«ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ»… εδώ και τώρα! Από τον «ΠΑΛΜΟ ΤΩΝ ΦΟΥΑΓΙΕ» της Π. Στασινοπούλου
Ομολογώ ότι όταν άκουσα περί «αστυνομίας θεάτρου» από τα χείλη της Χρυσούλας Διαβάτη, με αφορμή την περίφημη βράβευση Ρουβά ως «τραγωδού» – σίγουρα θυμάστε, δεν ξεχνιέται- εξεπλάγην δυσάρεστα. Μπορεί κατά καιρούς σε παρέες, όταν συναντούσαμε… χοντροπατάτες, να κάναμε λόγο αστειευόμενοι και χαριτολογώντας περί «αστυνομίας τέχνης», αλλά δεν περίμενα να το ακούσω από οργισμένα επώνυμα χείλη σε επίσημη τελετή. Όχι μόνο γιατί με απωθεί γενικότερα η έννοια της αστυνόμευσης, αλλά γιατί προφανώς είναι εντελώς ασύμβατη με το πνεύμα της τέχνης. Είναι αδιανόητο να «αστυνομεύεται» η καλλιτεχνική έκφραση – ταυτόσημη της ελευθερίας, όταν και η παραμικρή λογοκρισία την ευνουχίζει και θεωρείται εκ προοιμίου καταδικαστέα.
Έλα όμως που έρχονται στιγμές οριακές, που σε φτάνουν στο αμήν και παρά τη ντροπή που νιώθεις παραβιάζοντας παγιωμένες πεποιθήσεις… αναθεωρείς! Σαν κι ελόγου μου, που ενώ θύμωσα τότε με την απώλεια ψυχραιμίας της Διαβάτη και το ξέσπασμα για παράλογη αστυνόμευση, έφτασε στιγμή να συμμεριστώ το «εν βρασμώ» και… ναι… ναι… να τη δικαιώσω! Κάτι που δεν περίμενα ποτέ να μου συμβεί, κόντρα σε όσα πιστεύω ολόκληρη ζωή, αλλά για να φτάσεις σε παρόμοιο σημείο, σημαίνει ότι τα ερεθίσματα που δέχτηκες ήταν τόσο ακραία, που κατάφεραν να ξεπεράσουν χρόνιες αντιλήψεις και ηθικούς ενδοιασμούς! Τον λες και άθλο, αλλά τον κατάφεραν! Και τα ερεθίσματα δεν ήταν μόνο ακραία, ήταν απανωτά και κάποια του χειρίστου είδους, οπότε μοιραία ανέκραξα «Μια αστυνομία θεάτρου τώρα!» Η οποία, ακόμα και ως «ιδεατή», θα μπορούσε θαρρώ να λειτουργήσει αποτελεσματικά για τον «φόβο των Ιουδαίων», προκειμένου να προστατέψει την ψυχική υγεία και την τσέπη ανυποψίαστων θεατών και να επέμβει δραστικά σε περιπτώσεις κραυγαλέες σαν ετούτες:
Όταν ο ηθοποιός επειδή το δηλώνει, νομίζει ότι είναι…
Προφανώς κάποιοι εξέλαβαν ως αξίωμα τη ρήση του Τσαρούχη «στην Ελλάδα ό,τι δηλώσεις είσαι», την μετέφρασαν κυριολεκτικά και σου λέει, αυτό ισχύει στον τόπο μου κι αυτό θα κάνω, αφού το είπε μάλιστα ένας αξιοσέβαστος καλλιτέχνης, άσε που επιπλέον είναι εξαιρετικά βολικό. Με συνέπεια ο κάθε μωροφιλόδοξος/ καβαλημένος/ ατάλαντος/ άρρωστος με την προβολή/ δημοσιοσχεσίτης και λοιπά συναφή, να τολμά να δηλώνει «επάγγελμα ηθο-ποιός», να ανεβαίνει στο σανίδι, να χρεώνει εισιτήριο για να τον δεις (!) και στο «δια ταύτα»… τύφλα να έχουν όλοι οι ερασιτέχνες μαζί, που σίγουρα τους προσβάλλεις όταν τον συγκρίνεις μαζί τους. Ο οποίος τα μόνα που «ποιεί» είναι να μασάει και να φτύνει τα λόγια κι όσα έπιασες- έπιασες… να στέκεται σαν αγγούρι και να μη ξέρει πού να βολέψει χέρια και πόδια… να κοιτάει απλανώς το κενό σαν εξωγήινο ούφο… Κι όταν θέλει να κουκουλώσει όλα αυτά, βρίσκει τον εύκολο δρόμο της καρικατούρας, πιστεύοντας ο αθεόφοβος ότι «ερμηνεύει με πάθος»! Θα γελάει υστερικά σαν διαταραγμένος… θα ξεφωνίζει σαν να βρίσκεται σε διαδήλωση ή πάγκο λαϊκής… θα κλαίει και θα χτυπιέται σαν μοιρολογίστρα… θα επιδοθεί σε ό,τι καραγκιοζιλίκι του βρίσκεται πρόχειρο… θα τραβάει μέχρι το «και» από τα μαλλιά να το ξεμαλλιάσει… Και οοοοοοοολο αυτό το «ήθος», εσύ το έχεις πληρώσει, αντί να απαιτήσεις αποζημίωση για ψυχική οδύνη! Δεν πρέπει κάποιος να σε προστατέψει;
Όταν ο σκηνοθέτης αντί να δουλέψει, σε δουλεύει χοντρά…
Καταρχάς να επισημάνουμε μια σύγχρονη τάση στο χώρο, ενδεικτική των καιρών: ότι για κάποιους θιάσους, κατά πως φαίνεται, η σκηνοθεσία θεωρείται μάλλον… περιττή πολυτέλεια. Εξ ου και την διεκπεραιώνουν «εκ των ενόντων», είτε αναθέτοντάς την στον συγγραφέα, σκαμπάζει- δε σκαμπάζει, είτε όλοι μαζί κουτσά- στραβά, εφόσον δεν είναι διαθέσιμος να βάλει ένα χεράκι. Εννοείται ότι σε περιπτώσεις μονολόγου, η απόλυτη ταυτοπροσωπία του «3 σε 1» είναι αυτονόητη! Γράφω -σκηνοθετώ – ερμηνεύω ο ίδιος, γιατί διαφορετικά ποιο το νόημα;;; Δεδομένου και του αόρατου σκηνικού, δεν ξοδεύω μία και ό,τι μαζέψω, έστω και ψίχουλα, τα παντελονιάζω χαλαρά, παίρνοντας και όλη τη δόξα του «ολοκληρωμένου δημιουργού» πάνω μου! Αν πάλι κάνω χοντροπατάτα και δεν πατήσει ψυχή, θα μου μείνει η προβολή και «το έκανα το όνειρο πραγματικότητα», αλλά θα αναγκαστώ να πληρώσω το τίμημα της ψωνάρας και αταλαντοσύνης μου…
Στις λοιπές παραστάσεις της κατηγορίας, όπου συνήθως ο συγγραφέας ή και οποιοσδήποτε αναγορεύεται εν μία νυκτί σκηνοθέτης, το αποτέλεσμα είναι πάνω- κάτω ως εξής: 3-5 ηθοποιοί και όχι παραπάνω- δεν μπορεί να τους διαχειριστεί, παραταγμένοι στη σκηνή… μισοί καθιστοί, μισοί όρθιοι που όταν μουδιάζουν αλλάζουν θέση… στη διάρκεια οι απολύτως αναγκαίες κινήσεις, ίσα να αποδείξουν ότι δεν απολιθώθηκαν… θα σηκωθούν από τον καναπέ, θα ρίξουν λίγα βήματα, θα μπουν, θα βγουν κι ως εκεί, ενώ το βολικό σκηνικό (αν υπάρχει) καναπές- τραπέζι- καρέκλα, απλοποιεί ιδανικά τις μετακινήσεις. Σε εκρήξεις σκηνοθετικής φαντασίας, ίσως κρεμάσουν ένα παλτό, σερβίρουν έναν καφέ, ανοίξουν εφημερίδα ή σηκώσουν τηλέφωνο…
Όσο για την άλλη κατηγορία των «προχω» πρωτοποριακών παραστάσεων, όλα τα απίθανα μπορούν να γίνουν πιθανά, από το απόλυτο τίποτα μέχρι το απόλυτο χάος, με σταθερό στόχο να ΜΗΝ καταλάβεις, διότι αν καταλαβαίνει τη βαριά κουλτούρα ο πάσα ένας, πώς θα ξεχωρίσει η κάστα των εκλεκτών; Αυτό δα έλλειπε οι «κώδικες» του προχωρημένου σκηνοθέτη να είναι προσιτοί σε κάθε κακομοίρη, που επειδή πλήρωσε, νομίζει ότι μπορεί να «αγοράσει» υψηλή τέχνη και έχει την απαίτηση ο αστοιχείωτος να την καταλάβει κιόλας! Άσχετα που με τα φράγκα κάθε κακομοίρη χτίζεται και γιγαντώνει η τρικυμία του προχωρημένου, οπότε ναι, κάποιος πρέπει να επέμβει δραστικά!
Όταν ο συγγραφέας- τρομάρα του, σε κοροϊδεύει ασύστολα…
Που σημαίνει ότι παραπλανά με «έντεχνα» δελτία τύπου εσένα τον καλοπροαίρετο, ανυποψίαστο, στερημένο θεατή, προκειμένου να σου πάρει το10ευρω, 15ευρω και βάλε, και στη συνέχεια σε αναγκάζει να υποστείς την απίστευτη θολούρα ή το απόλυτο κενό του μυαλού του! Να ακούσεις όσες ασυναρτησίες παλεύουν μέσα στο κρανίο του χωρίς αρχή, μέση και τέλος… όσες βωμολοχίες μπορεί να ξεράσει για να το παίξει άνετος… όσα ανούσια τετριμμένα βρει βολικά για ξεπέτα… όσα κλεμμένα τσιτάτα πετύχει για γέμισμα… όση φτήνια διαθέτει η πέννα του, που μπροστά της οι εκθέσεις γυμνασίου μοιάζουν αριστουργήματα. Κείμενα χωρίς λογικό ειρμό, χωρίς στόχο, χωρίς πλοκή, χωρίς αισθητική, χωρίς στοιχειώδες επίπεδο, τολμούν να εκφέρονται δημόσια και μάλιστα έναντι αμοιβής, ενώ θα έπρεπε ως αυθεντικά σκουπίδια να βρίσκονται στον πάτο ενός κάδου και ο γραφιάς τους να ντρέπεται να δηλώνει συγγραφέας! Που προφανώς ξεπετάει 10-15 άθλιες σελίδες σε ένα απόγευμα και με θράσος τις βαφτίζει «θεατρικό έργο», το οποίο με ακόμα μεγαλύτερο θράσος πετάει στα μούτρα του κοινού, ζητώντας και αντίτιμο! Δεν είναι λογικό ως θεατής να αγανακτείς που κάποιος παντελώς ατάλαντος, πέραν της ύπουλης «υφαρπαγής» των χρημάτων σου, προσβάλλει κατάμουτρα τη νοημοσύνη σου, θεωρώντας τον εαυτό του ξύπνιο και μάγκα; Δεν είναι λογικό κάποια «επίσημη αρχή» να τον μαζέψει ;;;;
Όλοι δε τούτοι, που ενίοτε μπορεί να είναι «ο εξής ένας», ποτέ δεν ξέρεις αν είναι όντως ανεπαρκείς ή αν κοροϊδεύουν συνειδητά… αν έχουν άγνοια κινδύνου και άγνοια γενικώς ή τυφλή αλαζονεία που τους οδηγεί μέχρι στο να κράζουν άλλους (!) σαν την περίπτωση Γεννατά που ακόμα θυμόμαστε… Άσε που συχνά διακατέχονται από απίθανα συμπλέγματα, καλά θρεμμένα από γελοίους αυλοκόλακες, εθισμένους να χαϊδεύουν τη μετριότητα και σε μια ειλικρινή γνώμη αντιδρούν κομπλεξικά. Τώρα που το καλοσκέφτομαι, πρόκειται μάλλον για ανίατες περιπτώσεις και αμφιβάλλω αν ακόμα και μια «αστυνομία θεάτρου» μπορεί να πετύχει πολλά…
#Κουλτουρόσουπα #kulturosupa #Θεατρομανία #ΠαλμόςΤωνΦουαγιέ #ΠίτσαΣτασινοπούλου #ΑστυνομίαΘεάτρου #ΥποτίμησηΘεατή #ΘεατρικέςΕνστάσεις
Φωτογραφικό υλικό
