Είδε η 
και σχολιάζει για την Κουλτουρόσουπα
.
Την νέα παραγωγή του ΚΘΒΕ, «Ερωτόκριτος» του Βιτσέντζου Κορνάρου, σε σύλληψη – σκηνοθεσία της Αργυρώς Χιώτη και δραματουργική επεξεργασία – διασκευή του Ευθύμη Θέου, παρακολουθήσαμε στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
O «Ερωτόκριτος» αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα της κρητικής αλλά και γενικότερα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Γράφτηκε στην Κρήτη στις αρχές του 17ου αιώνα και είναι ένα έμμετρο μυθιστόρημα, με 10.012 δεκαπεντασύλλαβους, ομοιοκατάληκτους στίχους. Είναι γραμμένο στην κρητική διάλεκτο και συγκεκριμένα στο ιδίωμα της Σητείας. Πρότυπο του έργου θεωρείται το Pariset Vienne του γάλλουΠιερ ντε λα Συπέντ, ένα μεσαιωνικό μυθιστόρηματου 1487, που είχε μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Ο Ερωτόκριτος είχε τεράστια απήχηση στον λαό της Κρήτης, άσκησε μεγάλη επίδραση στο κρητικό λαϊκό δίστιχο, την γνωστή «μαντινάδα», ενώ μεγάλοι Έλληνες ποιητές, όπως ο Ρίτσος και ο Σολωμός, επηρεάστηκαν από την στιχουργική του. Διασκευάστηκε σε θεατρική μορφή από τον Δ. Συναδινό το 1929και σε κινηματογραφικό σενάριο το 1966 από τον Νίκο Κούνδουρο. Έχει μάλιστα μελοποιηθεί πολλές φορές, με γνωστότερη την μελοποίηση του από τονΧριστόδουλο Χάλαρη που πλαισιώθηκε από την αξέχαστη ερμηνεία του Νίκου Ξυλούρη.
Η υπόθεση του έργου είναι γνωστή. Στην αυλή του βασιλιά Ηρακλή, στην Αθήνα μιας απροσδιόριστης εποχής, ο νεαρός Ερωτόκριτος, γιος του συμβούλου του βασιλιά, Πεζόστρατου, ερωτεύεται την όμορφη πριγκίπισσα Αρετούσα. Εκείνη ανταποκρίνεται στον έρωτα του και τον παρακινεί να την ζητήσει σε γάμο. Ο πατέρας τηςόμως αρνείται να παντρέψει την κόρη του με κάποιον κατώτερο κοινωνικά και εξορίζει τον Ερωτόκριτο από την χώρα. Όταν η Αρετούσα αρνείται να δεχθεί ως σύζυγό της έναν άλλο άνδρα, δηλώνοντας ότι θα μείνει για πάντα πιστή στον έρωτά της, ο πατέρας της την φυλακίζει. Τα χρόνια περνούν, αλλά η αγάπη των δύο νέων παραμένει άσβεστη, τρέφοντας την ελπίδα ότι κάποτε θα ξανασμίξουν. Όταν η χώρα δέχεται επίθεση, ο Ερωτόκριτος σπεύδει να βοηθήσει και με αυτοθυσία σώζει τον βασιλιά από βέβαιο θάνατο. Εκείνος γεμάτος ευγνωμοσύνη του προσφέρει πλούσια δώρα, η καρδιά του νέου όμως ένα μόνο πράγμα επιθυμεί…
Η παράσταση του ΚΘΒΕ που παρακολουθήσαμε,αποτελεί μια σύγχρονη, νεανική προσέγγιση του κλασικού έργου, γεμάτη κίνηση και μουσική. Στα θετικά (+) της, συγκαταλέγεται, καταρχάς, το κείμενο του Βιτσέντζου Κορνάρου που, αιώνες μετά την συγγραφή του,εξακολουθεί όχι μόνο να βρίσκει απήχηση αλλά και να γοητεύει το κοινό. Ίσως τα αγνά συναισθήματα, η αληθινή αγάπη, η αφοσίωση, η αυτοθυσία των ηρώων του έργου να λείπουν τόσο από την ζωή μας που τα αναζητούμε σε κάθε ευκαιρία, για να αντισταθμίσουμε την έλλειψη τους και να πάρουμε κάτι από το φως, την ζεστασιά και την μεγαλοπρέπειά τους. Ο λόγος του ποιητή είναι απλός, λαϊκός, μέσα όμως από την αφήγηση και τους διαλόγους των ηρώων, επιτυγχάνεται μια ιδιαιτέρως διεισδυτική ψυχογράφηση των χαρακτήρων του έργου και δίδονται παράλληλα πληροφορίες για τις κοινωνικές αντιλήψεις και πρακτικές της τότε εποχής.
Στην παράσταση, υπό την δραματουργική επεξεργασία του Ευθύμη Θέου, διατηρήθηκε το πρωτότυπο κείμενο στην ιδιωματική κρητική διάλεκτο, επιλογή που, όσο τολμηρή και δύσκολη τεχνικά και αν είναι, έδωσε την δυνατότητα μιας άμεσης επαφής με την αυθεντικότητα του έργου, τον ρυθμό και το μέτρο του, που αποτελούν τα βασικότερα αλλά και ομορφότερα χαρακτηριστικά του. Ασφαλώς, αποδόθηκε επιλεκτικά ένα μικρό μέρος μόνο των χιλιάδων στίχων που το αποτελούν, ήταν όμως αρκετό και κατάλληλα δομημένο ώστε να αποδώσει την ουσία του και να επικοινωνήσει τα διδάγματά του.
Η σκηνοθεσία της Αργυρώς Χιώτη, έδωσε έναν σύγχρονο αέρα στην παράσταση και κατόρθωσε να αποδώσει τα πάθη, τις χαρές, τις αγωνίες και το μεγαλείο του έρωτα των δύο νέων. Συνδύασε, καταρχάς, επιτυχώς την καθαρά ιδιωματική γλώσσα του κειμένου με τον φρέσκο και νεανικό χαρακτήρα της παράστασης δένοντας αρμονικά τις δύο φαινομενικά αντίθετες συνθήκες. Αποφεύγοντας καθετί το παραδοσιακό, βασίστηκε σημαντικά στην κίνηση και την σωματικότητα των ηθοποιών, δίνοντας βαρύτητα και στην μουσική επένδυση του έργου, με ζωντανή μουσική, στην οποία συμμετείχαν και οι ηθοποιοί. Εύστοχα, επίσης, με εφαλτήριο τον χαρακτήρα της καταπιεσμένης Αρετούσας, ανέδειξε σημεία του έργου που σχετίζονται με την βία και την καταπίεση προς το γυναικείο φύλο, τον αγώνα τους για ισότητα, ελευθερία και αυτοδιάθεση, οπτική που ενίσχυσε με την ζωντανή απαγγελία επί σκηνής ενός ποιήματος της Ιρανής συγγραφέως, υπερμάχου των δικαιωμάτων των γυναικών, Rahil Fallahfar. Μια ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή που καταχειροκροτήθηκε από το κοινό. Αξιοσημείωτη επίσης σκηνή υπήρξε η αναμέτρηση του Ερωτόκριτου με τον Άριστο που αποδόθηκε με ένα βαλς μεταξύ των δύο αντιπάλων, ένα όμορφο σκηνοθετικό εύρημα με έντονη αντιπολεμική χροιά.
Οι ερμηνείες των ηθοποιών κινήθηκαν γενικά σε καλά επίπεδα.
Ξεχώρισε μεταξύ τους ο Γιάννης Χαρίσης στον ρόλο του ποιητή – Πεζόστρατου που είχε μια συγκροτημένη εμφάνιση με πλήρη έλεγχο, τόσο ως προς την κίνηση όσο και στην έκφραση του, με εξαιρετική άνεση και καθαρό, στιβαρό λόγο.
Εξαιρετικός και ο Παναγιώτης Παπαϊωάννου ως βασιλιάς που απέδωσε με μαεστρία, επαγγελματισμό και φυσικότητα τον άτεγκτο πατέρα που φυλακίζει την κόρη του επειδή αρνείται να τον υπακούσει. Η όλη του σκηνική παρουσία ήταν απολαυστική, η δε πηγαία κωμικότητά του προκαλούσε γέλιο ακόμη στις απλές κινήσεις και μορφασμούς του.
Καλή εμφάνιση και από την Θεοδώρα Λούκας στον ρόλο της ποιήτριας – Φροσύνης, η οποία μαζί με τον Γιάννη Χαρίση είχαν αναλάβει το αφηγηματικό κομμάτι της παράστασης.
Τον ρόλο της Αρετούσας, μοιράστηκαν επί σκηνής οι Αίγλη Κατσίκη, Άννα Κόπακα, Ιωάννα Δεμερτζίδου και Χαρά Γιώτα, με αρκετά καλές ερμηνείες και από τις τέσσερις τους και με ορισμένες ομολογουμένως αρκετά δυνατές σκηνές. Με τις όμορφες, δροσερές εμφανίσεις τους, συνέβαλαν στην επιτυχημένη απόδοση του έργου.
Οι Κωστής Καπελλίδης, Κωνσταντίνος Χειλάς και Ιωάννης Μπάστας στον ρόλο του Ερωτόκριτου αλλά και ως μουσικοί ταυτόχρονα, απέδωσαν από κοινού, τον ερωτευμένο νέο που θυσιάζει τα πάντα για να ξαναβρεί την αγαπημένη του, χωρίς ωστόσο και οι τρεις ερμηνείες να μπορούν να θεωρηθούν ισάξιες ερμηνευτικά.
Κινησιολογικά όλοι οι συμμετέχοντες, είχαν μια καλή εμφάνιση, υπό την καθοδήγηση των Σοφίας Παπανικάνδρου και Δημήτρη Σωτηρίου.
Το σκηνικό της Εύας Μανιδάκη,υπήρξε ενδιαφέρον μέσα στην μονοχρωμία και την λιτότητα του και σίγουρα συνδυάστηκε απόλυτα με την όλη απλότητα του σκηνικού χώρου. Ένα στρογγυλό «σιντριβάνι» που χρησίμευε ως βάθρο για τους ηθοποιούς αλλά και ως φυλακή, το οποίο μεταμορφώθηκε εντυπωσιακά όταν κατέβηκε από ψηλά ένα κωνικό καπάκι κλείνοντας το και δημιουργώντας μια «φυλακή», ένα μουντό κλειστοφοβικό χώρο που κρατούσε δέσμια την νιότη, τον έρωτα και το πάθος της Αρετούσας. Ο χώρος αυτός άφηνε ένα άνοιγμα-πέρασμα και όταν μια ηθοποιός στεκόταν όρθια μέσα του, θύμιζε την «μπαλαρίνα», το γνωστό παιχνίδι του λούνα παρκ που στροβιλίζεται αέναα σε μια άσκοπη και άλογη προσπάθεια να συνεχίσει να υπάρχει…Εύστοχοι συμβολισμοί που ενέτειναν την δραματικότητα των σκηνών και ανέδειξαν συγκινησιακά το ιρανικό ποίημα που απαγγέλθηκε από εκείνο ακριβώς το σημείο.
Εξαιρετικοί και οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί του Τάσου Παλαιορούτα που προσέδωσαν χρώμα στην σκηνή και τόνισαν τις συναισθηματικές διακυμάνσεις των ηρώων.
Τα δε κουστούμια του Άγγελου Μέντη, κινήθηκαν στο ίδιο λιτό, σύγχρονο πνεύμα της παράστασης και συνδυάστηκαν αρμονικά με τον όλο χώρο.
Η μουσική σύνθεση, τέλος, δια χειρός Λόλας Τότσιου, διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στην διαμόρφωση του χαρακτήρα της παράστασης. Απέφυγε την σύνδεση με την γενέτειρα του έργου και τα παραδοσιακά ακούσματα και κινήθηκε σε σύγχρονα δυτικά πρότυπα, κατορθώνοντας, περιέργως, να εναρμονιστεί πλήρως με τον ιδιωματικό κρητικό λόγο. Η δε ζωντανή εκτέλεση με πιάνο, τσέλο, νταούλι, ηλεκτρικό μπάσο και drums που έπαιζαν και οι ίδιοι οι ηθοποιοί, προσέδωσε ακόμη περισσότερη ένταση και δυναμική στην όλη παρουσίαση.
Παρόλη την αναμφίβολη δυναμικότητα της παράστασης δεν έλειψαν κάποιες αστοχίες (-), οι οποίες αν και δεν αναιρούν το γενικό θετικό αποτέλεσμα αξίζει να αναφερθούν.
Καταρχάς, όπως προαναφέρθηκε, η επιλογή της χρήσης του κρητικού ιδιώματος στην παράσταση αφενός της προσέδωσε χαρακτήρα και αφετέρου έφερε τον θεατή πιο κοντά στο πνεύμα του αυθεντικού κειμένου.
Για να γίνει όμως αντιληπτό και κατανοητό ένα τέτοιο κείμενο θα πρέπει ο λόγος των ερμηνευτών να είναι καθαρός και σαφής, ώστε οι λέξεις να φθάνουν στο κοινό ξεκάθαρες και ολόκληρες. Δυστυχώς στο κομμάτι αυτό η παράσταση υστερούσε καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι λέξεις ακούγονταν μισές ή «μασημένες» και οι διάλογοι δεν γίνονταν πλήρως αντιληπτοί. Ίσως προσδίδοντας μεγαλύτερη σημασία στην ορθοφωνία των συμμετεχόντων, διότι για καθαρά θέμα ορθοφωνίας επρόκειτο, θα λύνονταν το πρόβλημα, καθιστώντας το κείμενο πιο ξεκάθαρο.
Επίσης η σκηνοθετική επιλογή να μοιραστεί ο ρόλος της Αρετούσας σε τέσσερις ηθοποιούς και του Ερωτόκριτου σε τρεις, ενώ αρχικά παρουσιάζει ενδιαφέρον καθώς θα μπορούσε να υπονοεί την πολυπλοκότητα του χαρακτήρα των δύο ηρώων ή των πολλαπλών ρόλων που καλούνται να παίξουν στην ζωή τους, εντούτοις δεν θεωρώ ότι τελικά προσέφερε κάτι στην παράσταση, πέρα από την αναπόφευκτη σύγκριση μεταξύ τους και την ενασχόληση του θεατή με το ποιος από όλους ήταν καλύτερος στην απόδοση του ίδιου ρόλου. Επιπλέον στέρησε από τον ρόλο του Ερωτόκριτου την ξεκάθαρη ταυτότητα που θα του έδιδε ένας και μόνον ερμηνευτής επί σκηνής.
Συμπερασματικά (=), παρακολουθώντας τον «Ερωτόκριτο» της Αργυρώς Χιώτη, ένιωθες να πνέει ένας αέρας φρεσκάδας, νιάτων και ζωντάνιας που καθιστούσε την παράσταση ακόμη πιο γοητευτική. Μια σύγχρονηπροσέγγιση του γνωστού έργου που αντιμετώπισε την ερωτική ιστορία του Ερωτόκρι του και της Αρετούσας ως ευκαιρία να προβάλει το πολύ επίκαιρο θέμα της κακοποίησης των γυναικών και να προτάξει με συγκινητικό τρόπο την ιδέα της ισότητας, της ανεξαρτησίας και της αυτονομίας τους. Και όλα αυτά χωρίς να απομακρυνθεί από το κεντρικό νόημά του, την επικράτηση δηλαδή της αληθινής αγάπης κόντρα σε κάθε δυσκολία. Πόσο όμορφη ιδέα πράγματι, αλλά και πόσο ουτοπική…
Βαθμολογία
6,7/10
-k-
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
«Ερωτόκριτος» του Βιτσέντζου Κορνάρου.
–Είδαμε, βαθμολογήσαμε με και σχολιάζουμε εδώ
Η παράσταση βουτά στο έργο με ελευθερία φωτίζοντας, πέρα από τη συναρπαστική ερωτική ιστορία, τα κομμάτια που εκφράζουν καίρια για μας ζητήματα, σε σχέση με τα όρια της ανθρώπινης θέλησης και τη σύγκρουση με τις εκάστοτε κοινωνικές νόρμες. Το ανέβασμα επικεντρώνεται στο πρόσωπο της Αρετούσας, μιας γυναίκας που δεν αφήνεται παθητικά στου «κύκλου τα γυρίσματα», αλλά διεκδικεί την αυτοδιάθεσή της με γενναιότητα, πάθος και ελπίδα.
Σκηνοθεσία: Αργυρώ Χιώτη.
Ερμηνεύουν: Θεοδώρα Λούκας, Γιάννης Χαρίσης, Αίγλη Κατσίκη, Άννα Κόπακα, Ιωάννα Δερμετζίδου, Χαρά Γιώτα, Κωστής Καπελλίδης κ.ά.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη: 19.00, Πέμπτη – Παρασκευή: 21.00, Σάββατο: 18.00 & 21.00, Κυριακή: 19.00 (έως Κυριακή 26Φεβρουαρίου)
-Κ-
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν έως 14/05/2023 στην Θεσσαλονίκη, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 12α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2023
.
Δείτε & αυτά:
–Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα, κλικ εδώ.
–Οι νέες ταινίες της εβδομάδας και σε ποιες αίθουσες προβάλλονται, κλικ εδώ.
.
–Θέατρο: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
–Συναυλίες: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
–Σινεμά: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
–Βιβλίο: Διαβάσαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.