Είδε και σχολιάζει για την Κουλτουρόσουπα.
Όχι, δεν θα ισχυριστούμε ότι μας έλειψε μια ακόμα Αντιγόνη και ότι περιμένουμε με… λαχτάρα να ζήσουμε για νιοστή φορά τον μύθο της, όντες πλέον σε θέση μετά από απανωτές θεάσεις να τον… διδάξουμε!
,
Κι αν η συγκεκριμένη παράσταση προμήνυε μια συμβατική επανάληψη των κλασικών προηγούμενων «ανοιχτού χώρου», προφανώς η εκδοχή και μόνο του «κλειστού» ουδόλως θα αρκούσε ως δέλεαρ… αυτό που πραγματικά τράβηξε την προσοχή μας ήταν η αναφορά σε έναν «πειραγμένο» μύθο δοσμένο διαφορετικά σε χειμερινή αίθουσα και είχαμε πολλούς λόγους, με κύριο την περιέργεια, να προσέλθουμε στο θέατρο Αμαλία για την παράσταση «Αντιγόνη» του Σοφοκλή και σε σκηνοθεσία Χάρη Φραγκούλη….
Όλα ξεκίνησαν από την είσοδο του θεάτρου, όπου πριν μπούμε στην αίθουσα και με μέλη του θιάσου ανάμεσά μας, γίναμε μάρτυρες της πρώτης σκηνής της παράστασης, με την Αντιγόνη να θρηνεί τον άταφο νεκρό αδελφό της Πολυνίκη που η διαταγή του βασιλιά Κρέοντα απαγορεύει την ταφή του ως «εχθρού της πόλης» σε αντίθεση με τον άλλο σκοτωμένο αδερφό Ετεοκλή που ως υπερασπιστής θάφτηκε με τιμές… Η Αντιγόνη μοιράζεται με την αδελφή της Ισμήνη την απόφαση να παραβεί τη σκληρή βασιλική εντολή ακολουθώντας την καρδιά της και τους νόμους των θεών, ξέροντας ότι θα πληρώσει τη γενναία πράξη με τίμημα τη ζωή της, ενώ η Ισμήνη προσπαθεί μάταια να την αποτρέψει… Η σκηνή καταλήγει με τις δύο αδελφές αγκαλιασμένες και σωριασμένες στα σκαλιά της εισόδου και τότε ανοίγει η πόρτα της αίθουσας για να εισέλθουν οι θεατές, προσπερνώντας τα δυο ακίνητα αγκαλιασμένα κορμιάκαι υπό το ρυθμικό άκουσμα της λέξης «φως» από τον χορό…
Η συνέχεια του πασίγνωστου μύθου δίνεται πλέον εντός της αιθούσης, όπου επί σκηνής δεσπόζει μια σκαλωσιά με κάποιον «παρατηρητή» σκαρφαλωμένο, μια συσκευή τύπου «ψυγείο» με φωτισμένη βιτρίνα και τον Κρέοντα ακίνητο πάνω σε μικρό βάθρο, ενώ τα μέλη του χορού βρίσκονται διάσπαρτα στην πλατεία, καθισμένα ανάμεσα στους θεατές και στις πίσω θέσεις ένα πνευστό όργανο δημιουργεί υποτυπώδες ηχητικό περιβάλλον… Για να μπει η παράσταση σε κανονική ροή ακολουθώντας τις εξελίξεις, με την είσοδο του αγγελιοφόρου που μεταφέρει στον βασιλιά το μαντάτο της ταφής, τις σκληρές αντιπαραθέσεις του Κρέοντα με την Αντιγόνη και ακολούθως με τον γιό του Αίμονα ως αρραβωνιαστικός της, τη βαριά καταδίκη της να ταφεί ζωντανή, την οργή των θεών που τιμωρούν τον ανάλγητο βασιλιά με θανατικά στο παλάτι, χάνοντας γυναίκα και γιό και επιφέροντας δεινά στην πόλη…
.
Το πρώτο θετικό στοιχείο (+) της ιδιαίτερης παράστασης ήταν ο απόλυτος σεβασμός στο αρχαίο κείμενο– διαμάντι του Σοφοκλή, που κρατήθηκε αυτούσιο χωρίς καθόλου παρεμβάσεις, αποδίδοντας πιστά τον λόγο του…που, μεταξύ μας, θα επρόκειτο για ιεροσυλία να «πειραχθεί» συγγραφικά ένα κορυφαίο έργο καθολικής αποδοχής με αξεπέραστη δύναμη λόγου και νοημάτων που έχει σφραγίσει ανεξίτηλα την παγκόσμια δραματουργία! Αντίθετα, αναδείχθηκαν πλήρως μέσα από το πρωτότυπο κείμενο και με ωραία, στρωτή μετάφραση που επιπλέον κράτησε τη χαρακτηριστική ρυθμικότητα του αρχαίου λόγου, όλα τα εξαίσια στοιχεία και φιλοσοφικά μηνύματα της διαχρονικής πλοκής…
Ερχόμενοι τώρα στο κομμάτι της σκηνοθεσίας από τον Χάρη Φραγκούλη, η υπόθεση σηκώνει μεγάλη συζήτηση, καθώς θετικά και αρνητικά αντιπαλεύουν με αδιευκρίνιστο τελικό πρόσημο… Μένοντας στα θετικά θα πούμε καταρχάς ότι οποιαδήποτε απόπειρα νεωτερισμού- πειραματισμού- καινοτομίας- διαφορετικής προσέγγισης κλπ. σε ένα έργο κλασικό και χιλιοπαιγμένο, δεν είναι απλά εκτιμητέα, αλλά κάτι που «ζητά» το ίδιο το έργο προκειμένου να επικαιροποιηθεί αποκτώντας μια σύγχρονη, φρέσκια, καινούργια οπτική… διότι το να ακολουθεί κανείς συμβατικά την πεπατημένη σε μόνιμη βάση, πέρα από απίστευτη πλήξη για τον θεατή, οδηγεί σε ανούσιο, στείρο βάλτωμα χωρίς καμιά προοπτική εξέλιξης… Οπότε ΝΑΙ, ως πάγια αρχή επιζητούμε και επικροτούμε το «διαφορετικό», έστω και με ρίσκο αποτυχίας, γιατί ακόμα και τα λάθη (μεγάλο σχολείο!) συμβάλλουν αναμφίβολα στο προχώρημα και είναι γνωστό ότι μόνος αλάνθαστος είναι ο άπραγος! Εκτός αυτού όμως, στο συγκεκριμένο εγχείρημα εκτιμήσαμε επίσης κάποια ευφάνταστα σκηνοθετικά ευρήματα από άποψη τεχνικής για την προσφορά θεάματος ειδικά στο κομμάτι των φωτισμών, το άπλωμα της δράσης αξιοποιώντας όλο τον χώρο πέραν της σκηνής (πλατεία, πλαϊνές είσοδοι, εξώστης κλπ)ξαφνιάζοντας τον θεατή έστω και με… «παρενέργειες» που θα αναφέρουμε, καθώς και την απρόβλεπτη «σουρεάλ» ατμόσφαιρα με μοντέρνα ματιά, υποβλητική μουσική, αβίαστο ρυθμό και σωστό συντονισμό του πολυπληθούς θιάσου των 19 προσώπων…
Τα οποία ανταποκρίθηκαν επάξια στους ρόλους τους χωρίς να είναι επαγγελματίες ηθοποιοί όπως πληροφορηθήκαμε, γεγονός που καθιστά τις επιδόσεις τους διπλά εκτιμητέες… διότι στην πλειονότητά τους κινήθηκαν με σκηνική άνεση σχεδόν επαγγελματιών, με συγχρονισμό και πειθαρχία καλοκουρντισμένης ομάδας,με εκφραστικότητα και ενέργεια παρά τη μικρή τάση σε υπερβολές, τόσο τα μέλη του χορού όσο και οι κεντρικοί χαρακτήρες… αν και θα προτιμούσαμε αλλαγή προσώπων μεταξύ Αντιγόνης και Ισμήνης και τον ρόλο της εύθραυστης πρώτης να πάρει η δυναμική δεύτερη για σωστότερη απόδοση των χαρακτήρων, ενώ ο Κρέοντας σε διπλή εκδοχή, από έναν ερασιτέχνη αρχικά και από τον Φραγκούλη στη συνέχεια, αποδόθηκε με προσεγμένες ερμηνείες και πλέον αδύναμος υποκριτικά, αν και με φιλότιμη προσπάθεια, υπήρξε ο Αίμονας…
Ποια ήταν τα αρνητικά (-); Καταρχάς ότι κάποιες σκηνοθετικές επιλογές ήταν επί τούτου τραβηγμένες χωρίς ουσία και σαφή αιτιολόγηση για λόγους καθαρά εντυπωσιασμού, τύπου δήθεν «μοντερνιάς»… γιατί κάτι μπορεί να είναι ευφάνταστο, αλλά όταν δεν προκύπτει ως «ανάγκη» του κειμένου και της δραματοποίησής του, μοιραία καθίσταται περιττό και εξεζητημένο για να αποσπάσει απλά την προσοχή… Κατά δεύτερον, αρκετές παρόμοιες παρεμβάσεις, αντί απόλαυσης, κατέληξαν να δυσκολέψουν χωρίς λόγο τη θέαση! Ξεκινώντας από την είσοδο με την «πρώτη πράξη», όπου σε ένα χώρο λίγων τετραγωνικών παστωθήκαμε σαν σαρδέλες ο ένας πάνω στον άλλον, ενώ οι δύο ηθοποιοί που με δυσκολία μπορούσαμε να διακρίνουμε στο ασφυκτικό πλήθος, στην προσπάθεια να ανοίξουν διάδρομο για να παίξουν, αναγκαστικά προκάλεσαν τσαλαπάτημα, σπρωξίματα, αγκωνιές και λοιπά «απολαυστικά» – με έναν «φρουρό» στην πόρτα να κρατά απέξω τους αργοπορημένους- κι όλα αυτά τα ενοχλητικά κι ευτράπελα, για να αποδοθεί η έναρξη στα… σκαλιά, αντί της αίθουσας! Που δεν θα είχαμε καμία αντίρρηση αν οι συνθήκες χώρου το επέτρεπαν, αλλά ΟΧΙ έτσι!
Επίσης η επιλογή να καθίσουν τα μέλη του χορού ανάμεσα στους θεατές για το μισό σχεδόν της παράστασης, υπήρξε ατυχής διότι πέραν της αμηχανίας των θεατών, δεν το λες ευχάριστο εκεί που παρακολουθείς αμέριμνα τη σκηνή, αίφνης δίπλα στ’ αυτιά σου να ακούς μια διαπεραστική τσιρίδα (που είχε αρκετές) ή τον υπόκωφο μονότονο ήχο ενός πνευστού… όσο να’ ναι ταράζεσαι!Ούτε συνέβαλαν σε κάτι ουσιαστικό τα χυμένα νερά ή ο περιφερόμενος δίσκος με «κεράσματα» της βασίλισσας ή το μπουσούλισμα στα τέσσερα του Κρέοντα- Φραγκούλη διατρέχοντας τον διάδρομο της πλατείας… τα λες και δηθενιές στα όρια του φαιδρού, που τελικά με τους συνεχείς περισπασμούς γύρω- γύρω να αποσπούν τη συγκέντρωσή μας, ήταν αδύνατο να προσηλωθούμε στην ουσία, χαζεύοντας απλά τα «χάπενινγκς»… Πέραν αυτών, βρήκαμε τα κοστούμια ακαλαίσθητα με φτηνή αισθητική και άνευ στίγματος, το ίδιο και το σκηνικό, όπου η δεσπόζουσα σκαλωσιά έμεινε να χάσκει αναξιοποίητη…
Καταλήγοντας (=) θα επαναλάβουμε ότι ναι μεν εκτιμούμε τους νεωτερισμούς ως δημιουργική επιλογή εξέλιξης, ωστόσο εν προκειμένω κάποιοι εξ αυτών ευτύχησαν ως ευφάνταστες μοντέρνες πινελιές, ενώ άλλοι ατύχησαν ως εξεζητημένα αχρείαστα τεχνάσματα… κάτι όμως που ουδόλως πρέπει να αποθαρρύνει τους δημιουργούς από το να τολμούν με όποιο ρίσκο!
Βαθμολογία:
5,8/10
.
-Κ-
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν έως 14/05/2023 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 12α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2023