ΜΠΡΑΒΟ «ΑΓΓΕΛΙΚΗ»: Περίσσεια ταλέντου σε μια παράσταση – αποκάλυψη! Είδαμε & Σχολιάζουμε.
Ας μου επιτραπεί το πρώτο πρόσωπο για να πω ότι σπανιότατες φορές έχω λυπηθεί τόσο για την απογοητευτική προσέλευση θεατών, κρίνοντας εκ των υστέρων, μετά τη θέαση της παράστασης. Διότι το ευρύ θεατρόφιλο κοινό, στερήθηκε μια μοναδική εμπειρία αμιγώς «καλού θεάτρου», μια θεατρική πρόταση ξεχωριστή και καινοτόμα, όπου ταλέντο- φαντασία- συναίσθημα έδεσαν αριστοτεχνικά σε ένα αποτέλεσμα αξιοθαύμαστο! Κι όλα αυτά με ελάχιστα υλικά μέσα… αλλά όταν η ψυχή σε αυτό που κάνεις περισσεύει, μοιάζουν σχεδόν αχρείαστα, δικαιώνοντας την υψηλή αποστολή του θεάτρου. Πρόκειται για την παράσταση «Αγγελική» από την ομάδα ‘Killing the fly” που ευτυχήσαμε να παρακολουθήσαμε στο θέατρο Κήπου. Ημέρα Τρίτη, συντροφιά με 50-60 θεατές και έναν «απειλητικό» ουρανό στην καρδιά του καλοκαιριού, που προς στιγμήν μας φόβισε, αλλά ευτυχώς!
Η Αγγελική Ματθαίου είναι πραγματικό πρόσωπο, προσφυγοπούλα από τις Ν. Φώκαιες της Σμύρνης μετά την καταστροφή του ’22 και η παράσταση αφηγείται με μορφή μονολόγου τη δραματική ιστορία της, όπως η ίδια την κατέγραψε σε ένα γράμμα 23 σελίδων. Οι μνήμες της ξεκινούν από παιδούλα στο πατρικό της σπίτι, όπου σε ηλικία 6 χρόνων βιώνει την τραγική καταστροφή, τη βία, τη σφαγή, τον ξεριζωμό, την απώλεια των αγαπημένων, μένοντας μόνη και αβοήθητη στο χάος… Για να ακολουθήσει ένα θλιβερό οδοιπορικό στα βάθη της Τουρκίας με τραγικές περιπέτειες και απίθανα απρόοπτα, που θα δοκιμάσουν τα όρια, τις αντοχές και την τρυφερή ψυχή της μικρής Αγγελικής, σε μια αγωνιώδη αναζήτηση αγάπης και ενός σταθερού καταφύγιου μέχρι το τέλος. Η οποία αφού περιπλανηθεί σε ξένα σπίτια, ζώντας άλλοτε τη δυστυχία και τον βιασμό, άλλοτε την αγνή φιλοξενία, θα καταλήξει στον Πειραιά και από εκεί στο Ρέθυμνο, όπου θα ριζώσει φτιάχνοντας τη δική της οικογένεια…
Αναμφίβολα, από τα δυνατά σημεία (+) της σπουδαίας παράστασης είναι το θέμα/ κείμενό της:
– Η αληθινή ιστορία- ντοκουμέντο μιας προσφυγοπούλας, με όσα τραγικά σηματοδοτεί ο βίαιος ξεριζωμός, θα αποτελεί πάντα μια διαρκή υπενθύμιση των δεινών της προσφυγιάς, που στις μέρες μας το θέμα καίει όσο ποτέ. Και μέσα από μια ζωντανή μαρτυρία, φωτίζεται με δύναμη η ανθρώπινη διάσταση του «υποκειμένου», πέρα από την κοινωνική/ πολιτική των γεγονότων, ικανή να συγκλονίσει και παράλληλα να αφυπνίσει. Όλη δε η δύναμη της μαρτυρίας εν προκειμένω, προκύπτει από το πρωτογενές υλικό – το κείμενο της ίδιας της Αγγελικής – ελάχιστα διασκευασμένο σε θεατρικό κείμενο, το οποίο κράτησε την αυθεντικότητα και λιτότητα του λόγου, με μικρές, σοφές προσθήκες. Μια αφαιρετική – και γι αυτό δυνατή αφήγηση, με τρόπο άμεσο και απλό, με πλήρη αποφυγή του φτηνού μελό, αντίθετα διανθισμένη με λεπτό, χαριτωμένο, απρόβλεπτο χιούμορ και τσαχπινιά, στοιχεία ενδεικτικά της δύναμης για ζωή, αλλά και σοφό «μέσο» αποφόρτισης της βαριάς ατμόσφαιρας. Δίνοντας σε λεκτικό επίπεδο, ένα αποτέλεσμα ιδιαίτερα μεστό, περιεκτικό, γεμάτο έντονα συναισθήματα και αντιδράσεις από ανατριχίλα μέχρι γέλιο…
– Ωστόσο η «αποκάλυψη» αφορά στη σκηνοθετική προσέγγιση της παράστασης από την ομάδα των Κατερίνα Δαμβόγλου, Γιάννη Κουκουράκη και Robin Beer. Μια σκηνοθεσία από τις πλέον ευφάνταστες, άξια θαυμασμού και σεβασμού ταυτόχρονα, στο ευλογημένο ταλέντο των δημιουργών. Οι οποίοι επιστράτευσαν όλα τα αποθέματα δημιουργικής φαντασίας, προκειμένου να προσφέρουν σε μια κλασική, στατική αφήγηση, δραματοποίηση υψηλού επιπέδου, γεμάτη σκηνική δράση, ευρηματικές εικόνες, υπέροχους συμβολισμούς. Αξιοποιώντας, πέρα από τον λιτό λόγο με την αυτόνομη δύναμή του, κάποια απλούστατα υλικά και κυρίως τη σωματικότητα με άριστο τρόπο, υλοποιώντας τον πρωτότυπο όρο «μονόλογος για τρεις». Καθώς η κεντρική ηρωίδα, πλαισιώθηκε ιδανικά από τα δύο επιπλέον μέλη της ομάδας και συν-σκηνοθέτες, δημιουργώντας ένα τρίο άψογα δεμένο και συγχρονισμένο, με δυνατότητες πολλαπλών «σωματικών» συνθέσεων και πολλαπλών ρόλων ο καθένας
– Ενισχύοντας επιπλέον τη θεατρικότητα της δράσης με την τεχνική του κουκλοθέατρου και τη χρήση κούκλας στα δρώμενα, που επέτρεπε στην ηρωίδα να «αποστασιοποιείται» από το ρόλο της σε πρώτο πρόσωπο και να αφηγείται σε τρίτο, συμβάλλοντας σκηνοθετικά στην εξέλιξη ενός συμβατικού μονολόγου. Ο οποίος έδωσε την αίσθηση μιας πολυπρόσωπης και πολυσύνθετης δράσης, καθώς τα ευρήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο, με τη βοήθεια της ευφάνταστης και άψογης κινησιολογίας με σώματα «λαλίστατα», τη βοήθεια εύστοχων συμβολικών αξεσουάρ και σκηνικών αντικειμένων, κάποιων ηχητικών εφέ και μουσικής, κατάλληλων υποβλητικών φωτισμών. Όλα δεμένα εξαιρετικά, με ιδανικό ρυθμό, συνεχείς εναλλαγές, απρόβλεπτες σουρεαλιστικές πινελιές και μια γκάμα δυνατών συναισθημάτων, από την οδύνη μέχρι το χαμόγελο, να διατρέχει όλη την παράσταση, κρατώντας αιχμάλωτα ψυχή, μυαλό και αισθήσεις…
– Όσον αφορά στις ερμηνείες, θα σταθούμε καταρχήν στην υπέροχη «Αγγελική»- Κατερίνα Δαμβόγλου και θα αποδώσουμε μέγιστα εύσημα σε ένα αυθεντικό ταλέντο. Που υποδύθηκε την ηρωίδα με απόλυτη πειστικότητα, παραπέμποντας ευθέως σε φιγούρα της εποχής και με αξιοθαύμαστο συνδυασμό παιδικότητας και γυναικείας ωριμότητας και όχι μόνο… Διότι κατάφερε να συγκεράσει στην ερμηνεία της, τη συγκίνηση, τον πόνο, την ευαισθησία, μαζί με την παιδιάστικη αφέλεια, την τσαχπινιά, το πείσμα, το λυτρωτικό χιούμορ, εναλλάσσοντας παράλληλα τον ρεαλισμό με τον σουρεαλισμό σε μια ριψοκίνδυνη ισορροπία. Εκφραστικότατη, με καλοδουλεμένες λεπτομέρειες- ειδικά στην εκφορά του «σμυρνέικου» λόγου, αμεσότητα, έντονο συναίσθημα και επιπλέον θαυμάσια φωνή που κάποια στιγμή ο αμανές της προκάλεσε ανατριχίλα, Επίσης εξαιρετικοί δίπλα της οι Γιάννης Κουκουράκης και RobinBeer, που υποστήριξαν το εγχείρημα με έμφαση στη σωματικότητα και απέδωσαν άριστα με την μελετημένη κίνηση / στάση του σώματος, τη χρήση παντομίμας και τον άψογο συγχρονισμό μεταξύ των τριών, προσθέτοντας παράλληλα επιτυχημένες δόσεις γκροτέσκο.
– Αντικρίζοντας αρχικά το σκηνικό- αποτελούμενο από μια σκάλα, μια καρέκλα, μια βαλίτσα και λίγα καλάμια – άκουσα πίσω μου μια κυρία να χλευάζει… η ίδια στο φινάλε με ξεκούφανε με τα δυνατά «μπράβο»! Που σημαίνει ότι «ουκ εν τω πολλώ το ευ» και ότι η φαντασία μπορεί από το τίποτα να κάνει θαύματα! Επίσης βρήκαμε απολύτως εύστοχα τα κοστούμια, την ανατολίτικη μουσική και τους κατάλληλους φωτισμούς, συμβάλλοντας το καθένα στον τομέα του στη δημιουργία πειστικής ατμόσφαιρας.
Ελάχιστες είναι οι παρατηρήσεις (-) μας σε μια θαυμάσια παράσταση που θεωρούμε ότι αναβάθμισε σκηνοθετικά/ ερμηνευτικά το επίπεδο των μονολόγων, καταθέτοντας μια ψαγμένη πρόταση, συνοδευμένη από πολλή και σοβαρή δουλειά. Οι παρατηρήσεις μας αφορούν κατά πρώτον στην επαναληπτικότητα κάποιων πανομοιότυπων κινήσεων που ίσως μπορούσαν να περιοριστούν και κατά δεύτερον στην ασάφεια εν μέρει κατά τις εξελίξεις των γεγονότων και τις εναλλαγές των ρόλων, δημιουργώντας στιγμιαία μια μικρή σύγχυση. Γενικότερα διακρίναμε μια μικρή υπερβολή στο γκροτέσκο στοιχείο, σε ένα θέμα με δυνατό έως… αμείλικτο ρεαλισμό. Κατά τα άλλα, πιστεύουμε ότι το ανοιχτό θέατρο Κήπου αδίκησε λόγω συνθηκών μια άκρως ατμοσφαιρική παράσταση, που πρέπει οπωσδήποτε να επαναληφθεί αυτή τη φορά σε κλειστό χώρο και θα τολμήσω προσωπικά μια πρόταση, απευθυνόμενη στο Δήμο Καλαμαριάς, στην «καρδιά» του προσφυγικού ελληνισμού, προκειμένου να φιλοξενήσει την μοναδική αυτή παράσταση στο δημοτικό θέατρο Μ. Μερκούρη. Και όχι μόνο…
Κλείνοντας (=), το μόνο που μένει να καταθέσουμε για πολλοστή φορά, είναι ο θαυμασμός απέναντι σε προσπάθειες που προσθέτουν ένα επιπλέον «λιθαράκι» στη θεατρική τέχνη και ένα μεγάλο «εύγε» σε καλλιτέχνες άξιους και ταλαντούχους, ωστόσο «κρυμμένους»… Και είναι μεγάλη χαρά να τους ανακαλύπτουμε! Άλλωστε το απέδειξαν τα παρατεταμένα χειροκροτήματα και τα απανωτά «ΜΠΡΑΒΟ»!
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
7 στα 10
-Τυχαία βιντεο – αποσπάσματα από τη παράσταση στο θέατρο Κήπου
-Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση ΕΔΩ
-Η δημιουργός ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΑΜΒΟΓΛΟΥ, μιλά για τη παράσταση στην «Κ», EΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
