Σοφά αγαπημένα φυλλοβόλα του χειμώνα… Από την «ΟΙΚΟ…νική Πραγματικότητα» της Π. Στασινοπούλου.
Κάποιες φορές σκέφτομαι πόσο σχετική έννοια είναι η ομορφιά… πόσες διαφορετικές διαστάσεις μπορεί να έχει για την αισθητική καθενός… πόσες μορφές μπορεί να πάρει σε μάτια που δεν είναι αδιάφορα. Όσο κι αν μεγάλη μερίδα επιχειρηματολογεί υπέρ μιας «αντικειμενικής ομορφιάς» ως αξία, προσωπικά θα επιμένω στην «υποκειμενικότητα» του αγαθού, όπως αυτό φιλτράρεται μέσα από προσωπικές αισθήσεις. Το γεγονός ότι υφίσταται (;) κάτι αντικειμενικά ωραίο, ουδόλως υποβαθμίζει αυτό που καθένας από εμάς με το δικό του αισθητήριο/κριτήριο, εισπράττει ως ωραίο. Αδιαφορώντας παντελώς για την άποψη των πολλών, ειδικών ή μη περί αυτού. Το δικό σου «ωραίο» το κρατάς καλά φυλαγμένο και δεν αφήνεις να το αγγίξει καμιά… αυθεντία. Και ΟΧΙ, ΔΕΝ εννοώ το… κουκουβαγάκι της κουκουβάγιας!
Τούτες τις σκέψεις μου γέννησε η θέα μιας απογυμνωμένης φλαμουριάς τις μέρες του χιονιά, με τα κλαδιά της φορτωμένα χιόνι. Παραδίπλα σε μια φουντωμένη μανταρινιά, μόνο με ίχνη χιονιού πάνω της, καθώς το δυνατό πράσινο κυριαρχούσε στο λευκό και το… καπέλωνε! Απέμεινα να τις κοιτώ ώρα πολλή, προσπαθώντας να διαλέξω το ομορφότερο θέαμα, σε έναν ιδιότυπο «διαγωνισμό ομορφιάς». Είναι αλήθεια ότι κάθε δένδρο είχε τη δική του μοναδική χάρη, το δικό του μοναδικό στίγμα- καθόλου συγκρίσιμο με του άλλου- αλλά η λογική των ματιών δεν υπακούει σε φόρμες. Πιο ψηλή, ευθυτενής, επιβλητική η φλαμουριά με το περίτεχνο πλέγμα γυμνών κλαδιών, αλλά… άδεια, «ξερή». Ενώ η χαριτωμένη, κοντούλα μανταρινιά, έκλεβε τις πρώτες εντυπώσεις με το ολοζώντανο φύλλωμα, σχεδόν «αυθάδικο» κάτω από το αυστηρό βλέμμα του χιονιού, υπηρετώντας με τη θαλλερή όψη της το μοντέλο του «αντικειμενικά ωραίου». Μόνο που το «υποκειμενικό» μου μάτι με την αυτόνομη «λογική» του διάλεξε ως πιο όμορφη την «ξερή» φλαμουριά!
Συνήθως στο αυθόρμητο «μου αρέσει» ή «δεν μου αρέσει», η ερώτηση «γιατί» είναι περιττή. Κάποιες φορές όμως μπορεί να επεκταθεί και σε αιτιολογήσεις, όπως καλή ώρα… Διότι πολύ γρήγορα συνειδητοποίησα ότι η επιλογή της φυλλοβόλας κι απογυμνωμένης φλαμουριάς δεν αφορούσε μοναχά στο εικαστικό κομμάτι της θέασης, παρά την ομορφιά εκείνου του αρμονικού πλέγματος κλαδιών με μια θαυμαστή, φυσική συμμετρία. Είναι το «σημαινόμενο» του φυλλοβόλου, η βαθειά φιλοσοφία που κουβαλά, ο κρυμμένος συμβολισμός που αγγίζει τα όρια ενός άτυπου, σπουδαίου διδακτισμού. Είναι πολύ απλά το μάθημα ζωής που παραδίδει κάθε χειμώνα με την κωδικοποιημένη γλώσσα της φύσης, άσχετα αν το απευθύνει σε αδιάφορους, αμελείς μαθητές που έπαψαν από χρόνια να «διαβάζουν» και να «διδάσκονται»… Ωστόσο το φυλλοβόλο επιμένει και θα το κάνει όσο υπάρχει ζωή σε τούτον τον πλανήτη.
Θα επιμένει να ακούει με σεβασμό και απαρέγκλιτα το ένστικτο αυτοσυντήρησης της ράτσας του, αυτό που του υπαγορεύει για την προστασία του σοφές κινήσεις: ξέρει ότι ο τροφοδότης ήλιος τον χειμώνα είναι λειψός για τη φωτοσύνθεση και δεν αρκεί για να θρέψει τα φύλλα του, οπότε τί πιο λογικό να τα ρίξει… ξέρει ότι αυτά τα ντελικάτα φύλλα δεν έχουν ειδική θωράκιση ούτε αποθηκευμένο νερό στους ιστούς όπως τα αειθαλή κι αν δεν τα ρίξει αυτή τη δύσκολη εποχή, απλά θα πεθάνουν… ξέρει ότι η ευαισθησία του δεν θα του επιτρέψει να αντιμετωπίσει τις παγωνιές του χειμώνα, οπότε επιλέγει το βαθύ νάρκωμα, «νεκρώνοντας» όλες τις λειτουργίες του, όλες τις ανάγκες του, μέχρι να νιώσει ότι το περιβάλλον είναι ασφαλές για να ξυπνήσει. Τίποτα δεν θα διαταράξει τον βαθύ χειμωνιάτικο λήθαργο και κανένα φυσικό ερέθισμα – όσο δυσμενές κι αν είναι- δεν θα απειλήσει τη σοφά προφυλαγμένη ζωή του!
Και ως βαθιά ναρκωμένο με τη μέγιστη φυσική «αναισθησία», μπορεί να δεχθεί οποιαδήποτε ανθρώπινη επέμβαση πάνω του, χωρίς να νιώθει τον πόνο… Μπορεί να δεχθεί ανώδυνα το «χειρουργείο» του κλαδέματος, ξέροντας βαθιά μέσα του ότι είναι… για το καλό του. Μια «ιατρική» επέμβαση εντελώς απαραίτητη για τον «ασθενή», όταν αυτός έχει άρρωστα μέλη, παρουσιάζει ανησυχητική καχεξία και χρειάζεται ενδυνάμωση ή έχει κουραστεί από το βαρυφόρτωμα και χρειάζεται ξαλάφρωμα. Όλες αυτές οι τομές που σε περίοδο λειτουργίας του δένδρου και κυκλοφορίας των χυμών, μπορεί να επέφεραν μέχρι και μοιραίο σόκ από τον πόνο (και κυριολεκτώ!), τη χειμωνιάτικη περίοδο του ληθάργου γίνονται χωρίς… να ακουστεί ούτε κιχ!
Πέραν τούτων όμως, σκέφτομαι συχνά πώς θα ήταν το χειμωνιάτικο περιβάλλον, ΑΝ όλα τα φυτικά είδη ήταν αειθαλή, κρατώντας σταθερά το φύλλωμά τους, προσφέροντας διαρκώς στο μάτι την ελκυστική ομορφιά του πράσινου. Αν ο λιγοστός και ένεκα τούτου πολύτιμος χειμωνιάτικος ήλιος συναντούσε παντού την «αντίσταση» αυτού του φυλλώματος, μη μπορώντας να φτάσει ανεμπόδιστα στα λογής έμβια και τους αποδέκτες που τον έχουν απόλυτη ανάγκη.Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της σοφίας, αρκεί να ελέγξουμε το χειμώνα έναν ανατολικό τοίχο του σπιτιού μας που δέχεται τη μέγιστη ηλιακή ακτινοβολία και μπροστά του τυχαίνει να υπάρχει ένα αειθαλές δένδρο που την εμποδίζει. Όσο κι αν θερμαίνεται τεχνητά ο χώρος, ο τοίχος θα παραμένει κρύος καθώς στερείται την απλόχερη φυσική θερμότητα του ήλιου, ενώ αν στη θέση του αειθαλούς υπήρχε φυλλοβόλο θα επέτρεπε τη διέλευση μέσα από τα γυμνά κλαδιά του, κατεβάζοντας θεαματικά το λογαριασμό! Ακριβώς αντίστροφη λογική με το επιθυμητό καλοκαιρινό δρόσισμα από τη σκίαση. Απλή αρχή της ανέξοδης βιοκλιματικής δόμησης!
Κοιτώ με δέος τα αγαπημένα φυλλοβόλα το χειμώνα… για μένα το αιώνιο, αξεπέραστο θαύμα της νεκρανάστασης… και «διαβάζω» εκστατική όλο τον πολύτιμο σκεπτικισμό που διακρίνει τη σιωπηλή τους στάση. Την αμέτοχη. Την απόμακρη. Αυτήν που μεταφράζεται σε οικονομία και ανασύνταξη δυνάμεων, μελετώντας προσεκτικά τις κινήσεις του «εχθρού», κάνοντας στρατηγικές «υποχωρήσεις» ουσίας, υπερβαίνοντας σοφά τους επικίνδυνους σκοπέλους… Συσσωρεύοντας εμπειρία αιώνων στην επιτυχημένη επιβίωση, παρά την κρισιμότητα των κινδύνων, χάρη στους επιδέξιους χειρισμούς. Και παράλληλα μαζεύοντας σιωπηλά με υπομονή και γνώση, όλο τον αντίξοο χειμώνα, σταγόνα- σταγόνα τους ζωογόνους χυμούς μέχρι την ανοιξιάτικη επανάσταση- έκρηξη! Τότε που τα φυλλοβόλα πάνοπλα, ως ήρεμη δύναμη, φορτωμένα ολόφρεσκα δυνατά «μάτια» θα βγουν μπροστά, αψηφώντας τα πάντα! ΠΟΙΟΣ…
Τα «άνοα» φυλλοβόλα…
Φωτογραφικό υλικό
