Είναι πολύ εύθραυστες οι ισορροπίες μεταξύ του να είσαι θύμα και να γίνεις θύτης. Και κάποιες φορές ο θύτης που ήταν θύμα γίνεται ο σκληρότερος θύτης που θα μπορούσε να υπάρξει ποτέ.

Γράφει η Νέλη Βυζαντιάδου για την Κουλτουρόσουπα.

Το ζέσταμα

Με έναν πολύ έξυπνο τρόπο ανέλαβαν οι δύο πρωταγωνίστριες να μας ‘ζεστάνουν’ για την παράσταση που θα ακολουθούσε. Μια ενδιαφέρουσα και έντονη αλληλεπίδραση μεταξύ των δυο τους και ανάμεσα στους θεατές ήταν αρκετή για να εξάψει την περιέργειά μου και να περιμένω να δω τι ακριβώς θα διαδραματιζόταν στη σκηνή του θεάτρου Αμαλία.

Φανταζόμουν να δω δυο γυναίκες που θα επιχειρούσαν να πετάξουν από πάνω τους τα βάρη της ιδιότητας που είχαν και δεν ήταν άλλη από της δούλας. Θα έκαναν άραγε την επανάστασή τους ή θα υπέκυπταν στη μοίρα τους; Θα το ανακάλυπτα πολύ σύντομα.

Η δράση

Δυο γυναίκες που αλλάζουν διαρκώς ρόλους και θέσεις κέντριζαν ήδη το ενδιαφέρον των  θεατών και επομένως και το δικό μου. Η Κλαίρη και η Σολάνζ, η Σολάνζ και η Κλαίρη. Δυο αδελφές που ήταν τόσο διαφορετικές μεταξύ τους αλλά και που η μία συμπλήρωνε την άλλη. Δυο αδελφές που είχαν εντρυφήσει πολύ καλά στα παιχνίδια εξουσίας. Δυο γυναίκες που είχαν δομήσει μια σχέση συμπληρωματική ώστε να είναι η μία απαραίτητη στην άλλη.

Από τη μια η ευαίσθητη και αδύναμη Κλαίρη που καταπιεζόταν τόσο από την Κυρία όσο και από την αδελφή της τη Σολάνζ. Δεχόταν μάλιστα τα υποτιμητικά σχόλια της Σολάνζ χωρίς να αντιδρά. Κι ακόμα κι αν ψέλλιζε κάτι, ακουγόταν μετά βίας γιατί η φωνή της Σολάνζ κάλυπτε το δικό της ψίθυρο. Η Κλαίρη ονειρευόταν να σπάσει τα δεσμά και να απελευθερωθεί από την καταπιεστική ζωή που ζούσε ενώ η αδελφή της εκτόνωνε τις ενορμήσεις της ασκώντας βία, σωματική και συναισθηματική, στην Κλαίρη αδιαφορώντας για τις συνέπειες που είχε κάτι τέτοιο στον ψυχισμό της.

Κι όσο σκεφτόμουν ότι η υπόθεση του συγκεκριμένου έργου ήταν εμπνευσμένη από ένα αληθινό περιστατικό, ανατρίχιαζα. Ένα περιστατικό που είχε συγκλονίσει ολόκληρη την Ευρώπη τη δεκαετία του 1930 αφήνοντας άφωνο τον κόσμο και δείχνοντας μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος. Οι αδελφές Παπέν δούλευαν σαν υπηρέτριες σε διάφορα σπίτια πλουσίων προσπαθώντας να είναι μαζί. Λες και προσπαθούσαν έτσι να αναπληρώσουν το χαμένο χρόνο από την εποχή που τις είχαν χωρίσει βάζοντας τις σε διαφορετικά ιδρύματα εξ αιτίας του διαζυγίου των γονιών τους. Αυτές οι δυο κοπέλες δεν είχαν μάθει λοιπόν τα βασικά γύρω από την αγάπη, την ασφάλεια και το δεσμό. Κι αυτό το συναισθηματικό έλλειμμα άφησε το αποτύπωμά του στις ψυχές τους.  Κι αυτό το αποτύπωμα ήταν τόσο σκληρό που δεν δίστασαν να σκοτώσουν εν ψυχρώ την Κυρία τους και την κόρη της με φρικαλέο τρόπο και να παραδεχτούν αμέσως μετά το έγκλημά τους.

Η μία σκηνή μετά την άλλη ήταν τόσο δυνατές αλλά και συγχωνευμένες μεταξύ τους που αδυνατώ να ξεχωρίσω μια σκηνή ή ένα ρόλο. Το μόνο που με προβλημάτισε ήταν ποια από τις δύο αποδείχθηκε τελικά πιο δυνατή, πιο ώριμη, πιο θαρραλέα. Η φαινομενικά αδύναμη ή η δήθεν σκληρή; Αυτή που παίρνει την απόφαση να δώσει ένα τέλος χωρίς να μπορώ να προδώσω το τέλος του έργου ή η άλλη που δέχεται την απόφαση; Κι αν ήταν να συνδέσω όλες αυτές τις σκηνές με μια μόνο φράση, ποια θα ήταν αυτή; ‘Από τον πόνο στη βία και από τη βία στον πόνο’, σκέφτομαι έχοντας καταλήξει σε αυτή τη φράση για να συνοψίσω όλα όσα είδα και όλα όσα ανακινήθηκαν μέσα μου μετά από αυτά που είδα.

Το κλείσιμο

Δεν είναι εύκολο να είσαι θύμα. Ούτε είναι εύκολο να περνάς τη ζωή σου με το όνειρο να πάψεις να είσαι θύμα. Είναι πολύ εύθραυστες οι ισορροπίες μεταξύ του να είσαι θύμα και να γίνεις θύτης. Και κάποιες φορές ο θύτης που ήταν θύμα γίνεται ο σκληρότερος θύτης που θα μπορούσε να υπάρξει ποτέ. Λες και δεν υπήρξε ποτέ στη ζωή του θύμα για να θυμάται τι σημαίνει να πονά.

Με αυτές τις σκέψεις πήρα το δρόμο της επιστροφής. Με αυτές τις σκέψεις έφτασα στο σπίτι μου. Με αυτές τις σκέψεις ολοκληρώνω και αυτό το άρθρο.

-Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε εδώ.