ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ: Όταν ο Λόγος του ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ συνάντησε την έμπνευση της Α. ΚΟΚΚΙΝΟΥ…
Αναμφίβολα η παράσταση «Εγώ ο Θουκυδίδης, ένας Αθηναίος», εμπνευσμένη/ συν-σκηνοθετημένη/ εκτελεσμένη από την Άννα Κοκκίνου που παρακολουθήσαμε στο θεάτρο Μ. Μερκούρη, είναι… άκρως ιδιαίτερη! Με την έννοια ότι δεν υπάρχει ανάλογο προηγούμενο ή παρεμφερές σημείο αναφοράς για να επιχειρήσεις συγκρίσεις, οπότε μιλάμε για μια καλλιτεχνική δημιουργία καινοφανή, μια θεατρική πρόταση αυτόνομη και απρόβλεπτη, ικανή να… διχάσει! Διότι κινείται έξω από τις πιθανές «συμβάσεις» που συνήθως υπαγορεύει – με τρόπο υποσυνείδητο ή εγκεφαλικό- ένα κλασικό ιστορικό κείμενο και το πρωτοποριακό δρώμενο επί σκηνής δεν αποκλείεται να ξενίσει τους «πολιτικά ορθούς» του είδους, μεταξύ των οποίων ίσως κάποιους εκπαιδευτικούς, για τους οποίους το κείμενο του Θουκυδίδη αποτελεί αντικείμενο διδασκαλίας.
Και φυσικά αναφερόμαστε στην εξιστόρηση του Πελοποννησιακού πολέμου από τον μεγάλο ιστορικό της αρχαιότητας. Που εν προκειμένω μεταπήδησε από τα άψυχα βιβλία και τις ψυχρές αίθουσες διδασκαλίας στη ζωντανή θεατρική σκηνή, προκειμένου να «δραματοποιηθεί» με τρόπο ιδιότυπο και εμπνευσμένο σε μια παράσταση «υψηλής τεχνολογίας»… Όπου ο (άνευ φύλου) ιστορικός ενός μακρινού μέλλοντος, κινούμενος ή μάλλον περιηγούμενος «εν πτήσει» στο χωροχρόνο πάνω σε αμαξίδιο με φτερά, εξοπλισμένος με τα τεχνικά μέσα της εποχής του, αφηγείται κομμάτια του πρώτου τρομερού εμφύλιου πολέμου των Ελλήνων- προγόνου όσων θα ακολουθήσουν, εστιάζοντας σε κορυφαίες στιγμές, καθόλου τυχαία επιλεγμένες! Αυτές που αφορούν σε δεινά και συμφορές, σε οιωνούς και λάθη, σε σπουδαίες αξίες και ιδέες… Σαν τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθηναίων και Μηλίων, τα γεγονότα των Κερκυραϊκών, τις συνομιλίες μεταξύ στρατηγών, τη ναυμαχία των Συρρακουσών, τις τρομερές απώλειες, τη ταφή νεκρών με τον ιστορικό Επικήδειο του Περικλή…
Το σπουδαίο αρχαίο κείμενο της παράστασης, δεν θα μπορούσε παρά να είναι το πρώτο και καθοριστικό «συν» (+) της:
– Το οποίο, παρότι ιστορικό ως αφήγηση ενός πολέμου, εντούτοις σε πολλά σημεία από αυτά που επέλεξε η παράσταση, μπορεί να σταθεί ισάξια δίπλα στα κείμενα των αρχαίων τραγωδιών. Διότι πίσω από την παράθεση των γεγονότων, των συνομιλιών, των διαπραγματεύσεων, των πολεμικών κινήσεων, αναδύονται οι αιτίες και συγκρούσεις σε ιδεολογικό επίπεδο, παράλληλα με τις ολέθριες συνέπειες ενός εμφύλιου διχασμού. Για παράδειγμα οι συνομιλίες μεταξύ Αθηναίων και Μηλίων, αποτελούν κορυφαίο δείγμα διαλεκτικής με αντικείμενο την Πολιτική και την Ηθική ως αξίες, με εντυπωσιακή διαχείριση των εννοιών «ελευθερία», «εξάρτηση», «υποταγή», «ανδρεία», «σωφροσύνη»…
Κι όσο για τον λόγο που εκφώνησε ο Περικλής στην ταφή των πρώτων νεκρών, θα αποτελεί διαχρονικά μια αξεπέραστη στους αιώνες Ωδή στη Δημοκρατία. Με συμπυκνωμένη μέσα σε λίγες σειρές ΟΛΗ την ουσία, τη δύναμη, το μεγαλείο ενός πολιτεύματος μοναδικού, που μόνο το άκουσμα πάντα θα συγκινεί, αποτελώντας ένα από τα σπάνια διαμάντια της αρχαιοελληνικής γραμματείας. Και βέβαια ως κείμενα κλασικά δεν θα πάψουν ποτέ να έχουν ευθείες αναφορές στο σήμερα, το αύριο, το πάντα… ΠΙΟ επίκαιρα από ποτέ, λες και τώρα γράφηκαν για να επαναφέρουν ξεχασμένες αυθεντικές αξίες- ορόσημα του κοινωνικού και πολιτικού βίου.
– Εξαιρετική η μετάφραση από τον Ν.Μ. Σκουτερόπουλο, πιστή στην «έμμετρη αρμονία» του αρχαίου λόγου. Που παρότι οι μεγάλες- σύνθετες προτάσεις δυσκολεύουν τον προφορικό λόγο, εντούτοις η άψογη σύνταξη και κυρίως ο ΡΥΘΜΟΣ, συνδυασμένα με εξαιρετικά δουλεμένη εκφορά, σωστές παύσεις κι αναπνοές, σωστούς τονισμούς, έδωσαν ένα αποτέλεσμα εύηχο- σχεδόν ποιητικό αισθητικά, πλήρες περιεχομένου.
– Η θεατρική προσέγγιση – σκηνοθεσία από τους Α. Κοκκίνου και Νίκο Φλέσσα, μόνο ευρηματική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, ανεξαρτήτως βαθμού αποδοχής. Βρήκαμε εντελώς πρωτότυπη τη σύλληψη της ιδέας που κατάφερε να παντρέψει συμβολικά το φουτουριστικό/ τεχνολογικό/ ρομποτικό μέλλον με την αρχαία Ιστορία και τις κλασικές ιδέες, με όχημα έναν χαρακτηριστικό εμφύλιο και ό,τι αυτός σηματοδοτεί διαχρονικά ως γεγονός. Το ευφυές εύρημα του hi–tech αμαξιδίου με τον καθαρό συμβολισμό των φτερών– πτήση στο χωροχρόνο της διαρκώς επαναλαμβανόμενης ιστορίας- έδωσαν ένα απρόβλεπτο εικαστικό αποτέλεσμα και παράλληλα επιχειρούν μια προσέγγιση με «οικεία μέσα» της νέας μαθητιώσας γενιάς, προκειμένου να συνδεθεί με τις πρωτογενείς αξίες της φυλής.
Και ενώ η βάση της παράστασης είναι κατ’ ουσίαν μια επίπεδη (θεατρικά) ιστορική αφήγηση που θα μπορούσε ως μονόλογος να κουράσει, εντούτοις ο τρόπος χειρισμού στη σκηνοθεσία της πρόσφερε τον απαραίτητο όγκο ώστε να γεμίσει πλήρως τη σκηνή. Με το αμαξίδιο να πηγαινοέρχεται, να στριφογυρνά, να «ακολουθεί» τις εντάσεις, να ανοιγοκλείνει τα θεαματικά φτερά… με τις εντυπωσιακές αλλοιώσεις της φωνής μέσω της τεχνολογίας, δίνοντας την αίσθηση πολλών, γυναικείων και ανδρικών φωνών… με τις προβολές κειμένων και χαρτών… με την εξαιρετική μουσική υπόκρουση σε όλη τη διάρκεια… με τις συχνές αλλαγές φωτισμών δημιουργώντας υποβλητική ατμόσφαιρα… Μια ευτυχής σκηνοθετική στιγμή σε ένα δύσκολο και ριψοκίνδυνο εγχείρημα.
– Μιλώντας για την ταλαντούχα Άννα Κοκκίνου στο ρόλο του ιστορικού-ρομπότ, απλά πιστοποιήσαμε εκ νέου την ποιότητά της ως καλλιτέχνιδας – δημιουργού. Που καθηλωμένη μιάμισυ ώρα στο αμαξίδιο με πλήρη ακινησία – ως πειστικό άκαμπτο ρομπότ, «σκηνοθετώντας» μόνο τις αλλοιωμένες «φωνές» της, κατάφερε να μας κρατήσει προσηλωμένους στον πολυσύνθετο λόγο της. Τον οποίο υπηρέτησε με δουλεμένη ακρίβεια στην εκφορά του, αλλά κυρίως με μοναδική εκφραστικότητα, ικανή να ανασύρει βαθιά συναισθήματα, καθώς κινήθηκε από την παγερή αποστασιοποίηση μέχρι τον συγκινητικό λυγμό, την ένταση, το παραλήρημα ή τις καίριες και ατμοσφαιρικές σιωπές της! Ένας ρόλος επίπονος σε πρακτικό και όχι μόνο επίπεδο, λόγω της ακαμψίας, που στηρίχθηκε αποκλειστικά στο λόγο και αναδείχθηκε εξαιρετικά χάρη στην προικισμένη ηθοποιό.
– Μεγάλη και σημαντικότατη η συμβολή της επιτυχημένης μουσικής με τη μορφή ιδιαίτερης, ψυχεδελικής υπόκρουσης που ακολουθούσε πιστή στο πνεύμα της σκηνοθεσίας,τα επίπεδα και τις κορυφώσεις του κειμένου. Το ίδιο και οι πολύ εύστοχοι φωτισμοί με τις διακυμάνσεις τους, δημιουργώντας κάθε φορά το κατάλληλο «σκοτεινό» ή «φωτεινό» κλίμα των αφηγήσεων. Επίσης πολύ ταιριαστό το δερμάτινο «hi-tech» κοστούμι και τα σοφιστικέ γιαλάκια του «ρομποτοειδούς»…
Η μόνη μας ένσταση (-) αφορά στον «πλατειασμό» σε κάποια σημεία περιγραφών που θα μπορούσαν να συμπυκνωθούν για ένα σύνολο πιο συμπαγές, θεωρώντας ότι στα σημεία αυτά παρατηρήθηκε ένα είδος «κοιλιάς». Επίσης, όσον αφορά στα προβαλόμενα κείμενα, κάποια θα έπρεπε να είναι μικρότερης έκτασης και με πιο αργή ροή ώστε να διαβάζονται άνετα, χωρίς να αποσπούν ιδιαίτερα την προσοχή.
Κλείνοντας (=) θα πούμε ότι θαυμάσαμε την ευρηματικότητα μιας παράστασης ιδιαίτερης που υπηρετεί ένα σπουδαίο στόχο: να συγκεράσει Ιστορία και Τέχνη, μεταφέροντας μέσα από μια ξεχωριστή θεατρική εμπειρία ιστορικά διδάγματα και παναθρώπινες αξίες, όπως αυτές εκφράστηκαν προ αιώνων από φωτεινά ελληνικά πνεύματα που σήμερα αναζητούμε εναγωνίως… Τόσο τις αξίες, όσο και τα πνεύματα!
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
7 στα 10
.
ΒΙΝΤΕΟ ΑΥΛΑΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ
ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΔΩ
-Μια φορά κι έναν καιρό η ΆΝΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟΥ μίλησε για όλα στην KULTUROSUPA ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
