Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα
Παρότι γνωστό το θέμα της συγκεκριμένης παράστασης, ιδιαίτερα σε όσους αγαπούν να μελετούν Ιστορία, εντούτοις η θεατρική του προσέγγιση μέσα από πραγματικές μαρτυρίες αυτών που «έγραψαν την Ιστορία», εγείρει αναμφίβολα ξεχωριστό ενδιαφέρον… Γιατί μπορεί τα γεγονότα να είναι ευρέως γνωστά, όμως κανένας ιστορικός δεν μπορεί να συμπεριλάβει στην καταγραφή του το κρίσιμο ανθρώπινο στοιχείο, καθώς πίσω από μάχες ή νούμερα, νίκες ή ήττες, ήρωες ή θύματα, υπάρχουν άνθρωποι με ονοματεπώνυμο, παρελθόν, προσωπική διαδρομή, που το παρόν εγχείρημα επιχειρεί να αναδείξει με φόντο τη μεγαλύτερη ίσως εθνική τραγωδία…
Πρόκειται για την παράσταση «Το όνειρο της Ιωνίας» με υπότιτλο «Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα ημερολόγια των στρατιωτών», σε κείμενο Αντώνη Κυριακάκη- βασισμένο σε υλικό 20 αυθεντικών ημερολογίων- και σκηνοθεσία Γιώργου Πατεράκη σε συνεργασία με τον συγγραφέα, που παρακολουθήσαμε στο κατάμεστο The Metropolitan Urban Theater…
Τέσσερεις νεαροί φίλοι στην Ελλάδα του 1919 στρατολογούνται για την Μικρασιατική Εκστρατεία, αφήνοντας πίσω τις οικογένειές τους… φτάνοντας στη Σμύρνη, όπου επικρατεί ντελίριο ενθουσιασμού κατά την υποδοχή των «απελευθερωτών» από το ελληνικό στοιχείο, ξεκινούν να προελαύνουν στο εσωτερικό της Τουρκίας κατακτώντας με απανωτές νίκες πολλές περιοχές, εμποτισμένοι από το όραμα της Μεγάλης Ιδέας του Βενιζέλου που στόχευε να ενώσει την Ιωνία με την μητροπολιτική Ελλάδα… Ωστόσο μετά από δύο χρόνια μαχών και βιαιοπραγιών εκατέρωθεν, οι συγκυρίες αλλάζουν δραματικά, καθώς η Ελλάδα ταλανίζεται από πολιτικές συγκρούσεις, ο Βενιζέλος χάνει τις εκλογές, η νέα κυβέρνηση αντικαθιστά όλους τους επικεφαλής στρατιωτικούς της Εκστρατείας, οι μεγάλες δυνάμεις αποσύρουν την μέχρι τότε στήριξή τους, ο ΚεμάλΑτατούρκ αναδεικνύεται στη νέα ηγετική μορφή της Τουρκίας με ανελέητο κυνηγητό των Ελλήνων και μοιραία ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση για το καταρρακωμένο, εξαντλημένο, ακυβέρνητο ελληνικό στράτευμα, που οδηγεί σε άτακτη υποχώρηση με απίστευτες σκηνές βιαιότηταςκαι γνωστή κατάληξη την πυρπόληση της Σμύρνης, που έμεινε στην ιστορία ως Μικρασιατική καταστροφή και μία από τις μελανότερες σελίδες της με τραγικές συνέπειες…
Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον (+) του συγκεκριμένου κειμένου, πέρα από τα γνωστά ιστορικά στοιχεία, συνίσταται στο γεγονός ότι αυτά αποδόθηκαν ως προσωπικά βιώματα στρατιωτών που έζησαν στο πετσί τους και κατέγραψαν σε χαρτί όλο το μέγεθος της βίας, της οδύνης, της αγριότητας, των ακραίων στερήσεωνενός πολέμου που αποδείχθηκε το μεγάλο «Βατερλό» τους με τρομερές απώλειες και ταπείνωση, εξαιτίας απαράδεκτων πολιτικών λαθών… Στις φορτισμένες αφηγήσεις των τεσσάρων φίλων και συμπολεμιστών, εναλλάσσονται ακραία συναισθήματα από την εθνική περηφάνεια και ενθουσιασμό μέχρι την πλήρη ανθρώπινη κατάρρευση, σκηνές ωμής αγριότητας που ανατριχιάζουν, επικρίσεις για τους λανθασμένους χειρισμούς που ολοφάνερα οδηγούσαν σε μάταιη θυσία, πονεμένες μνήμες για ό,τι πολύτιμο άφησε ο καθένας πίσω του με σβησμένη ελπίδα να το ξαναδεί… Εν προκειμένω το αυθεντικό υλικό των ημερολογίων επεξεργάστηκε επιτυχώς από τον Αντώνη Κυριακάκη, δίνοντας ένα ενιαίο, συμπαγές, αμερόληπτο κείμενο χωρίς να φαίνονται «συρραφές» και με συμπερίληψη των κομβικών σταθμών ώστε να αποδοθεί με σωστή χρονική αλληλουχία και συναισθηματική κορύφωση η ιστορικότητα των γεγονότων…
Σε επίπεδο σκηνοθεσίας από τον Γιώργο Πατεράκη και με συμβολή του συγγραφέα, θα πούμε επιγραμματικά ότι βιώσαμε ένα ιδιαίτερα καλοστημένο εγχείρημα της κατηγορίας «θέατρο ντοκουμέντο» με την αυθεντική έννοια του όρου, καθότι βασισμένο εξ ολοκλήρου σε πραγματικές ιστορικές μαρτυρίες…Ωστόσο, πέραν του έτσι κι αλλιώς δυνατού περιεχόμενου σε επίπεδο λόγου, αυτά που κυρίως χαρακτήρισαν τη σκηνοθετική προσέγγιση ήταν σύγχρονη οπτική, δημιουργική φαντασία, απλοί συμβολισμοί, σε ένα σκηνικό άκρως αφαιρετικό με ένα υπερυψωμένο επίπεδο και σκόρπια τετραγωνισμένα «δεμάτια» εν είδει πολεμικών «χαρακωμάτων»… τα οποία με συνεχείς μετακινήσεις και συνθέσεις εξυπηρετούσαν τις εκάστοτε ανάγκες, συνοδεία κατάλληλης μουσικής υπόκρουσης ή ηχητικού περιβάλλοντος και μελετημένων «σκοτεινών» φωτισμών που άρμοζαν στην ζοφερή ατμόσφαιρα, ενώ τα στρατιωτικά χιτώνια ως στολές αξιοποιήθηκαν με εύστοχο συμβολικό τρόπο…Παρότι πρόκειται για αφηγηματικό κείμενο, εντούτοις η έντονη συναισθηματική φόρτιση, η επιτυχημένη δραματοποίηση με σύγχρονα, λιτά ευρήματα, η κλιμακούμενη κορύφωση μέχρι το τραγικό και άκρως ατμοσφαιρικό φινάλε, κάποιες δραματικές σκηνές σαν αυτήν της Τουρκάλας με απρόβλεπτη θεατρικότητα αποφεύγοντας γενικά την πρόκληση σοκ, κράτησαν αμείωτο το σκηνικό ενδιαφέρον και φυσικά τη συγκίνηση για τα ανθρώπινα δράματα στο περιθώριο της επίσημης Ιστορίας….
Ερμηνευτικά πρόκειται για μια άξια και ταλαντούχα πεντάδα ηθοποιών, αποτελούμενη από τους Βικτώρια Φώτα, Τάσο Τζιβίσκο, Κώστα Κουτρουμπή, Βασίλη Καλφάκη και Μάρκο Γέττο… οι οποίοι ως στρατιώτες μετέχοντες στα μέτωπα ή υποδυόμενοι με στιγμιαίες εναλλαγές άλλα πρόσωπα και ταυτόχρονα ως αφηγητές των εξελίξεων και της προσωπικής του ζωής με αναμνήσεις από το παρελθόν και σκέψεις για το παρόν, κατέθεσαν με σκηνική άνεση και σωστή κινησιολογία, έντονο συναίσθημα, ενέργεια, πειστικότητα, πάθος, ρεαλισμό, οδύνη, σε ένα σφιχτοδεμένο σύνολο ως καρδιακοί φίλοι που τους ένωνε κοινός, βαρύς καημός… Δίπλα τους η μοναδική γυναίκα στον ρόλο της Τουρκάλας (αλλά και σχολιάστριας), απέδωσε μια ερμηνεία συγκινητική, ευαίσθητη, εκφραστική, με αίσθηση μέτρου στην τραγικότητά της…
Το βασικό αρνητικό στοιχείο (-) που θα επισημαίναμε είναι η επιλογή για υπερβάλλοντα στόμφο σε κάποια σημεία των ερμηνειών, παραπέμποντας σε πομπώδεις, κραυγαλέες «απαγγελίες» που μοιάζουν από γραφικές μέχρι αφύσικες, όσο κι αν η στρατιωτική συνθήκη εν μέρει το «δικαιολογεί», ωστόσο η κατάχρηση κουράζει μάλλον ενοχλητικά… Μια δεύτερη παρατήρηση αφορά στη δομή του κειμένου, όπου θεωρούμε ότι η κατάθεση προσωπικών μαρτυριών και ταυτόχρονα ιστορικών δεδομένων με μορφή ενημέρωσης από το ίδιο πρόσωπο του μάρτυρα, εν μέρει αποδυναμώνει την αμεσότητα του βιώματός του και συγχέει την καθαρότητα της προσωπικής αφήγησης όπως την κατέγραψε στο ημερολόγιό του… Ίσως αν γινόταν διαχωρισμός με έναν ξεχωριστό ρόλο αποκλειστικά ιστορικού αφηγητή, ενταγμένου ευφάνταστα στη ροή, να αναδεικνυόταν απερίσπαστο το συναίσθημα και το ατομικό ανθρώπινο στοιχείο…
Καταλήγοντας (=) αυτά που κρατάμε ως συνολική αίσθηση είναι αφενός η επιδοκιμασία για τη σύγχρονη, ευρηματική σκηνική διαχείριση μιας εθνικής τραγωδίας μέσα από τα βιώματα των θυμάτων της και αφετέρου ο προβληματισμός, παράλληλα με το συναίσθημα, για το βαρύτατο τίμημα μοιραίων πολιτικών λαθών και «μεγαλοϊδεατισμών» ως πληγή της φυλής με πενιχρά διδάγματα…
Βαθμολογία: 6,8/10
ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ
«Το Όνειρο της Ιωνίας» Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα ημερολόγια των στρατιωτών.
-Είδαμε βαθμολογήσαμε με 6,8 και σχολιάζουμε εδώ
Βασισμένη σε περισσότερα από 20 ημερολόγια στρατιωτών της Μικρασιατικής Εκστρατείας, η παράσταση σε κείμενο του Αντώνη Κυριακάκη επιχειρεί να φωτίσει τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου 1919-1922, μέσα από τη ματιά των απλών ανθρώπων που τα βίωσαν. Ένα αντιπολεμικό έργο που έχει ως στόχο να αναδείξει τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας που εδώ και 100 χρόνια παραμένουν σθεναρά ίδιες.
Σκηνοθεσία: Αντώνης Κυριακάκης, Γιώργος Πατεράκης. Ερμηνεύουν: Βικτώρια Φώτα, Τάσος Τζιβίσκος, Κώστας Κουτρουμπής, Βασίλης Καλφάκης, Μάρκος Γέττος.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: 19, 20, 21, 22 και 26, 27, 28, 29 Δεκεμβρίου 2024. Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 20:00
-Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε εδώ