Η μεγάλη έκπληξη το βιβλίο «Στόουνερ» του Τζον Ουίλιαμς. Διαβάσαμε και σχολιάζουμε.
Όταν διάβασα το οπισθόφυλλο του Στόουνερ για πρώτη φορά, χασμουρήθηκα ωσάν ιπποπόταμος στη λίμνη του και τράβηξα γι’ άλλες (βιβλίων) πολιτείες. Βαρετή και επίπεδη φαίνεται η υπόθεση στον ανυποψίαστο αναγνώστη: η ζωή ενός καθηγητή Αγγλικής Φιλολογίας στην Αμερική του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Μάλιστα. Ιδανικό αν έχεις αϋπνίες, όπως εγώ, καλή ώρα… Αποφάσισα να το διαβάσω μετά τις διθυραμβικές κριτικές και τον ενθουσιασμό φίλων μου, που ανακάλυψαν το διαμάντι αυτό πριν από μένα. Το ξεκίνησα ένα απόγευμα Σαββάτου και το τελείωσα 48 ώρες μετά, ύστερα από 416 σελίδες λογοτεχνικής πανδαισίας.
Ο Στόουνερ με κέρδισε από την πρώτη. Ο μοναχογιός φτωχών αγροτών που δεν είχε ποτέ φιλοδοξίες και ιδιαίτερες βλέψεις για τη ζωή. Άχαρος, υπερβολικά ήσυχος, αθέατος, στέλνεται στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι από τον πατέρα του για να σπουδάσει γεωπονία και να επιστρέψει στην οικογενειακή φάρμα. Μένει στο σπίτι των θείων του, που τον εκμεταλλεύονται αισχρά ως εργάτη, διαβάζει και παρακολουθεί τα μαθήματα της σχολής του τυπικά μεν, αλλά αδιάφορα και ανόρεχτα. Ώσπου, στο δεύτερο έτος σπουδών, ο Στόουνερ, για πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή του, κάνει την ανατροπή: ανακαλύπτει την αγάπη του για τη λογοτεχνία, αλλάζει αντικείμενο σπουδών, παρατώντας τη γεωπονία και τη φάρμα για πάντα. Ποτέ δε θα επιστρέψει στην πατρική εστία. Σπίτι του γίνεται το Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, στους κόλπους του οποίου θα ζήσει όλη του τη ζωή. Ένα κουκούλι που θα του επιτρέψει να ζήσει αξιοπρεπώς και προστατευμένα, μακριά από τους δύο Παγκόσμιους πολέμους και τη Μεγάλη Ύφεση. Ένα σκουληκάκι φαίνεται να είναι ο ήρωας μας ,που δε θέλει να γίνει πεταλούδα, του αρκεί που κάνει αυτό που αγαπά. Να διδάσκει και να χώνεται στα βιβλία του. Οι επαφές του με τους άλλους σχεδόν μηδενικές, αν εξαιρέσουμε δύο φίλους στη σχολή και τον επιβλέποντα καθηγητή του. Γύρω του, η ζωή οργιάζει, ο ίδιος όμως παραμένει στωικά μόνος και σταθερός. Όλα τον προσπερνούν.
Λογαριάζει, όμως, χωρίς τον ξενοδόχο. Ερωτεύεται κεραυνοβόλα την ‘Ηντιθ, μια κοπέλα καλής οικογενείας, την παντρεύεται αμέσως και αποκτούν μαζί μια κόρη. Ο γάμος του είναι μία αποτυχία εξαρχής, το ζευγάρι δε θα αγαπηθεί ποτέ, ενώ η κόρη είναι εξίσου απόμακρη με τη μητέρα της. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι πανεπιστημιακές διαμάχες σχεδόν του στερούν τη δουλειά του ,αλλά και τον μεγάλο έρωτα της ζωής του, που τον θυσιάζει με πόνο, αλλά συνειδητά. Το υπόλοιπο της ζωής του το περνάει διδάσκοντας, συμβιβασμένος, ηττημένος, αλλά σταθερός στις αρχές και στα ιδεώδη του. Τίποτα το σπουδαίο δεν του συμβαίνει, μέχρι που αρρωσταίνει από καρκίνο και πεθαίνει ήρεμα στο σπίτι του, ακριβώς όπως ήθελε. Πίσω του δεν αφήνει κάτι αξιομνημόνευτο. Είναι, όμως, πραγματικά έτσι; Γιατί ν’ ασχοληθούμε με την αδιάφορη ζωή του;
Διαβάστε το: Πίσω από τη φαινομενικά κοινή ιστορία, κρύβεται ένας θησαυρός συναισθημάτων, ένα μάθημα ζωής, που συγκινεί και προβληματίζει. Αν έχετε βαρεθεί τους «υπερήρωες», που μοιάζουν άτρωτοι, παντοδύναμοι πάνω στο βάθρο τους, θα λατρέψετε τον ήρωα. Ο καθηγητής Στόουνερ είναι ένας από μας. Γήινος, προσιτός, με φόβους και αδυναμίες. Θα ταυτιστείτε, θα συγκινηθείτε, θα σκεφτείτε. Από τι καθορίζεται η ζωή μας και ποιό το νόημα της; Ποιός είναι ο αληθινά γενναίος, αυτός που πολεμά ή αυτός που υπομένει; Και όχι μόνο. Αποτελεί, επίσης, ένα εγκώμιο στο έργο του δασκάλου, που μας παροτρύνει να κάνουμε αυτό που αγαπάμε αληθινά, ανεξαρτήτως κόστους. Είναι ένα βιβλίο που θα το σκέφτεστε για πολύ καιρό μετά την ανάγνωση του. Πιστέψτε με ,θα σας στοιχειώσει, χωρίς πολλά στολίδια λόγου, με γλώσσα απλή. Είναι σχεδόν μαγικό!
Μη το διαβάσετε: αν θέλετε να χάσετε την ευκαιρία να διαβάσετε ένα λογοτεχνικό αριστούργημα.
Βαθμολογία :
4,5/5
Φωτογραφικό υλικό
