Ο Τζέφρεϊ Άρτσερ, πέρα από την τεράστια επιτυχία του στον χώρο του μυθιστορήματος, έχει καταφέρει να μεταφέρει την ικανότητά του να χτίζει σασπένς και ανατροπές και στο θέατρο. Η θεατρική του συγγραφή, αν και μικρότερη σε όγκο, είναι εξαιρετικά χαρακτηριστική του προσωπικού του ύφους.
Η Μεγάλη Επιτυχία: “Beyond Reasonable Doubt” (Πέρα από κάθε Λογική Αμφιβολία, 1987)
Το πρώτο του έργο, το οποίο έκανε πρεμιέρα στο West End του Λονδίνου, ήταν μια θριαμβευτική επιτυχία. Η παράσταση έπαιξε για πάνω από 600 παραστάσεις και καθιέρωσε τον Άρτσερ ως σοβαρό θεατρικό συγγραφέα.
Η Πλοκή και η Δομή:
Το έργο έχει μια έξυπνη δομή δύο πράξεων που ενισχύει την αγωνία:
- Πράξη Ι: Η Δίκη. Η δράση λαμβάνει χώρα στο Old Bailey (το Κεντρικό Ποινικό Δικαστήριο του Λονδίνου). Ο Σερ Ντέιβιντ Μέτκαλφ, ένας διακεκριμένος βασιλικός σύμβουλος (QC) και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, βρίσκεται στην πιο κρίσιμη δίκη της καριέρας του: τη δίκη του εαυτού του. Κατηγορείται για την εν ψυχρώ δολοφονία της βαριά άρρωστης συζύγου του, Λαίδης Μίλι Μέτκαλφ. Αντιμέτωπός του είναι ο παλιός του αντίπαλος, ο εισαγγελέας Σερ Άντονι Μπλερ-Μπουθ. Η πράξη τελειώνει σε ένα δραματικό σημείο, ακριβώς πριν την απόφαση των ενόρκων.
- Πράξη ΙΙ: Το Φλας-μπακ. Η δράση μεταφέρεται μία εβδομάδα πίσω στον χρόνο, όπου αποκαλύπτεται η αλήθεια για τα γεγονότα που οδήγησαν στον θάνατο της Λαίδης Μέτκαλφ. Το κοινό βλέπει τη ζεστή σχέση του ζευγαριού και το πώς η πράξη του Σερ Ντέιβιντ ήταν αποτέλεσμα ευθανασίας κατ’ επιθυμίαν της συζύγου του, η οποία υπέφερε αφόρητα.
Η Τελική Ανατροπή: Το έργο κορυφώνεται με την αποκάλυψη ότι η δολοφονία ήταν ένα προσχεδιασμένο “θεατρικό” για να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Η τελική έκπληξη, που είναι σήμα κατατεθέν του Άρτσερ, καθηλώνει το κοινό.
Η Διαδραστική Καινοτομία: “The Accused” (Ο Κατηγορούμενος, 2000) ή «Αθώος ή Ένοχος»
Στο τρίτο του θεατρικό έργο, ο Άρτσερ πήγε ένα βήμα παραπέρα με έναν πρωτοποριακό για την εποχή τρόπο: έδωσε τον ρόλο των ενόρκων στο ίδιο το κοινό.
Το Διαδραστικό Πείραμα:
- Η Υπόθεση: Ο Δρ. Πάτρικ Σέργουντ κατηγορείται για τη δολοφονία της συζύγου του. Η δίκη λαμβάνει χώρα σε μια εντυπωσιακή αναπαράσταση του Old Bailey.
- Ο Ρόλος του Κοινού: Κατά τη διάρκεια της δίκης, το κοινό παρακολουθεί τις καταθέσεις και τις αντεξετάσεις. Στο τέλος της ακροαματικής διαδικασίας, ο δικαστής απευθύνεται στο κοινό-ένορκο.
- Η Ψηφοφορία και οι Δύο Καταλήξεις: Το κοινό ψηφίζει (συχνά μέσω ηλεκτρονικού συστήματος ή με μπαλάντες) για την Ενοχή ή την Αθωότητα του Δρ. Σέργουντ. Το έργο είχε δύο διαφορετικές τρίτες πράξεις και δύο διαφορετικά φινάλε – ένα για κάθε πιθανή ετυμηγορία! Με αυτόν τον τρόπο, το αποτέλεσμα κάθε παράστασης ήταν μοναδικό και καθοριζόταν από την απόφαση των θεατών.
Προσωπική Εμπλοκή: Στην πρεμιέρα του έργου στο West End, ο ίδιος ο Τζέφρεϊ Άρτσερ έπαιξε τον ρόλο του κατηγορούμενου, Δρ. Πάτρικ Σέργουντ, λίγους μήνες πριν βρεθεί ο ίδιος κατηγορούμενος (σε πραγματική δίκη) για ψευδορκία.
Άλλα Θεατρικά και Μιούζικαλ
Πέρα από τα δύο αυτά κεντρικά έργα, ο Άρτσερ έχει γράψει και άλλα έργα, καθώς και προσαρμογές:
- “Exclusive” (Αποκλειστικό, 1989): Ένα έργο που αναφέρεται στον κόσμο των μίντια και των πολιτικών σκανδάλων.
- “Kane and Abel the Musical” (2025): Μια πρόσφατη θεατρική προσαρμογή του πιο διάσημου μυθιστορήματός του σε μορφή μιούζικαλ.
- Ραδιοφωνικά Έργα: Έχει επίσης γράψει ραδιοφωνικές διασκευές των έργων του, όπως το Not a Penny More, Not a Penny Less και το A Matter of Honour.
Συνολικά, η θεατρική πορεία του Τζέφρεϊ Άρτσερ είναι μια εξαιρετική απόδειξη της ικανότητάς του να μετατρέπει τις νομικές και πολιτικές του γνώσεις σε συναρπαστικά δράματα, είτε στις σελίδες των βιβλίων, είτε στη ζωντανή σκηνή.
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
