Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα
Εξαρχής το θέμα της παράστασης για τη διαφορετικότητα μοιάζει κοινότυπο και «πολυφορεμένο» στις μέρες μας, ως ένα από τα πλέον προσφιλή του σύγχρονου ρεπερτορίου… Εντούτοις κάτι στο στίγμα του όπως αποδίδεται λακωνικά στο δελτίο τύπου, μοιάζει να κινεί ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ίσως επειδή ανάγεται σε μια μακρινή, ιστορική εποχή και την κλειστή κοινωνία ενός ακριτικού νησιού…
Έμενε λοιπόν να διαπιστώσουμε δια ζώσης αν το ένστικτό μας θα επιβεβαιωθεί ή θα διαψευσθεί, παρακολουθώντας την παράσταση «Ήλιος με δόντια» του Γιάννη Μακριδάκη και σε σκηνοθεσία Θανάση Ζερίτη, στο θέατρο Metropolitan The Urban Theater….
Επί της ουσίας πρόκειται για έναν ιδιαίτερο μονόλογο εκτελεσμένο «από δύο πρόσωπα», όπου ο κεντρικός ήρωας Κωνσταντής αφηγείται την πολυτάραχη πορεία του, πιάνοντας το νήμα από τις αρχές του 20ου αιώνα, κοντά στη Μικρασιατική Καταστροφή… γεννημένος στη Χίο, στον φτωχό μαχαλά του Φρουρίου που στέγαζε απόκληρους και πόρνες, ορφάνεψε μικρός κι απόμεινε μονάχος σε μια κοινωνία που λόγω της σεξουαλικής ιδιαιτερότητάς του τον στοχοποίησε άγρια δείχνοντας το σκληρότερο πρόσωπό της στη «δεύτερη ντροπή του Φρουρίου» με πρώτη τις πόρνες… Εντούτοις επιβίωσε με πείσμα παλεύοντας να βρει ταυτότητα δίπλα στον σύντροφο- αποκούμπι Αποστόλη μέχρι που αυτός παντρεύτηκε, ενώ οι πονεμένες μνήμες του ακολουθούν την προσφυγιά του ’22, τον πόλεμο και την κατοχή, την αντίσταση, τη χούντα των συνταγματαρχών, συνοδεύοντας τις φαντασιώσεις του και τους ιστορικούς σταθμούς της χώρας…
Ένα θαυμάσιο κείμενο (+) ξεχωριστού ενδιαφέροντος από τον Γιάννη Μακριδάκη, που αποτυπώνει γλαφυρά με τρυφερότητα, ευαισθησία αλλά και προσεκτικό χιούμορ, την σκληρή ιστορία ενός αγοριού διαφορετικού σε χρόνια πέτρινα, με φόντο τη συντηρητική κοινωνία ενός νησιού στη διαδρομή ενός σχεδόν αιώνα που σημαδεύτηκε από καθοριστικά ιστορικά γεγονότα… Η πειστική ηθογραφία μιας ολόκληρης εποχής με πυρήνα τα βαριά βιώματα του ήρωα, δοσμένα με έναν σπάνιο συνδυασμό λυρισμού, στοχασμού, ενίοτε ποιητικότητας- αρετές που αποκαλύπτονται κατά τη διάρκεια στην ερμηνεία του συμβολικού τίτλου- και συνάμα ωμού ρεαλισμού και κωμικής αποφόρτισης ως γοητευτικό κράμα… Κι εδώ συνέβαλε αποφασιστικά η δραματουργική επεξεργασία της Νεφέλης Μαϊστράλη, η οποία με βάση το βιβλίο του συγγραφέα, συνέθεσε ένα μεστό, ζωντανό, ολοκληρωμένο θεατρικό έργο, με δυνατό λόγο και δράση, αναδεικνύοντας ευφάνταστα την ουσία του…
Κυρίως όμως ήταν η σύγχρονη σκηνοθεσία του Θανάση Ζερίτη που έδωσε στον συγκεκριμένο μονόλογο μια εντελώς ξεχωριστή διάσταση, διαφοροποιώντας τον πλήρως από ανάλογα δείγματα του είδους… Διότι η ευφυής επιλογή να μοιραστεί το κείμενο σε δύο πρόσωπα, τα οποία υποδύθηκαν εναλλάξ όχι μόνο τον κεντρικό ήρωα Κωνσταντή, αλλά και τον σύντροφό του Αποστόλη, καθώς και άλλους χαρακτήρες της πλοκής, πρόσφερε πρακτικά εξαιρετικό όγκο στην παράσταση, δίνοντας την αίσθηση πολυπρόσωπου έργου με σύνθετες εξελίξεις και έντονη θεατρικότητα… Επιπλέον εξυπηρέτησε ευρηματικά την ανάγκη να αναδειχθούν μέσα από τα δύο διαφορετικά πρόσωπα οι διαφορετικές πτυχές ή ψυχολογικές μεταπτώσεις και εντάσεις του χαρακτήρα, κάπως σαν καθρέφτισμα στη συνείδησή του με δραματοποιημένο εσωτερικό διάλογο…
Πέραν αυτού του βασικού, ευφάνταστου ευρήματος ως καθοριστικό στίγμα, υπήρξαν παράλληλα και άλλα δείγματα σκηνοθετικής φαντασίας, ενίοτε απρόβλεπτα ή με εύστοχη κωμική χροιά, χάρη στα οποία ο σκληρός ρεαλισμός και η τραγικότητα ουδέποτε «βάρυναν» μελοδραματικά το αφήγημα, αντίθετα η πικρή γεύση ισορροπούσε αριστοτεχνικά με τον ποιητικό λυρισμό, το χιούμορ, την έκπληξη, τις «σουρεαλιστικές» πινελιές με κάποιες συγχρονισμένες τελετουργικές κινήσεις και διφωνίες… Σε ένα απλό, λειτουργικό σκηνικό, με εύστοχους φωτισμούς στα καίρια σημεία, κατάλληλα ενταγμένη στο κλίμα μουσική και κοστούμια που παρέπεμπαν σε μοναχούς με διαρκείς εναλλαγές, αποδόθηκε συμπυκνωμένη σε 80 λεπτά μια άκρως ενδιαφέρουσα θεατρική πράξη με ουσία, συναίσθημα, ιστορικό υπόβαθρο, ποιότητα…
Ερμηνευτικά, αξίζουν εύσημα στους δύο πρωταγωνιστές Παναγιώτη Εξαρχέα και Γιάννη Λεάκο, καθώς έφεραν σε πέρας με τον καλύτερο τρόπο ένα δύσκολο εγχείρημα, το οποίο απαιτούσε άριστη χημεία μεταξύ τους, άψογο συντονισμό στη λεπτομέρεια, θαυμαστή ευελιξία στις ακαριαίες αλλαγές ρόλων και η απόδοσή τους «σαν ένα σώμα, μια ψυχή» υπηρέτησε τις συγκεκριμένες ανάγκες υποδειγματικά… Δεν μπορούμε να τους διαχωρίσουμε διότι υπήρξαν απόλυτα ισοδύναμοι υποκριτικά ως ντουέτο αναπόσπαστο, απλά θαυμάσαμε την πολυμορφικότητα του ταλέντου, την ευελιξία μεταξύ δράματος- κωμωδίας, την πληθωρική ένταση χωρίς καθόλου υπερβολή, την σκηνική ετοιμότητα, την λεπτοδουλεμένη κίνηση ως σημαντικό κομμάτι της ερμηνείας, την υποκριτική ωριμότητα, αποτυπωμένη στις διαρκείς και πειστικές εναλλαγές χαρακτήρων χωρίς να χάνουν την ιδιαιτερότητα κανενός ούτε να καταφεύγουν σε βολικές κλισέ ευκολίες, όπου αξίζει να τονιστεί ότι η ομοφυλοφιλία δεν εξέπεσε στιγμή στη γραφικότητα…
Τα δευτερεύοντα που θα επισημαίναμε (-) σε επίπεδο κειμένου και σκηνοθεσίας, είναι πχ. ένα θολό, ετεροχρονισμένο σημείο στην αλληλουχία της αφήγησης, όπου ενώ αναφέρεται ως παρόν η χούντα του ’67, πισωγυρίζουν και μένουν στην κατοχή δημιουργώντας στιγμιαία σύγχυση, καθώς τα γεγονότα ακολουθούν εξαρχής χρονική σειρά… Η οποία σύγχυση δεν αποφεύχθηκε και στα πρώτα λεπτά της παράστασης μέχρι να γίνει κατανοητή η επιλογή της «δυαδικότητας» των βασικών χαρακτήρων και ίσως μια μικρή σκηνοθετική παρέμβαση βοηθούσε στην αποσαφήνιση…Τέλος θα εκτιμούσαμε λίγο σφιχτότερο ρυθμό σε κάποια χαλαρά σημεία και λίγο πιο τονισμένη «σκοτεινή» ατμόσφαιρα που να συνάδει εντονότερα με τα σκληρά βιώματα μιας ταραγμένης εποχής… Λεπτομέρειες βέβαια, που όμως θεωρούμε ότι θα πρόσθεταν πόντους…
Συνοψίζοντας (=) και πέρα από επουσιώδεις λεπτομέρειες, είναι αλήθεια ότι το θετικό μας ένστικτο, παρά την φαινομενική κοινοτυπία του θέματος, επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά, απολαμβάνοντας μια πρωτότυπα κι ευφάνταστα σκηνοθετημένη παράσταση, με ποιότητα περιεχομένου και αξιοθαύμαστες ερμηνείες…
Βαθμολογία: 7/10
ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ
«Ήλιος με δόντια» του Γιάννη Μακριδάκη.
Γεννημένος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, σε μια παράγκα μέσα στο Φρούριο της Χίου, ο Κωνσταντής παλεύει με τις μνήμες, τις πληγές και τα πάθη μιας ολόκληρης κοινωνίας που τον κατέκρινε για τη διαφορετικότητά του και τον περιθωριοποίησε.
Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης. Ερμηνεύουν: Παναγιώτης Εξαρχέας, Γιάννης Λεάκος.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 11/4 21.00, Σάββατο 12/4 21.00, Κυριακή 13/4 19.00
-Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε εδώ
