Συνεντεύξεις συγγραφέων στην «Κ»
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη της γερμανικής κατοχής από μητέρα μικρασιατικής καταγωγής και πατέρα καταγόμενο από τα Θεσσαλικά Άγραφα της Πίνδου. Μεγάλωσε στη Νάουσα της Μακεδονίας και το 1961 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Από το 2014 ζει μόνιμα στην Αίγινα. Είναι απόφοιτος αγγλικής φιλολογίας και ιστορίας-αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει εργαστεί για μια δεκαετία στη μέση εκπαίδευση και στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού. Στον χώρο της λογοτεχνίας εμφανίστηκε το 1977 με το ιστορικό μυθιστόρημα για νέους Άγης. Έχει βραβευτεί από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά. Τελευταίο της βιβλίο είναι οι «Φωνές»
H συγγραφέας Λιλή Μαυροκεφάλου μιλά στον Γιάννη Τσιρόγλου για την Κουλτουρόσουπα.
- Σήμερα ο μέσος Έλληνας δοκιμάζεται ποικιλοτρόπως. Πιστεύετε ότι η Τέχνη και ειδικότερα η λογοτεχνία μπορεί να βοηθήσει;
Μπορούμε να φανταστούμε έναν κόσμο δίχως Τέχνη και ειδικότερα λογοτεχνία; Δεν θα ήταν ένας κόσμος άχρωμος, άνοστος, άψυχος; Μέσω του προφορικού λόγου, επάνω σε πέτρα, δέρμα, πάπυρο, χαρτί, σήμερα και ψηφιακά, η λογοτεχνία συνοδοιπορεί με την ανθρωπότητα ως ψυχαγωγός, συμπυκνωτής σοφίας, πανανθρώπινος ενωτικός κρίκος, εγγυητής ταυτότητας κ.α. Για τον μέσο ταλαιπωρημένο Έλληνα, αν έχει αποκτήσει τη συνήθεια να εντρυφά σε καλή λογοτεχνία, θα ήταν ένα θαυμαστό αντίδοτο στην μιζέρια της καθημερινότητας, ένα άνοιγμα σε νέους ορίζοντες, μια υγιής αντίσταση στη υπνωτική ρηχότητα των social media, ένα καταφύγιο πνευματικής ζωής.
- Ο συγγραφέας είναι ένας πνευματικός άνθρωπος της εποχής του. Ποιος θα έπρεπε να είναι ο ρόλος ενός συγγραφέα στα σημερινά χρόνια;
Η εποχή μας είναι εποχή τέλειας σύγχυσης. Επικρατεί μια κατάσταση ανισορροπίας και ανατροπής αξιών που γεννοβολά σημεία και τέρατα. Συμφυρόμενα με διαφημίσεις, μάς προσφέρονται αφειδώς προς τηλεοπτική κατανάλωση, ώστε να εμπεδώσουμε μοιρολατρικά ότι αυτός είναι ο κόσμος μας και «ο σώζων εαυτόν σωθείτω». Ο ρόλος του συγγραφέα πιστεύω είναι να φωτίσει με τέχνη και τόλμη τις αιτίες της κακοδαιμονίας και να δείξει πως «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός»
- Στην εποχή μας ένας συγγραφέας μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για τους νέους; Αν ναι, πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Αν το έργο μπορεί να εμπνεύσει τους νέους με την αλήθεια και τη δύναμή του κι αν δημιουργός και έργο συμπορεύονται, ναι, θα μπορούσε.
- Η λογοτεχνία λειτουργεί ως πομπός αντιλήψεων και ηθικών αξιών. Ποια είναι η άποψή σας;
Η λογοτεχνία αναπόφευκτα εκφράζει αντιλήψεις και ηθικές αξίες της εποχής που γέννησαν το λογοτεχνικό έργο. Ακόμη κι όταν τις απορρίπτει ή τις κριτικάρει, το κάνει με αφετηρία τις κυρίαρχες τάσεις της εποχής. Η υπέρβασή τους και η ρηγμάτωση του παλιού με το επερχόμενο νέο είναι ίδιον της μεγάλης λογοτεχνίας.
5 Στην εποχή της τεχνολογίας, που όλοι χρησιμοποιούν τους υπολογιστές και ειδικά οι νέοι έχουν απομακρυνθεί από το βιβλίο, πώς θα μπορούσε η λογοτεχνία να ξανακερδίσει το χαμένο έδαφος;
Δύσκολο ερώτημα. Η τεχνολογία είναι βολική και ξελογιάστρα. Αλλά κάθε δράση προκαλεί αντίδραση. Ίσως λοιπόν το τεχνολογικό «μπούχτισμα» να ωφελήσει τη λογοτεχνία.
- Η τέχνη ξεκινάει από το εξώφυλλο ενός βιβλίου ή από το εσωτερικό του;
Το βιβλίο είναι σύνθεση λέξεων. Αυτές δημιουργούν την τέχνη του. Το εξώφυλλο ως εικόνα είναι άμεσο στην πρόσληψή του και παίζει το ρόλο κράχτη του βιβλίου.
- Πως απαντάτε σε όσους κατατάσσουν τα βιβλία σε κατηγορίες όπως «ελαφριά» ή «γυναικεία» λογοτεχνία;
Η παραγόμενη από γυναίκες λογοτεχνία μπορεί να είναι ελαφριά ή όχι όπως και η παραγόμενη από άντρες.
- Κάθε μήνα εκδίδονται καινούργια μυθιστορήματα. Πώς θα ξεχωρίσει ο αναγνώστης το λογοτεχνικά άρτιο έργο;
Είναι πράγματι δύσκολο. Πάντως ο εξασκημένος και συστηματικός αναγνώστης διαθέτει το αισθητήριο να κρίνει έστω και από μερικές αράδες. Οι πρωτάρηδες αλλά επιμένοντες θα το αποκτήσουν μετά από κάποιες απογοητεύσεις.
- Ισχύει και σε σας πως προτιμάτε να διαβάζεται ξένους παρά έλληνες συγγραφείς;
Κυκλοφορούν αρκετά καλά και πολύ καλά ελληνικά βιβλία. Όταν τα ξεχωρίσω, τα προτιμώ.
- Ποιο βιβλίο θεωρείτε πως σας άλλαξε τη ζωή/τον τρόπο που σκέφτεστε;
Δεν νομίζω ότι κάποιο βιβλίο θα μπορούσε να με επηρεάσει τόσο ριζικά, Όμως κάθε βιβλίο, όπως και κάθε άνθρωπος που συναντώ, αφήνει κάποια ίχνη επάνω μου
- Ποιον συγγραφέα θαυμάζετε και ποιο βιβλίο του θα θέλατε να είχατε γράψει ο ίδιος;
«Τα Απομνημόνευα του Αδριανού» της Γιουρσενάρ. Το θεωρώ ανυπέρβλητο αριστούργημα από κάθε άποψη.
- Είναι αλήθεια ότι σε κάθε βιβλίο συναντούμε βιώματα και μηνύματα του συγγραφέα του;
Είναι φυσικό και αναπόφευκτο. Ο συγγραφέας αντλεί από το είναι του.
- Μια φράση που σας αντιπροσώπευε κατά το παρελθόν και πλέον δε σας αντιπροσωπεύει.
Ίσως «Το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει»
- Πιστεύετε στα happy end; Τα συναντούμε στα βιβλία σας;
Πιστεύω στην ελπίδα που αχνοφαίνεται στον ορίζοντα
- Πως νιώσατε όταν εκδόθηκε το πρώτο σας βιβλίο;
Χαρά και έκπληξη
- Όταν γράφετε έχετε στο μυαλό σας τους αναγνώστες;
Γράφω για όσα με ενδιαφέρουν, αλλά δε γράφω εν κενώ.
- Τι σκέπτεστε όταν σας ασκούν κριτική για κάποιο έργο σας με την οποία δεν συμφωνείτε;
Αν την κρίνω καλοπροαίρετη, την εξετάζω κάτω από νέο πρίσμα και μπορεί να πω «ευχαριστώ»
- Πως γεννήθηκε η ιδέα για το παρόν βιβλίο σας;
Υπήρχε πιεστικός συνωστισμός μέσα μου από ιδέες, πρόσωπα, καταστάσεις που ζητούσαν διέξοδο.
- Τι ελπίζετε να αποκομίσει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο σας;
Να δει καθαρότερα τον εαυτό του ταυτιζόμενος με τα πρόσωπα του βιβλίου, να κατανοήσει τα ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν την παρούσα κατάσταση, να συγκινηθεί, να ελπίσει…
