Η αλήθεια και το θέατρο (2ο μέρος). Γράφει ο ηθοποιός & σκηνοθέτης Ιάκωβος Μυλωνάς.
Αλήθεια. Μια πολύ χρησιμοποιημένη λέξη απ’ όλους μας. Όλοι την αναζητούν αλλά περιέργως σχεδόν κανένας δεν τη βρίσκει.
Τι γίνεται λοιπόν; Τόσο καλά κρύβεται; Οι άνθρωποι είμαστε υποκριτές και όχι με τη θεατρική έννοια. Με τη κυριολεκτική έννοια. Είμαστε ψεύτες. Ψεύτες σε όλα.
Γιατί όμως γίνεται αυτό; Γιατί λέμε ψέματα στον εαυτό μας και στους άλλους; Είναι έμφυτο ή μας το περνάνε οι προηγούμενες γενιές;
Η απάντηση είναι πολύ απλή. Οι μεγάλοι άνθρωποι μαθαίνουν τα μωρά να λένε ψέματα. Γιατί έτσι νομίζουν ότι θα τα βοηθήσουν να επιβιώσουν. Ίσως και να ‘χουν δίκιο.
Έτσι κι αλλιώς υπάρχει εκατομμύρια χρόνων εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Για να μας μαθαίνουν να λέμε ψέματα και να ακούμε ψέματα και να ζούμε μ αυτά κάτι θα ξέρουν.
Βέβαια μας μαθαίνουν να λέμε ψέματα και να ακούμε ψέματα σαν να είναι αλήθεια. Άραγε υπάρχουν άνθρωποι που να μπορούν να διακρίνουν τουλάχιστον αυτή τη διαφορά.
Υπάρχει ένας μεγάλος κόσμος γύρω μας που στηρίζεται στην αλήθεια των δυνατών και αυτών που έχουν τα όπλα και τα πυρηνικά και μετά υπάρχουν οι αλήθειες που στηρίζονται σε θρησκείες και οι αλήθειες που στηρίζονται σε ανθρώπους που δεν πιστεύουν στις θρησκείες.
Συνήθως όλα τα παραπάνω μπερδεύονται μεταξύ τους. Βέβαια μετά απ’ αυτά υπάρχουν οι αλήθειες που έχουν οι άνθρωποι σε κάθε μια απ’ τη χώρα τους. Πηγαίνουμε σε μικρόκοσμους δηλαδή.
Ώσπου φτάνουμε στις αλήθειες που έχει μια πόλη ή ένα χωριό ή μια γειτονιά ή μια οικογένεια ή ένας και μόνος άνθρωπος που ζει στην καρακοσμάρα του
Αλήθεια. Όλοι τη ζητάμε αλλά σχεδόν κανένας δεν μπορεί να την αντέξει. Ας πούμε η αλήθεια της δημοκρατίας που έχουν κάποιες χώρες, που λένε σε άλλα κράτη που δεν είναι ‘’δημοκρατικά’’, ότι πρέπει να γίνουν και γι αυτό τα βομβαρδίζουν.
Να μια αλήθεια της δημοκρατίας. Θα σας κάνουμε κι εσάς δημοκρατικούς αλλιώς θα σας εξοντώσουμε. Θα βομβαρδίσουμε τα σπίτια σας, θα σας αφήσουμε άστεγους, θα σας αναγκάσουμε να φύγετε απ’ τη χώρα σας για να σώσετε τη ζωή σας και των παιδιών σας και μετά θα σας πνίξουμε στις θάλασσες. Πολύ δημοκρατικό ακούγεται αυτό.
Έστω κι αυτή η πολύ μικρή εισαγωγή που κάναμε για την παγκόσμια αλήθεια και για την αλήθεια που υπάρχει στους μικρόκοσμους μας αρκεί να μας βοηθήσει για να μιλήσουμε λίγο για την αλήθεια του θεάτρου.
Πρώτα απ’ όλα ας μιλήσουμε για την πρώτη αλήθεια. Γιατί θέλεις να γίνεις ηθοποιός; Εμ εδώ σε θέλω. Αυτή είναι η πρώτη αλήθεια που πρέπει να πεις στον εαυτό σου. Για να εκφραστείς; Για να κάνεις καλύτερο τον κόσμο; Για να γίνεις καλύτερος εσύ; Για τα λεφτά; Για τη δόξα; Για τα γκομενάκια; Για την τέχνη γενικά; Για όλα μαζί;
Μην ανησυχείς, ότι και να απαντήσεις δεν έχει και τόση σημασία. Τα πράγματα αλλάζουν, οι σκέψεις σου αλλάζουν, οι καταστάσεις αλλάζουν, η πραγματικότητα αλλάζει. Άρα στη συνέχεια του χρόνου θα αλλάξει και η αλήθεια που πιστεύεις. Στη συνέχεια του χρόνου είναι σίγουρο ότι θα αλλάξεις την απάντηση σου και την αλήθεια σου πολλές φορές.
Για να υπάρξει αλήθεια, για να έχουμε τέλος πάντων κάποιου είδους συνεννόηση πρέπει να βάλουμε κανόνες. Πως λέμε ας πούμε ότι αυτό το έπιπλο είναι τραπέζι. Άρα όποιος πει ότι είναι παράθυρο λέει ψέματα.
Ας μπούμε λοιπόν σ αυτό το πλαίσιο. Έχουμε αποφασίσει πως θα λέμε τα πράγματα, συμφωνούμε σ’ αυτό. Έχουμε συμφωνήσει επίσης πως θα λέμε τα συναισθήματα απλά πρέπει να δούμε πως τα εξωτερικεύουμε αυτά τα συναισθήματα κι αν αυτή η εξωτερίκευση ταιριάζει έστω και λίγο με μια γενική άποψη που έχει ο κόσμος γι αυτό το συναίσθημα στον παρόντα χρόνο.
Δε θέλω να μπω σε πολλές λεπτομέρειες γιατί θα κάνω διδασκαλία και αν και έχω άδεια διδασκαλίας απ’ το υπουργείο πολιτισμού νομίζω ότι δεν είναι η ώρα γι αυτό.
Ας πάρουμε τα πιο χοντρά πράγματα και ας αφήσουμε τα λεπτά για μάθημα στη δραματική σχολή.
Στο θέατρο τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν μικρόφωνα και λόγω ότι πολύ απλά οι θεατές πρέπει να ακούνε τι λες, η φωνή σου δεν μπορεί να τοποθετηθεί όπως σε μια συνομιλία που σε ενδιαφέρει να σε ακούσει μόνο ο συνομιλητής σου αλλά να τοποθετηθεί έτσι ώστε να σε ακούσει μέχρι και ο τελευταίος θεατής.
Αυτό από μόνο του δημιουργεί μια θεατρική σύμβαση. Άρα συμφωνούμε ότι πρέπει να μιλάμε με τέτοιο τρόπο ώστε να μας ακούνε όλοι. Οπότε δημιουργούμε μια θεατρική πραγματικότητα κι όχι μια αληθινή πραγματικότητα.
Η θεατρική αλήθεια απέχει πολύ απ’ την τηλεοπτική αλήθεια και από την κινηματογραφική. Φαντάζεσαι να παίζεις στην Επίδαυρο και να μιλάς όπως μιλάς σε ένα σήριαλ. Δεν έχει σημασία αν είναι σωστό ή λάθος, σημασία έχει ότι δε θα ακούγεσαι.
Επίσης καλείσαι μέσα σ’ ένα ψεύτικο περιβάλλον να βιώσεις και να βγάλεις αληθινά συναισθήματα. Δηλαδή κι ο χώρος είναι ψεύτικος. Εδώ σε θέλω κάβουρα.
Τώρα το θέμα της ψυχής ή των συναισθημάτων ή της τεχνικής. Ας πούμε ότι έχεις μια σκηνή που χάνεις ένα αγαπημένο σου πρόσωπο και πρέπει να πλαντάξεις στο κλάμα. Ας πούμε ότι στο ζητάει και ο συγγραφέας και ο σκηνοθέτης. Τι κάνεις εκεί; Ποιο είναι το αληθινό παίξιμο και πως πρέπει να αποδοθεί;
Υπάρχουν αρκετές συνταγές μαγειρικής όπως έλεγε και η αγαπημένη μου δασκάλα στο θέατρο Τέχνης η Κάτια Γέρου.
Για μένα ο ηθοποιός πρέπει να λάβει γνώση για όλες τις μεθόδους υποκριτικής που υπάρχουν και να διαλέξει όποια του ταιριάζει. Ίσως μερικές φορές να συνδυάζει διάφορες μεθόδους για να πετύχει το αποτέλεσμα που θέλει.
Τώρα θα μου πεις πως θα τις μάθω αυτές τις μεθόδους ή όπως είπαμε στο πρώτο μέρος του άρθρου πως θα κάνουμε το μηχανισμό μέσα μας να δουλέψει; Πως θα το μάθουμε αυτό, ώστε το αποτέλεσμα να φαίνεται αληθινό;
Ελπίζω να έχετε καλούς δασκάλους για να σας διδάξουν. Μια συμβουλή μόνο μη διαλέγετε δασκάλους λόγω της τηλεοπτικής επιτυχίας τους. Διαλέξτε δασκάλους που τους έχετε δει στο θέατρο και τους θαυμάζετε.
Να ακόμα μια αλήθεια ή ίσως μια ακόμα ψευδαίσθηση της αλήθειας. Η επιλογή. Η ψευδαίσθηση ότι εσύ επιλέγεις. Φυσικά αυτή η ψευδαίσθηση θα σε ακολουθεί πάντα. Θα νομίζεις ότι εσύ επιλέγεις.
Εγώ αυτό που μπορώ να πω είναι πως ότι επιλογές και να κάνετε, σε όποια μονοπάτια και να σας βγάλουν, μη μασάτε, αν δεν έχετε κάνει τρομακτικά λάθη όλα διορθώνονται και όλα μπορούν να γίνουν καλύτερα.
Αρκεί να αγαπάτε πάρα πολύ τον εαυτό σας γιατί μ’ αυτόν θα είστε δεμένοι για πάντα και ν’ αγαπάτε πάρα πολύ αυτό που κάνετε γιατί όσες στεναχώριες και να σας φέρει, οι ευτυχισμένες στιγμές θα είναι πιο σημαντικές.
Να θυμάστε ότι η αλήθεια δεν είναι μέσα σας. Είναι εκεί έξω. Ανοίξτε τα μάτια σας και το μυαλό σας κι ίσως σας κάνει τη χάρη να σας φανερωθεί. Τότε μπορείτε να τη βάλετε μέσα σας και να τη χαρίσετε και σε μας.
Σας ευχαριστώ που πλέον επικοινωνείτε μαζί μου και μέσω μέηλ. Να ξέρετε ότι απαντώ σε όλους.
Όποιος θέλει να επικοινωνήσει μαζί μου μπορεί να μου στείλει μέηλ που βρίσκεται στο βιογραφικό μου πιο κάτω ή να αφήσει κάποιο σχόλιο επώνυμα όμως για να μπορώ να απαντήσω. Δυστυχώς τα ανώνυμα σχόλια όπως καταλαβαίνετε, είτε καλά είναι είτε κακά, είναι σαν να μην υπάρχουν.
=================================================================================
Καλοκαιρινές θεατρικές περιοδείες 2017 – ΚΛΙΚ ΕΔΩ
=================================================================================
7α Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης 2017
ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ – ΔΕΥΤΕΡΑ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016
ΘΕΑΤΡΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ
Πρώτες πληροφορίες για τη μεγάλη βραδιά – Προσκλήσεις: ΕΔΩ
=================================================================================
Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα.
Πρόγραμμα παραστάσεων ΚΛΙΚ ΕΔΩ
==================================================================================
ΕΙΔΑΜΕ & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ ΕΔΩ
===========================================================================
Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης [σελίδα ανακοινώσεων] ΕΔΩ
Facebook page ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
