ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ. ΑΠΟ ΤΟΝ «ΈΙ ΓΚΑ» ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΤΖΑΘΑΝΑΣΗ.
Παραδοσιακά, οι πιο δημοφιλείς παραγωγές στις χώρες πέρα από την Ασία προέρχονταν από το Χονγκ Κονγκ. Ποιος δεν γνωρίζει άλλωστε τον Μπρους Λι, τον Τζάκι Τσαν, τον Τζετ Λι και ένα σωρό άλλους, οι οποίοι τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 έφεραν τις πολεμικές τέχνες κυριολεκτικά μέσα σε κάθε σπίτι. Ας δούμε όμως τι συμβαίνει αυτήν την εποχή στην περιοχή.
Αρχικά θα πρέπει να διαχωρίσουμε τον κινηματογράφο του Χονγκ Κονγκ από αυτόν της ενδοχώρας της Κίνας. Το πρώτο, υπήρξε για πολλά χρόνια υπό την βρετανική κυριαρχία (1842 ως 1997, με ένα μικρό κενό από το 1941 ως το 1945 που βρισκόταν υπό ιαπωνική κατοχή), με αποτέλεσμα να έχει εμποτιστεί από τον δυτικό πολιτισμό ενώ ακόμα και σήμερα, που ανήκει στην Κίνα, διατηρεί μιας μορφής αυτονομία, γεγονός που σε συνδυασμό με την εξαιρετική του οικονομία (10ο παγκοσμίως σε κατά κεφαλήν εισόδημα) δημιουργεί μεγάλες διαφορές με την υπόλοιπη επικράτεια.
Αναμενόμενα οι διαφορές αυτές επεκτείνονται και στον κινηματογράφο, με την ενδοχώρα να στρέφεται ως επί το πλείστον σε κοινωνικές παραγωγές, που συνήθως προάγουν τα καλά του κομουνισμού (αυτές που δεν το κάνουν ουσιαστικά απαγορεύονται) και που, κατά τη γνώμη μου, είναι υπέρμετρα κουλτουριάρικες και αποπνέουν μια γενικότερη μιζέρια, που ναι μεν ενισχύει τον ρεαλισμό τους, από την άλλη όμως τις κάνει εξαιρετικά δύσκολες στην παρακολούθηση. Αντιθέτως, οι αντίστοιχες του Χονγκ Κονγκ είναι στην συντριπτική τους πλειονότητα αστυνομικά και πολεμικών τεχνών, με την τεχνοτροπία τους να είναι πολύ κοντά σε αυτήν του Χόλιγουντ, γεγονός που τις κάνει πιο εύκολες στα μάτια του δυτικών θεατών. Ουσιαστικά οι περισσότερες γνωστές ταινίες που θεωρούνται κινέζικες, προέρχονται από το Χονγκ Κονγκ, όπως πχ αυτές των ηθοποιών που ανέφερα στον πρόλογο.
Για την τελευταία λοιπόν που παρακολούθησα, το Once upon a time in Shanghai, θα μιλήσουμε σήμερα. Οφείλω βέβαια να αναφέρω πως τα τελευταία χρόνια, ο κινηματογράφος του Χονγκ Κονγκ έχει κορεστεί σε μεγάλο βαθμό καθώς ταλανίζεται από τις εμμονές του με τις πολεμικές τέχνες (πχ έχουν κυκλοφορήσει τέσσερις ταινίες και μία τηλεοπτική σειρά για τον Ιπ Μαν, τον δάσκαλο του Μπρους Λι) και την αντιπάθεια για τους Ιάπωνες (κακοί Ιάπωνες υπάρχουν πλέον σχεδόν σε όλες). Η συγκεκριμένη εμπεριέχει όλα τα παραπάνω και γενικότερα την πλειονότητα των χαρακτηριστικών της συγκεκριμένης σχολής. Ας δούμε λοιπόν περί τίνος πρόκειται.
Το σενάριο περιγράφει τις περιπέτειες του Μα Γιουνγκ Τσεν, ενός υπαρκτού προσώπου που υπήρξε διάσημος μαχητής και ενέπνευσε μια σειρά βιβλίων, τηλεοπτικών σειρών και κινηματογραφικών φιλμ, με πιο διάσημο το Boxer from Shantung των αδερφών Σο (Shaw Brothers), που κυκλοφόρησε το 1972.
Ο Μα Γιουνγκ Τσεν λοιπόν, είναι ένας αφελής αλλά εξαιρετικά δυνατός νεαρός, που όπως και πολλοί συμπατριώτες του, μετακομίζει από την φτωχή ενδοχώρα, στην πλούσια, αριστοκρατική Σανγκάη, για μια καλύτερη τύχη. Δυστυχώς όμως για αυτόν, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σκληρή από τις προσδοκίες του και σύντομα καταλήγει να ζει σε μια φτωχογειτονιά, όπου επικεφαλής είναι ο Αφέντης Τιέ, ένας παλιός μαχητής Κουνγκ Φου, που πλέον έχει αποσυρθεί μαζί με τις κόρες του.
Οι δρόμοι του Μα γρήγορα γρήγορα συναντιούνται με αυτούς του Λονγκ Κι, ενός ανερχόμενου αφεντικού στην ιεραρχία της μαφίας της πόλης και ανάλογα ικανού μαχητή με τον προαναφερθέντα, με τους δυο τους, μετά από μια έντονη αντιπαράθεση (και ναι, εννοώ πως πλακώθηκαν στο ξύλο) γίνονται φίλοι.
Από κει και πέρα ο Μα, εισέρχεται σε έναν κόσμο γεμάτο χλιδή, νυχτερινά κέντρα, Ιάπωνες κατασκόπους και την παλιά μαφία της πόλης, που δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι την ανέλιξη του Λονγκ Κι. Τα υπόλοιπα, τα οποία περιλαμβάνουν πολλές μάχες και δύο ρομάντζα, θα σας αφήσω να τα παρακολουθήσετε μόνοι σας.
Στο φιλμ συναντούμε μερικές από τις πιο εμβληματικές μορφές, τόσο του σύγχρονου όσο και του παλαιότερου κινηματογράφου του Χονγκ Κονγκ. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι δύο πρωταγωνιστές, Φίλιπ Νγκ ως Μα Γιουνγκ Τσεν και Άντι Ον ως Λονγκ Κι, οι οποίοι είναι αμφότεροι Αμερικάνοι πολίτες και εξαιρετικά καταρτισμένοι στις πολεμικές τέχνες, γεγονός που γίνεται σαφές σε όποιον παρακολουθήσει την ταινία.
Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν ο Σάμο Χανγκ ως Αφέντης Τιέ και ο χορογράφος πολεμικών τεχνών της ταινίας, Γου Πινγκ Γιουέν. Να αναφέρω εδώ πως η προαναφερθείσα θέση στα ανάλογα φιλμ είναι εξαιρετικά σημαντική μιας και είναι αυτός που σχεδιάζει όλες τις μάχες. Ο Γιουέν λοιπόν είναι κατά πάσα πιθανότητα ότι καλύτερο έχει να προσφέρει το Χονγκ Κονγκ, όσο αναφορά την συγκεκριμένη ιδιότητα, με μια καριέρα που εκτείνεται από το 1978 και το Φίδι στα νύχια του αετού, με τον Τζάκι Τσαν, μέχρι τις μέρες μας, με πάνω από 60 ταινίες στο ενεργητικό του. Χαρακτηριστικό είναι πως ήταν υπεύθυνος για τις σκηνές μάχης στα Μάτριξ, Τίγρης και δράκος και Kill Bill.
O πρώτος που αναφέραμε, είναι ίσως η πιο αναγνωρίσιμη φυσιογνωμία πλέον στο Χονγκ Κονγκ, μετά και την μετακίνηση του Τζάκι Τσαν στο Χόλιγουντ. Με πάνω από 170 τίτλους στο ενεργητικό του ως ηθοποιός και πολλές ως παραγωγός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, χορογράφος και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε, άνετα μπορούμε να πούμε για τον Χανγκ πως όποια πέτρα κι αν σηκώσεις στην περιοχή θα τον βρεις από κάτω.
Όσο αναφορά την ταινία τώρα, όπως προανέφερα, περιέχει όλες εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις παραγωγές πολεμικών τεχνών:
1. Σκηνοθεσία και σενάριο ελαφρώς ασυνάρτητα, με κύριο σκοπό να εξυπηρετήσουν τις σκηνές δράσης. Λίγο νόημα, πολύ κουνγκ φου, με λίγα λόγια.
2. Οι ηθοποιοί μάχονται πολύ περισσότερο από ότι μιλάνε, και κατά συνέπεια είναι άριστοι γνώστες πολεμικών τεχνών.
3. Κακοί Ιάπωνες.
4. Λίγο δράμα και λίγη κωμωδία.
5. Εξαιρετικές σκηνές μάχης, για τις οποίες οφείλω να πω πως έχουν τελειοποιηθεί στον κινηματογράφο της χώρας.
Η συγκεκριμένη βέβαια διαφέρει κάπως λόγω κάποιων τεχνικών που χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης, Τσινγκ Πο Γουόνγκ, οι οποίες περιλαμβάνουν αρκετό slow motion, το οποίο όμως είναι άριστα ενσωματωμένο στις σκηνές δράσης καθώς και κάπως ιδιαίτερα χρώματα, που ενίοτε κάνουν το φιλμ να μοιάζει σχεδόν με ασπρόμαυρο.
Κλείνοντας, μπορώ να πω πως αν το σινεμά του Χονγκ Κονγκ εμφανίζεται ελαφρώς κολλημένο τα τελευταία χρόνια, συνεχίζει όμως να κυκλοφορεί τις καλύτερες ταινίες του είδους, με την παρούσα να αποτελεί ακόμα ένα εξαιρετικό δείγμα
Το trailer:
Φωτογραφικό υλικό