«Ο κόσμος ήταν συγκινημένος, ενθουσιασμένος κι εγώ βρέθηκα ξαφνικά στην αγκαλιά του Αντώνη Τρίτση, να κλαίμε κι οι δύο. “Σύνελθε”, μου έλεγε, “νίκησες”. Ποιος ξέρει πώς να ήμουν…»
Κάπως έτσι ο σκηνοθέτης, Κώστας Τσιάνος, θυμάται την τελευταία παράσταση που σκηνοθέτησε στην Επίδαυρο, τη «Λυσιστράτη» με τη Λυδία Κονιόρδου το 2004. «Η ευθύνη, όταν καταπιάνεσαι μ’ αυτά τα έργα και σε τέτοιο χώρο, είναι τεράστια. Μην ξεχνάμε ότι σ’ αυτή την ορχήστρα έχει χυθεί ιδρώτας μεγάλων καλλιτεχνών», έχει πει στην ίδια του συνέντευξη στην Εφημερίδα των Συντακτών.
Πέρασαν 14 χρόνια από τότε. Και μετά από 13 παραστάσεις, ο Κώστας Τσιάνος «ξανακατέβηκε» στην Επίδαυρο μόλις φέτος τον Ιούνιο με τους «Αχαρνής» του Αριστοφάνη συγκεντρώνοντας 15.000 ανθρώπων στο Αργολικό θέατρο. Συγκεκριμένα, η παράσταση σε απόδοση και σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου σήμανε την Παρασκευή 29 και το Σάββατο 30 Ιουνίου και την εκκίνηση του Φεστιβάλ Επιδαύρου 2018. Και τις δυο βραδιές το κοινό υποδέχτηκε με ενθουσιασμό την παράσταση. Και τις δυο ημέρες χειροκρότησε τους πρωταγωνιστές και τον σκηνοθέτη.
Μια αριστοφανική «ιδιωτική» ειρήνη
Ο αγρότης Δικαιόπολις, εξουθενωμένος από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, απελπισμένος από την αδυναμία της Βουλής να πάρει θέση για το τέλος του πολέμου, αναλαμβάνει δράση. Στέλνει πρέσβεις στη Σπάρτη και υπογράφει με τον εχθρό ιδιωτική ειρηνευτική συμφωνία. Ορίζει τη δική του «επικράτεια», ανοίγει τα «σύνορα» προς χάριν της… ατομικής ανάπτυξης και της προόδου, εμπορεύεται ελεύθερα ακόμα και με τις πόλεις όπου ίσχυε εμπάργκο. Αλλά ο πόλεμος καλά κρατεί. Για όλους τους άλλους…
«Το έργο είναι γεμάτο σκώμματα τολμηρά, μεγαρίτικα αστεία, σπαρταριστά επεισόδια. Και παρωδίες, αφού, και εδώ, ο Αριστοφάνης σατιρίζει τον Ευριπίδη – για να τον λυπηθούν οι Αχαρνής ο ήρωας ζητάει κουρελιασμένα ρούχα από τραγωδίες του. Ακόμα και τα κουρέλια του “Τήλεφου” επιστρατεύει, έργο που δεν σώθηκε δυστυχώς, πέρα από ελάχιστους στίχους, αλλά και τη στάμνα της Ηλέκτρας, “η στάμνα της Κονιόρδου” στην παράσταση…. Το ωραίο στο έργο είναι η διάχυτη νοσταλγία για ειρηνική ζωή, διονυσιακές τελετές», λέει ο Κώστας Τσιάνος στην ίδια συνέντευξη.
Ενα φιλειρηνικό – κι όχι αντιπολεμικό – έργο
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου, ο Αριστοφάνης έγραψε το έργο πολύ νέος, στον έκτο χρόνο του Πελοποννησιακού Πολέμου. «Είναι πολιτικό, ουτοπικό έργο, όπως και οι υπόλοιπες κωμωδίες του». Ο ίδιος δεν θα το έλεγε αντιπολεμικό, μάλλον φιλειρηνικό, όπως προκύπτει από την υπόθεση. «Αλλο να επιθυμείς την ειρήνη κι άλλο να μάχεσαι εναντίον του πολέμου». Κι ο Δικαιόπολις θέλει απλώς ειρήνη για προσωπική χρήση.
Ιδιαίτερη σημασία στην απόφαση του Κ. Τσιάνου να σκηνοθετήσει την αριστοφανική κωμωδία ήταν οι ίδιοι οι ηθοποιοί της παράστασης: «Αν δεν είχα τον Πέτρο Φιλιππίδη, δεν θα έκανα την παράσταση. Πιστεύω ότι είναι ο μεγαλύτερος κωμικός -και όχι μόνο κωμικός- που μπορεί να παίξει άριστα Αριστοφάνη», έχει πει. «Ερχεται ώρες νωρίτερα στην πρόβα, δουλεύει σαν σκυλί. Και τι να πω γι’ αυτό το πηγαίο κωμικό ταλέντο του Παύλου Χαϊκάλη, τον εξαιρετικό Κώστα Κόκλα, τον έμπειρο Τάκη Παπαματθαίου».
Φωτογραφικό υλικό
