Αλήθεια γνωρίζουμε τι είναι το αφήγημα; Είναι λογοτεχνικό είδος του πεζού λόγου. Μόνο που τα τελευταία δέκα χρόνια είναι ένα είδος που προσαρμόζεται σε άλλα είδη και άλλους τομείς πέραν της λογοτεχνίας. Το συναντάμε στην πολιτική, το συναντάμε στον αθλητισμό και πρωτίστως σε διαφορετικά είδη τέχνης. Στο χορό, το θέατρο, την τηλεόραση, τον κινηματογράφο.
Τον όρο αυτό τον ακούμε πια και στο σχολιασμό του διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision και, εάν δε με απατά η μνήμη μου, πρώτη από όλους το χρησιμοποίησε η Μαρία Κοζάκου που μέχρι πέρυσι σχολίαζε για λογαριασμό της ΕΡΤ παρέα με το Γιώργο Καπουτζίδη.
Και βέβαια δεν έκανε χρήση του όρου αδικαιολόγητα. Αλλά γιατί οι διαγωνιζόμενες χώρες εκτός από τα τραγούδια τους αυτά καθεαυτά ασχολούνται και με το σκηνοθετικό ή οπτικό τους αφήγημα στη διάρκεια της παρουσίασης της συμμετοχής τους στους ημιτελικούς και τον τελικό.
Όσο και εάν θεωρείται υπερβολή, ο δημοφιλής μουσικός διαγωνισμός, που πλέον είναι θεσμός τηλεοπτικός και όχι μόνον, δανείζεται στοιχεία από το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Οι διαγωνιζόμενες χώρες δε φροντίζουν μόνο για το τραγούδι και τον ερμηνευτή, αλλά και για την ατμόσφαιρα που θα στηθεί σκηνοθετικά, την ιστορία που θα διηγηθούν μέσα από τον ήχο και την εικόνα.
/
Οι ερμηνευτές και όσοι εμφανίζονται επί σκηνής δεν τραγουδούν ή χορεύουν ή παίζουν μουσικά όργανα μόνο. Στήνονται κάπως για να εξυπηρετήσουν τη σκηνοθεσία και τα πλάνα. Το στήσιμο σημαίνει σκηνική παρουσία και η σκηνή παρουσία και δράση επί σκηνής. Άρα δάνεια από τη θεατρική πράξη.
Τα εφέ όμως, η φωτογραφία, αλλά και η εναλλαγή των τηλεοπτικών πλάνων παραπέμπουν στον κινηματογράφο. Πολύ περισσότερο που άλλα βλέπουν οι θεατές στο χώρο και άλλα οι τηλεθεατές ή καλύτερα τα περισσότερα από αυτό το αφήγημα τα βλέπουν οι τηλεθεατές, γιατί σε αυτούς απευθύνεται κατά κύριο λόγο ο συγκεκριμένος διαγωνισμός.
Η φετινή εκπρόσωπος της Ελλάδας Γιάννα Τερζή έχει στηθεί, έχει σκηνοθετηθεί, ως κορυφαία χορού σε αρχαία τραγωδία ή και ηρωίδα από αρχαία τραγωδία.
Να ένα δάνειο από το θέατρο. Ωστόσο η χρήση των εφέ και τα όποια άλλα ευρήματα της Ελληνικής αποστολής αφορούν το οπτικό κομμάτι της όλης ιστορίας, άρα παραπέμπουν στον κινηματογράφο. Να και το άλλο δάνειο.
Η εκπρόσωπος της Κύπρου Ελένη Φουρέιρα από την άλλη έχει στηθεί, έχει σκηνοθετηθεί ως πρωταγωνίστρια σώου ή μιούζικαλ. Ακόμη ένα δάνειο από το θέατρο. Βέβαια και σε αυτήν την περίπτωση οι φωτισμοί και τα εφέ συνοδεύουν τη συμμετοχή παραπέμποντας σε κινηματογραφικά πλάνα.
Αν και το περιεχόμενο και η ουσία του διαγωνισμού δεν έχει να κάνει ούτε με το θέατρο, ούτε με τον κινηματογράφο, ωστόσο όλο και περισσότερο δίδεται σημασία στην εικόνα και πως η χρήση της θα “περάσει” σε κριτές και κοινό το “αφήγημα” της κάθε συμμετοχής .
Ο Βέλγος σκηνοθέτης Hans Pannecoucke με θητεία στο θέατρο, τον κινηματογράφο και τα μουσικά κλιπ είναι ο art director της φετινής Βελγικής και Ολλανδικής συμμετοχής. Ωστόσο έχει δώσει το στίγμα του ξανά στο διαγωνισμό ως “σκηνοθετικός αφηγητής” σε Ολλανδία και Βέλγιο με επιτυχία και σε Ισπανία με αποτυχία, με σαφείς πάντα κινηματογραφικές επιρροές.
Οπότε ας μην παραξενευτεί κανείς εάν διαπιστώσει ότι ένα ευρηματικό αφήγημα μπορεί να σώσει ή να αναδείξει κάποια συμμετοχή , ακόμη και εάν το τραγούδι δεν είναι τόσο καλό. Αλλά μπορεί να σώσει ή να αναδείξει μόνο. Δε μπορεί να παίξει τον πρωταρχικό ή κύριο ρόλο. Κατά πόσο και σε τι βαθμό θα παίξει και φέτος σημαίνοντα ρόλο η εικόνα και η σκηνοθεσία θα το ξέρουμε σε πολύ λίγες μέρες από τώρα.
Φωτογραφικό υλικό
