Φωτογραφικό υλικό
«Ομμάτα δακρωμένα» και ταλαιπωρημένα. Είδαμε και σχολιάζουμε
Είδε και σχολιάζει ο Γιάννης Τσιρόγλου
.
Τι συναισθήματα μας προξενεί παρακολουθώντας μια θεατρική παράσταση; Τι σκέψεις δημιουργεί; Με ποια ερωτήματα φεύγουμε; Ποιες απαντήσεις καταφέρνουμε να δώσουμε και τι μνήμες μας ξυπνά;
Αφορμή, ο θεατρικός μονόλογος «Δυο γυμνά άσπρα χέρια» σε κείμενο, σκηνοθεσία και ερμηνεία της Μελίνας Μποτέλλη που παρουσιάστηκε με επιτυχία στο Βαφοπούλειο θέατρο, γιατί «Πέρα από αυτό που βλέπεις»… θα δοθούν όλες οι απαντήσεις με τη ματιά της Ψυχοθεραπεύτριας Νέλης Βυζαντιάδου.
Το ζέσταμα
Είχα να επισκεφθώ το Βαφοπούλειο αρκετά χρόνια. Η τελευταία φορά που είχα βρεθεί σε αυτόν το χώρο ήταν με την αφορμή μιας Χριστουγεννιάτικης συναυλίας. Από τότε έως και τώρα θυμόμουν ελάχιστα πράγματα από τη σκηνή με αποτέλεσμα να έχω μια μεγάλη περιέργεια για αυτό που θα συναντούσα. Θα ήταν άραγε ο χώρος ίδιος ή θα τον έβρισκα ανανεωμένο; Θα μου θύμιζε περισσότερα από την τελευταία μου επίσκεψη ή θα έμενα με τις αποσπασματικές μνήμες που είχα ήδη κρατήσει στο μυαλό μου;
Σε αυτούς τους προβληματισμούς ήρθε να προστεθεί ένας ακόμη, μάλλον ο σημαντικότερος. Πώς θα με άγγιζε άραγε ο θεατρικός μονόλογος που θα παρακολουθούσα; Διαβάζοντας την αφίσα είχα ξεχωρίσει τις λέξεις που περιέγραφαν το έργο. Ύμνος στη μητρότητα και την τέχνη. Από πού κι ως πού θα με ενδιέφερε εμένα ένα τέτοιο έργο; Δεν είμαι μητέρα και δεν έχω καμία άμεση επαφή με την τέχνη πλην της αγάπης μου προς διάφορες τέχνες. Αγαπώ πολύ το θέατρο, το τραγούδι, το χορό αλλά έμαθα να τα απολαμβάνω από τη θέση του θεατή.
Θα κατάφερνα να βρω μια σύνδεση; Θα μιλούσε μέσα μου ένα έργο που σε καθαρά θεωρητικό επίπεδο απευθυνόταν σε κάποιους άλλους; Τα ερωτήματά μου θα απαντιόντουσαν πολύ σύντομα.
Η δράση
Δεν πέρασαν παρά μόνο λίγα δευτερόλεπτα από τη στιγμή που είδα τη Μελίνα Μποτέλλη στη σκηνή. Αγέρωχη, σίγουρη για αυτό που ξεκινούσε να μοιράζεται μαζί μας και πάνω από όλα πρόθυμη να μας ταξιδέψει μέσα από το κείμενό της. Μας προσκάλεσε μάλιστα να ξεχάσουμε για λίγο την τεχνολογία και να αφεθούμε στη φαντασία. Δεν μου ήταν καθόλου δύσκολο να ανταποκριθώ θετικά στην πρόσκλησή της.
Και καθώς άρχισε να ξεδιπλώνει τη μια εικόνα μετά την άλλη μπροστά στα μάτια μας, ταξίδευα προς τα πίσω και ένιωθα να συγκλονίζομαι με τις διαπιστώσεις που έκανα για μένα. Κι όσο περισσότερο μιλούσε η πρωταγωνίστρια, τόσο βαθύτερα έφτανα εγώ. Πήγα στα παιδικά μου χρόνια και αμέσως μετά στα εφηβικά μου. Θυμήθηκα τη δική μου σχέση με τη μητέρα μου και κυριεύτηκα από μια ανείπωτη ευγνωμοσύνη. Ευγνωμοσύνη για όλα αυτά που εκείνη μου έδωσε χωρίς ποτέ να τα τονίσει. Ευγνωμοσύνη που μου έμαθε να διεκδικώ την αγάπη χωρίς να κάνω εκπτώσεις και χωρίς να αφήνω στην άκρη τον εαυτό μου. Ευγνωμοσύνη γιατί μου δίδαξε μέσα από το δικό της παράδειγμα πώς να τολμώ και να κυνηγώ τα όνειρά μου γιατί μόνο έτσι έχω ελπίδες να τα κατακτήσω.
Κι ενώ η πρωταγωνίστρια περνούσε από τη μια εποχή της ζωής της στην άλλη χωρίς να αλλάζει σκηνικά κατάφερνε να με ταξιδεύει μαζί της σε δικά μου διαφορετικά σκηνικά στα οποία όλα φαινομενικά ήταν ίδια μα τίποτε δεν είχε μείνει όπως παλιά. Κι όσο εκείνη μιλούσε για τη μητρότητα ανακάλυπτα – ή μάλλον επιβεβαίωνα – πως όταν ένα παιδί μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον γεμάτο από αποδοχή και αγάπη μαθαίνει να σκέφτεται θετικά για τον εαυτό του και διαμορφώνει μια σταθερή και καλή εικόνα που δεν κλονίζεται εύκολα από κανένα εξωτερικό ερέθισμα. Κι όσο εκείνη πλημμύριζε από λατρεία για το παιδί της έφερνα στο μυαλό μου τη δική μου μητέρα και τη δύναμη με την οποία με αγαπούσε.
Κι αν αναρωτιέστε γιατί είναι τόσο σημαντικό για ένα παιδί να αγαπηθεί από τη μητέρα του επιτρέψτε μου να σας θυμίσω πως όταν μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον ψυχρό, αδιάφορο και παραμελητικό καλείται να διαχειριστεί αρκετές δυσάρεστες συνέπειες που συναντά στη ζωή του τόσο ως παιδί όσο και ως ενήλικας αργότερα. Για παράδειγμα του είναι οικείο να υποβιβάζει τον εαυτό του και να μην πιστεύει στις ικανότητές του. Νιώθει ανεπιθύμητο και δυσκολεύεται να πιστέψει ότι αξίζει να είναι σημαντικό στη ζωή κάποιου. Παρόλα αυτά χρειάζεται απεγνωσμένα την επιβράβευση και την αποδοχή των άλλων οπότε κάνει οτιδήποτε περνά από το χέρι του προκειμένου να αρέσει στους άλλους. Αυτό το τελευταίο τον οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο από τον οποίο αδυνατεί να βγει χωρίς βοήθεια.
Η απόρριψη ενός παιδιού από τη μητέρα του είναι ένα τραύμα που πονάει και δεν επουλώνεται εντελώς ποτέ. Κι όμως σε αυτό το έργο είδα πως η δύναμη της μητρικής αγάπης αντέχει πολλά, διορθώνει ακόμη περισσότερα. Κι αν τελικά για μια γυναίκα το να γίνει μητέρα είναι ένας υπέρτατος ρόλος σκέφτηκα πως η ίδια η γυναίκα οφείλει να αγαπήσει πρώτα τον εαυτό της και αμέσως μετά το παιδί της. Οφείλει όμως και κάτι ακόμη. Να αγαπήσει την ίδια τη μητέρα της γιατί αν έχει αποτύχει ως κόρη δεν θα μπορέσει να πετύχει ως μητέρα. Κι αυτοί οι ρόλοι συναντιόντουσαν αριστοτεχνικά στη σκηνή του Βαφοπούλειου αφήνοντας με άναυδη μπροστά στη μαεστρία της Μελίνας σε κάθε επίπεδο. Με μάγευε η ερμηνεία της, με συγκινούσαν τα λόγια της, με άγγιζε η ζεστασιά της. Έτσι όπως συμβαίνει με κάθε γυναίκα που ξέρει πώς να είναι μητέρα. Γιατί για μένα ο ρόλος της μητέρας είναι ένας ρόλος που πάει πέρα από τη στενή σχέση γονιού – παιδιού. Μια γυναίκα μπορεί να είναι μια καταπληκτική μητέρα για ένα παιδί που δεν γέννησε ποτέ ή το αντίθετο.
Ήταν τόσο πολλές οι σκέψεις μου κατά τη διάρκεια του έργου που μου ερχόταν να βγάλω το σημειωματάριο μου και να τις καταγράψω. Κι ας ήταν σκοτεινά. Ήταν σκοτεινά αλλά εγώ δεν ήμουν βυθισμένη σε σκοτάδι. Έβλεπα και με τη βοήθεια του έργου που παρακολουθούσα διέκρινα ακόμη εντονότερο φως. Κι αυτό το φως κουβαλούσε μέσα του πολλά. Αναμνήσεις, εικόνες, μυρωδιές, γεύσεις, αγγίγματα, λέξεις. Ήταν ένα αστείρευτο φως. Ένα φως που είχα την τύχη να εσωτερικεύσω και να κάνω δικό μου. Έτσι όπως συμβαίνει με κάθε παιδί που συναντιέται ουσιαστικά και όχι μόνο τυπικά με τη μητέρα του στη ζωή.
Το κλείσιμο
Αν πρέπει να ξεχωρίσω κάτι από όλη την παράσταση αυτό είναι το κλείσιμό της. Ήταν ένας υπέροχος, συναισθηματικός και γεμάτος σεβασμό αποχαιρετισμός. Είχα την τύχη να βλέπω μια γνήσια θεατρίνα να υποκλίνεται στους θεατές της απολαμβάνοντας αυτό που μοιράστηκε μαζί τους και προετοιμάζοντας τους για το τέλος. Έδινε χρόνο στον αποχαιρετισμό, όχι στο χειροκρότημα όπως κάνουν συνήθως οι ηθοποιοί. Έδινε χρόνο σε αυτήν την αλληλεπίδραση που έφτανε στο τέλος της.
Και καθώς αυτή η μοναδική θεατρίνα – ερμηνεύτρια μας οδηγούσε στο τέλος συνειδητοποιούσα πως αυτό είναι κάτι ακόμη που κάνει μια ‘καλή’ μητέρα. Προετοιμάζει τα παιδιά της για να φύγουν από κοντά της έχοντας πάρει στο μεταξύ όλα όσα τους έδωσε απλόχερα. Κι εκείνη μένει πίσω καμαρώνοντας για αυτά. Κι εκείνα την αποχαιρετούν γιατί μόνο έτσι θα ανοίξουν τα φτερά τους για να πετάξουν.
Την ώρα που πλησίαζα τη Μελίνα για να τη συγχαρώ ήθελα να της πω πάρα πολλά. Οι λέξεις όμως ήταν φτωχές για να περιγράψουν αυτό που είχε συμβεί μέσα μου. Μέσα σε ένα απόγευμα είχα αφεθεί στη φαντασία και είχα ταξιδέψει μαζί της αξιοποιώντας κάθε ερέθισμα που υπήρχε στη διάθεσή μου. Κι όσο για την περιέργεια μου ως προς το χώρο είχε βρει κι αυτή τη δική της τροφή. Αν και θυμόμουν ελάχιστα πράγματα από την τελευταία μου επίσκεψη στο Βαφοπούλειο ήξερα ότι από εδώ και πέρα θα είχα να θυμάμαι πολλά που δεν θα ξεχνούσα ποτέ. Κι αυτό είχε να κάνει με τον άνθρωπο που έδωσε χρώμα και ανάσα στο χώρο.
Τώρα πια ήμουν έτοιμη να γυρίσω στο σπίτι μου. Και μόλις θα έβρισκα χρόνο και έμπνευση θα καθόμουν για να αποτυπώσω τις σκέψεις μου στο χαρτί.
.
.
.
.
.
Από την Μαρία Γρηγοριάδου.
Επικεφαλής: Τσιρόγλου Ιωάννης. Συντακτική Ομάδα Kulturosupa:Αδαμάκου Βένια, Βυζαντιάδου Νέλη, Ζαχαριάδης Κρίτωνας, Κανακάρη Αννια, Μπαιρακτάρη Ειρήνη, Μπαστουνάς Γιώργος, Παπαδανιήλ Ελπίδα, Στασινοπούλου Πίτσα, Ταυλαρίδου Ζωή.
Τηλέφωνο: +30 6983 101 110
URL: http://www.kulturosupa.gr
Email: kulturosupa@yahoo.gr
Copyright Kulturosupa.gr © 2007 – 2023