ΓΡΑΦΕΙ Η ΖΩΗ ΤΑΥΛΑΡΙΔΟΥ
“Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2018, για σήμερα μόνο”.
Αποφασίζω να γράψω. Αποφασίζω να γράψω σε ένα παιδί που δεν θα γεννηθεί ποτέ. Σε ένα παιδί που δεν θα ανοίξει τα μάτια του στο φως, δεν θα αναπνεύσει, δεν θα μυρίσει την ανάσα της μητέρας του, δεν θα γευτεί τα στήθη της.
“Αγαπημένο μου, αγαπημένο μου παιδί…”
Αδυνατώ να αποτυπώσω τις σκέψεις μου στο χαρτί. Αφήνω κάτω λοιπόν το μολύβι. Πάντα με μολύβι γράφω, για να διαγράφονται όλα. Μονοκοπανιά, που λένε. Τραβάω μια γραμμή κι εξαφανίζονται όλοι από γύρω μου. Και τότε αναπνέω ελεύθερη. Με αυτό το μολύβι σάς γράφω στα παλιά μου τα παπούτσια. Με το ίδιο μολύβι σάς σβήνω. Πλέον μου έχει γίνει η πιο εύκολη συνήθεια στον κόσμο, να γράφω και να διαγράφω. Γελάω συνειρμικά με τα ονόματα που γράφονται στους πάτους των νυφικών παπουτσιών… σβήνονται από μόνα τους κατά τη διάρκεια εναλλασσόμενων πιρουετών της νύφης και του γαμβρού. Όλα μού φαίνονται τόσο μάταια, τόσο υποκριτικά.
“Παίρνω θέση μπροστά από το καθρεπτάκι μου και μοιρολογώ. Μοιρολογώ την αρσενική και τη θηλυκή σου υπόσταση. Το αρρενωπό σου κομμάτι είναι δυνατό και τυχερό, έρμαιο μιας κοινωνίας που λατρεύει τα αρσενικά της ιδεώδη. Η εξουσία και το δίκαιο του ισχυροτέρου κυβερνούν και επισκιάζουν το ανθρώπινο. Η αδυναμία πρέπει να γκρεμιστεί στον Καιάδα. Οι αδύναμοι είναι οι ανεπιθύμητοι που κατατροπώνονται σε κάθε ευκαιρία του ανισόρροπου αυτού κατεστημένου. Υποτιθέμενέ μου γιε, είσαι τυχερός μέσα σε μια κοινωνία που θα σε στείλει στην πρώτη γραμμή ενός πολέμου κάθε μορφής. Στην καλύτερη περίπτωση, θα αλλάζεις τις λάμπες. Στη χειρότερη, θα΄σαι το εξιλαστήριο θύμα των φιλοπόλεμων και των καιροσκόπων. Το καλό είναι πως μέσα σε όλα αυτά θα αισθάνεσαι “πολύ άντρας” και ο “γνωστός-άγνωστος κουβαλητής”.
.
…Σε μοιρολογώ, κορούλα μου, μ’ αρέσει που μου μοιάζεις. Χτυπάς αποφασιστικά την κοιλιά μου, κάθε φορά που οι ανασφάλειές μου βαράνε κόκκινο. Και σε σκέφτομαι, σε χρειάζομαι και για τη δική μου εικόνα. Αγαπημένη μου, χτύπα όσο θες. Θα το χρειαστείς. Χρειάζεσαι τη δύναμη να επιβιώσεις σε έναν κόσμο οικοδομημένο σε αρσενικές κυρίως βάσεις”.
Θυμάμαι και τα δικά μου χτυπήματα σε μια μάνα που ονειρευόταν να με ρίξει στης ανυπαρξίας τα νερά. Δεν τα κατάφερε. Και αποφάσισε να μεγαλώσει τον παρία της οικογένειας. Δεν ήταν αυτή για τέτοια άλλωστε… κι αναρωτιέμαι για τις δικές μου ευθύνες στα θέλω μου. Τους έχω χωρέσει μέσα μου τελικά… τους γονείς μου.
“Ελπίζω να΄σαι όμορφη. Τότε οι πόρτες θα ανοίγουν σε κάθε πέρασμά σου. Εάν δεν είσαι, σε συμπονώ. Θα πρέπει να διαφημίζεις περισσότερο τα αρσενικά σου στοιχεία, για να προκαλέσεις μια ζωή ευτυχίας κι ανταπόδοσης. Στην ουσία όμως, η έλλειψη της εξωτερικής ομορφιάς οδηγεί στον θρόνο την κυρία που θα διευρύνει το μέσα σου, διαίσθηση λέγεται. Αλλά κι αυτή περιμένει εσένα να την οδηγήσεις στην ολοκλήρωση. Παντού θα είσαι εσύ. Και θα διαχειρίζεσαι τα πάντα. Και θα αντέχεις τους πάντες. Η γυναίκα, να ξέρεις, είναι η πανταχού παρούσα και τα πάντα πληρούσα. Μόνο στην πρώτη γραμμή δεν στήνεται. Βρίσκεται όμως στα μετόπισθεν, λίγο πιο μπροστά από αυτούς που αποφασίζουν, και έχει τη δυνατότητα να ακούσει, να αισθανθεί το πιο πέρα και το πιο πιθανόν. Η γυναίκα παρατηρεί, αισθάνεται, αφουγκράζεται, ανατριχιάζει, ντρέπεται. Νιώθει όλες τις αποχρώσεις του συναισθηματικού της χαρακτήρα. Έχει τη δύναμη να αποφασίζει. Αλλά, αγάπη μου, δεν αποφασίζει ποτέ. Κι όταν το κάνει, γκρεμίζεται στον Καιάδα. Όταν το κάνει, στήνεται σε μια αίθουσα δικαστηρίου απολογούμενη”.
.
Η κοιλιά μου φουσκώνει. Το σώμα μου έχει πάθει αγκύλωση έτσι ξαπλωμένο σε σκληρό κρεβάτι, για να κουβαλήσει απαλά ένα έμβρυο μερικών γραμμαρίων. Η ενέργειά μου ωστόσο δεν φθίνει. Αισθάνομαι τον ηλεκτρισμό του δρομέα στο ακινητοποιημένο μου σώμα και κοιτώ το καθρεπτάκι μου, που κι αυτό μοιρολογεί, βλέποντας τα άυπνα μάτια μου. Αισθάνομαι φυλακισμένη μέσα στο ευλογημένο μητρικό μου γίγνεσθαι. Και γίνομαι κουρέλι από τις ενοχές. Θέλω να συμπεριφερθώ σε εμένα, όπως ήμουν πρώτα, δίχως έμβρυο, που στην τελική μοιάζει απλά με ψάρι (;). Αυτό όμως το μικρό μικρό ψαράκι έχει τη δυνατότητα να με διαολο-στείλει ακινητοποιημένη σε κρεβάτι. Κι αυτό είναι το μεγαλείο του ανθρώπου, να επιβάλλει την παρουσία του στους άλλους, από το πρώτο του κιόλας κύτταρο και μέχρι το μπαστούνι.
“Δε θέλω να σε χάσω, ό τι κι αν είσαι. Αν έχεις τη δύναμη να απασχολείς το μυαλό και την καρδιά μου με τα γραμμάριά σου, δίχως να σε βλέπω, αξίζεις τον θαυμασμό μου, τη στοργή μου, την αγκαλιά μου, την αγάπη μου. Αξίζεις να υπάρχεις μέσα μου. Αξίζουμε κι οι δυο αυτό το Ένα της ύπαρξής μας. Αυτό το Ένα, όταν διαιρεθεί, θα ενωθεί με το άλλο του κομμάτι ψυχικά για πάντα. Με μιαν αναπνοή γεννιόμαστε. Παίρνουμε μέσα μας την ζωή. Με μιαν εκπνοή πεθαίνουμε. Δίνουμε πίσω ως αντίδωρο τη ζωή που κάποτε με πολύ κόπο κερδίσαμε”.
.
Η παράσταση «Γράμμα σε ένα παιδί» σε σκηνοθεσία του Μάνου Πετούση με τη Ζέτα Δούκα είναι βασισμένη στο βιβλίο της Οριάνα Φαλάτσι “Ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ”. Η γυναίκα της δράσης, της απόφασης, της δύναμης, της σύγκρουσης, της αντίφασης και της αγάπης διαλέγεται με το αγέννητο παιδί της. Διδάσκει μαθήματα ζωής, αναθέτει ευθύνες στον εαυτό της και σε αυτό, θέτει τα όριά της και τα ξεπερνά με τεράστια δυσκολία, διαπραγματεύεται δύο υπάρξεις σε μία. Είναι δύσκολο για τη γυναίκα να αποκτά μέσα της παιδί, όταν το περιβάλλον γύρω της δεν είναι υποστηρικτικό, αλλά πολεμάει κι ανταγωνίζεται τον σπόρο της ζωής που παλεύει να ολοκληρώσει τη βάση της ύπαρξής του και να γεννηθεί. Η κοινωνία συστηματικά ανταγωνίζεται την ίδια τη ζωή. Δυσχεραίνει το έργο της μητέρας, θέτοντάς την αντιμέτωπη με τις προσδοκίες τόσο του εργασιακού της χώρου όσο και του οικογενειακού, από το πρώτο λεπτό της εγκυμοσύνης της. Η γυναίκα μεγαλώνει με την προσδοκία και την ευχή της μητρότητας, που θεωρείται απαραίτητη απόδειξη της θηλυκότητάς της. Νομίζει ότι ευτυχία είναι μια φουσκωμένη κοιλιά, αγνοώντας το μετά.
Όταν, ωστόσο, μείνει έγκυος, φαίνεται πως το περιβάλλον, αρχής γενομένης του γυναικολόγου γιατρού, επιδιώκει να την απομακρύνει από τον χώρο δουλειάς της, την επαγγελματική της καταξίωση, τις κοινωνικές της συναναστροφές, οτιδήποτε συνιστά την κοινωνικοπολιτική της ταυτότητα. Καταδικάζεται σε απραγία, αργία, αρρώστια, και καθηλώνεται. Ξαφνικά, όλοι έχουν λόγο στη ζωή της, δήθεν προστατεύοντας το αγέννητο παιδί από τη μητέρα του, κι αποκτούν έλεγχο επάνω της. Αποποιούνται βέβαια των ευθυνών τους σε περίπτωση δυσκολίας, όπου η γυναίκα-μητέρα ορμώμενη κι ενδυναμωμένη από το μητρικό της ένστικτο κι αγάπη, καλείται να τα βγάλει πέρα μόνη της, σύνηθες μοτίβο. Η μοναξιά της μάνας και η άδεια της φωλιά, όταν τα παιδιά φύγουν από το σπίτι στην καλύτερη περίπτωση, αποτελούν ίσως τα πιο δυνατά τραύματα στην ιστορία του ανθρώπινου είδους. Η γυναίκα που παίρνει από το χέρι το αγέννητο παιδί της, είτε αυτό ευτυχήσει να γεννηθεί είτε όχι, για να του μάθει τον κόσμο γύρω του και να το κουνήσει στην κούνια της δικής της παιδικής χαράς, είναι ανάγκη να αντιμετωπίζεται με σεβασμό και δέος.
Στο κέντρο της ύπαρξής μας, άλλωστε, μία κούνια γεμάτη λουλούδια ανέκαθεν μάς περιμένει. Οι μάνες το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά…
Μουσική Πρόταση:
Genesis, Mama
.
-k-
.
ΘΕΑΤΡΟ ΑΥΛΑΙΑ
«ΓΡΑΜΜΑ Σ’ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ» βασισμένο στο βιβλίο της Οριάνα Φαλάτσι.
Στα 2α θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2012, η παράσταση τιμήθηκε με δυο μεγάλα βραβεία: έπαινος Καλύτερης γυναικείας ερμηνείας της χρονιάς στην Ζέτα Δούκα για την απόλυτα «προσεκτική» και ευαίσθητη ερμηνεία της και 1ο Βραβείο Κοινού. Σκηνοθεσία Μάνος Πετούσης, με τη Ζέτα Δούκα.
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 16 και Κυριακή 18 Νοεμβρίου: 20:00
.
Φωτογραφικό υλικό
