«Μουδιασμένος» ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2014-15 και… ξεσκονίσματος συνέχεια!
Γιατί η… καλή νοικοκυρά δεν παίρνει μόνο τη σκόνη που βλέπει η πεθερά. Περνάει και δεύτερο χέρι, παίρνει και τις γωνίες, τραβάει καναπέδες, σκουπίζει όλο το πάτωμα… Κι εδώ πρόκειται για πάτωμα θεατρικής σκηνής πολύπαθο. Γιατί πάνω του διαδραματίζονται πολλά, που άλλοτε το «περιποιούνται» κι άλλοτε το «καταπονούν»… Κι αν είχε στόμα, θα μπορούσε να επευφημήσει, να χασμουρηθεί, να βρίσει ή να φτύσει… Αλλά αυτή είναι η προαιώνια θεατρική του μοίρα κι είναι ευλογημένο, ακριβώς για αυτό! Που οι πόροι του έχουν ποτιστεί μέχρι το μεδούλι με πάθη και με λάθη ζωντανών ανθρώπων…
Είχαμε όμως μείνει στο πρώτο… ξεσκόνισμα που περιμένει τη συνέχεια μιας γενικής καθαριότητας/ εκκαθάρισης για τον θεατρικό χειμώνα 2014-15. Τον οποίο, με αρκετό σκεπτικισμό θα χαρακτηρίζαμε «μουδιασμένο», έχοντας παρακολουθήσει πάνω από 40 παραστάσεις και μελετήσει ή συζητήσει για άλλες τόσες… Βέβαια μέσα στο χαμό των 140 και βάλε, ίσως το ποσοστό μοιάζει μικρό, αλλά ενδεικτικό για τη διαμόρφωση άποψης, καθώς η παρακολούθηση αφορούσε σε διαφορετικά θεατρικά είδη, με έμφαση στις καινούργιες προσπάθειες. Ερχόμενοι λοιπόν στην ώρα της «εκκαθάρισης», επιχειρούμε μια αποτίμηση των θεατρικών πεπραγμένων της χρονιάς, πάντα μέσα από το πρίσμα του αγνού συνειδητοποιημένου θεατή. Και πιστεύουμε ότι ΑΥΤΗ η ιδιότητα ίσως είναι η πλέον σεβαστή για τους ανθρώπους του θεάτρου, διότι σε ΑΥΤΗΝ απευθύνονται ως αποδέκτη.
Ας δούμε λοιπόν κάποιες σκέψεις/ συμπεράσματα που προέκυψαν μέσα από τη χειμωνιάτικη θεατρική περιπλάνηση σε ποικίλες σκηνές της πόλης, όπου αντί των μεγάλων προβεβλημέων σχημάτων εξ Αθηνών – με κάποιες πραγματικά αξιόλογες παραστάσεις- εστιάσαμε σε μικρότερα και «διαφορετικά» σχήματα/ ομάδες, συνήθως τοπικές. Θεωρήσαμε ότι κάποιες προσπάθειες, εξοβελισμένες από την προβολή και τα Μέσα, από ανθρώπους που πασχίζουν στη σκιά με νύχια και με δόντια για την τέχνη, αξίζουν την προσοχή και το ενδιαφέρον μας, άσχετα αν αρκετές αποδείχτηκαν «άνθρακες ο θησαυρός»… Αλλά αν δεν δεις, πώς θα ξέρεις και αν δε πάθεις, πώς θα μάθεις! Υπάρχει όμως πάντα η ελπίδα, μέσα στους «άνθρακες» να ανακαλύψεις απρόσμενα τη λάμψη κάποιου διαμαντιού… διότι ζήσαμε ΚΑΙ αυτό!
– Το πρώτο που θα εντοπίζαμε, είναι η – κατά γενική ομολογία- μεγάλη ΠΟΣΟΤΗΤΑ παραστάσεων για τα δεδομένα και τον πληθυσμό της Θεσσαλονίκης. Γεγονός με πολλαπλές «αναγνώσεις», ιδιαίτερα εν καιρώ κρίσης, ωστόσο υπάρχει μια αναπόφευκτη συνέπεια που ακολουθεί την αύξηση της ποσότητας και ακούει στο όνομα «υποβάθμιση της ποιότητας», ως μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα. Φέτος λοιπόν ο θεατής, κυριολεκτικά κατακλύστηκε από παραστάσεις για όλα τα γούστα, σε όλα τα σημεία της πόλης, σε κάθε πιθανό ή απίθανο χώρο, οπότε είναι στατιστικά αδύνατο να περιμένεις αντίστοιχη ποιότητα σε τέτοια υπερπαραγωγή και απλά… παίζεις τζόκερ! Θα μου κάτσει ή όχι; Κι αν σου κάτσει;… Παίρνεις αγκαλιά την ελπίδα και πορεύεσαι στο άγνωστο με προσευχές…
– Επιπλέον όμως η υπερπληθώρα παραστάσεων μεταφράστηκε και σε μοιραία διάσπαση του κοινού που δεν το λες και «τεράστιο» μιλώντας για Θεσσαλονίκη. Ο έτσι κι αλλιώς περιορισμένος/ συγκεκριμένος θεατρόφιλος κόσμος, σκορπίστηκε στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, προσφέροντας τελικά… ψίχουλα θέασης και εισιτηρίων στον καθένα. Πώς να προλάβουμε οι έρμοι και πού να βρούμε τα παραπανίσια… Με εξαίρεση φυσικά τις sold out παραστάσεις- κράχτες. Ενώ αν ήταν λιγότερες και φυσικά πιο προσεγμένες, είναι προφανές ότι θα είχαν μεγαλύτερη συμμετοχή, εισπράξεις και πιθανότητες επιβίωσης. Διότι η φετινή εικόνα ήταν περίπου η εξής: διάσπαρτοι μικροί χώροι των 50 πάνω- κάτω θέσεων – όπου ως «θέσεις» υποθέστε οτιδήποτε «εναλλακτικό»- με καμιά 20αριά θεατές, που τουλάχιστον οι μισοί ήταν φανερά φίλοι/ σόι/ συμπεθεριό/ συμφοιτητές/ γείτονες κλπ. των συντελεστών. Εικόνα που βεβαίως συναντήσαμε – αλίμονο- και σε μεγάλα θέατρα, απογοητευτικά άδεια…
– Ερχόμενοι στην ουσία, το πράγμα αρχίζει να δυσκολεύει… Ξεκινώντας κατ΄ αρχήν από τα παραπλανητικά δελτία τύπου, όπου η μεγαλοστομία και τα ελκυστικά υπονοούμενα πάνε σύννεφο… μόνο που τελικά μένεις με το δελτίο στο χέρι να κλαις τα πολύτιμα ευρουλάκια και το χαμένο σου χρόνο. Κατανοητή η ανάγκη προώθησης, δικαιολογημένη ακόμη και λίγη «σαλτσούλα», αλλά ΟΧΙ το πιάτο να περιέχει ΜΟΝΟ σάλτσα- κι αυτή ξινισμένη- κι από φαί γιόκ, αφήνοντάς σε πεινασμένο, ξεγελασμένο κι από πάνω ξεπαραδιασμένο! Δεν θα ήταν κακό παιδιά, κι εσείς οι πι-αρίστες, να κατεβάσετε ελαφρώς τους υπερβολικούς τόνους στις περιγραφές για να έρθετε ένα βήμα πιο κοντά στην πραγματικότητα… την συνήθως απογοητευτική δυστυχώς.
– Μιλώντας για ποιότητα, το πράγμα δυσκολεύει περισσότερο… Μέσα σε όοοοολη αυτή την υπερπληθώρα, ζήτημα αν μπορούμε να μετρήσουμε στα δάχτυλα του ενός χεριού προσπάθειες πραγματικά αξιόλογες. Παραστάσεις εμπνευσμένες/ ευρηματικές/ εναλλακτικές που μέσα από τη θεματολογία ή τη σκηνοθεσία κατάφεραν να προσφέρουν κάτι καινούργιο και ουσιαστικό, προσθέτοντας ένα λιθαράκι στη θεατρική τέχνη. Και ευτυχώς που αξιωθήκαμε έστω και λίγες, τέτοιες ευλογημένες στιγμές που μας αποζημίωσαν για την ψυχική οδύνη των υπολοίπων. Καθώς η μεγάλη πλειοψηφία αναλώθηκε είτε σε κοινότυπα χιλιοειπωμένα θέματα, δοσμένα από συμβατικά και βαρετά έως κάκιστα, είτε σε ανούσιους/ ανόητους πειραματισμούς άνευ περιεχομένου και στόχου. Με τον πρόσφατο σταρ… «Μίστερ Μονόλογο» σε όλες τις πιθανές ή απίθανες και πρόχειρες εκδοχές του, να «εξυπηρετεί» ως βολική λύση του συρμού.
– Αξίζει να αναφερθούν κάποιες εντυπωσιακές αντιθέσεις, όπου π.χ. από τη μια συναντήσαμε απόλυτη συμβατικότητα στη θεματολογία, περιορισμένη στα γνωστά κλισέ και από την άλλη… έκρηξη φαντασίας με θέματα πρωτότυπα ή δοσμένα με εντελώς απρόβλεπτο τρόπο! Από τη μια είδαμε σκηνοθεσίες αδιάφορες, παρωχημένες, προβληματικές και από την άλλη, κάποιες εντυπωσιακά σύγχρονες, ευρηματικές, πρωτοπόρες που έφεραν έναν καινούργιο «αέρα» στη σκηνή. Από τη μια κείμενα πρόχειρα, βαρετά μέχρι ύπνηλίας και από την άλλη έξοχα ποιητικά με βαθύ στοχασμό. Με τα θετικά βέβαια να μειοψηφούν εμφανώς μέσα στο σύνολο.
– Ωστόσο μας εξέπληξε ευχάριστα το γεγονός ότι συναντήσαμε πολλά και αυθεντικά υποκριτικά ταλέντα πάνω στις σκηνές της πόλης! Ακόμη και μεταξύ ερασιτεχνών, ενώ η πλειονότητα των επαγγελματιών έδωσε σπουδαία δείγματα γραφής, που… τύφλα να ‘χουν κάποιοι «καταξιωμένοι»! Άγνωστα στο πλατύ κοινό νεαρά παιδιά, με ταλέντο, ωριμότητα, άνεση, εμφανή δουλειά και εξαιρετικές δυνατότητες, όπου επιπλέον μας έδωσαν και ευφάνταστα δείγματα «σωματικού θεάτρου». Μπράβο τους!
– Εκεί όμως που όλες σχεδόν οι παραστάσεις… συμφώνησαν, ήταν στην έλλειψη σκηνικού. Από το απόλυτο τίποτα μέχρι τους κλασικούς πάγκους ή τους… προχωρημένους κύβους- ενίοτε από χαρτόκουτες. Η φτώχεια γαρ… όχι όμως μόνο σε χρήμα, αλλά κυρίως σε έμπνευση. Και όταν πρόκειται για παράσταση δυνατή με τα όλα της, χαλάλι…το πράγμα ίσως περνά κι απαρατήρητο. Όμως όταν όλη η παράσταση είναι «άδεια», η αδειανή σκηνή φαντάζει ακόμα πιο μίζερη…
– Όσον αφορά στις εξ Αθηνών παραστάσεις, απλά τα αναμενόμενα. Ηχηρά ή προβεβλημένα μέσω της παντοδύναμης TV ονόματα, όπως ήταν φυσικό κέρδισαν τα φώτα, τον κόσμο, το soldour χρήμα, με μόνο ελάχιστες να το αξίζουν για την ΟΥΣΙΑ αυτού που προσέφεραν, έναντι του λαμπερού περιτυλίγματος. Βασισμένες σε «ασφαλές» ρεπερτόριο, είτε κλασικό με κάποια δείγματα εξαιρετικά, είτε πιασάρικο του συρμού «τώρα που γυρίζει» κι όποιον πάρει ο χάρος! Οι αρπαχτές της συμφοράς έδωσαν (ευτέλεια) και πήραν (χρήμα)!
– Μια τελευταία επισήμανση αφορά στις τιμές των εισιτηρίων. Με την έννοια ότι ενώ στο ξεκίνημα της κρίσης η εντυπωσιακή μείωση των τιμών επαινέθηκε για την ένδειξη αλληλεγγύης, τώρα τελευταία βλέπουμε τις τιμές να παίρνουν πάλι την ανιούσα! Μήπως άραγε… μας τελείωσε η κρίση και δεν το πήραμε χαμπάρι; Μήπως οι θεατράνθρωποι ξέρουν κάτι που δεν ξέρουμε; Γιατί εμείς οι θεατές έχουμε άλλες «πληροφορίες»… βλέπουμε τη φτώχεια να βαθαίνει και δεν είναι που τη βλέπουμε, είναι που τη ζούμε στο πετσί μας…
– Τέλος, εκφράζουμε και από εδώ το αίσθημα ΝΤΡΟΠΗΣ που νιώθει κάθε πολιτισμένος άνθρωπος γι αυτά που συμβαίνουν στο Κρατικό Θέατρο και αποδεικνύουν την απαξίωση που δέχεται ο πολιτισμός για πολλοστή φορά, από πλευράς κράτους. Ντροπή, θλίψη και θυμός… είτε «πολλές φορές δεξιά», είτε «πρώτη φορά αριστερά» και η «ευθεία» της λογικής και ηθικής χαμένη από χρόνια.
.
Κλείνοντας, θα πούμε το εξής:. Παρά την όποια γκρίνια, τον υποκειμενισμό, την διαφορετική οπτική καθενός… όλοι εσείς οι φύλακες Θερμοπυλών, οι εραστές της τέχνης με την έννοια της άδολης αγάπης για το θέατρο, ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ!!! Κρατείστε ό,τι νιώθετε να σας καλυτερεύει, αγνοείστε τα υπόλοιπα και ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ!!! Άλλωστε τα λάθη είναι το μεγαλύτερο σχολειό και η τέχνη- με όλες τις αδυναμίες της- πάντα μια ΟΑΣΗ στην άνυδρη έρημο που περπατάμε… Όπως και να ‘χει, ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ όλους τους αγνούς «εραστές» που προσφέρουν, παλεύοντας με λιοντάρια και ενίοτε ματώνοντας…
-δείτε και το άλλο ξεσκόνισμα εδώ
Φωτογραφικό υλικό
