«Ρόδια Τυφλού στη Γη». Για το έργο «Οιδίπους επί Κολωνώ». Από τη θεατρική στήλη «Σωφέρ» της Ζωής Ταυλαρίδου.
Ένα γερό και ρωμαλέο Σώμα προσπαθεί να ισορροπήσει. Μάταια. Πέφτει επάνω στα έπιπλα με πάθος. Μώλωπες γεμίζουν εν είδει διακοσμητικού οίστρου τα χέρια, τα πόδια, το κεφάλι. Πρήζονται τα άκρα του σώματος με τάση ηλεκτρική. Μοιάζουν με πολύχρωμα μπαλόνια γενεθλίων έτοιμα να σκάσουν. Το σώμα δεν μπορεί να πατήσει στη γη. Το σώμα δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος του. Λαχανιάζει και ιδρώνει. Πανικοβάλλεται και προσπαθεί να πιαστεί, να μην γκρεμοτσακιστεί ή έστω λερωθεί. Δεν καταλαβαίνει γιατί δυσκολεύεται ωστόσο. Παρατηρεί το σκοτάδι μέσα του. Παρατηρεί και το σκοτάδι έξω του. Αναρωτιέται με όλο αυτό το μαύρο- ή άσπρο; Όλα μαύρα τού φαίνονται στην τελική. Αφού είναι τυφλό… Διαπιστώνει την ανεπάρκεια του φωτός και του σκοταδιού να εξέλθουν από τα όρια του σώματός του. Φοβάται να θρηνήσει την απώλειά τους. Αφού τα μάτια του δεν αφήνουν το φως να εισέλθει, πώς θα βγουν τα δάκρυα; Με ποια δύναμη και με ποιον φυσικό νόμο θα θρηνήσει; Έχει αυτό το δικαίωμα άραγε; Δεν έχει ακόμη κατανοήσει αυτό που ονομάζεται μοίρα. Η μοιρασιά δεν βασίζεται σε καμία λογική αναγκαιότητα και σε καμία δικαιοσύνη. Κάθε ανθρώπινο κατασκεύασμα ή επινόηση του τύπου 1+1=2 έχει άλλωστε το μειονέκτημά του: δεν απευθύνεται σε όλους. Απευθύνεται στους Δυνατούς, στους Τυχερούς, στους Έχοντες. Το σώμα, λοιπόν, στρέφεται ψάχνοντας για απαντήσεις στους Δίπλα, στους Μπροστά και στους Πίσω, καθώς το 1+1=2 αποδείχτηκε φρούδα ελπίδα και σαθρή βάση της λογικής πορείας της ζωής του. Το Σώμα αφουγκράζεται τις φωνές, τα κλάματα και τα γέλια των ανθρώπων που τον διώχνουν μαστιγώνοντας τη μοναξιά της τυφλότητάς του.
Η Μοναξιά του ανθρώπου που αισθάνεται Κανένας πολλαπλασιάζεται μέσω της δικαιολόγησής της. Ο Κανένας ευθύνεται για τα πάθη του. Ήταν επιλογή του και χρειάζεται να πληρώσει. Το Μπιγκ Μπανγκ δε σηκώνει τέτοια λάθη. Εάν βλέπεις, δεν κάνεις χώρο να περάσει ο Κανένας. Εάν ακούς, κλείνεις τα αυτιά του. Εάν μιλάς, τον βομβαρδίζειςμε ερωτήσεις για το ποιος είναι και από πού κρατάει η σκούφια του, προσδοκώντας να μην μπορεί να τις απαντήσει. Εάν μυρίζεις τα λουλούδια, τον οδηγείς δίπλα στα σκουπίδια και του ζητάς να σου φιλήσει το χέρι με ευγνωμοσύνη. Εάν νιώθεις τη ζέστη ή το κρύο στο σβέρκο σου, του περνάς απλά τη θηλιά. Ο Κανένας, ο διωγμένος, ο παραμελημένος, ο μιαρός, ο σκοτεινός, ο παθιασμένος με τα λάθη της ζωής, ο αμαρτωλός, ο τσακισμένος από τα γηρατειά άνθρωπος, δεν έχει θέση δίπλα σε εσένα που αισθάνεσαι την ομορφιά της ζωής ως κάτι δεδομένα όμορφο και όμορφα δεδομένο. Του κουνάς στα μούτρα του το δάχτυλο, νομίζοντας ότι δε σε αισθάνεται. Κι όμως… τη στιγμή που Εσύ δε θα μπορείς να διακρίνεις το μαύρο από το άσπρο, το φως από το σκοτάδι, τα λουλούδια από τα σκουπίδια, το κρύο από τη ζέστη, τον θόρυβο από τη μουσική, εγκλωβισμένος στην υπεροχή του Εαυτού σου και παραδομένος στη σκιά του υποσυνειδήτου σου, ο τυφλός κι ανήμπορος Κανένας θα βρίσκει τις ομορφιές αυτές κάτω από τη διαφανή του πέτσα. Προσοχή λοιπόν στις κάσες που θα ανοίξει ο τυφλός. Προσοχή στα ρόδια που κατακόκκινα και ζουμερά στροβιλίζονται χαρούμενα στη γη. Ο τυφλός δε θα πατήσει επάνω τους, ούτε θα μπει στις κάσες. Όλα τα “βλέπει” με το διαισθητικό σώμα του, το γεμάτο μώλωπες, το απελευθερωμένο από τον περιορισμό της αίσθησης.
Κι Εμείς, εφόσον καταφέρουμε να κατακτήσουμε την γνώση της άγνοιάς μας, θα ευχόμαστε να γίνουμε το ίδιο Τυφλοί και να περιφερόμαστε στο πλήθος με την ανωνυμία και την ελευθερία του Κανένα.
Η παράσταση “Οιδίπους επί Κολωνώ”, η αρχαία τραγωδία, το κύκνειο άσμα του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία του Σταύρου Σ. Τσακίρη και μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη αναδεικνύει περίτρανα την αέναη πάλη του Ανθρώπου με τα πάθη του, τη μοναξιά του, τον Θάνατό του ως ολοκλήρωση της πορείας του και του σκοπού της ζωής του. Στο άλσος των Ευμενίδων, των θεοτήτων του οίκτου και της ανακούφισης των ενοχών, καταφθάνει ο τυφλός Οιδίποδας με οδηγό την κόρη του, Αντιγόνη, όπου και θα αναπαύσει εν τέλει το πνεύμα του. Με τη δυνατή επιχειρηματολογία του ανόσιου ανθρώπου-μιάσματος, ενός ανθρώπου που τυραννήθηκε από το πεπρωμένο με τον πιο αισχρό τρόπο, του πατροκτόνου και συνάμα συζύγου της μητέρας του, του πατέρα και ταυτόχρονα αδελφού των παιδιών του, κατορθώνει να πείσει τον βασιλιά Θησέα να τον δεχτεί στην ιερή και με δημοκρατικές αξίες πόλη των Αθηνών.
Εμπόδια στην κάθαρσή του και τον απαλλαγμένο από ενοχές θάνατό του τίθενται ο γιος του Πολυνείκης και ο Κρέοντας. Τους αντιμετωπίζει ωστόσο αποτελεσματικά με την υπερηφάνεια του τυφλού ανθρώπου που έχει κερδίσει τη διαύγεια του πνεύματός του και την καθαρότητα της ψυχής του, αποκομίζοντας τα οφέλη της σφαλερής του πορείας στον Χρόνο και τερματίζοντας με φως την επαίσχυντή του μοίρα. Δεν υπάρχει τραγικότερος άνδρας από τον τυφλό Οιδίποδα, του άνδρα που φόνευσε τον πατέρα του, παντρεύτηκε τη μητέρα του και γέννησε τα παιδιά-αδέλφια του, έχοντας απόλυτη άγνοια μεν αλλά και την απόλυτη ευθύνη της άγνοιάς του αυτής.
Η πρωτότυπη μουσική του Μίνου Μάτσα εκτελείται από τις φωνές τεσσάρων ιεροψαλτών και των ηθοποιών που απαρτίζουν τον Χορό της τραγωδίας. Τα μουσικά στοιχεία της παράστασης χρωματίζουν εξαιρετικά τη δραματική απόδοση του έργου και εμπλουτίζουν το έξοχο αφαιρετικό σκηνικό της παράστασης. Κουτιά σαν κάσες κείτονται στην σκηνή και μετακινούνται ανάλογα, άλλοτε για να αποκλείσουν και να εγκλωβίσουν, άλλοτε για να ελευθερώσουν και να δώσουν νερό, να προσφέρουν ζωή. Το νερό ως σύμβολο κάθαρσης απαλύνει τον πόνο του τραγικού ήρωα. Η κάσα αρχικά τον θρέφει. Στο τέλος του έργου, η κάσα υποδέχεται με την πιο γλυκιά προσμονή την κατάβασή του Οιδίποδα στον κόσμο των νεκρών και απελευθερώνει το σώμα του από τα δεσμά της αμαρτίας και της τυφλής του συνείδησης. Και τα ρόδια κατακόκκινα, σύμβολα της ζωής και της θυσίας, κατρακυλούν στη γη, ελεύθερα επί τέλους από τον προηγούμενο εγκλεισμό τους στις κάσες του θανάτου και της φυλακής των ενοχών.
Αντί Επιλόγου: Σας παραθέτω: α) την παράσταση Οιδίπους επί Κολωνώ του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου το 1976 και β) το μουσικό κομμάτι Stay Alone των Apanemic. Κι όπως πάντα, περιμένω με αγωνία τις σκέψεις και τα σχόλιά σας.
A) ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ (1976) Α. Μινωτής.
B) APANEMIC. STAY ALONE.
.
Δείτε & αυτά:
–ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ 2017. [Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος & Σεπτέμβρης] Θέατρο, συναυλίες, φεστιβάλ και άλλα πολλά. ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΕΔΩ
–Θέατρο Δάσους & Θέατρο Γης 2017: Θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες –ΕΔΩ
–Καλοκαιρινές θεατρικές περιοδείες 2017 – ΕΔΩ
–Καλοκαιρινές Συναυλίες 2017 –ΕΔΩ
–Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα. Πρόγραμμα παραστάσεων –ΕΔΩ
–Τι παίζουν οι κινηματογράφοι στη Θεσσαλονίκη ΤΩΡΑ – ΕΔΩ
–Σινεμά με Θέα 2017 στο Μέγαρο Μουσικής: Πρόγραμμα προβολών – Ταινιών –ΕΔΩ
–ΕΙΔΑΜΕ θεατρικές παραστάσεις & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ –ΕΔΩ
–ΕΙΔΑΜΕ μουσικές συναυλίες & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ –ΕΔΩ
-Φεστιβάλ Καλοκαιριού 2017 –ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
