Από την Ιωάννα Δούνδη.
84 ετών σήμερα, με ήδη 66 χρόνια στον χώρο του τραγουδιού,με ένα πρόβλημα στην ακοή του πια που τον κάνει να αυτοαποκαλείται αστειευόμενος «κουφάλογο» και με το χιούμορ να έχειπάντοτε προέχοντα ρόλο στον όμορφο λόγο του, είναι από το είδος των ανθρώπων που έχουμε ανάγκη.
Ο Κώστας Χατζής έζησε και μεγάλωσε στην Λιβαδειά, μέσα σε μία πολύ φτωχή οικογένεια, έχοντας παππού και πατέρα μουσικούς.
Δεν μπόρεσε να σπουδάσει, λόγω φτώχειας, ενώ πέρασε σε σχολή μηχανικών, και σύντομα οδηγήθηκε στο να ακολουθήσει τον καλλιτεχνικό δρόμο τους.
Ένα βράδυ τον καλούν σε μια γιορτή, όπου παίζει ένα αντάρτικο με την κιθάρα, χωρίς να φαντάζεται τον αντίκτυπο. Την επόμενη ημέρα τον κάρφωσαν στην Αστυνομία. Δικάστηκε για πολιτική θέση, και δεν μπορούσε να δουλέψει νόμιμα για μεγάλο διάστημα γιατί δεν είχε πιστοποιητικών Κοινωνικών Φρονημάτων.
Έμενε νηστικός για πολλές μέρες, κοιμόταν σε παγκάκια με το σώμα της κιθάρας στο στέρνο του για να τον προστατεύει από την βροχή, έπαθε τρεις φορές πνευμονία, στριμωχνόταν στην είσοδο των μαγαζιών για να ζεσταθεί και να τον συλλαμβάνουν, ώστε να επωφελείται από την ζεστό χώρο της Ασφάλειας.
Εργάστηκε σε πολλές δουλειές. Σε μία από αυτές ως οικιακός βοηθός στο σπίτι του αρεοπαγίτη Δούνια, μένοντας στην σοφίτα του που ήταν γεμάτη βιβλία, ξεκίνησε να διαβάζει με μανία, και να διαμορφώνεται η προσωπικότητά του καθώς άρχισε να βλέπει τον κόσμο διαφορετικά.
Όταν έπιασε δουλειά στα νυχτερινά μαγαζιά τον παρουσίαζαν ως Ισπανό ή Βραζιλιάνο για να μπορεί να τραγουδάει, γιατί απέφευγαν τους τσιγγάνους.
Τραγουδούσε σε μαγαζί που δεν πατούσε ψυχή, ώσπου πέρασε ένας πλούσιος κύριος της εποχής. Του πρόσφερε ένα χιλιάρικο για μια παραγγελιά, και ο Χατζής αρνήθηκε να πάρει τα χρήματα, μάλιστα του μίλησε άσχημα. Από την επόμενη ημέρα το μαγαζί γέμιζε με κόσμο που έκανε ουρές να δει τον γύφτο που τόλμησε να βρίσει τον πλούσιο.
Όσο άνοιγε το μυαλό του, διαπίστωνε τα κοινωνικά προβλήματα και άρχισε να γράφει μπαλάντες για αυτά.
Διάβαζε για να ξέρει τι λέει στα τραγούδια του, επειδή θεωρούνταν περιθωριακός και έπρεπε με την αξία και τις γνώσεις του, να αποδείξει ότι ξέρει για τι πράγμα μιλάει.
Έδωσε εξετάσεις στην ΕΙΡ, πέρασε, τότε γνώρισε τον Μ. Πλέσσα, ο οποίος τον βοήθησε να πει ένα τραγούδι στην ταινία «Φτωχαδάκια και λεφτάδες». Όταν ο Χατζής πήγε να δει στο σινεμά την ταινία, άργησε και έχασε τα πρώτα λεπτά στα οποία και είχε παίξει, οπότε ξαναπήγε την επομένη οικογενειακώς για να την δουν. Εκεί διαπίστωσε ότι τον είχαν κόψει από την ταινία. Πρόσθεσαν το κομμάτι με την εμφάνισή του στην ταινία, μετά από δέκα χρόνια, όταν πλέον ήταν ήδη γνωστός.
Δεν ήξερε γιατί συνέβη, αλλά παρά την πικρία του, το ότι πληγώθηκε βαθιά, δεν ρώτησε τότε τον Πλέσσα, για να μην τον στεναχωρήσει. Μετά από 30 πια χρόνια, έμαθε ποιος μεσολάβησε για να του συμβεί αυτό, αλλά προτιμάει να μιλάει μόνο για θετικά πράγματα και δεν αποκαλύπτει μέχρι σήμερα πάρα πολλά για το θέμα.
Το 1966, παντρεύεται την γερμανικής καταγωγής Ούρσουλα, με την οποία αποκτούν τέσσερα παιδιά: τη Ζωή, τον Βαγγέλη, τον Αλέξανδρο και την Αγάπη. Ζούνε 20 χρόνια μαζί και έπειτα από λίγα χρόνια από τον θάνατό της, παντρεύεται την Ελληνογαλλίδα τραγουδίστρια Αντωνία Χατζάκη και αποκτά δύο ακόμη κόρες, τη Λοΐδα και τη Δανιέλα.
Όταν τον κάλεσε σε συνάντηση ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, ο Κ.Χατζής πήγε, με έναν στόχο μόνο, όχι την αυτοπροβολή, αλλά την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ίδιος έχει πει για το θέμα: «Δεν είναι κάτι που μ’ αρέσει να το συζητάω. Νομίζω ότι τέτοιες συζητήσεις ανήκουν σε μια άλλη «πίστα», σε καλλιτέχνες άλλου είδους. Απ’ την άλλη, αν κάνει κανείς την ανάλυση, κινδυνεύει να θεωρηθεί «ήρωας» ή κάτι πολύ σπουδαίο, που σε καμία περίπτωση δεν νιώθω. Γι’ αυτό και δεν θέλησα ούτε τότε να υπάρξουν κάμερες και δημοσιότητα ούτε τώρα».
Άλλες δηλώσεις που έχει κάνει κατά καιρούς σε συνεντεύξεις του:
«Παλιότερα, υπήρχαν πράγματα που δεν με ενοχλούσαν γιατί δεν τα γνώριζα. Όμως με το διάβασμα ευαισθητοποιήθηκα και προβληματίστηκα»
«Έχω αρνητικές απόψεις για εμάς τους καλλιτέχνες. Φοβούμαι ότι δεν υπηρετούμε την τέχνη, διαιωνίζουμε την διαφθορά, ξεχάσαμε ότι χθες σκυλοπεινάγαμε, έπιασε το χεράκι μας λίγο νερό, και ξεχάσαμε, και τις ρίζες μας, και πάρα πολλά, δεν νομίζω πως είμαστε χρηστοί μέσα στο σύστημα»
«Οι άνθρωποι έκαναν τις τάξεις των ανθρώπων, εγώ δεν φτάνει που ήμουν από τους πληβείους, ήμουν και γύφτος, άρα ήμουν και υπο-άνθρωπος»
«Οι τσιγγάνοι όπου πήγαν υιοθέτησαν την μουσική του τόπου. Όχι ότι έχουν δική τους μουσική, έχουν όμως δική τους έκφραση»
«Ο Έλληνας έχει ρατσισμό, αλλά όχι με επίγνωση, και αυτό τον κάνει λιγότερο ένοχο»
Μεγαλώνοντας όμως και διαβάζοντας, είδα ότι δεν έφταιγαν οι γονείς, έφταιγε το σύστημα.
Μεγαλώνοντας όμως και διαβάζοντας, είδα ότι ήμουνα κι εγώ, αιμοδότης του συστήματος»
«έβλεπα ότι τα τραγούδια πάντοτε γράφανε για τα ξανθά μαλλιά, τα μαύρα μαλλιά, τα μαύρα μάτια, τα μπλε, για μια ύπαρξη που καταδυναστευότανε σε διάφορες μορφές, δεν γράφανε. Και έτσι λοιπόν επειδή μελέτησα αυτόν τον χώρο που είναι η μπαλάντα, άρχισα να γράφω μπαλάντες που να αναφέρονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, ανθρώπινα καθήκοντα, να καταγγέλλουν την πολιτεία με σεβασμό, αλλά βρήκα αντίσταση από την πολιτεία.
«αν υπάρχουν δυο τρεις λαοί στην γη που ξεχωρίζουν, ένας σίγουρα είναι ο Έλληνας. Είναι εκπληκτικός λαός, αλλά δεν έχει παιδεία. Ο θεός λες και έριξε με την χούφτα ευλογία εδώ, εμείς δεν το εκτιμήσαμε»
«Η πολιτεία δεν αισθάνεται καλά μαζί μου. Δεν έχω παράπονο από τον λαό. Αλλά με απαγορεύουν, απλά όχι επισήμως. Ο γύφτος να τραγουδήσει στο Ηρώδειο; Όχι δα, ή να του δώσουν το Μέγαρο; Έχουν γραφτεί τόσα για μένα»
«δεν μπορώ εγώ τώρα να κάνω τον σπουδαίο. Ποιόν σπουδαίο; Αφού ξέρω τι είμαι. Ξέρω τι έχω κάνει. Που παίζω κιθάρα και νομίζουν ότι είμαι ο κιθαρίστας; Δεν είμαι αγάπη μου. Πίστεψέ με. Απλώς ξέρω να συνοδεύω τον εαυτό μου. Και παίζω με τρόπο που να υπηρετώ τον λόγο. Δεν κάνω τίποτα άλλο»
Ένας υπέροχος άνθρωπος, του οποίου η βιογραφία θα είχε πολύ ενδιαφέρον να εκδοθεί.
Πληροφορίες από:
Σεμινάριο της Μ.Ι.Α ” ΗΧΟΣ & ΜΟΥΣΙΚΗ ” – ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ με την Έλενα Κατρίτση ΕΡΤ1 – Περιοδικό Down Town – ¨Το Πρώτο Θέμα¨
Φωτογραφικό υλικό
