Η αλήθεια και το θέατρο (1ο μέρος). Γράφει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Ιάκωβος Μυλωνάς.
Αλήθεια. Ως παράγωγο του «αληθής» θα σήμαινε ακριβώς την κατάσταση που τα πράγματα δεν έχουν ξεχαστεί, είναι γνωστά ή φανερά, άρα είναι πραγματικά.
Στη φιλοσοφία η λέξη χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες θεωρίες εκφράζοντας την αληθή γνώση των πράξεων, των γεγονότων και του κόσμου.
Χμ πολύ περίεργα μονοπάτια. Μπαίνουμε σε πολύ περίεργα μονοπάτια. Γιατί το λες αυτό; Θα ρωτούσε κάποιος. Η αλήθεια είναι μία και μόνη κι εγώ θα απαντούσα ναι είναι τόσο μόνη, που είναι φανερό ότι κανένας δε θέλει να της κάνει παρέα.
Το θέμα της αλήθειας στο θέατρο έχει απασχολήσει τους πάντες που ασχολούνται μ’ αυτό το τόσο ανάποδο πράγμα.
Οι ηθοποιοί λένε ψέματα για να αποκαλύψουν την αλήθεια, οι απλοί άνθρωποι λένε ψέματα για να διαστρεβλώσουν την αλήθεια.
Άρα δεχόμαστε τη σύμβαση πως οι ηθοποιοί έτσι κι αλλιώς λένε ψέματα στο θέατρο. Που θα πει ότι μπαίνουμε ακόμα πιο βαθιά τώρα. Πως μπορείς να πεις ψέματα που όλοι ξέρουν ότι είναι ψέματα αλλά να πείσουν ότι είναι η αλήθεια;
Παρανοϊκά πράγματα. Που να βγάλεις άκρη. Δηλαδή αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο. Θα μου πεις εκεί είναι και η μαγκιά. Αν ήταν εύκολο θα μπορούσαν να το κάνουν όλοι. Ο μεγάλος βαθμός δυσκολίας το κάνει υπέροχο και ακατόρθωτο πολλές φορές.
Η συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας είναι αυτό που προκαλεί πολλές φορές το τρακ και το απίστευτο άγχος που μπορεί να έχει ένας ηθοποιός πριν βγει στη σκηνή.
Γι αυτό μεγάλοι ηθοποιοί έχουν πει ότι τρακ έχουν μόνο οι ταλαντούχοι. Εννοούσαν πως μόνο κάποιος που έχει επίγνωση της δυσκολίας του μαγικού μπορεί να είναι καλός μάγος.
Ακούω επίσης πολλές φορές κάποιους που λένε αν βγει από μέσα σου θα είναι αλήθεια. Τι λες ρε φίλε; Σοβαρά; Εσένα αυτή η μπαρούφα από μέσα σου βγήκε αλλά είναι μπαρούφα, και σίγουρα δεν αλήθεια.
Τι θα πει να βγει από μέσα σου και πως θα γίνει αυτό; Ποιος είναι ο μηχανισμός που μπορεί να πάρει μια φράση που είναι ψέμα και να τη μεταμορφώσει σε αλήθεια; Και πως κάποιος μπορεί να εξελίξει ένα τέτοιο μηχανισμό; Πετάμε ένα αν βγει από μέσα σου και νομίζουμε ότι καθαρίσαμε.
Μεγάλο πρόβλημα. Το θέατρο ξεκίνησε ως τελετή. Ξεκίνησε ως προσπάθεια επικοινωνίας του ανθρώπου με τον θεό. Ο θεός υπάρχει; Δεν υπάρχει; Γιατί αν δεν υπάρχει, τότε το θέατρο άρχισε ενώ προσπαθούσαν οι άνθρωποι να επικοινωνήσουν μ’ ένα ψέμα.
Εδώ ακριβώς είναι το θέμα μας λοιπόν. Το θέμα δεν είναι η αλήθεια. Το θέμα είναι πως θα πεις ένα ψέμα για ένα ψέμα που εσύ πιστεύεις ότι είναι αλήθεια.
Εσύ, εσύ το πιστεύεις. Ερχόμαστε λοιπόν στην τόσο υποκειμενική αντίληψη της πραγματικότητας και της αλήθειας που φέρει αυτή η πραγματικότητα.
Στην πορεία μας ως άνθρωποι έχουμε αποδεχτεί πολλές αλήθειες που μας είπαν κάποιοι και αποδείχτηκαν ψέματα με το πέρασμα του χρόνου. Ή απλά με το πέρασμα του χρόνου με την αλλαγή της πραγματικότητας και της γνώσης για την πραγματικότητα άλλαξε και η αλήθεια.
Άρα πάντα έχει να κάνει με το πώς βλέπουμε την πραγματικότητα ή ποιο είναι το μορφωτικό μας επίπεδο για να αναγνωρίσουμε την πραγματικότητα. Αυτό επηρεάζει βαθύτατα το πώς βλέπουμε την αλήθεια.
Ας πούμε με την επικράτηση του Χριστιανισμού έγινε μια προσπάθεια να εξαφανιστεί οτιδήποτε άπιστο και παγανιστικό μαζί μ’ αυτό φυσικά κι ότι θύμιζε αρχαία Ελλάδα. Αυτό είναι αλήθεια. Το θέατρο τουλάχιστον έτσι όπως υπήρχε ή έτσι όπως νομίζουμε ότι υπήρχε, χάρη στους φανατικούς θα έκανε σχεδόν 1600 χρόνια να επανέλθει.
Αν δείτε προσεκτικά την ιστορία θα καταλάβετε ότι οι θεοί χρειαζόταν τους ανθρώπους όσο και οι άνθρωποι τους θεούς. Μόλις οι άνθρωποι σταματούσαν να πιστεύουν σε κάποιους θεούς αυτοί οι θεοί έπαυαν αυτόματα να υπάρχουν. Άρα ποια είναι η αλήθεια; Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη τους θεούς ή οι θεοί τους ανθρώπους;
Αλήθεια. Άντε να βγάλεις άκρη. Αν θέλεις να είσαι τουλάχιστον σωστός με τον εαυτό σου και τους άλλους πρέπει να ξεκινάς με τη σκέψη πως ότι ακούς ή ότι λες ίσως να περιέχει κάποιου είδους αλήθειας σ’ ένα πολύ μα πάρα πολύ μικρό ποσοστό. Τότε ίσως να έχεις αρκετές πιθανότητες ως άνθρωπος να δημιουργήσεις κάτι αληθινό στο μέλλον.
Αν ξεκινάς με την πεποίθηση ότι η δική σου αλήθεια είναι η μόνη αλήθεια που υπάρχει, να ξέρεις ότι είναι το καλύτερο συστατικό για να ξεκινήσεις έναν πόλεμο. Είτε μέσα στην οικογένεια σου, είτε με τους φίλους σου είτε με τον κόσμο όλο. Όλοι οι πόλεμοι έτσι ξεκίνησαν κι όλοι οι πόλεμοι έτσι συνεχίζουν.
Ζούμε σε μια κοινωνία απόλυτου ψέματος για το τι συμβαίνει γύρω μας. Κάποιοι έχουν αποφασίσει να μας πλασάρουν κάποιες αλήθειες κι εμείς έχουμε αποφασίσει να τις αποδεχτούμε. Και ξέρετε γιατί; Γιατί οι δυνατοί πάντα κατέχουν την αλήθεια. Οι αδύναμοι απλά δέχονται την αλήθεια των δυνατών.
Αν θες κάνε κι αλλιώς σου λένε. Θα ξεφτιλίσουμε τη χώρα σου, θα ξεφτιλίσουμε το λαό σου, θα σας βάλουμε σε πόλεμο με τους γείτονες σου. Θα σας εξαφανίσουμε. Αν δε δεχτείτε τη δική μας αλήθεια, θα σας εξαφανίσουμε. Φυσικά και δε μιλάω μόνο για την Ελλάδα, αυτό γίνεται παγκόσμια. Υπάρχουν οι προστάτες και οι νταβατζήδες. Παγκόσμια.
Κι έρχεται μετά κάποιος και σου λέει ότι εγώ σου λέω αλήθεια. Ποια αλήθεια ρε Καραμήτρο;
Εδώ λοιπόν πρέπει να εστιάσουμε για να βρούμε τουλάχιστον ψήγματα της αλήθειας. Ψήγματα. Σα να ψάχνεις βελόνα μέσα στα άχυρα.
Πρέπει να καταλάβουμε τι γίνεται γύρω μας, τι υπάρχει, τι παίζεται, σε ποιο πείραμα παίρνουμε μέρος και μόλις το συνειδητοποιήσουμε αυτό να αρχίσουμε πάρα πολύ δειλά να λέμε για την αλήθεια του θεάτρου.
Αν το θέατρο είναι φορέας ζωής, ιδεών, ιδανικών, συμπεριφορών, προβληματισμών, πρέπει να είσαι πραγματικά ψυλλιασμένος για το τι γίνεται παγκόσμια, για να μπορέσεις απλά να ανοίξεις το στόμα σου και να αρθρώσεις τουλάχιστον ένα φωνήεν.
Πρώτα απ’ όλα όπου υπάρχει θρησκευτικός φανατισμός δεν μπορεί να υπάρξει θέατρο. Αυτό το έδειξε όλη η πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Αλήθεια ή ψέματα;
Το χρήμα ελέγχει το θέατρο. Αλήθεια ή ψέματα;
Το χρήμα ελέγχει τη ζωή. Αλήθεια ή ψέματα;
Αν τώρα σου ερχόταν εκατό εκατομμύρια ευρώ θα εξακολουθούσες να κάνεις την ίδια ζωή που κάνεις; Θα είχες τους ίδιους φίλους; Τον ίδιο σύντροφο; Μην απαντήσεις δε χρειάζεται.
Ας πάρουμε τα πιο χοντρά πράγματα που μπορούμε να διακρίνουμε για να βάλουμε κάποιους κανόνες τέλος πάντων…
Τέλος πρώτου μέρους
Θα σταματήσω εδώ γιατί έχουμε πολλά να πούμε και δε θέλω να σας κουράσω. Την επόμενη βδομάδα θα έχετε τη συνέχεια.
Σας ευχαριστώ που πλέον επικοινωνείτε μαζί μου και μέσω μέηλ. Να ξέρετε ότι απαντώ σε όλους.
Όποιος θέλει να επικοινωνήσει μαζί μου μπορεί να μου στείλει μέηλ που βρίσκεται στο βιογραφικό μου πιο κάτω ή να αφήσει κάποιο σχόλιο επώνυμα όμως για να μπορώ να απαντήσω. Δυστυχώς τα ανώνυμα σχόλια όπως καταλαβαίνετε, είτε καλά είναι είτε κακά, είναι σαν να μην υπάρχουν.
=================================================================================
Καλοκαιρινές θεατρικές περιοδείες 2017 – ΚΛΙΚ ΕΔΩ
=================================================================================
7α Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης 2017
ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ – ΔΕΥΤΕΡΑ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016
ΘΕΑΤΡΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ
Πρώτες πληροφορίες για τη μεγάλη βραδιά – Προσκλήσεις: ΕΔΩ
=================================================================================
Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα.
Πρόγραμμα παραστάσεων ΚΛΙΚ ΕΔΩ
==================================================================================
ΕΙΔΑΜΕ & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ ΕΔΩ
===========================================================================
Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης [σελίδα ανακοινώσεων] ΕΔΩ
Facebook page ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
