.
Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου.
Όταν πρόκειται για το συγκεκριμένο σαιξπηρικό έργο, οι πρώτες αυθόρμητες σκέψεις είναι: α) αν μπορούν να καταμετρηθούν οι θεατρικές προσεγγίσεις ανά τους αιώνες, και β) αν υπάρχει ακόμη «πεδίο αναζήτησης» που δεν έχει εξερευνηθεί ή τρόπος απόδοσης που δεν έχει παρασταθεί! Για να μας αποδείξει η παρούσα παράσταση, ότι ένα δυνατό έργο, ίσως το κλασικότερο της παγκόσμιας δραματουργίας, είναι ικανό να εμπνέει ανεξάντλητα και ιδιαίτερα ευφυείς, ταλαντούχους δημιουργούς με αυτό το σπάνιο καλλιτεχνικό «κάτι»… Αναφερόμαστε στην παράσταση «Romeo + Ιουλιέτα» που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Αυλαία ως μια σύμπραξη του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης και του Istrian Εθνικού Θεάτρου της Κροατίας, με Έλληνες και Κροάτες ηθοποιούς σε σκηνοθεσία Λευτέρη Γιοβανίδη.
Στην παρούσα εκδοχή ο Κροάτης Romeo ερωτεύεται παθιασμένα την Ελληνίδα Ιουλιέτα, με τόπο του δράματος κάπου στα Βαλκάνια… η έχθρα που χωρίζει τις δύο οικογένειες- παρότι αναγκασμένες να ζουν στην ίδια «γειτονιά», με ευφυή συμβολικό τρόπο ανάγεται στους δύο λαούς καταγωγής των ερωτευμένων… από τη μια η ελληνική οικογένεια και από την άλλη η κροατική, με διαφορετικές εθνικότητες, κουλτούρες, θρησκείες, παραδόσεις, ωστόσο με κοινή παρακμιακή μοίρα, που εκδηλώνεται με συνεχείς συγκρούσεις, προκλήσεις, κραιπάλες, βιαιότητες, εγκληματικότητα… και αίφνης μέσα σε τούτο το νοσηρό «ελώδες» κλίμα αντιπαλότητας – ανηθικότητας, ανθίζει σαν σπάνιο αμόλυντο λουλούδι ο έρωτας δύο νέων από εχθρικά στρατόπεδα και γεννά υποσυνείδητα την ελπίδα συμφιλίωσης, ειρήνης, εξωραϊσμού μιας ζοφερής πραγματικότητας που οδηγείται βίαια στη σήψη… ένας έρωτας- σύμβολο υπεράνω των φτηνών ανθρώπινων παθών, που όμως θα νικηθεί από αυτά και θα επιλέξει τον θάνατο σαν λύτρωση και πράξη απόλυτης αφοσίωσης…
Μια υπέροχη διασκευή με μετάφραση στα ελληνικά (+) από τον Γιώργο Μπλάνα, όπου κρατήθηκε ιδανική ισορροπία ανάμεσα στον ποιητικό λόγο του Σαίξπηρ- περιορίζοντας σοφά αρκετά κομμάτια με υπερβάλλοντα λυρισμό- και τη σύγχρονη λαϊκή γλώσσα με την αμεσότητά της. Ωστόσο, πέρα από την θαυμάσια δεμένη συγγραφική φόρμα, το εντυπωσιακό εύρημα αφορά στην «βαλκανοποίηση» του κλασικού έργου χωρίς να προδώσει ούτε στιγμή την αυθεντικότητά του, αντίθετα πρόκειται για αξιέπαινο εγχείρημα με σπουδαίες αρετές. Καθότι προσέδωσε ζωντάνια και έντονη ανθρώπινη διάσταση, έφερε το έργο σε μια σύγχρονη πραγματικότητα με όλη την ποιητικότητα και ρομαντισμό του, «μπόλιασε» εξαιρετικά βαλκανική και σαιξπηρική κουλτούρα αγγίζοντας καταλυτικά τον «εδώ» βαλκάνιο θεατή, προέβαλε με το ευφυές εύρημα των λαών στα πρόσωπα των δύο οικογενειών, ανθρωπιστικά μηνύματα ουσίας για ειρηνική συμπόρευση, χωρίς ουδέποτε να γλιστρήσει σε διδακτισμό, κάθε άλλο! Και με παράλληλο δυνατό χαρτί, τον καλοδουλεμένο συνδυασμό χιούμορ (ιδανική δοσολογία – ποιότητα) και δυνατής συγκίνησης, που στις τραγικές κορυφώσεις αγγίζει βαθιά…
Ωστόσο τα μεγάλα εύσημα ανήκουν δικαιωματικά στον σκηνοθέτη Λευτέρη Γιοβανίδη, για τη σύγχρονη και ευφάνταστη προσέγγιση ενός έργου «ειπωμένου» σκηνικά με τόσο αναρίθμητους τρόπους, που η φαντασία μοιάζει να έχει εξαντληθεί… Κι όμως, εδώ υπήρξαν μεγάλα αποθέματα, αλλά κυρίως όραμα και στόχος, του «ξέρω πολύ καλά τί θέλω και πώς θα το πετύχω», μια σπουδαία σκηνοθετική αρετή που χαρακτηρίζει γνώστες, ταλαντούχους, δουλευταράδες! Όλα μελετημένα στην εντέλεια με εμφανή σκοπό χωρίς ίχνος περιττού, όλα άψογα συντονισμένα με ομαλό ρυθμό και ροή χωρίς κανένα χάσμα, όλα καθαρά, με σαφήνεια στη σημειολογία τους και την αλληλουχία των γεγονότων, χωρίς τίποτα θολό. Κι όλα τούτα με την πρόσθεση δυσκολία- πρόκληση των Κροατών ηθοποιών και των τριών γλωσσών, καθώς οι Κροάτες μεταξύ τους μιλούσαν στη γλώσσα τους, οι Έλληνες στη δική τους κι αναμεταξύ τους οι δυο λαοί στα αγγλικά, ενώ στις ξένες γλώσσες προβαλλόταν υπέρτιτλοι. Το γεγονός ότι όλη τούτη η… Βαβέλ, ουδόλως επηρέασε το συναίσθημα, την ατμόσφαιρα, την κατανόηση, αντίθετα πρόσθεσε έναν αέρα πειστικής πολυπολιτισμικότητας ή οικουμενικότητας- κάνοντας την μικρή πρακτική δυσκολία διαβάσματος ασήμαντη – οφείλεται καθαρά στη σκηνοθετική διαχείριση.
Πέραν τούτων, άξια θαυμασμού υπήρξε συνολικά η σκηνική σύλληψη με τη υπέροχα συμβολική λιτότητά της, καθώς μία και μοναδική μακρόστενη- λυόμενη κατασκευή, έδινε πρακτικά σε όλη τη διάρκεια την αίσθηση του διαχωριστικού «τείχους» με τους ήρωες να μεταβάλλουν ή να παραβιάζουν τα «όρια» κι αυτή η ίδια κατασκευή με τις κρυφές επιπλέον δυνατότητες, μεταμορφώθηκε σε νυφικό ερωτικό κρεβάτι, για να καταλήξει μετά την τραγωδία σε «κατακερματισμένο τείχος», διαλυμένο σε σκόρπια κομμάτια, αναδεικνύοντας τους συμβολισμούς με μοναδική ευστοχία και αισθητική. Και προσφέροντας επιπλέον τη χωροταξική δυνατότητα να αναπτύσσεται η δράση σε διαφορετικά επίπεδα «καθ’ ύψος», ενισχύοντας το σκηνικό ενδιαφέρον, στο οποίο συνέβαλαν επίσης πρόσθετα μικρά ευρήματα- σαν την παραπομπή στο προπατορικό αμάρτημα με τα μήλα- η σχεδόν ποιητική ερωτική σκηνή ή οι σκηνές μάχης, οι ιδανικές κορυφώσεις στις τραγικές στιγμές με αυθεντικό συναίσθημα, μια εξαιρετική ατμόσφαιρα με βαλκανικούς ήχους και παιχνίδια φωτός… Εν ολίγοις, εύγε για μια εμπνευσμένη στη λιτότητά της, σύγχρονη, ουσιαστική σκηνοθεσία με φαντασία και ταυτότητα!
Μιλώντας περί ερμηνειών και αφού τονίσουμε ότι πρόκειται για ένα δεμένο σύνολο με αξιόλογες επιδόσεις και αξιοθαύμαστο κάστινγκ φυσιογνωμικά, θα σταθούμε αρχικά στην νεαρότατη Ιουλιέτα (Ηλέκτρα Φραγκιαδάκη), που υποδύθηκε σχεδόν υποδειγματικά τη σαιξπηρική ηρωίδα, συνδυάζοντας τη φρεσκάδα και αθωότητα των νιάτων, με το πάθος ερωτευμένης γυναίκας και την απόλυτη τραγικότητα του ρόλου… ο Κροάτης Romeo (Petar Cvim), επίσης εξαιρετικός, παθιασμένος, γεμάτος ενέργεια, με εντάσεις, δραματικός, απόλυτα αφοσιωμένος… η Παραμάνα (Χρύσα Ρώπα), θαυμάσια επιλογή για έναν ρόλο που συνδύαζε κωμικότητα και ανταποκρίθηκε απολαυστικά ως έκφραση και κινησιολογία, με έντονο συναισθηματισμό και τραγικό υπόβαθρο, πείθοντας εξίσου… ο Πατέρας Λαυρέντιος (Τάκης Μόσχος), η πλέον ιδανική «ασκητική» φιγούρα που αποπνέει πνευματικότητα και με ερμηνεία λιτή, μεστή, ουσιαστική… Μεταξύ των υπολοίπων, ξεχωρίσαμε τη Λαίδη Καπουλέτου (Πηνελόπη Μαρκοπούλου) για μια καλοδουλεμένη ερμηνεία που απέδωσε τις λεπτές ισορροπίες ενός ιδιαίτερου ρόλου, ενώ βρήκαμε επίσης αξιόλογες και έντονα φορτισμένες ενεργειακά, τις επιδόσεις των Κροατών Dominik Bajo και Deni Sankovic, καθώς και τις αξιοπρεπέστατες των Παναγιώτη Κλίνη, Ευθύμη Χαλκίδη, Πέτρου Σκαρμέα, Δημήτρη Συνδουκά, επισημαίνοντας την εύστοχη σκηνοθετική καθοδήγηση.
Επιπλέον σπουδαία εύσημα αναλογούν στο σκηνικό που καθόρισε την παράσταση, όπως περιγράψαμε παραπάνω, για την ευρηματικότητα της ιδέας, τον εξαιρετικό συμβολισμό και την άψογη λειτουργικότητα σε πολλαπλά επίπεδα. Ομοίως για την επίσης καθοριστική μουσική που με το βαλκανικό ηχόχρωμα των πνευστών- άλλοτε έντονα ρυθμικό κι άλλοτε λυρικά μελαγχολικό, καθώς και με τα πολυφωνικά χορωδιακά ακούσματα, σφράγισε καταλυτικά το κλίμα, ανέδειξε το συναίσθημα, υπογράμμισε τα κατάλληλα σημεία, ενώ οι φωτισμοί με άψογα μελετημένες αλλαγές, φρόντισαν για τη δημιουργία μιας καθ’ όλα υποβλητικής ατμόσφαιρας. Την οποία ενίσχυσαν σε μεγάλο βαθμό και τα φροντισμένα, σωστά επιλεγμένα για τη σημειολογία τους κοστούμια, με συμβολικές «αναφορές» σε κάθε ρόλο και διαχρονική αισθητική.
Τα ελάχιστα που θα παρατηρούσαμε (–), αφορούν σε μια μικρή τάση υπερβολής που διαφάνηκε σε κάποιες ερμηνείες, λιγότερο «ρεαλιστικές» ή στις στιγμές των θρήνων και επίσης θα επισημαίναμε μια ελαφρά ανομοιογένεια σε επίπεδο ενέργειας μεταξύ πρώτου έντονου μέρους και δεύτερου αρκετά στατικού, παρότι το ενδιαφέρον διατηρείται σταθερά αμείωτο. Κάτι ακόμη που θα σχολιάζαμε με σκεπτικισμό είναι το φινάλε, όπου παρά τον συμβολισμό στον οποίο παραπέμπει, μοιάζει κάπως «άδειο» ή «φτωχό» ή «ημιτελές» σε σχέση με όσα δυνατά προηγήθηκαν, αποφορτίζοντας απότομα την παράσταση. Όσο για την αντικειμενική πρακτική δυσκολία των υπέρτιτλων που στερούν την προσήλωση στη σκηνή, εκτός που ήταν δεδομένη, εδώ ξεπεράστηκε γρήγορα…
Καταλήγοντας (=) το μόνο που μένει να εκφράσουμε για μια αξιέπαινη, απρόβλεπτη, ευρηματική προσέγγιση ουσίας του πλέον κλασικού σαιξπηρικού έργου, είναι ένα μεγάλο μπράβο στο ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης για την πρωτοβουλία της σύμπραξης και για τις πάντα φροντισμένες παραστάσεις του που ουδέποτε μας απογοήτευσαν! Πάντα τέτοια!
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6,8/10
.
.
-k-
.
ΑΥΛΑΙΑ
«ΡΩΜΑΙΟΣ & ΙΟΥΛΙΕΤΑ» του Σαίξπηρ.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΩΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 13/1
Η πιο δυνατή ερωτική ιστορία που έχει ειπωθεί ποτέ, που εδώ και 420 χρόνια από τη συγγραφή της εξακολουθεί να εμπνέει και να συγκινεί.Από ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης & Istrian Εθνικό Θέατρο της Κροατίας.
.
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: 7 – 13 Ιανουαρίου 2019 – Δευτέρα έως Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 20:00
.
-k-
.
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2018 έως 20/05/2019 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 9α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2019 που θα πραγματοποιηθούν τέλη Μαίου 2019 – Πληροφορίες για τα 9α ΘΒΘ θα βρείτε ΕΔΩ – Facebook pages ΕΔΩ
.
Φωτογραφικό υλικό
