Ο Αντόν Τσέχωφ, ο σημαντικότερος και γνωστότερος θεατρικός συγγραφέας της Ρωσίας και όχι μόνο, έφυγε από τη ζωή στις 15 Ιουλίου του 1904.
Γεννημένος στις 17 Ιανουαρίου του 1860 στην κωμόπολη Ταγκανρόγκ της Νότιας Ρωσίας, ο Τσέχωφ βρέθηκε από μικρή ηλικία διχασμένος ανάμεσα σε δύο μεγάλους έρωτες: την ιατρική και τη συγγραφή.
Η Διπλή Ζωή: Ιατρός και Λογοτέχνης
Παρά τις οικονομικές δυσκολίες της οικογένειάς του, που τον ανάγκασαν να διδάσκει ιδιαίτερα μαθήματα από νεαρή ηλικία, ο Τσέχωφ διέπρεψε στις σπουδές του. Αποφοίτησε με ευκολία από την Ιατρική και άσκησε ενεργά το επάγγελμά του.
Ωστόσο, το πάθος του για τα γράμματα είχε ήδη εκδηλωθεί. Ξεκίνησε να γράφει διηγήματα και χιουμοριστικές σκηνές από το Γυμνάσιο, τα οποία δημοσίευε με επιτυχία σε γνωστά περιοδικά της εποχής. Όταν αντιλήφθηκε ότι η συγγραφή ήταν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής του, αφοσιώθηκε πιο εντατικά, εκδίδοντας δύο βιβλία διηγημάτων: Τα Παραμύθια της Μελπομένης (1884) και τις Φανταχτερές Ιστορίες (1885).
Ο ίδιος περιέγραφε τη σχέση του με τα δύο επαγγέλματα με τον πιο εύστοχο τρόπο:
«Η ιατρική είναι η αγαπημένη μου σύζυγος και το γράψιμο η ερωμένη μου. Όταν με κουράζει η μία, περνώ τη νύχτα με την άλλη.»
Ακόμα και όταν το 1891 επέστρεψε στη Ρωσία από ένα ταξίδι στην Ευρώπη, καταπιάστηκε ενεργά με την καταπολέμηση της χολέρας, αποδεικνύοντας ότι η σπουδαία ιατρική του προσφορά ποτέ δεν επισκίασε το συγγραφικό του έργο.
Τα Θεατρικά Έργα και η Μάχη με τη Φυματίωση
Το 1896 σηματοδοτεί δύο σημαντικά γεγονότα. Παρουσιάζεται στην Πετρούπολη το έργο του «Ο Γλάρος» —χωρίς αρχικά να γνωρίσει την αναμενόμενη επιτυχία— και ο ίδιος αντιμετωπίζει την πρώτη σοβαρή εκδήλωση της φυματίωσης, της ασθένειας που τελικά τον οδήγησε στον θάνατο.
Παρόλα αυτά, η δημιουργικότητά του δεν σταμάτησε. Την περίοδο που η υγεία του χειροτερεύει (το 1897 αναγκάζεται να μεταβεί στη Νότια Γαλλία), το έργο του «Ο Θείος Βάνιας» αρχίζει να παίζεται στην ρωσική επαρχία.
Λίγους μήνες πριν υποκύψει στην ασθένειά του το 1904, παρουσιάζει στο Θέατρο Τέχνης το τελευταίο και πολυαγαπημένο του έργο, «Ο Βυσσινόκηπος». Έκτοτε, όλα τα μεγάλα του θεατρικά έργα γνωρίζουν ατελείωτη αποδοχή και επιτυχία παγκοσμίως.
Η Διαχρονική Κληρονομιά: Αδράνεια, Σατιρική Ματιά και Συμβολισμοί
Ο Τσέχωφ ξεχώρισε για την αδράνεια των χαρακτήρων του και την άρτια χρήση του συμβολισμού σε κάθε έργο του. Στο στόχαστρό του έμπαιναν οι παθογένειες της ρωσικής κοινωνίας, και κυρίως η αστική τάξη με τη στασιμότητα και την αδράνειά της.
Στα έργα του, οι πλοκές εκτυλίσσονται σε μεγαλοαστικά σπίτια με ήρωες που είναι σχεδόν ουδέτεροι και η δράση τους εξαντλείται στις συνομιλίες τους. Αυτή η «ακινησία» έγινε το σήμα κατατεθέν του, μαζί με τις διαχρονικές «ατάκες» που άφησε παρακαταθήκη:
- «Στον άνθρωπο όλα πρέπει να είναι ωραία: και το πρόσωπο, και η ενδυμασία, και η ψυχή, και οι σκέψεις.»
- «Οποιοσδήποτε ηλίθιος μπορεί να διαχειριστεί μια κρίση. Εκείνο που σε φθείρει είναι η καθημερινότητα.»
- «Πρέπει να εμπιστεύεσαι και να πιστεύεις τους ανθρώπους, αλλιώς η ζωή γίνεται ανυπόφορη.»
- «Η γνώση δεν έχει καμιά αξία, εκτός αν την εφαρμόσεις κάπου.»
Η συνεισφορά του στο σύγχρονο θέατρο είναι ανεκτίμητη και δικαίως θεωρείται ο μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας, καθώς τα έργα του δεν σταματούν να διδάσκουν διαχρονικά ηθικά μηνύματα σε όλο τον κόσμο.
