Είδε ο Γιώργος Τοκμακίδης και σχολιάζει για την Κουλτουρόσουπα.
Η νέα ταινία της σειράς επιστημονικής φαντασίας «Πλανήτης των Πιθήκων: Το βασίλειο» έχει ήδη κυριαρχήσει στο παγκόσμιο «boxoffice», με τις εισπράξεις της να υπολογίζονται στα 300 εκατομμύρια μέχρι στιγμής. Εμείς, από μεριάς μας πριν καταπιαστούμε με τη νέα προσθήκη της σειράς, θα ολοκληρώσουμε το αφιέρωμα στην τριλογία με την τρίτη της ταινία.
Ο λόγος για το «Πλανήτης των Πιθήκων: Η Σύγκρουση» (2017)
Υπόσχεση:
Το τρίτο μέρος μίας τριλογίας ανέκαθεν αναλαμβάνει μία σειρά από δράσεις που οφείλει να ολοκληρώσει. Πρέπει να συνεχίσει την ιστορία, να συνδέσει την πρώτη με τη δεύτερη ταινία σε μία τρίτη και αφού γίνεται λόγος για την ένατη συνολικά μίας μακράς σειράς, να αποδώσει τους αντίστοιχους φόρους τιμής. Σκηνοθέτης και λοιποί συντελεστές εργάζονται και κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, για να εκπληρώσουν τους σκοπούς μίας τρίτης ταινίας, αλλά και να προσφέρουν μία νέα εμπειρία. Πράγματι, τα καταφέρνουν και «Η Σύγκρουση» είναι μία εμπειρία με περισσότερο βάθος σε συναισθηματικό επίπεδο και μία πιο προσωπική ιστορία για τους πρωταγωνιστές της.Σε αυτό το μέρος δεν έχουμε αλλαγές στον μοχλό της σκηνοθεσίας που δε ξεχνάει τις υποσχέσεις που έδωσε. Θα ήταν καταστροφικό!Οι παραγωγοί δίνουν τα χρήματα, αλλά και τα χρονικά περιθώρια που χρειάζεται ο Ματ Ριβς με τους συνεργάτες του για να κλείσουν οργανικά την τριλογία.
Πλοκή:
Έχουν περάσει δύο χρόνια πολέμου ανάμεσα σε ανθρώπους και πιθήκους με βαριές απώλειες και για τις δύο πλευρές. Ο Σίζαρ αναλογίζεται το ενδεχόμενο απομάκρυνσης από το δάσος σε μία νέα γη, πιο ειρηνική. Οι εξελίξεις δε θα του επιτρέψουν να κάνει το ταξίδι. Η εκδίκηση θα κινήσει την δράση του εναντίον ενός συνταγματάρχη που μισούν πίθηκοι και άνθρωποι.Ο Σίζαρ μαζί με τους πιθήκους του θα βρεθεί στη μέση μίας εμφύλιας σύγκρουσης, ενώ ο ιός που χάρισε στο γένος του ευφυΐα μεταλλάσσεται. Σε αυτό το ασφυκτικό περιβάλλον θα κληθεί να παραμερίσει τομένος και τον πόνο του και να αποπειραθεί να διασώσει οτιδήποτε επιδέχεται διάσωσης σε έναν κόσμο που καταρρέει κάτω από το βάρος της σύγκρουσης…
Σκηνοθεσία:
Ο Ματ Ριβς διαθέτοντας μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση με τον κόσμο και τους χαρακτήρες αναπτύσσει περαιτέρω την εξέλιξη των πιθήκων σε κάθε επίπεδο. Ο έναρθρος λόγος τους έχει βελτιωθεί με τον Σίζαρ να μιλάει σχεδόν σαν άνθρωπος, και με το συναίσθημα να αναλαμβάνει πρωτεύοντα ρόλο σε σχέση με το ένστικτο. Πρόκειται ανάμεσα σε άλλα, για μία ιστορία εκδίκησης που κινείται από τον πόνο, αλλά και σε μία ιστορία εξόδου. Οι επιρροές είναι πολλές και αισθάνεται κανείς ότι η ταινία δανείζεται από πολλά είδη για να πετύχει το απόλυτο αποτέλεσμα. Ταινίες όπως «Η γέφυρα του ποταμού Κβάι» (1957), «Η Μεγάλη Έξοδος» (1963), «Αποκάλυψη Τώρα» (1979) είναι μονάχα μερικές από τις ταινίες που συνυπάρχουν στους «Πιθήκους» διαμορφώνοντας ένα πολύ ενδιαφέρον σύνολο.
Ο ρυθμός της ταινίας έχει οριστεί ήδη από την προηγούμενη, με τον Ματ Ριβς να μην επιθυμεί να αλλάξει κάτι σε αυτόν. Είναι σταθερός με σκηνές που αφήνονται να αναπνεύσουν και να στήσουν σε επίπεδο πλοκής και συναισθήματος κάτι πολύ μεγαλύτερο. Ο τόνος ακολουθεί τον ρυθμό και ίσως σε αυτή την ταινία να είναι πιο σοβαρός, τουλάχιστον στην αρχή. Πόλεμος ανάμεσα σε ανθρώπους και πιθήκους μαίνεται, με τις συνέπειες του να επηρεάζουν και τις δύο πλευρές. Από τη μέση της ταινίας εντούτοις και την εισαγωγή ενός νέου χαρακτήρα, του «BadApe» η κατάσταση αντισταθμίζεται και η σοβαρότητα προβαίνει σε σύντομα διαλείμματα. Είναι κάτι που χρειάζεται η ταινία και κατ’ επέκταση ο τόνος της για να αποφύγει να μετατραπεί σε ένα «βαρίδιο» που δύσκολα επισκέπτεται ξανά.
Οι τεχνικές που δούλεψαν στις προηγούμενες ταινίες επιστρέφουν και ενισχύονται. Τα ψηφιακά εφέ είναι περισσότερα και βελτιωμένα. Η τεχνική της αργής κίνησης «slowmotion» έχει διαφορετικό αντίκτυπο στα σημεία που χρησιμοποιείται. Είναι ζωτικής σημασίας για τα κομμάτια της συναισθηματικής κλιμάκωσης, που στο τέλος συνενώνεται με τα καταλυτικά στοιχεία της πλοκής.
Ερμηνείες:
Οι χαρακτήρες των πιθήκων επιστρέφουν στο σύνολο τους επιτελώντας το έργο που εισήγαγαν στις προηγούμενες ταινίες. Ο ΆντυΣέρκις γνωρίζει τι πρέπει να κάνει και προβαίνει σε αυτό με τις διαρκείς οδηγίες του Ριβς. Ο χαρακτήρας του Σίζαρ κινείται από την εκδίκηση, τη διόρθωση της αδικίας, η οποία όμως δεν μπορεί να έρθει με το να προκαλέσει αντίποινα, αλλά μόνο μέσα από τη συγχώρεση. Αυτό είναι το δικό του συναισθηματικό ταξίδι, η αψίδα του χαρακτήρα του και ο μοχλός κίνησης της ιστορίας, δεδομένου ότι οι αποφάσεις που λαμβάνει έχουν αντίκτυπο για ολόκληρο το γένος των πιθήκων. Οι υπόλοιποι ηθοποιοί ακολουθούν το διάβημα του Σέρκις με ορισμένους να τον συνοδεύουν σε αυτή του την κατεύθυνση. Ειδικοί λένε πως οι κινήσεις των ηθοποιών είναι εξαιρετικά κοντά σε αυτές των πραγματικών πιθήκων, μία καθολική επιτυχία των χορογράφων, της ΚάρινΚόνοβαλ και του Τέρι Νοτάρι.
Ενδιαφέρουσες νέες προσθήκες στην πλευρά των πιθήκων, είναι ο προαναφερθείς «BadApe» που υποδύεται από τον Στηβ Ζαν. Ο ρόλος του έχει διττή σημασία, αφενός μας δείχνει ότι οι πίθηκοι εξελίχθηκαν σε γενικό επίπεδο, όχι μονάχα οι πίθηκοι του Σίζαρ, αφετέρου φέρνει μία ανάλαφρη νότα, ένα ευχάριστο διάλειμμα από το δράμα των πρωταγωνιστών. Ο δεύτερος χαρακτήρας είναι ο «Red», ένας γορίλας που ανήκε στους ακολούθους του πιθήκου Κόμπα και τώρα υπηρετεί τους ανθρώπους. Ο χαρακτήρας του αν και περιφερειακός, έχει απροσδόκητη ανάπτυξη και απρόσμενη κατάληξη. Υποδύεται από τον ηθοποιό ΤάιΌλσον.
Στην πλευρά των ανθρώπων, οι χαρακτήρες για άλλη μια φορά αλλάζουν. Πρόκειται για μία πάγια τακτική των σεναριογράφων να ανανεώνουν με αυτό τον τρόπο τους ανθρώπινους πρωταγωνιστές. Ο Τζέισον Κλαρκ και η Κέρι Ράσελ δεν επιστρέφουν. Τη θέση τους καταλαμβάνουν ο μεγάλος ανταγωνιστής της ταινίας, ο Γούντι Χάρελσον στον ρόλο του συνταγματάρχη των εξτρεμιστών και η Άμια Μίλερ στον ρόλο της «Νόβα».
Είναι δύο ξεχωριστοί χαρακτήρες, οι οποίοι δίχως να το γνωρίζουν, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με τις συνέπειες να τους επηρεάζουν αμφότερους. Ο Χάρελσον σε πλήρη συνεννόηση με τον Ματ Ριβς φέρνει στον ρόλο του μία έκφανση του αντίστοιχου συνταγματάρχη από την ταινία «Αποκάλυψη Τώρα», που ερμήνευσε οσκαρικά ο Μάρλον Μπράντο. Γνωρίζει ότι έρχεται το τέλος της ανθρωπότητας όπως την ξέρει, γεγονός που τον οδηγεί σε μία αδίστακτη στάση προς οποιονδήποτε, ακόμη και στην ίδια του την οικογένεια. Η εκδήλωση του υπόρρητου τρόμου και η έκφραση της τελικής στάσης εναντίον του αναπόφευκτου, ανεβάζουν τον χαρακτήρα του σε επίπεδο πλοκής και τον καθιστούν ως έναν σύγχρονο ανταγωνιστή άξιο μνήμης.
Ο χαρακτήρας της Νόβα από την άλλη είναι ακριβώς το αντίθετο. Πρόκειται για ένα νεαρό κορίτσι που εισάγει στο κοινό τη μετάλλαξη του ιού που προκάλεσε την ευφυΐα στους πιθήκους, τον θάνατο στους ανθρώπους. Ο ρόλος της είναι βοηθητικός ως προς το ταξίδι λύτρωσης και συγχώρεσης του Σίζαρ, με την αλληλεπίδραση της με τον χαρακτήρα της Κόνοβαλ, «Μορίς» να αποτελεί έναν ακόμη συναισθηματικό θύλακα. Τέλος, ο χαρακτήρας της αποτελεί φόρο τιμής στην αντίστοιχη «Νόβα», συμπρωταγωνίστρια του Τσάρλτον Ίστον κατά την πρώτη ταινία «Πλανήτης των Πιθήκων» (1968).
Τεχνικό κομμάτι:
Ομάδα που κερδίζει, δεν αλλάζει, αν και το Χόλυγουντ έχει αποδείξει ότι θα την αλλάξει με αδιαφορία και έπαρση επιφέροντας παταγώδεις αποτυχίες. Ευτυχώς, η συγκεκριμένη ταινία δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Όλοι οι τομείς εργάζονται για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα και αυτό φαίνεται στην οθόνη. Τα ψηφιακά εφέ ολοένα και βελτιώνονται, ενώ η χρήση τους προχωράει προοδευτικά. Οι αλλαγές στο πρόγραμμα των γυρισμάτων, αν και είναι κάτι που το περιμένει κανείς, συνήθως δεν είναι ευχάριστες. Αυτή τη φορά όμως έρχονται με θετικό πρόσημο. Γυρίσματα που είχαν προγραμματιστεί στην παραλία του Βανκούβερ με συννεφιά, τελικά έγιναν με ηλιοφάνεια αποδίδοντας μια ακτή που ακτινοβολεί! Το αποτέλεσμα δημιουργεί ενδιαφέρουσες από άποψη φωτογραφίας εικόνες με την παραλία να αστράφτει, καθώς οι έφιπποι πίθηκοι περνούν.
Η μουσική είναι ένας τομέας που δίνεται ιδιαίτερη βάση, όπως κάθε άλλη φορά. Οι παραδοσιακοί ήχοι επιστρέφουν και σε αυτούς ενσωματώνονται μελωδίες που θυμίζουν τις αντίστοιχες της δεκαετίας του ’60. Υπάρχει όμως και νέο θέμα, μεταλλικές νότες από μελωδία νανουρίσματος κάνουν την εμφάνιση τους και εξιστορούν μία παράλληλη, υποβόσκουσα με την ταινία ιστορία. Αντιπροσωπεύει και τις δύο πλευρές, το πέρασμα προς την ενηλικίωση και πίσω, μία αντιστρόφως ανάλογη εξέλιξη, η κυριαρχία ενός είδους και η αναπόφευκτη αποτυχία της συνύπαρξης. Ο πλανήτης ανήκει σε ένα κυρίαρχο είδος και για άλλη μια φορά ο Μάικλ Τζιακίνο μεταφέρει τις έννοιες και τα μηνύματα με ηχητική αρτιότητα.
Αποτίμηση:
Η τέλεια τριλογία είναι ένας στόχος που πολλοί κινηματογραφιστές θέτουν, αλλά ελάχιστοι τα καταφέρνουν. Δεν είναι ότι δε θέλουν, απλώς η πληθώρα των παραγόντων που οφείλονται για την επιτυχία αυτής είναι δύσκολο να ευθυγραμμιστούν. Η νέα τριλογία των «Πιθήκων» ανήκει δικαιωματικά στο ασφυκτικά μικρό σύνολο εκείνων των ταινιών που πετυχαίνουν τους στόχους τους. Είναι η ιδέα, το όραμα και η συνέπεια που κινούν με τον πλέον απόλυτο τρόπο όλους εκείνους τους προαναφερθέντες λόγους. Τα εύσημα ανήκουν τόσο στον Γουάιατ όσο και στον Ριβς. Ένας αμοιβαίος σεβασμός που γέννησε έναν θρύλο για τον σύγχρονο εμπορικό κινηματογράφο, εκεί που σε άλλες σειρές ταινιών, η μία ταινία ανατρέπει την προκάτοχη της. Όλα αυτά όμως δε θα είχαν συμβεί δίχως τον ΆντυΣέρκις, τον πρώτο ηθοποιό μίας ολόκληρης γενιάς, μίας ολόκληρης σχολής «motioncapture» ερμηνευτών. Αυτές οι ταινίες, με τον τρόπο που γυρίστηκαν και κινηματογραφίστηκαν, δε θα μπορούσαν να συμβούν άλλη εποχή. Η περίοδος ήταν αυτή που συνδύασε τα καλύτερα στοιχεία του ψηφιακού με πρακτικό πλαίσιο. Κλείνοντας, ανήκει στο πάνθεοντων άξιων κινηματογραφικών τριλογιών με μία εξαιρετικά απαιτητική υπόσχεση στην τέταρτη ταινία.
Θα έβαζα με ταπεινότητα όπως πάντα ένα 8,5/10 για αυτό το επικό σε κλίμακα πλοκής και συναισθήματος κλείσιμο.
Ο πλανήτης των πιθήκων: Η σύγκρουση (War of the planet of the apes, 2017) εγχρ.
Διάρκεια: 2 ώρες και 20 λεπτά Είδος: Επιστημονική φαντασία/περιπέτεια Σκηνοθεσία: Ματ Ριβς Πρωταγωνιστές: Άντι Σέρκις, Γούντι Χάρελσον,Στηβ Ζαν, ΚάρινΚόνοβαλ, Άμια Μίλερ, Τέρι Νοτάρι.