«ΣΤΟΝ ΠΑΛΜΟ ΤΩΝ ΦΟΥΑΓΙΕ»
Γράφει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα.
Όλοι θυμόμαστε πριν περίπου ενάμιση χρόνο εν μέσω καθολικής καραντίνας, το «εναρκτήριο λάκτισμα» για το θεατρικό metoo από την Ζέτα Δούκα εναντίον του Γιώργου Κιμούλη, τον οποίο κατηγόρησε για ψυχολογική και λεκτική βία απέναντί της σε παλιότερη παράσταση που συμπρωταγωνιστούσαν…
.
Ήταν η πρώτη επώνυμη καταγγελία και ο Γ. Κιμούλης ο πρώτος στόχος, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε καταιγισμός πολύ χειρότερων περιστατικών -ακόμα και βιασμών- οδηγώντας τους υπόδικους Λιγνάδη και Φιλιππίδη στη φυλακή με βαριές κατηγορίες και άλλους στον στιγματισμό έχοντας χάσει τη δυνατότητα να δουλέψουν μετά τον (δίκαιο ή άδικο) διασυρμό, για τον οποίο φρόντισαν εννοείται τα Μέσα ποικιλοτρόπως…
Εκείνη την εποχή των απανωτών καταγγελιών με το ένα σκάνδαλο να διαδέχεται το άλλο, αρκετά γνωστά ονόματα μπήκαν στο στόχαστρο και κρεμάστηκαν στα μανταλάκια, από ηθοποιούς- γυναίκες κυρίως- που ανέφεραν περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης, απόπειρες βιασμών, λεκτική ή ψυχολογική βία, προσβλητική αντιμετώπιση κλπ. Όλες οι καταγγελίες αφορούσαν παλιότερα χρόνια, ακόμα και δεκαετίες πίσω, που αποσιωπήθηκαν λόγω φόβου απέναντι στους ισχυρούς του χώρου ή λόγω ντροπής ή αμφισβήτησης του αδύναμου ή ανάγκης για δουλειά ξέροντας ότι μια μαρτυρία θα στοίχιζε στο θύμα την επαγγελματική του επιβίωση… Όταν όμως το κίνημα metoo άρχισε να εξαπλώνεται ευρέως παρέχοντας τη δυνατότητα ανάλογων καταγγελιών απέναντι σε μια κοινωνία έτοιμη πλέον να ακούσει, τα στόματα ξεκλείδωσαν φέρνοντας στο φως ιστορίες περισσότερο ή λιγότερο τραυματικές…
Είναι αλήθεια βέβαια ότι συνέβαλε καθοριστικά η τότε συγκυρία των κλειστών θεάτρων, διότι αν λειτουργούσαν κανονικά με τους ηθοποιούς εξαρτημένους από θεατρανθρώπους, είναι μάλλον αμφίβολο ότι θα φθάναμε σε μαζικές καταγγελίες… Όπως επίσης είναι αλήθεια ότι (και) στην προκειμένη περίπτωση χάθηκε το μέτρο «ως είθισται» γενικώς, παρατηρήθηκε κατάχρηση στα πλαίσια ενός κινήματος που δεν έθεσε τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας, με συνέπεια να ερμηνεύονται αυθαίρετα και να καταγγέλλονται ως «κακοποίηση» ακόμη κι ένα επίμονο ίσως φλερτ, ένα άκομψο κομπλιμέντο, μια διφορούμενη κίνηση, ένα σκληρό σχόλιο, ένας έντονος εκνευρισμός κλπ. που συνέβησαν πριν πολλά χρόνια κι ενώ η καταγγέλλουσα προσερχόταν οικειοθελώς και κατ’ επανάληψη στο κακοποιητικό περιβάλλον. Καταστάσεις ίσως επώδυνες εφόσον ισχύουν, που ωστόσο μετά παρέλευση ετών και κατά κανόνα άνευ παρουσίας μαρτύρων, αδυνατούν να αποδειχθούν και να στηρίξουν νομικά κατηγορία κι αυτό που μένει είναι η βαριά «ρετσινιά» για τον φερόμενο ως δράστη που καλείται να αποδείξει (ανεπιτυχώς) ότι δεν είναι ελέφαντας και του οποίου η καταστροφή σε πολλά επίπεδα κατόπιν τούτου είναι δεδομένη…
Που σημαίνει ότι για κάποιους-ες πικραμένους πχ. από απόρριψη στο παρελθόν ή οποιονδήποτε άλλο λόγο, το κίνημα metoo προσέφερε παράλληλα ιδανική ευκαιρία εκδίκησης, καθώς με μια απλή αναφορά άνευ τεκμηρίων, μπορούν να προκαλέσουν πανεύκολα τεράστια ζημιά στο στόχο τους, ακόμα κι αν η καταγγελία αποδειχθεί αβάσιμη «φούσκα»… Κι αυτό γιατί τα παντοδύναμα Μέσα που περιμένουν ως μάννα εξ ουρανού παρόμοια θέματα με τρελές πωλήσεις, θα τα προωθήσουν μέχρι αηδίας διαμορφώνοντας κατάλληλα την κοινή γνώμη, η οποία όταν υιοθετείμια αντίληψη που μεθοδικά της υπέβαλλαν ως ορθή… τύφλα να ΄χουν οι δικτάτορες! Είναι ικανή εν μία νυκτί να ανεβάσει στον θρόνο ή να γκρεμίσει στα τάρταρα είδωλα, να θεοποιήσει ή να δαιμονοποιήσει καταστάσεις, να απογειώσει ή να διαλύσει καριέρες, να δοξάσει ή να αφανίσει πρότυπα κι όλες αυτές οι παρανοϊκές μεταστροφές με ασύλληπτη ταχύτητα, χωρίς καν ολιγόλεπτη στάση για σκέψη, καθότι οι έννοιες «μάζα» και «σκέψη» είναι εξ ορισμού ασύμβατες…
Εφόσον λοιπόν οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης σε ρόλο ανώτατου δικαστή απεφάνθησαν χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, έρευνα ή διασταύρωση, «ένοχοι κακοποίησης οι καταγγελλόμενοι», ήταν αναμενόμενο ότι η μάζα– ανέκαθεν άβουλη, χειραγωγούμενη και ευνουχισμένη με ανύπαρκτα κριτήρια- θα ασπαζόταν τη «δικαστική τηλε-απόφαση» και θα προέβαινε στα συνήθη «δέοντα»… ήτοι αφορισμοί, λοιδωρίες, χλευασμός, απομόνωση, αποκλεισμός, ολική ακύρωση και λοιπά θεάρεστα, γιατί πιο ελκυστικό ρόλο από αυτόν του σκληρού «τιμωρού» για την κοινή γνώμη δεν έχει! Ρίξε στα νύχια της είδωλα, πετυχημένους, καταξιωμένους να τους ξεσκίσει και πάρε της την ψυχή! Η ηδονή της δύναμης που βιώνει ο ανίσχυρος τη στιγμή που γκρεμίζει χαιρέκακα τον ισχυρό, δεν συγκρίνεται με καμία και για χάρη της θα θυσιάσει δικαιοσύνη, ορθή κρίση, αμφιβολίες, ηθικές αναστολές! Αυτή τη μοναδική, μεθυστική στιγμή που νιώθει κυρίαρχος, το τελευταίο που τον απασχολεί είναι μήπως λαθεύει… μήπως αδικεί… μήπως παρασύρθηκε…
Μήπως ας πούμε στην περίπτωση Κιμούλη, που παρότι συγκρινόμενη με άλλες μοιάζει «πταίσμα», στις ανθρωποφαγικές αντιδράσεις που πρώτος δέχθηκε -φτάνοντας κάποιοι μέχρι υποβάθμιση του ταλέντου ενός… «υπερτιμημένου»- υπάρχει υπερβάλλον ζήλος με εκδικητικά, κακεντρεχή κίνητρα… Δεδομένου ότι ως επαγγελματία ανέκαθεν τον συνόδευε η φήμη του σκληρού, ιδιόμορφου, απαιτητικού, παράξενου, αντισυμβατικού, απρόβλεπτου κλπ., άσχετα που όσοι τον γνωρίσαμε από κοντά σχηματίσαμε εντελώς αντίθετη γνώμη, ωστόσο χωρίς να συνεργαστούμε στενά μαζί του και δεν έχουμε λόγο να αμφισβητήσουμε όσους ομολογούν ότι εξαιτίας της παροιμιώδους τελειομανίας του είναι ικανός να φτάσει σε ακρότητες… ακόμη και σε σκληρή ή βίαιη συμπεριφορά όπως καταγγέλθηκε- χωρίς την παραμικρή υπόνοια για σεξουαλικές παρενοχλήσεις -κάτι όμως γνωστό από πάντα στο χώρο για το άτομό του και όπως αποδείχθηκε τελικά από μαρτυρίες, «κοινό μυστικό» για πολλούς, επιφανείς, καταξιωμένους θεατρανθρώπους… των οποίων οι αγενείς ή προσβλητικές ή κυνικές ή ακραίες αντιδράσεις πάνω στη δουλειά, ουδόλως εμπόδισαν τη λαμπερή τους καριέρα με την ανοχή του χώρου που θεωρούσε τα ανωτέρω φυσιολογικά ως ιδιαίτερα χαρακτηριστικά «ιδιοφυιών» κι αλίμονο αν κάποιος τυχαίος τολμούσε να κρίνει…
Τώρα όμως ο χώρος, έστω με μεγάλη καθυστέρηση κι έστω επιλεκτικά για κάποιους, μίλησε και άριστα έπραξε γιατί είναι αδιανόητο να δουλεύει οποιοσδήποτε σε καθεστώς τρομοκράτησης ή απαξίωσης της προσωπικότητάς του, επειδή κάποιοι καταχρώνται χυδαία την εξουσία που τους χάρισε το κοινό… Κι εφόσον αποδειχθούν αληθή όσα κατήγγειλε η Ζέτα Δούκα σε βάρος του Γιώργου Κιμούλη- παρότι ο ίδιος τα αρνείται και αξιώνει αποζημίωση- ορθώς να τιμωρηθεί ηθικά ή νομικά στο βαθμό που αντιστοιχεί στις πράξεις του… ΟΜΩΣ ΩΣ ΕΚΕΙ! Γιατί «ως εκεί» σημαίνει δικαιοσύνη, «πέραν αυτού» σημαίνει εκδικητική εμπάθεια, αδικία, μανία, υστεροβουλία, φθόνος, σκοπιμότητα… Και εν προκειμένω η άτυπη επιβληθείσα «ποινή» του αποκλεισμού, βασισμένη σε μεμονωμένεςμαρτυρίες χωρίς καν να ερευνηθούν, ξεπέρασε κατά πολύ το «πέραν αυτού» ως στοχευμένο πλήγμα, όπως άλλωστε έδειξαν οι «εφ΄ όλης της ύλης» φθονερές επιθέσεις εναντίον του…
Διότι ΔΕΝ είναι δυνατόν να τσουβαλιάζονται όλες οι καταγγελίες και μια προσβολή ή βρίσιμο να μπαίνει δίπλα στο έγκλημα του βιασμού, με τους δράστες των δύο πράξεων να αντιμετωπίζονται από την κοινή γνώμη «ίσα κι όμοια»! ΔΕΝ είναι δυνατόν η γνωστή στους πάντες (και συχνά ομολογούμενη δημόσια) συμπεριφορά ενός καλλιτέχνη, ξαφνικά από ανεκτή για χρόνια, να γίνεται αιτία ακύρωσής του… ΔΕΝ είναι δυνατόν η κοινή γνώμη και το θεατρικό συνάφι να απομονώνουν μέχρι αφανισμού έναν ιδιόρρυθμο, απρόβλεπτο, ακραίο χαρακτήρα, όπως θα απομόνωναν έναν αποτρόπαιο βιαστή… ΔΕΝ είναι δυνατόν να συμβαίνουν απίστευτα τέρατα, που μπροστά τους οι παρούσες καταγγελίες ωχριούν, σε ΟΛΟΥΣ τους επαγγελματικούς χώρους λαμπερούς ή μη, ή ακόμη σε ΟΛΟ το θέατρο που απλά δεν έφτασαν στη δημοσιότητα, και αίφνης ο Κιμούλης ως κατάμαυρο πρόβατο και μισητός αποδιοπομπαίος τράγος, να τιμωρείται με σκληρό αποκλεισμό από τη δουλειά του και μοιραία καταστροφή, ενώ τρισχειρότεροι με πιθανά εγκλήματα στην πλάτη και χωρίς ίχνος του ταλέντου του να πουλάνε ανενόχλητοι μούρη και ηθικά κηρύγματα, θησαυρίζοντας…
Είτε αρέσει είτε όχι, κάποιοι στην τέχνη είναι αναλώσιμοι και κάποιοι αναντικατάστατοι! Και το… «υπερτιμημένο» (!) ταλέντο του Γιώργου Κιμούλη, αυτό στο οποίο υποκλίθηκαν και οι εχθροί του, ανήκει στην δεύτερη κατηγορία και ΛΕΙΠΕΙ δραματικά από το θέατρο…Το οποίο ταλέντο, για να μην παρεξηγηθώ, ΔΕΝ θεωρώ σε ΚΑΜΙΑ των περιπτώσεων ως άλλοθι ανάρμοστης ή ακόμα χειρότερα κακοποιητικής συμπεριφοράς (αλίμονο!), απλά ισχυρίζομαι σε μια εποχή στρεβλώσεων, εντελώς χαμένου μέτρου και κατευθυνόμενης κοινής γνώμης, ότι δίκαιο σημαίνει «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι», ούτε λιγότερο, ούτε περισσότερο…
.
Φωτογραφικό υλικό
