Είδε και σχολιάζει η Σοφιανίδου Ειρήνη.
Τη μοναδική σωζόμενη τριλογία του Αισχύλου « Ορέστεια» που πρωτοπαρουσιάστηκε το 458 π.Χ στα Μεγάλα Διονύσια και χάρισε στον ποιητή το πρώτο βραβείο, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι Θεσσαλονικείς στο θέατρο δάσους στις 26/9 και 27/9.
Μέσα από την τριλογία που αποτελείται από τα έργα «Αγαμέμνων», «Χοηφόρες», «Ευμενίδες», ο Αισχύλος σκοπό έχει να απομακρύνει τους Αθηναίους από την αυτοδικία και την εκδίκηση και να τους οδηγήσει στην απονομή δικαιοσύνης μέσω των δικαστηρίων όπου οι ανθρώπινες πράξεις κρίνονται από ανθρώπους με βάση τους νόμους της πόλης και πάντα με τη θεία βούληση καθώς αποδίδει την ίδρυση του Αρείου Πάγου στη θεά Αθηνά.
Η πρωτοβουλία του Εθνικού Θεάτρου ήταν εξαιρετική καθώς και η ανάθεση της σκηνοθεσίας σε τρεις γυναίκες, νέες δημιουργούς που πρόσφερε στον θεατή μια γυναικεία οπτική. Όμως έλειπε η συνεκτικότητα, ενώ οι τρεις παραστάσεις δε βρίσκονταν στο ίδιο καλλιτεχνικό επίπεδο. Οι τρεις σκηνοθέτιδες είχαν διαφορετική προσέγγιση στο έργο του τραγικού ποιητή.
Αναλυτικότερα:
Αγαμέμνων
Μια κλασσική προσέγγιση επιχείρησε η Ιώ Βουλγαράκη όπου οι αντιθέσεις και τα δίπολα στόλισαν την παράσταση. Η Κλυταιμνήστρα ‘ήταν ντυμένη στα άσπρα ενώ ο Αγαμέμνων και ο χορός των γερόντων στα μαύρα. Η πρώτη φορούσε παντελόνι ενώ ο δεύτερος φούστα. Η παντελής απουσία κόμης στην Κλυταιμνήστρα ήταν μια ωραία ιδέα για να απογυμνώσει η ηρωίδα από κάθε γυναικείο στοιχείο και να αποτελέσει έτσι τον ισχυρό πόλο που ηγείται του οίκου.
Εντυπωσιακό το σκηνικό του Πάρι Μέξη. Μια μεταλλική κατασκευή με ραγισμένο το προσωπείο του βασιλιά. Κορυφαία η στιγμή της κατάρρευσης του προσωπείου μετά τον φόνο του Αγαμέμνονα που συμβολίζει τον οίκο των Ατριδών.

Οι ερμηνείες ήταν καλές. Προσωπικά ξεχώρισα την Κλυταιμνήστρα της Εύης Σαουλίδου με μια άρτια εκφορά του λόγου και εξαιρετική έκφραση των συναισθηματικών διακυμάνσεων. Βαθιά συγκινητική στις αναφορές της απώλειας της Ιφιγένειας. Μέτριος ο Αργύρης Ξάφης ως Αγαμέμνων. Στα συν της ερμηνείας του οι υποκριτικές πινελιές χιούμορ.
Στομφώδης και υπερβολικός ο κήρυκας του Δημήτρη Γεωργιάδη, ενώ αδιάφορος ο Αλέξανδρος Λογοθέτης ως Αίγισθος.
Ειδική μνεία αξίζει στην Δέσποινα Κούρτη και την Κασσάνδρα της. Βαθιά συναισθηματική με ωραία κίνηση και άρτιες φωνητικές ικανότητες. Στη σκηνή του θρήνου συνεπήρε το κοινό. Αρκετοί ήταν οι θεατές που σχολίαζαν εντυπωσιασμένοι την ερμηνεία της μετά το τέλος του έργου.

Ο χορός των γερόντων ήταν εξαιρετικός. Λειτούργησε ως ένα ενιαίο σύνολο με μοναδική παραφωνία τα ξύλινα σκαμπό που δε φάνηκε να αξιοποιούνται οργανικά από τους ηθοποιούς στις ερμηνείες τους. Περισσότερο τους εμπόδιζαν.
Συνοψίζοντας μια ωραία παράσταση που επιτέλεσε το σκοπό της. Να εισάγει τους θεατές στην πρώτη πράξη του δράματος, την συζυγοκτονία.
Βαθμολογία:
7/10
Χοηφόρες
Στις Χοηφόρους, που είναι ο πυρήνας της τριλογίας και εντοπίζεται η μεγαλύτερη δράση, υπήρχαν και τα μεγαλύτερα προβλήματα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι εδώ χτυπά η αιμάτινη καρδιά της τριλογίας. Δέκα χρόνια μετά τον φόνο του Αγαμέμνονα, ο Ορέστης έρχεται ως εκδικητής να ανταποκριθεί στον πανάρχαιο νόμο του καθήκοντος και να ανταποδώσει το αίμα με αίμα, σκοτώνοντας την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο.
Ο χορός ήταν η μοναδική εμπνευσμένη οπτική της παράστασης της Λιλλύς Μελεμέ. Τα κορίτσια του χορού ήταν ντυμένα με τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα, με μακριές ουρές που παρέπεμπαν στην ισπανική κουλτούρα και θύμιζαν χορεύτριες Φλαμέγκο. Ήταν μια απόλαυση για τα μάτια και τα αυτιά των θεατών καθώς εκφορά λόγου και φωνητική απόδοση ήταν εξαιρετικές. Και τα θετικά τελειώνουν κάπου εδώ.

Η σκηνοθέτiς μπορεί να είχε τις καλύτερες των προθέσεων (το μαύρο πανί περιμετρικά της σκηνής, σημάδι πένθους ήταν εντυπωσιακό), οι προθέσεις αυτές όμως προδόθηκαν από τους ηθοποιούς της με εξαίρεση την Αγορίτσα Οικονόμου που στο ρόλο της τροφού με απλότητα και ειλικρίνεια εντυπωσίασε.
Ένας Ορέστης υποτονικός, επιτηδευμένος, ψεύτικος με αδύναμο λόγο. Η ένταση της φωνής ήταν ακατάλληλη για ανοιχτό θέατρο, όπως και η εκφορά του λόγου που ήταν κακή. Ήταν δύσκολο να τον παρακολουθήσω. Ο Γιάννης Νιάρρος στάθηκε κατώτερος του ρόλου του.
Κακή ερμηνεία και από την Μαρία Κίτσου. Η Ηλέκτρα ήταν αδικαιολόγητα κραυγαλέα, δε είχε εσωτερικότητα. Δεν κατάφερε να αποδώσει τη διαταραγμένη προσωπικότητα της ηρωίδας της. Είχε μια άτσαλη, βαριά κίνηση σαν να μην ήξερε τι να κάνει με το σώμα της.

Οι δύο αυτοί ηθοποιοί στέρησαν με τις ελλιπείς τους ερμηνείες από την παράσταση την πιο δυνατή σκηνή, αυτή της αναγνώρισης μεταξύ των αδερφών που πέρασε και δεν ακούμπησε τους θεατές.
Οι ρόλοι της Φιλαρέτης Κομνηνού (Κλυταιμνήστρα) και του Γιώργου Χρυσοστόμου (Αίγισθος) θα μπορούσαν και να λείπουν. Δεν προσέφεραν κάτι στην παράσταση.
.
Συνοψίζοντας ήταν μια άνευρη, αργή παράσταση με πολύ αδύναμες ερμηνείες από τους κεντρικούς ήρωες, που παρέδωσε στις Ευμενίδες ένα κοινό κουρασμένο και βαριεστημένο.
Βαθμολογία:
4/10
Ευμενίδες
Στην τελευταία παράσταση της τριλογίας συνέβη κάτι ανορθόδοξο. Ενώ ήταν μια παράσταση με έμπνευση, στόχο και όραμα από την Γεωργία Μαυραγάνη, η πλειοψηφία των θεατών συμπεριλαμβανομένης κι εμού της ιδίας πολύ απλά βαρέθηκε. Έβλεπα μια κινητικότητα στις κερκίδες και ήταν και κάποιοι που αποχώρησαν.
Στο τελευταίο μέρος της τριλογίας ο Ορέστης κυνηγημένος από τις τρομερές Ερινύες φτάνει στην Αθήνα όπου και τελικά οδηγείται στην λύτρωση και οι Ερινύες μεταλλάσσονται σε Ευμενίδες. Είναι το πιο δύσκολο ως προς την κατανόηση μέρος της τριλογίας γι’ αυτό και πρέπει να αποδοθούν τα εύσημα στον Δημοσθένη Παπαμάρκου για την εξαιρετική δραματουργική επεξεργασία που έκανε το έργο προσιτό στους θεατές, χωρίζοντάς το σε θεματικές σκηνές.

Οι έντεκα ηθοποιοί, άλλοτε σαν ένα σώμα και άλλοτε σε ομάδες με την άρτια κίνησή τους (Άρτεμις Φλέσσα) έδωσαν όμορφες ολοκληρωμένες ερμηνείες.
Η σκηνή γέμισε με ποιητικές εικόνες και συναίσθημα ενώ το έργο ήταν διάχυτο με θρησκευτικούς παραλληλισμούς. Ενδεικτικά:
·O Ορέστης κυνηγημένος από τις Ερινύες τρέχει με ένα δέντρο ελιάς στην πλάτη ως άλλος Χριστός που κουβαλάει το σταυρό του ως τη στιγμή της λύτρωσης.
·Η παρουσία της καμπάνας που παρέπεμπε σε εκκλησία και οι χτύποι της ήταν σαν ένα μνημόσυνο για όλου τους νεκρούς ήρωες αλλά και κάθαρση για τους ζωντανούς.
·Ο άρτος που μοίρασαν οι ηθοποιοί στους θεατές ως άλλο αντίδωρο που συμβόλιζε τη λύτρωση του Ορέστη και τη συγχώρεση με την παρότρυνση «Χαρείτε» για την ειρήνη, την αγάπη και την ευημερία.
Το τελευταίο μισάωρο με τη σκηνή του δικαστηρίου ήταν το πιο δυνατό και μεστό της παράστασης.
Οι κόκκινες κορδέλες που ήταν αίμα στα χέρια των Ερινυών πέφτουν και μετατρέπονται σε αναθήματα για τις χαμένες ψυχές που οι ηθοποιοί κρεμούν πάνω στο δέντρο της ελιάς που στήθηκε στη μέση της σκηνής. Δυνατή εικόνα.
Εξαιρετικό και το τέλος με τους ηθοποιούς και των δύο θιάσων (ο θίασος του Αγαμέμνονα απουσίασε) να τραγουδούν το παραδοσιακό « Κοίτα με γλυκιά μου αγάπη». Συγκίνησε!

Συνοψίζοντας ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση με έμπνευση και μεράκι.
Τότε λοιπόν εύλογα θα ρωτήσετε «Γιατί βαρέθηκες». Το σκέφτηκα αρκετά και τελικά θα αποδώσω την ανία μου στους εξής λόγους: για να δημιουργηθεί μυσταγωγικό κλίμα η κίνηση των ηθοποιών στην σκηνή ήταν πολύ αργή ενώ οι σιωπές καταντούσαν βασανιστικές. Ο αργός ρυθμός και οι παρατεταμένες σιωπές με κούρασαν. Σημαντικό ρόλο έπαιξε κι η κούραση από τις Χοηφόρους. Δε θα είναι υπερβολή να πω πως η δεύτερη παράσταση της τριλογίας πήρε στο λαιμό της και αδίκησε στα μάτια του κοινού τις Ευμενίδες της Μαυραγάνη. Τέλος οι δημιουργοί θα έπρεπε να λάβουν υπόψη, την κόπωση του κοινού καθώς ήταν ητελευταία παράσταση της τριλογίας και να φροντίσουν η διάρκειά της να μην κουράσει ακόμα περισσότερο.
Αν ήταν μια μεμονωμένη παράσταση θα έχαιρε άλλης εκτίμησης από τους θεατές των οποίων η αποδοχή κατά τη γνώμη μου είναι και το ζητούμενο.
Βαθμολογία: αν βαθμολογούσα παρορμητικά επηρεασμένη από την ανία μου θα ήταν 5 όμως δεν μπορώ να μη λάβω υπόψη ότι ήταν μια διαφορετική, ολοκληρωμένη θεατρική πρόταση οπότε 7.
Στο σύνολο της η τριλογία πέτυχε να ανταποκριθεί στην πρόκληση αν και με τις Χοηφόρους της Λιλλύς Μελεμέ κινδύνεψε σοβαρά να εξελιχθεί σε θεατρικό τιτανικό για το Εθνικό μας Θέατρο. Πέραν, όμως, όλων ήταν μια σπάνια θεατρική εμπειρία! Άξιζε θέασης!
.
Δείτε & αυτά:
/
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 15/5/2019 έως 14/05/2020 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 10α -επετειακά- Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2020.
& αυτά:
.
Φωτογραφικό υλικό