έμοιαζαν ελαφρώς αφύσικα ή τεχνητά στημένα με έλλειμμα πειστικότητας, παραπέμποντας περισσότερο σε παρωδία ενός αντίστοιχου ρεαλιστικού γεγονότος, κάτι που δεν αποκλείεται να υπήρξε ως (θολή) πρόθεση (;)… Σε τεχνικό επίπεδο, είναι αλήθεια ότι θα απολαμβάναμε ένα πιο γεμάτο και ατμοσφαιρικό σκηνικό- ενισχυμένο ίσως με κάποιο οπτικό υλικό σε προβολή ως «περιβάλλων χώρος», όπως επίσης θα εκτιμούσαμε μεγαλύτερη συμμετοχή μουσικής και φωτισμών για δημιουργία κλίματος. Τέλος θεωρούμε ότι το φινάλε, παρά την εξαιρετική αισθητική του και τη γλυκόπικρη αίσθηση, έμοιαζε δραματουργικά σαν να προέκυψε κάπως «ασύνδετο» με την προηγηθείσα ροή, τρόπον τινά σαν κάτι να έλειπε…
.
Εν κατακλείδι (=) το βέβαιο είναι ότι ο θεατής δεν γίνεται να μην αγαπήσει τη συγκεκριμένη παράσταση για πολλούς λόγους… για το βαθιά ανθρώπινο περιεχόμενό της, το γέλιο που χαρίζει απλόχερα, τη φυσικότητα που αποπνέει η σκηνοθεσία, τις θαυμάσιες ερμηνείες… αποδεικνύοντας για πολλοστή φορά ότι η απλότητα ως σταθερή αξία, διαθέτει γοητεία αξεπέραστη….
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6 ΣΤΑ 10
Φωτογραφικό υλικό
