Έχει κοινά σημεία η ψυχανάλυση και ο κινηματογράφος; Η απάντηση είναι θετική. Μία ιστορία που την αφηγείται κάποιος έχει χαρακτήρες. Αν είναι καλά δομημένη τότε έχει γίνει μια ανάλυση τόσο σε κάθε χαρακτήρα όσο και στους δεσμούς που ενώνουν αυτούς τους χαρακτήρες. Το να κάνουμε αυτή την ανάλυση είναι κάτι παρόμοιο με την αναλυτική διαδικασία που κάνει ο ψυχαναλυτής σε έναν αναλυόμενο. Φυσικά ο αφηγητής σταματά στην ανάλυση και σπάνια μπαίνει στην διαδικασία της σύνθεσης για να φτάσει στον πυρήνα του θέματος, του ψυχολογικού τραύματος.
Η ταινία,«Punishmentpark» του Peter Watkins, είναι μια ιστορία που αναφέρεται στην κρατική βία στις δυτικές κοινωνίες, περισσότερο στον ιμπεριαλιστικό κόσμο. Η Εθνοφρουρά βρίσκεται στη διαδικασία σύλληψης γνωστών ταραχοποιών και την τοποθέτησή τους σε δικαστήρια που δεν μπορούν να κερδηθούν, όπου τους δίνεται η επιλογή ανάμεσα σε μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης ή σε μια διαδρομή με εμπόδια που ονομάζεται Πάρκο Τιμωρίας. Όλα τα υποκείμενά μας επιλέγουν το δεύτερο, και τα κινηματογραφικά συνεργεία, με την ταλαντευόμενη κάμερα στο χέρι, ακολουθούν τους κρατούμενους σε κάθε τους βήμα: τα δικαστήρια, τη μεταφορά τους στο πίσω μέρος των φορτηγών του στρατού και τις τρεις ημέρες που περνούν προσπαθώντας να φτάσουν σε μια αμερικανική σημαία που είναι τοποθετημένη σε μια απόκρημνη προεξοχή 53 μίλια μακριά, ένα ταξίδι που πρέπει να κάνουν με τα πόδια, χωρίς φαγητό ή νερό. Τους λένε ότι αν φτάσουν στη σημαία, θα κερδίσουν πίσω την ελευθερία τους, ενώ αν αποτύχουν, θα πρέπει να εκτίσουν την ποινή τους.Το παιχνίδι, όπως αποδεικνύεται, είναι στημένο. Η αστυνομία θέλει να πυροβολήσει ένα μάτσο χίπηδες με την πρώτη ευκαιρία.
Ο Peter Watkins κάνει ένα ντοκιμαντέρ με πολλά στοιχεία μυθοπλασίας. Ήταν ένας από τους εισηγητές του δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ, όπως το ονομάζουμε σήμερα. Οι περισσότεροι ηθοποιοί είναι ερασιτέχνες. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι βάζει αυτούς που είναι υπέρ της καταστολής να υποδύονται τους υπόδικους. Αυτή η εναλλαγή ρόλων δημιουργεί έντονες νευρωσικές τάσεις που τους οδηγούν στο υστερικό πεδίο. Είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μας δείξει την μαζική υστερία στους ανθρώπους που έχει δηλητηριαστεί η ψυχή τους από την επιβολή απόψεων που υπηρετούν την θέληση της κυβέρνησης να επιβάλλει τις απόψεις της. Ήταν η εποχή που ο Νόμος McCarran, είχε ψηφιστεί από ένα λυσσασμένο, παρανοϊκό Κογκρέσο το 1950, στο αποκορύφωμα του Κόκκινου Τρόμου, παρακάμπτοντας το βέτο του Προέδρου HarryTruman. Τα ΜΜΕ εκτελούν τις εντολές να παραποιούν την πραγματικότητα και να εκφράζουν απόψεις που καθοδηγούν τους πολίτες στην αποδοχή του ολοκληρωτισμού.
Η ταινία παρήχθη το 1971, την ίδια χρονιά με το «Κουρδιστό πορτοκάλι», του StanleyKubrick. Αν η ταινία του Kubrick δείχνει την βία στην δυτική κοινωνία με όμορφο αφηγηματικό τρόπο, ο Watkins προτιμά τον ακραίο ρεαλισμό για να αποτυπώσει όσο το δυνατόν πιο καθαρά τον παρανοϊκό τρόπο που η βία επιβάλλει και εξασκεί σε ένα προηγμένο δυτικό κράτος, στις ΗΠΑ. Η ταινία χαρακτηρίστηκε ως επικίνδυνη, χυδαία και άρρωστη από αρκετούς κριτικούς. Το αποτέλεσμα ήταν να κλείσουν οι πόρτες των στούντιο, σε Αγγλία και ΗΠΑ, για τον σκηνοθέτη, ο οποίος αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί στην Σουηδία, στην Λιθουανία και στην Γαλλία, όπου δημιούργησε ταινίες για συγκεκριμένο κοινό.
Προβολή ταινίας: Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025, στις 9.00 μμ, στο Κινηματοθέατρο Αθήναιον, Βασ. Όλγας 35
