.
Γράφει για την Κουλτουρόσουπα.
.
«ΣΤΟΝ ΠΑΛΜΟ ΤΩΝ ΦΟΥΑΓΙΕ»
Τις ονόμασαν «μουσικοθεατρικές παραστάσεις» που απηύθυναν στο κοινό της Θεσσαλονίκης από τον χώρο δύο εμβληματικών μουσείων της, ως παραγωγές και οι δύο του Υπουργείου Πολιτισμού…
Η πρώτη με τίτλο «Ιωάννης Καποδίστριας – στα βήματα ενός μεγάλου ηγέτη» στο Αρχαιολογικό Μουσείο και στα πλαίσια του διαχρονικού αφιερώματος για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης και η δεύτερη με τίτλο «Έξοδος» στο Βυζαντινό Μουσείο ως φόρος τιμητικής μνήμης στα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή και στα πλαίσια του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός 2022»… Κοινό χαρακτηριστικό και των δύο εξαρχής- πέραν φυσικά της υπογραφής του ΥΠΠΟ- ήταν τα μεγαλόστομα αναλυτικά δελτία τύπου με αναφορές σε «ρηξικέλευθες αναγνώσεις, πρωτότυπο συνδυασμό τεχνών, ενθουσιώδεις υποδοχές, διθυραμβικές κριτικές» και λοιπές φανφαρόνικες υπερβολές, εντελώς παραπλανητικές, που παρόμοιο προμόσιον, ουδόλως ανταποκρινόμενο στην πραγματικότητα, συναντούμε μόνο σε ιδιώτες επιχειρηματίες- παραγωγούς με κίνητρο το κέρδος…
Ωστόσο το Υπουργείο Πολιτισμού που αυτονόητα στερείται παρόμοιου κινήτρου παρέχοντας εξ ορισμού δωρεάν τα πολιτιστικά προϊόντα του στους πολίτες, ο μόνος λόγος για να καταφύγει εν προκειμένω σε τέτοιου είδους υπερβολική προώθηση είναι επειδή οι άνθρωποί του πιστεύουν ότι όντως… μεγαλούργησαν, ότι δημιούργησαν κάτι εξαιρετικό και σπουδαίο που πρέπει πάση θυσία να προσελκύσουν το κοινό να το απολαύσει, διότι διαφορετικά δεν θα είναι μόνο μεγάλη απώλεια για τους θεατές, αλλά και μεγάλο κρίμα να πάνε στράφι επιδοτήσεις και εργατοώρες… οπότε η αμετροέπεια πάει σύννεφο, παρουσιάζοντας το πόνημα περίπου ως αριστούργημα που υποκλίθηκαν όσοι το είδαν, εξιτάροντας φυσικά τον αναγνώστη του δελτίου που δεν θα διστάσει να δώσει ακόμη και… μάχη αν χρειαστεί για να εξασφαλίσει μια πολύτιμη δωρεάν θέση! Διότι τέτοιες ευκαιρίες αναγνωρισμένης «ποιότητας» με την πιστοποίηση του ανώτατου πολιτιστικού φορέα, δεν λαχαίνουν κάθε μέρα κι αν πέσει και καμιά… μπουνιά για το κάθισμα, το αξίζουν με το παραπάνω!
Αυτά βέβαια όσον αφορά στα παχιά λόγια των δελτίων, ικανά να κάνουν το μαύρο – άστρο και το τερατούργημα – αριστούργημα… Το θέμα όμως είναι τί είδαμε οι θεατές στην χειροπιαστή πραγματικότητα, χωρίς να μπούμε σε ιδιαίτερη κριτική ανάλυση για δύο δρώμενα άνευ απαιτήσεων και «άνευ» γενικώς, έστω κι αν καλλιέργησαν πλασματικά υψηλές προσδοκίες με μηδαμινό έως μηδενικό αντίκρισμα… Ξεκινώντας από το πρώτο για τον Καποδίστρια, θα πούμε απλά ότι θέλουμε να ξεχάσουμε δια παντός την τραυματική εμπειρία από το ατυχές (κομψά) εγχείρημα, που σε σημεία νιώσαμε να προσβάλλει πέραν της αισθητικής και της νοημοσύνης μας, την ίδια την Ιστορία… όπου επιχειρήθηκε υποτίθεται μια παρουσίαση του μεγάλου ηγέτη μέσα από την οπτική γυναικών της ζωής του και σημαντικών σταθμών της διαδρομής του ως Ευρωπαίος διπλωμάτης και Έλληνας κυβερνήτης με έργο καταλυτικό για την μετέπειτα πορεία του ελεύθερου κράτους… Ένα εμβληματικό ιστορικό πρόσωπο στην πλέον κρίσιμη και ταραχώδη περίοδο της χώρας αλλά και της Ευρώπης, με σπουδαίες περγαμηνές και τραγικό τέλος…
Αντ΄ αυτών εισπράξαμε πλήρη απογοήτευση μέσω των ασύνδετων κειμένων που εστίασαν σε ανούσιες, άσχετες ή πικάντικες λεπτομέρειες του ιστορικού παρασκηνίου, με προσθήκες από ανεκδιήγητες, φτηνές «χαριτωμενιές» για χάχανο (!)… μέσω της σκηνοθεσίας που φλέρταρε απαράδεκτα με τον ερασιτεχνισμό σχολικής παράστασης, φιλοδοξώντας να προσδώσει ύφος «μιούζικαλ» στο δρώμενο με μια μονότονη περιφερόμενη κιθάρα και παρουσιάζοντας τον μεγάλο ηγέτη ως κάτι μεταξύ φαιδρού τυχοδιώκτη, σαλονάτου εραστή, γραφικού αιθεροβάμονα, στημένης καρικατούρας, με τα άτεχνα «αστειάκια» κάθε τόσο να τινάζουν τα πάντα στον αέρα παραπέμποντας σε σαχλή παρωδία και με ανύπαρκτη αναφορά στις συνθήκες της δολοφονίας του… μέσω της ερμηνείας του πρωταγωνιστή με τη στυλιζαρισμένη- μόνιμα περιπαικτική έκφραση, τον ψεύτικο στόμφο, το ανύπαρκτο εκτόπισμα, που πιο ακατάλληλη επιλογή για τον ρόλο δεν γινόταν… για να κλείσει όλο αυτό το επώδυνο 50λεπτο- που σημειωτέον δέχθηκε «διθυραμβικές κριτικές» και θα… τολμήσει να παρουσιαστεί περήφανα στο Παρίσι στην έδρα της UNESCO (για το Θεό!)- με τον εθνικό ύμνο, απλά παρέλειψαν να αναφωνήσουν κι ένα «Ζήτω το έθνος» για να ολοκληρωθεί σωστά το… «ρηξικέλευθο» αφιέρωμα!
Η δεύτερη μουσική παράσταση «Έξοδος» στο Βυζαντινό Μουσείο, αφιερωμένη στους πρόσφυγες εν γένει, είναι αλήθεια ότι απείχε παρασάγγας από την… κατάντια της προηγούμενης και ομολογουμένως διέθετε στοιχειώδη ποιότητα και αισθητική, βασισμένη σε λογοτεχνική κείμενα του Σεφέρη από επιστολές στον Λορετζάτο και οδοιπορικό στα μοναστήρια της Καππαδοκίας, σε μαρτυρίες προσφύγων, σε απόσπασμα από την τραγωδία της Αντιγόνης, σε σύγχρονα κείμενα με ποιητικό υπόβαθρο συνδέοντας την μοίρα των «ανέστιων» του τραγικού τότε και του αβέβαιου σήμερα… Συνοδευμένα σταθερά από ατμοσφαιρική μουσική τύπου «υμνωδίας» πάνω σε βυζαντινές κι ανατολίτικες κλίμακες από θαυμάσιους μουσικούς ζωντανά, με συνεχείς εναλλαγές αφήγησης και τραγουδιού με την υπέροχα δουλεμένη φωνή της Φένιας Παπαδόδημα, ενόσω στο φόντο προβαλλόταν πίνακες του Γιώργου Κόρδη αναπαριστώντας προσφυγικές πορείες με τεχνοτροπία αγιογραφίας…
Το θέμα ωστόσο ήταν ότι από την περφόρμανς (και όχι παράσταση), παρά τις εξαγγελίες για ενδιαφέροντα συνδυασμό τεχνών, για κάτι πρωτότυπο, για «συνομιλία με ψηφιακή ζωγραφική» κλπ, έλειπε αρχικά η θεατρικότητα, σε ένα εγχείρημα περιορισμένο σε στατικές αφηγήσεις ενίοτε φλύαρες ή σκόρπιες χωρίς σύνδεση, με 2-3 άσκοπα «στημένα» πηγαινέλα και υποτυπώδεις κινήσεις… έλειπαν παντελώς η ζωντάνια κι ο ρυθμός, με μια αργόσυρτη κουραστική ροή τύπου «μυσταγωγίας» σχεδόν να σε κοιμίζει… έλειπε η ιδιαίτερη πειστική ατμόσφαιρα που υπέβαλλαν κάποια λεγόμενα, χωρίς διαφοροποίηση σε ένα ομοιογενές σύνολο… δεν καταλάβαμε ποτέ γιατί τονίστηκε ότι ο καλλιτέχνης «ζωγραφίζει ψηφιακά» – αφήνοντας να εννοηθεί σε παρόντα χρόνο- ενώ συναντήσαμε την τόσο κοινότυπη πρακτική προβολής που εδώ απλά αφορούσε ζωγραφικούς πίνακες, εκτεθειμένους ήδη στο χώρο σε έκθεση δίπλα μας… επιπλέον οι μουσικές συνθέσεις και η υπόκρουση διακρίθηκαν ενίοτε από μονοτονία, θυμίζοντας περίπου το ίδιο μοτίβο σε παραλλαγές…
Κατόπιν των δύο εμπειριών -μιας τραυματικής και μιας υπερεκτιμημένης- αναρωτιέται κανείς πώς είναι δυνατόν κοτζάμ Υπουργείο Πολιτισμού να παράγει «προϊόντα» παρόμοιου επιπέδου, αντίστοιχα με αυτά μιας ερασιτεχνικής θεατρικής ομάδας- αν όχι κατώτερα! Πώς είναι δυνατόν ο ανώτατος κρατικός θεσμός στον πολιτισμό με όλα τα υλικά μέσα στη διάθεσή του, με πόρους που του επιτρέπουν τα πιο φιλόδοξα και καινοτόμα εγχειρήματα, με δυνατότητα να επιστρατεύσει άριστο καλλιτεχνικό δυναμικό, με απεριόριστη πρόσβαση σε τεχνικές υποδομές κλπ.να παρουσιάζει δρώμενα – και μάλιστα με εξωπραγματικές φανφάρες ως «σούπερ δημιουργίες»!- είτε εντελώς άτεχνα και ακατέργαστα σε επίπεδο κοροϊδίας, είτε συμβατικά και προβληματικά χωρίς έμπνευση!
Τολμώντας επιπλέον να ισχυρίζεται χωρίς αιδώ ότι δέχτηκαν «διθυραμβικές κριτικές» (προφανώς ως ευσεβής πόθος ή ως… προϊόν «συναλλαγής» μεταξύ ημετέρων) και ότι θα… εξάγει τα πονήματα στην αλλοδαπή, προκειμένου να «θαυμάσουν» ΚΑΙ οι ξένοι τις εμπνευσμένες δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού μας! Γιατί εκείνοι ξέρουν να εκτιμούν τα έργα τέχνης, όχι σαν εμάς τους άξεστους και αδαείς ιθαγενείς με την μόνιμη μίρλα… Ωστόσο ως ιθαγενής που πήρα γεύση των «έργων τέχνης» προς εξαγωγή, νιώθω την ανάγκη να ζητήσω προκαταβολικά συγγνώμη από τους αλλοδαπούς θεατές, να τους βεβαιώσω ότι ΔΕΝ είναι αυτή η σύγχρονη πολιτιστική Ελλάδα και να μη βιαστούν να βγάλουν συμπεράσματα, καθώς διαθέτουμε ασύλληπτα καλύτερα δείγματα- άσχετα που δεν τα επιλέγει ή χρηματοδοτεί το Υπουργείο μας!
.
Δείτε & αυτά:
Φωτογραφικό υλικό
