«Συμβαίνουν κι αυτά – Το ζήτημα της φαλακρής τραγουδίστριας»: Μια «παράλογη» παράσταση – πρόταση… Είδαμε στο θέατρο Καλαμαριάς και σχολιάζουμε…
«Μια σιωπή είναι ένας κόκκος σταριού. Όταν πέσει κάτω δεν ακούγεται. Τότε γιατί ένα σακί γεμάτο από κόκκους σιωπής όταν πέσει κάτω κάνει θόρυβο;» Η παράλογη λογική ή λογική του παραλόγου ενίοτε εκλογικεύει τα μη λογικά σε έναν λογικά παράλογο συνειρμό που…. Σιωπή… Αναμονή… Βλέμμα απέναντι… Να συναντήσει «κάτι», αρκεί να υπάρχει, να συμβαίνει στον παρόντα χρόνο… ΟΧΙ, η γράφουσα δεν παραληρεί, απλά παρακολούθησε την παράσταση «Συμβαίνουν κι αυτά- Το ζήτημα της φαλακρής τραγουδίστριας», βασισμένη σε κείμενα του Ευγένιου Ιονέσκο και σε σκηνοθεσία της Μαριλένας Κατρανίδου στο θέατρο Μ. Μερκούρη και στα πλαίσια του Μικρού Φεστιβάλ. Και θα ήταν παράλογο μετά την αποθέωση του Παραλόγου να ξεκινήσει «λογικά»… Και ομολογεί ότι δυσκολεύεται να μιλήσει συμβατικά για μια παράσταση που ανέτρεψε αρκετές θεατρικές συμβάσεις.
Μια παράσταση εντελώς ιδιαίτερη στα όρια μιας νέας θεατρικής πρότασης- ανεξαρτήτως αρεσκείας ή όχι. Κρατώντας το βασικό σκελετό της, θα πούμε ότι παρακολουθούμε επί σκηνής δύο τυπικά ζευγάρια άγγλων αστών και την οικιακή βοηθό, σε μια καθημερινότητα μεταξύ ρεαλισμού και ουτοπίας ή φαντασιώσεων ή… σε μια αγωνιώδη προσπάθεια (μη)επικοινωνίας μέσα από τυχαίες λέξεις και σιωπές. Στο βάθος της σκηνής δυο μουσικοί με τις κιθάρες τους «σχολιάζουν» μουσικά τα παράλογα δρώμενα ή συνοδεύουν την οικιακή βοηθό στα τραγούδια της, ενώ ένας από τους δύο συμμετέχει σε ρόλο… μπαλαρίνας, πυροσβέστη και αιφνίδιου εραστή. Ενόσω εκτυλίσσονται σκηνές από συζητήσεις/ παρωδίες την ώρα του τσαγιού, εμπλέκονται αναφορές / αποσπάσματα από ταινίες, απομυθοποιείται η θεατρική ψευδαίσθηση, προσφωνούνται οι θεατές ως συμμέτοχοι… συνοδευμένα όλα τούτα , άλλοτε από μουσική, άλλοτε από χορό, άλλοτε από το φωτεινό παιχνίδισμα μιας λάμπας και μια παρέα από μινιατούρες… δεινοσαύρους.
Μπερδευτήκατε; Λογικό για μια παράσταση του Παραλόγου! Και προσωπικά ΔΕΝ έχω άλλο τρόπο να μεταφέρω μέσω του γραπτού λόγου τα συμβαίνοντα επί σκηνής και κυρίως την αίσθηση από κάτι εξω-λογικό που επιχειρείς να εκλογικεύσεις με συμβατικούς όρους. Πιθανόν όλα αυτά με τον τρόπο που παρατίθενται να ακούγονται ακατανόητα, αλλοπρόσαλλα. ΚΑΙ ΟΜΩΣ… Η συγκεκριμένη παράσταση υπό το πρίσμα της ιδιαιτερότητάς της, έχει θετικό (+) πρόσημο. Γιατί;
– Διότι καταρχάς επεχείρησε κάτι διαφορετικό, έξω από τα καθιερωμένα, τόλμησε να πειραματιστεί σε ένα πολύ ξεχωριστό είδος. Παίρνοντας ως βάση το κείμενο του Ιονέσκο από την «Φαλακρή τραγουδίστρια» και προσθέτοντας ετερόκλητα στοιχεία που όμως υπηρετούν την επιλεγείσα φόρμα και δένουν αρμονικά με την παράλογη ατμόσφαιρα, έδωσε μια πρωτότυπη σκηνική σύνθεση με ενδιαφέρον. Όχι μόνο σκηνικό αλλά και σε επίπεδο νοητικό/ εγκεφαλικό, ανατρέποντας συχνά την κοινή/ ατομική λογική, καθώς μέσα από συμβολισμούς ή κάποιες ευρηματικές ατάκες προέκυπταν αποκαλυπτικοί συνειρμοί… καθόλου παράλογοι, όπως π.χ. η απόπειρα απομυθοποίησης σχετικά με τις θεατρικές συμβάσεις ή η παρωδία μιας ιδιότυπης επικοινωνίας, μέσω της ύπαρξης ή ανυπαρξίας λέξεων.
– Σε επίπεδο σκηνοθεσίας από την Μαριλένα Κατρανίδου, παρακολουθήσαμε ένα σύνολο καλοστημένο, δεμένο, ευρηματικό, με πειστική ατμόσφαιρα παραλόγου και με δυνατό σημείο το χιούμορ. Ένα ιδιαίτερο, απρόβλεπτο χιούμορ που διαπερνούσε υπόγεια όλη την παράσταση, δίνοντας την αίσθηση ότι περίπου «αποδομούσε» τον εαυτό της… Με συνέπεια το συχνό αυθόρμητο γέλιο, είτε από αλλοπρόσαλλες καταστάσεις, είτε από παράλογες ατάκες ειπωμένες με αυστηρά λογικό τρόπο, είτε αντίθετα από λογικές, εκφρασμένες εντελώς παράλογα! Ήταν απόλαυση να βλέπεις το ανέκφραστο, παγωμένο βλέμμα ενός λογικού την ώρα που έλεγε ή έκανε κάτι απίθανο! Άλλωστε η πρωταρχική πηγή του γέλιου βρίσκεται πάντα στην απρόσμενη αντίθεση.
Οι αντιθέσεις όμως χαρακτήρισαν συνολικά τη σκηνοθεσία, εναλλάσσοντας γρήγορους ρυθμούς με παγωμένες εικόνες… έντονες ομιλίες με απόλυτες σιωπές… κίνηση και στάση… εκμεταλλευόμενη χωροταξικά όλο το εύρος της σκηνής και τις δυνατότητες των ηθοποιών. Χρησιμοποιώντας επιπλέον ζωντανή μουσική, έξυπνη κινησιολογία, κάποια συμβολικά ευρήματα- σαν την παρέα των πλαστικών δεινοσαύρων που… έψαχναν «θέση» στο παράλογο χάος. Με έντονη παρουσία της μακριάς σιωπής/ αναμονής κοιτώντας τους θεατές στα μάτια, ως μορφή επικοινωνίας, περιμένοντας κάτι να συμβεί, να ακουστεί… ίσως ο θόρυβος από το «πεσμένο σακί των κόκκων σιωπής»… Ή «γιατί είναι θέμα συνθήκης τί επιλέγεις να δεις ότι υπάρχει»…
– Απολαυστικοί επίσης οι ηθοποιοί, πιστοί στο σκηνοθετικό ζητούμενο, απέδωσαν τον «παραλογισμό» με παγωμένα βλέμματα, έλλειψη έκφρασης, ιδιότυπη κίνηση… αν και κάποιοι «έσπασαν», μισογελώντας. Από την αξιόλογη πεντάδα ηθοποιών συν τον κιθαρίστα σε ρόλο, ξεχώρισαν η «κ. Σμιθ»- οικοδέσποινα, πειστικά εγκλωβισμένη στην τυπικότητα του ρόλου της και μακράν ο «κ. Μάρτιν»- καλεσμένος, ένας ηθοποιός πληθωρικός με πηγαίο ταλέντο, αυθεντικό χιούμορ, αυτοέλεγχο, μεγάλες δυνατότητες, που απέδωσε το Παράλογο εξαιρετικά, μιλώντας ακόμη και στα αγγλικά!
– Ουσιαστική η συμβολή της ζωντανής μουσικής από τις κιθάρες με εύστοχες επιλογές, κατάλληλες με την ατμόσφαιρα, το σκηνικό ένα τραπέζι και 4 καρέκλες, οι φωτισμοί σωστοί και τα κοστούμια ακόμη σωστότερα.
.
Όσον αφορά στα αρνητικά (-) της παράστασης, θα πρέπει βέβαια να κριθούν μέσα στα πλαίσια του «παραλογισμού» της, διότι με τα κριτήρια μιας συμβατικής παράστασης, για μερίδα θεατών, πολλά από τα προαναφερθέντα θετικά θα μπορούσαν να ανατραπούν. Ωστόσο είναι γεγονός ότι και το Παράλογο, πέραν της «δικής» του λογικής και πλαισίων, έχει σαφώς στόχο, ανεξάρτητα πόσο εύκολα ή δύσκολα είναι διακριτός. Και εν προκειμένω, ενώ αφορούσε κατά βάση στο «συμβάν» της επικοινωνίας, σε αρκετά σημεία χάθηκε σε μονοπάτια δαιδαλώδη, θολώντας την εστίαση. Και από την άλλη, οι έντονα τραβηγμένες σιωπές – παρά τον καθαρό συμβολισμό τους- χαλάρωσαν σε κάποιο βαθμό το ρυθμό και τη δομή μιας καλοφτιαγμένης παράστασης.
L
Καταλήγοντας (=) θα χαρακτηρίζαμε την προσπάθεια ως πρωτότυπη, ψαγμένη, ευρηματική, που ίσως δεν απευθύνεται στον μέσο/ συμβατικό θεατή, ωστόσο συστήνει κάτι διαφορετικό και ενδιαφέρον ως θεατρική πρόταση, πέρα από το ιδιόμορφο χιούμορ της…
Βαθμολογία:
6 στα 10
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
