Ακούγοντας το όνομα «Γεώργιος Σουρής», ο συνειρμός με τη σατιρική ποίηση επέρχεται αυτόματα, ως ο κατεξοχήν ιδιοφυής εκπρόσωπός της που όμοιός του έκτοτε δεν υπήρξε. Παράλληλα όμως έγραψε και σατιρικά θεατρικά μονόπρακτα εξ ολοκλήρου σε έμμετρο δεκαπεντασύλλαβο με ομοιοκαταληξία (!), αντλώντας τη θεματολογία του από τα κοινωνικά και πολιτικά ήθη της εποχής, που… ω του θαύματος, σαν να μη πέρασε μια μέρα από τον 19ο αιώνα! Τέσσερα χαρακτηριστικά από αυτά, επέλεξε ο σκηνοθέτης Παύλος Δανελάτος για να στήσει την παράσταση «Ελλάς, γελάς…» που απολαύσαμε στο θέατρο Σοφούλη. Όπου η έννοια της απόλαυσης δεν περιορίζεται στο γέλιο, πηγάζει βαθύτερα και εκτείνεται σε πολλαπλά επίπεδα…
Ξεκινώντας η παράσταση – με σήμα το… γκάρισμα γαϊδάρου – στη σκηνή εισβάλλουν με τραγούδι και χορό, παραδοσιακές φιγούρες της ελληνικής πραγματικότητας… ελαφρώς «εξευρωπαϊσμένες», για να ακολουθήσουν δύο μονόπρακτα στο πρώτο μέρος και άλλα δύο στο δεύτερο, με μικρή ενημερωτική και χαριτωμένη εισαγωγή για το καθένα. Το πρώτο με τίτλο «Ο Αναπαραδιάδης» (1884) εξιστορεί τα πάθη ενός άφραγκου δικηγόρου, που αδυνατώντας να πληρώσει τους δυσβάσταχτους φόρους, εξαναγκάζεται σε ανεπιθύμητο γάμο… Το δεύτερο «Η επιδημία» (1881) πραγματεύεται τον φόβο ενός «κατά φαντασίαν ασθενή» για επιδημία της εποχής, ενώ γύρω του στήνεται μια ξεκαρδιστική πλεκτάνη… Το τρίτο «Δεν έχει τα προσόντα» (1885), γραμμένο με αφορμή ένα νόμο της εποχής περί δημοσίων υπαλλήλων και των προσόντων τους, αποτυπώνει με μοναδική γλαφυρότητα την πληγή της ρουσφετολογίας… Τέλος το τέταρτο και… φαρμακερό με τίτλο «Η Περιφέρεια» (1886) και ήρωες έναν υποψήφιο βουλευτή και έναν δήμαρχο περιφέρειας, αποδίδει αριστοτεχνικά όλο το μεγαλείο της φυλής και της πολιτικής διαπλοκής εν Ελλάδι, εις τους αιώνας των αιώνων!
.
Στο ερώτημα «γιατί αξίζει να δει κανείς αυτή την κωμωδία;» (+) πρωτίστως θα απαντήσουμε για το κείμενο του αξεπέραστου Γ. Σουρή και είναι ευχής έργο που έστω και καθυστερημένα, κάποιος το έφερε στο σημερινό προσκήνιο. Για να διαπιστώσουμε άπαντες οι συν-έλληνες, ότι τα δεινά της φυλής έχουν βαθύτατες ρίζες- για την ακρίβεια από την εποχή του Αριστοφάνη- και κανένα από τα παθήματα δεν μας δίδαξε το παραμικρό, αναπαράγοντας σταθερά επί αιώνες τα ίδια σαθρά στερεότυπα, τις ίδιες καταστροφικές παθογένειες. Με τις οποίες ωστόσο έχουμε τη δύναμη να γελάμε, πικρά ή ξεκαρδιστικά, όταν ένα ευφυές πνεύμα με διαβολική πένα, έχει το δεινό χάρισμα να τις διακωμωδεί τόσο καίρια, χωρίς να χαριστεί σε κανέναν ξεγυμνώνοντας τα πάντα… τη διεφθαρμένη εξουσία και τον άμυαλο λαό, τους φαιδρούς πολιτευτές και τον χειραγωγούμενο όχλο, τους ισχυρούς και τους βολεμένους, τους υποκριτές, τους κουτοπόνηρους, τους αριβίστες… Ουδείς «αθώος» για τη βιτριολική και τόσο ευθύβολη σάτιρα του Σουρή, σε μια χώρα αμοιβαία διαπλεκόμενων, ενώ πέραν της ευστοχίας και του πηγαίου γέλιου, εντυπωσιάζει η ιδιόμορφη γραφή. Με καταιγιστικό ρυθμό δεκαπεντασύλλαβου, μείξη δημοτικής – καθαρεύουσας και σταθερή ομοιοκαταληξία εν είδει ποιήματος ολόκληρα μονόπρακτα! Εδώ ακολουθούν όχι ένα, αλλά άπειρα θαυμαστικά για έναν ιδιοφυές πνεύμα, μοναδικό στο είδος!
Αξίζει επίσης να δει κανείς την παράσταση για να εκτιμήσει τη μελετημένη, γεμάτη ζωντάνια σκηνοθεσία του Παύλου Δανελάτου, που πάντρεψε με ιδανικό συνδυασμό φαντασίας και ισορροπίας το χθες με το σήμερα, σεβόμενος απόλυτα τα κείμενα. Τα οποία φρόντισε να αναδείξει στο μέγιστο βαθμό, εστιάζοντας στην εξαιρετικά «θεατρική» και ολοζώντανη εκφορά ενός έμμετρου, πυκνού, πληθωρικού λόγου, με ιδιαίτερη έμφαση στην κωμικότητα των χαρακτήρων και καταστάσεων. Δημιουργώντας απολαυστικές φιγούρες στην υπερβολή τους – αγγίζοντας σχεδόν την καρικατούρα με στοιχεία καραγκιόζη ή λαϊκών γελοιογραφιών, ώστε να τονιστεί η σατιρική ακρότητα. Ο ευφυής συνδυασμός παραδοσιακών και μοντέρνων στοιχείων, σε εμφάνιση, κίνηση, μουσική, αξεσουάρ, μικρές λεκτικές παρεμβάσεις, απέδωσε άριστα και χιουμοριστικά το σοφό του Σουρή για τον ρωμηό, «στο ένα πόδι σκαρπίνι και στο άλλο τσαρούχι»… Ένας συνδυασμός αισθητικά παράταιρος, αλλά ο μόνος ταιριαστός στα παρόντα κείμενα και τον τρόπο που αναδεικνύουν την εγχώρια νοοτροπία.
Αναπαραστάσεις με έντονη θεατρικότητα, όπου εύστοχα σκηνοθετικά ευρήματα με συμβολισμούς, αίσθηση του μέτρου και ενίοτε «γκροτέσκο» χιούμορ, απέδωσαν εξαιρετικά το πνεύμα κάθε ιστορίας και παράλληλα προσέφεραν αφειδώς γέλιο, ενδιαφέρον θέαμα, πυκνή δράση… Με αποκορύφωμα το τελευταίο μονόπρακτο ως ιδανικός επίλογος- κάπως σαν να έχεις μπροστά σου όλη την ελληνική πραγματικότητα από καταβολής κράτους- όπου τόσο το περιεχόμενο όσο και η σκηνική απόδοση, άφησαν έντονο θεατρικό αποτύπωμα, παρασύροντας σε έναν τρελό ρυθμό και γέλιο με την κατάντια μας… Αξίζει επιπλέον να αναφερθούν, το ομαλό χωρίς χάσματα δέσιμο των μονόπρακτων και η χαριτωμένη παρουσίαση εκάστου… η αξιοποίηση όλων των μελών του θιάσου, παρόντων επί σκηνής σε όλη τη διάρκεια… η συμβολή της μελετημένης κινησιολογίας και του σφιχτού, ζωηρού ρυθμού σε ένα σύνολο συμπαγές, καλοκουρντισμένο, άκρως απολαυστικό και με μια μικρή ξεκαρδιστική έκπληξη στο φινάλε, που φέρνει στα μάτια δάκρυα από γέλιο!
Αναφερόμενοι στους ηθοποιούς, θα πούμε ότι σπάνια συναντούμε σε παρόμοιες νεοσύστατες ομάδες, άψογες επαγγελματικές ερμηνείες, φροντισμένες στη λεπτομέρεια, με εντυπωσιακή σκηνική άνεση και μάλιστα σε εναλλαγές διαφορετικών ρόλων και με χειμαρρώδη κείμενα σε έμμετρο λόγο! Και οι 8 (Διογένης Γκίκας, Βίκυ Γρηγοριάδου, Γιάννης Μαστρογεωργίου, Δέσποινα Μπισχινιώτη, Κωνσταντίνος Πετρίδης, Σταμάτης Στάμογλου, Χρύσα Μπολλάτι, Λευτέρης Παναγιωτίδης) ήταν υπέροχοι! Καταρχάς διότι απέδωσαν τον ιδιαίτερο λόγο με θαυμαστή εκφορά, «σπάζοντας» την μονοτονία του ομοιοκατάληκτου ρυθμού με τις σωστές παύσεις και τονισμούς, ώστε οι διάλογοι να αποκτούν θεατρικότητα, ζωντάνια, σημερινό ενδιαφέρον. Κατά δεύτερον διότι ενσάρκωσαν γραφικούς, υπερβολικούς χαρακτήρες- περνώντας με άνεση σε δυο και τρεις διαφορετικούς ο καθένας- με απόλυτη συνέπεια, προσήλωση, πειστικότητα, ενέργεια, έντονη εκφραστικότητα, δουλεμένη κινησιολογία… Κατά τρίτον διότι έχουν αυθεντικό ταλέντο συνδυασμένο με σοβαρή δουλειά και δεν μένει παρά να πούμε «άξιοι»!
Σημαντικό κομμάτι της παράστασης θα χαρακτηρίζαμε την πρωτότυπη μουσική της από τον Κωστή Βοζίκη, καθώς οι εμπνευσμένες συνθέσεις του με μείξη – και εδώ- παραδοσιακών ακουσμάτων και ροκ ρυθμικών στοιχείων, ενίσχυσαν το πνεύμα του συγγραφέα και στη συνέχεια του σκηνοθέτη, για την απόδοση του «ελληνικού αχταρμά» σε όλο το μεγαλείο του! Ένας αχταρμάς που αποδόθηκε επίσης και ενδυματολογικά με ετερόκλητους συνδυασμούς κοστουμιών όπου συνυπήρχαν η φουστανέλα, η ρεντιγκότα, το βλάχικο μαζί με το φράγκικο, το σκαρπίνι μαζί με το τσαρούχι, σε έναν λαό που αναζητά διαχρονικά σαφή ταυτότητα… Σε επίπεδο σκηνικού, ένας παλιακός καναπές και τα κατάλληλα αξεσουάρ, με κυρίαρχο σταθερό φόντο το λογότυπο της εφημερίδας «Ρωμηός» ως σήμα κατατεθέν του Γ. Σουρή, κάλυψαν επαρκέστατα τις ανάγκες των δρώμενων, όπως και οι εύστοχοι φωτισμοί με τις διακυμάνσεις τους σε σημεία της δράσης ή στα μουσικά μέρη.
Οι μικρές παρατηρήσεις μας (-) αφορούν σε λεπτομέρειες… όπως ας πούμε στην επιλογή του βαμμένου προσώπου ως «μάσκα», που ναι μεν προσδίδει «γκροτέσκο» χαρακτήρα στους ήρωες, ωστόσο στερεί την απαιτούμενη λαϊκότητα/αμεσότητα ορισμένων… επίσης θεωρούμε ότι κάποιοι εμφανώς ταλαντούχοι ηθοποιοί ίσως μπορούσαν να αξιοποιηθούν περισσότερο σε βασικούς ρόλους, αντί για πολλαπλή διανομή στα ίδια (άξια βεβαίως) πρόσωπα… σχετικά με την ερμηνεία του Κωνσταντίνου Πετρίδη -παρά τη βελτίωση βλέποντάς τον για τρίτη φορά- θεωρούμε ότι ακόμα υπολείπεται ελαφρώς σε «λύσιμο»… τέλος, θα επιθυμούσαμε λίγο μεγαλύτερη συμμετοχή της μουσικής για πιο εύθυμο, «πανηγυριώτικο» κλίμα…
Εν κατακλείδι (=) και πέρα από φλυαρίες, πρόκειται για μια κωμωδία ηθών από μια αξεπέραστη σατιρική πένα, δοσμένη εύστοχα στο σήμερα με θαυμάσιες ερμηνείες, που σχεδόν «οφείλει» να δει καθένας από μάς… διότι πέραν της ευφορίας και του «γελώ με τα χάλια μου», θα ανακαλύψει την άγνωστη πλευρά μιας ιδιοφυϊας των ελληνικών γραμμάτων και τί εστί «καυστική σάτιρα» χωρίς όρια!
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
.
.
Ο Παύλος Δανελάτος μιλά για τον Γ. Σουρή και το «Ελλάς, γελάς…» στην κάμερα του kulturosupa.gr (+ αποσπάσματα από τη παράσταση).
————————————————
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2017 έως 31/05/2018 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 8α Θεατρικά (Κουλτουρο) Βραβεία Θεσσαλονίκης 2018 που θα πραγματοποιηθούν πρώτο 15νθήμερο Ιουνίου 2018
==========================
Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα.
Πρόγραμμα παραστάσεων ΚΛΙΚ ΕΔΩ
=========================
ΕΙΔΑΜΕ & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ ΕΔΩ
===========================
Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης [σελίδα ανακοινώσεων] ΕΔΩ
Facebook page ΕΔΩ
==============================
Kάντε like στη σελίδα του Kulturosupa.gr στο facebook και ακολουθήστε μας στο twitter για να βλέπετε πρώτοι όλη την ροή πληροφοριών και να μαθαίνετε όλους τους νέους διαγωνισμούς προσκλήσεων
Φωτογραφικό υλικό
