«Το θέατρο μέσα στο χρόνο και ιδίως σήμερα». Από τη «Στήλη Άλατος» του Ιάκωβου Μυλωνά.
ΝΕΑ θεατρική ΣΤΗΛΗ 2016/17 – ΚΑΘΕ ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΗΝ “Κ“
Τελετές, χοροί, τραγούδια, επικοινωνία με τους θεούς και με τους ανθρώπους. Πολιτική, ρητορεία, ιστορία, μηνύματα, διδακτισμός, θρησκευτικός προσηλυτισμός, βασιλιάδες, φεουδάρχες, πλούσιοι, φτωχοί, καινούριες γενιές, ισότητα, γέλιο, κλάμα, αγάπη, έρωτας, θάνατος, ζωή. Ζωή! Ζωή! Αυτό είναι το θέατρο. Ζωή!
Ζωή, όπως την αντιλαμβάνεται κάθε φορά ο άνθρωπος, στο πέρασμα του χρόνου. Το θέατρο σηματοδοτεί όχι μόνο ότι ζούμε, αλλά και ότι ζούμε μαζί. Μετά τον οργασμό θεάτρου στην αρχαία Ελλάδα ακολούθησε σιωπή για πάρα πολλά χρόνια. Ήρθαν οι βάρβαροι, ήρθαν αυτοί, που όταν κάναμε πολιτισμό εμείς, αυτοί κρέμονταν απ’ τα δέντρα. Ήρθαν κι εγκαταστάθηκαν στα δικά μας τα δέντρα με τη βία. Βέβαια κι αυτό είναι σαν το ζευγάρι, όταν μπαίνει κάποιος ξένος ανάμεσα τους, τις περισσότερες φορές δε φταίει ο ξένος. Κάτι σαν κι αυτό που γίνεται τώρα. Και σκέφτεσαι, φαντάσου αν όλα αυτά τα επιτεύγματα των αρχαίων ελλήνων συνεχίζονταν. Σε τι επίπεδα θα είχε φτάσει ο πολιτισμός και η γνώση. Ήρθαν οι ξένοι λοιπόν κι έτσι το θέατρο στη χώρα μας σιώπησε. Βλέπεις κι αυτό το αναθεματισμένο θέλει μια κάποια ελευθερία έστω και υποτιθέμενη και κάποια σταθερότητα έστω και υποτιθέμενη κι αυτή για να παρουσιαστεί, τουλάχιστον πρακτικά. Γιατί θεωρητικά μπορεί να υπάρχει και σαν το κρυφό σχολειό. Αλλά για να γίνουν παραστάσεις , για να πάει κόσμος στο θέατρο θέλει τις κατάλληλες συνθήκες. Κάποια έργα γράφτηκαν φυσικά μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια ίσως και κάποια στιγμή κάπου να παίχτηκαν.
Αλλά θέατρο με παραστάσεις και ιδιωτικές αίθουσες και δημόσιες αίθουσες μόνο στα τέλη του 19ου αιώνα ξαναείδαμε. Αλλά αυτό ήταν, μόλις το ξαναείδαμε, ξανά οργασμός. Με αρκετά διαλλείματα βέβαια αλλά οργασμός. Και μετά κι από ένα σημείο στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη εκατοντάδες παραστάσεις. Και σε άλλες πόλεις, αλλά περισσότερο σ’ αυτές τις δύο. Εκατοντάδες παραστάσεις και εκατοντάδες ηθοποιοί. Ξεκινήσαμε από έναν υποκριτή και τώρα έχουμε γίνει χιλιάδες. Χωρίς βέβαια να κυριολεκτώ με τον όρο, γιατί θα έλεγα όλος ο κόσμος. Μιλάω μόνο για τους ηθοποιούς. Γίνονται εκατοντάδες παραστάσεις κάθε χρόνο στην Ελλάδα κι όλοι λένε μα είναι πολλές δε χωράνε, πόσος κόσμος να πάει να τις δει. Οι παραστάσεις είναι περισσότερες απ’ τον κόσμο εδώ και πολύ καιρό. Και λόγω ότι η τηλεόραση είναι πολύ πληγωμένη τα τελευταία χρόνια, τα θεατρικά έργα που παίζονται, πολλαπλασιάζονται. Είναι καλό αυτό; Μήπως έχουμε γεμίσει ψώνια; Παιδάκια που κάνουνε το χόμπι τους και μετά κάποια στιγμή τα παρατάνε γιατί πολύ απλά καταλαβαίνουν ότι η αγορά είναι πάρα πολύ μικρή για να τους ταΐσει όλους. Και μέσα σε όλα αυτά τα παιδάκια χάνονται και ταλεντάρες. Χάνονται και ηθοποιάκια που πολλά έργα θα ήταν χαρούμενα αν παίζονταν απ’ αυτά. Το θέατρο ξεκίνησε με έναν ηθοποιό και τώρα γίνεται χαμός, για να μη χρησιμοποιήσω άλλη φράση. Αλλά αυτό γίνονταν και παλιότερα. Το θέατρο ήταν και είναι ένας τεράστιος οίκος αντοχής.
Ερωτήματα λοιπόν. Είμαστε αντάξιοι των προγόνων μας; Η εγχώρια παραγωγή έργων μπορεί να συγκριθεί με την αρχαία; Είναι σωστό να υπάρχουν τόσες παραστάσεις σε μια τόσο μικρή αγορά; Είναι σωστό να βγαίνουν τόσοι ηθοποιοί σε μια τόσο μικρή χώρα; Είναι σωστό να μπορεί να δηλώνει ηθοποιός όποιος να ‘ναι χωρίς να έχει βγάλει μια δραματική σχολή; Αυτές οι ερωτήσεις θα μας απασχολήσουν απ’ αυτή εδώ τη στήλη αλλά και άλλες πολλές που έχουν να κάνουν με το θέατρο. Επίσης και καμιά κριτική και επίσης και καμιά παρουσίαση. Επίσης περιμένω και τις δικές σας ερωτήσεις ή απαντήσεις στο μέηλ μου. Άλλωστε αν δεν υπάρχετε εσείς, δεν υπάρχω κι εγώ. Είναι όπως το θέατρο δεν υπάρχει χωρίς τον ηθοποιό αλλά δεν υπάρχει και χωρίς τον θεατή.
Εις το επανιδείν λοιπόν.
ΝΕΑ θεατρική ΣΤΗΛΗ 2016/17 – ΚΑΘΕ ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΗΝ “Κ“
Φωτογραφικό υλικό