Γράφει ο μαέστρος Μιχαήλ Χατζηαναστασίου για την Κουλτουρόσουπα.
Όλοι αυτοί οι υπερφίαλοι της Τέχνης που κρύβονται πίσω απ’ τα φουστάνια ενός – και καλά – απελευθερωτικού λόγου, προτάσσοντας πως οι αναστολές είναι εμπόδια που πρέπει να καμφθούν στον βωμό κάποιου μυητικού αφυπνισμού, δεν μπορούν παρά να αποτελούν ασύμμετρα μοντέλα λογικής και επιτηδευμένα πρότυπα μιας εκλογικευμένης παραβατικότητας.
Η Τέχνη διδάσκει, υποψιάζει, νουθετεί.
Δεν μπορεί να αποτελεί το ύφασμα, με το οποίο τυλίγουν ή σκεπάζουν κάποιοι τις καχεκτικές τους ιδέες. Όποιος θέλει να μιλάει περί Τέχνης, οφείλει να γνωρίζει ώστε να μπορεί να διδάξει. Να δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες ώστε ο μαθητής, θεατής ή ακροατής, να αμφιβάλλει πρωτίστως, πριν καταλήξει απλώς και … ατελώς ένας αβαθής αμφισβητίας.
- Η ουσία της Τέχνης
Ο Arthur Danto, στον ορισμό του για την τέχνη, καταθέτει ότι ένα έργο γίνεται Τέχνη όταν εμπεριέχει νόημα, ενσάρκωση, και απαιτεί ερμηνεία από τον θεατή . Δεν είναι απλή εντύπωση ή έκσταση· είναι συνειδητή, παιδευτική διαδικασία.
- Αναστολή είναι εμπόδιο?
Οι αναστολές δεν είναι δεσμά. Όπως διαπιστώνει ο Kant, η ίδια η Τέχνη θέτει τα δικά της όρια – εκεί όπου η υπέρβαση χάνει νόημα . Η αναστολή είναι εργαλείο. Ενθαρρύνει την αυτοσυγκράτηση, την παιδεία, και την επίγνωση, έννοιες οι οποίες αποτελούν απαραίτητα συστατικά της ουσιαστικής δημιουργίας.
- Η Τέχνη ως Παιδεία, όχι ως φιλολογία
Μια συζήτηση στο reddit συνοψίζει εύστοχα:
«Η αισθητική είναι υποκειμενική. Το craftmanship όχι»
Αυτό σημαίνει ότι οι προσωπικές προτιμήσεις παίζουν ρόλο, αλλά η ποιότητα και η δεξιοτεχνία (το craftsmanship) είναι αντικειμενικά στοιχεία.
Επιπλέον: «…η αισθητική δεν απορρέει από τον υλισμό… πολλοί από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους ήταν ιδεαλιστές»
Η Τέχνη λοιπόν είναι και πνευματική πειθαρχία, όχι μόνο έκρηξη συναισθημάτων, χρειάζεται παιδεία και στοχασμό.
- Δικαίωμα στην άποψη.
Διδάσκω ή παπαγαλίζω;
Δεν νοείται άποψη χωρίς γνώσεις. Όπως σημειώνεται στον νόμο (συνταγματικό άρθρο 16), η Τέχνη απολαμβάνει προστασίας μόνο όταν εμπεριέχει δημιουργική πρωτοτυπία και στοιχείο διδασκαλίας ή κρίσης .
Όποιος μιλά για Τέχνη χωρίς να έχει έργο, παιδεία, θεωρητικό υπόβαθρο ή εμπειρία, απλώς επαναλαμβάνει κούφια λόγια – και σ’ αυτόν τον χώρο, αναστολές δεν χρειάζονται, διότι η επιφάνεια και το ψεύδος αποκαλύπτονται αμέσως.
Συμπέρασμα:
Η αναστολή δεν είναι επιβράδυνση· είναι συνειδητή επιλογή, και πυξίδα στην πορεία μιας ουσιαστικής δημιουργίας.
Η Τέχνη δεν είναι πανηγύρι φτηνού εντυπωσιασμού, αλλά σχολείο και στάση ζωής.
Όποιος εθελοτυφλεί πίσω από την ασφάλεια των λέξεων, και απαξιώνει την παιδεία, προδίδει τον ίδιο του τον λόγο.
Ας ανακτήσουμε το λοιπόν, την ευθύνη του να γνωρίζουμε, να διδάσκουμε και να εγείρουμε, πριν μιλήσουμε για Τέχνη, δίχως να προσπαθούμε να την μετακυλήσουμε, ο καθείς στο … μπόι του.