«Το ταξιδιωτικό μου χνάρι»…

Αγαπώντας πολύ την Ιστορία και σπουδάζοντάς την πάντοτε με συγκινούσε το κομμάτι εκείνο που αναφερόταν στην κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης απ‘ τους Οπλαρχηγούς στην Πελοπόννησο και ιδιαίτερα σ εκείνο το κομμάτι γης που υψώθηκε το λάβαρο για τη λευτεριά. Και να πω την αλήθεια, δεν ήξερα μέχρι τη στιγμή που επισκέφτηκα σε πρόσφατο ταξίδι μου τη Μονή Της Αγίας Λαύρας πως το λάβαρο που σήκωσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ήταν το παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης του Ιστορικού Ναού που εικόνιζε την Κοίμηση της Θεοτόκου. Ένα χειροποίητο χρυσοκέντητο, από τη Σμύρνη φερμένο, κομμάτι ύφασμα με κρόσσια που ο Ιεράρχης το έκανε λάβαρο για να το βλέπουν οι πολεμιστές και να μη σκιάζονται τον Οθωμανό, αφού θα τους έδινε δύναμη η Παναγιά.

Το παρατηρούμε και το θαυμάζουμε μαζί με πολλά άλλα κειμήλια στο Μουσείο της Μονής όπως χειρόγραφα, βιβλία, όπλα, ιστορικούς πίνακες, εκκλησιαστικά αντικείμενα. Η Μονή χτίζεται την περίοδο της Βαυαροκρατίας καθώς ο Ιστορικός Ναός μετά την κήρυξη της επανάστασης καταστρέφεται από τον Ιμπραήμ. Έξω απ’ το Ναό υπάρχει ένα τεράστιο πλατάνι όπου οι Γερμανοί έναν αιώνα σχεδόν αργότερα εκτελούν τους Μοναχούς της Μονής μετά το Ολοκαύτωμα. Απέναντι στέκει αγέρωχος ο ανδριάντας τουΜητροπολίτη  να μας θυμίζει την ιστορική στιγμή της Κήρυξης, κατά πως μας λέει η παράδοση, του Αγώνα του1821.

Κατεβαίνουμε στα Καλάβρυτα. Η μέρα είναι πολύ ζεστή αλλά το χωριό κρατά τη δροσιά του. Στο κέντρο του, απέναντι απ’ τον γραφικό μέσα στα τεράστια πλατάνια Σταθμό, βρίσκεται το Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Στεγάζεται σ ένα πέτρινο κτίριο με μεγάλη αυλή και είσοδο απ’ την πλευρά του πλακόστρωτου πεζοδρόμου. Ανεβαίνουμε τα σκαλιά και μπαίνουμε στον χώρο.

Με πιάνει ανατριχίλα συνειδητοποιώντας πως το μέρος αυτό είναι το Δημοτικό Σχολείο που την περίοδο της κατοχής οι Γερμανοί στοίβαξαν τα γυναικόπαιδα, το κλείδωσαν και το τύλιξαν στις φλόγες . Προχωράμε στις αίθουσές του και παρατηρούμε τα εκθέματα. Αντικείμενα της καθημερινής ζωής των κατοίκων των Καλαβρύτων, φωτογραφίες από ανέμελες στιγμές, παιδιά σε σχολικές γιορτές, νέοι σε εκδηλώσεις, βιβλία, θρανία, έγγραφα από δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες…. κι ύστερα ξεσπά ο Πόλεμος. Αυτόματα όλα τα εκθέματα αλλάζουν. Υπάρχουν εντοιχισμένες οθόνες που προβάλλουν εικόνες και μαρτυρίες επιζώντων από τη μέρα της σφαγής. Η καλά προετοιμασμένη από τους θιασώτες του Ναζισμού « Επιχείρηση Καλάβρυτα» βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή κι εμείς βήμα -βήμα την παρακολουθούμε μέσα από τα ιστορικά εκθέματα.Οι  Γερμανοί, ως αντίποινα για την επανάσταση των αγωνιστών στα βουνά, εφαρμόζουν το πιο ειδεχθές έγκλημα που μπορεί να φανταστεί ανθρώπινο μυαλό. Απ’ τη μια είσοδο του σχολείου στοιβάζουν τα γυναικόπαιδα  και  τα οδηγούν στις αίθουσες, ενώ  τους άνδρες, άνω των 12 ετών, τους οδηγούν σ ένα ψηλό λόφο.

Από κει ρίχνουν την πρώτη κόκκινη φωτοβολίδα πως θα πυροβολήσουν και μετά την πράσινη πως η εκτέλεση ολοκληρώθηκε. 400 περίπου άτομα εκτελέστηκαν, πάνω από χίλιοι κάτοικοι δολοφονήθηκαν στη διάρκεια όλης της επιχείρησης στις γύρω περιοχές και οι Γερμανοί βάζουν φωτιά και στο Δημοτικό Σχολείο. Δύο εγκλήματα σ ένα μικρό χωριό την ίδια στιγμή.  Οι γυναίκες καταφέρνουν να  σπάσουν  τη μια πόρτα  του Σχολείου και να  γλιτώσουν. Τρέχουν στο λόφο κι αντικρύζουν ένα φρικιαστικό θέαμα: άψυχα διαμελισμένα κορμιά, νεκρά νεαρά παιδιά, πεταμένα μυαλά, αίμα παντού. Τα παιδιά τους  βρίσκουν το κουράγιο και τα θάβουν εκεί, τους άνδρες τους τους κουβαλούν στον ώμο, τους σέρνουν ως το νεκροταφείο πιο κάτω…. Ανεβαίνουμε σ αυτό τον τόπο Μαρτυρίου μέσω των διαμορφωμένων πέτρινων σκαλιών και τα πόδια μας δεν μας υπακούνε. Φτάνοντας εκεί και βλέποντας το μνημείο που ‘χει στηθεί, ένα μνημείο στην κυριολεξία πελώριος Τάφος στη μνήμη των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς, αισθάνομαι μια έντονη δυσφορία  για τη συμπεριφορά του ανθρώπου στον πόλεμο, όταν αυτός μετατρέπεται σε θηρίο. Δεν βγαίνει μιλιά απ’ το στόμα μας, παρακολουθώ τα μάτια του συζύγου μου, βουρκωμένα κι αυτά. Πρώτη φορά βρισκόμαστε  σε ιστορικό τόπο κι αισθανόμαστε ταυτόχρονα τόση συγκίνηση και τόση οργή….

Στο χωριό των Καλαβρύτων οι κάτοικοι 80 χρόνια μετά έχουν επουλώσει τις πληγές τους. Μπροστά στο Δημοτικό Σχολείο-Μουσείο Ολοκαυτώματος πια – οι ντόπιοι πίνουν το καφεδάκι τους στα γραφικά μαγαζάκια κάτω απ’ τις τεράστιες φυλλωσιές των δέντρων, τα παιδιά τρέχουν ανέμελα, τουρίστες κάνουν την περατζάδα τους, σταματούν για να αγοράσουν σουβενίρ στα τουριστικά περίπτερα, οι καταστηματάρχες βγάζουν τη ντόπια πραγμάτεια τους στο πλακόστρωτο, συνομιλούν με τους ξένους, διηγούνται την Ιστορία του τόπου τους…. Κατευθυνόμαστε στον Σιδηροδρομικό Σταθμό. Είναι η ώρα που θα περάσει το τρενάκι του Οδοντωτού. Πρόκειται, για μια απ’ τις πιο στενές σιδηροδρομικές γραμμές στην Ελλάδα, έργο εμπνευσμένο του Χαρίλαου Τρικούπη, μέσω της οποίας με το οδοντωτό τρένο θα περάσουμε το Φαράγγι του Βουραϊκού σε μια απόσταση 22 χιλιομέτρων.

.

.

Περιμένουμε στο σταθμό, αφού πρώτα απολαύσουμε κάτω απ’ τα πλατάνια έναν διπλό ελληνικό, το τοπίο άλλωστε κι η  ώρα απαιτούν έναν μερακλίδικο τέτοιο καφέ… Πίσω και δίπλα μας παρέες διάφορων ηλικιών συζητούν για τον καύσωνα, τις παραλίες, τα καλοκαιρινά ταξίδια, κι εμείς εδώ στο δικό μας τραπεζάκι χαιρόμαστε τη μεσημεριανή ραστώνη, αφήνουμε πίσω άσχημες σκέψεις, κι αδημονούμε ν ανέβουμε στο βαγόνι, να ταξιδέψουμε ανάμεσα στους ορεινούς όγκους, βλέποντας το νερό και το πράσινο, να δούμε και την άλλη πλευρά της ανθρώπινης φύσης, αυτής που, όταν θέλει, συνταιριάζει την τεχνολογία με την ιδιομορφία του γεωγραφικού τοπίου και δημιουργεί θαύματα, όπως αυτό που θα ζήσουμε κι εμείς τώρα,  ακούγοντας το σφύριγμα του Τρένου που μας σιμώνει….

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Για το τέλος του ταξιδιού μας, μετά τις ολιγοήμερες διακοπές μας στην Πάτρα, επιλέγουμε το Παραμυθένιο LEPANTO.  Έτσι έλεγαν οι Λατίνοι την Ναύπακτο, που έγινε γνωστή σ όλο τον κόσμο απ’ την ιστορική Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571. Στην είσοδο του Πατραϊκού κόλπου οι χριστιανικές δυνάμεις της Ευρώπης αντιμετώπισαν τον οθωμανικό στόλο και τον κατατρόπωσαν. Η ναυμαχία έμεινε γνωστή ως   battaglia di Lepanto και στο λιμάνι της πόλης υπάρχει ο ανδριάντας του Μιχαήλ Θερβάντες που μετείχε στην αναμέτρηση αυτή όπου μάλιστα έχασε και το αριστερό του χέρι.

Περνώντας τη Γέφυρα του Ρίο – Αντίριο, αυτό το τεχνολογικό αριστούργημα που ενώνει την Πελοπόννησο με τη Στερεά και, που το βράδυ, όταν φωταγωγείται, δίνει την ευκαιρία στους παραθεριστές να κάθονται στο Ρίο παραθαλάσσια και να την χαζεύουν, φτάνουμε στη Ναύπακτο.

Αυτή η πόλη από μόνη της είναι μια ζωγραφιά! Μια καστροπολιτεία που ξεκινά από ψηλά με την ακρόπολη και καταλήγει χαμηλά με δυο Πύργους σαν δαγκάνες να αγκαλιάζουν τον κόλπο και λιμάνι της πόλης. Σαν κάθεσαι στο ιστορικό αυτό λιμάνι κι έχεις απέναντί σου αυτό το τοπίο,  είναι εκείνη η στιγμή που λες πως το μάτι δεν μπορεί ν αντέξει τόση ομορφιά ….

Κι όμως,  αυτή την εικόνα αντικρύζουν κάθε φορά που κατεβαίνουν εδώ οι ντόπιοι για να πιουν το καφεδάκι τους, να φωτογραφηθούν οι τουρίστες, να χαζέψουν και να φιληθούν οι ερωτευμένοι, να διασκεδάσουν μέχρι το χάραμα οι νέοι στα μπαράκια ολούθε, όλα τριγύρω όμορφα και συμμαζεμένα, με σημείο αναφοράς αυτό το λιμάνι. Καθώς φεύγει ο ήλιος και σουρουπώνει, η πόλη της Ναυπάκτου αλλάζει, τα χρώματα του ουρανού γλυκαίνουν, τα φρούρια μες στη θάλασσα φωτίζονται, τα πλακόστρωτα στενά γεμίζουν τραπεζάκια και μουσικές, ο κόσμος αργά και νωχελικά κατεβαίνει στο ιστορικό κέντρο για να διασκεδάσει, να σουλατσάρει στα δρομάκια, να ζήσει το απόλυτο ρομάντζο, αν είναι με το ταίρι του…

Είναι η ώρα που κι εμείς επιλέγουμε μια όμορφη γωνιά απέναντι απ’ το Ενετικό λιμάνι για να δειπνήσουμε, αυτή την μαγεία του τοπίου μέσα στη ζεστή φεγγαρόλουστη βραδιά δεν την χάνουμε με τίποτα !!!

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

1.  Για να περιηγηθείς στο Φρούριο, να κάνεις τις βόλτες σου στο Δασύλλιο και να πας και στο Ρωμαϊκό  Ωδείο στην πόλη της Πάτρας. Μην αμελήσεις να επισκεφτείς το Αρχαιολογικό Μουσείο της  Πάτρας που ως αρχιτεκτόνημα από μόνο  του είναι ένα κόσμημα και να περιηγηθείς τις εκθέσεις του στο εσωτερικό του κτιρίου. Αν είσαι  φιλότεχνος, θα σου δοθεί κι η δυνατότητα να παρακολουθήσεις και κάποια παράσταση ή συναυλία στο Φρούριο  – Κάστρο στο Ρίο πλάι στη θάλασσα, εμπειρία εξαιρετική .

2. Για να προσκυνήσεις στη Μονή Αγίων Αυγουστίνου Ιππώνος και Σεραφείμ του Σαρώφ στο Τρίκορφο Φωκίδας σε  μια σχετικά μικρή απόσταση από τη Ναύπακτο. Το μοναστήρι είναι γνωστό για τις πολλές καμπάνες του αλλά κι απ το συγκρότημα των παπαροκάδων που κάποτε μας είχε όλους μαγέψει με το προφητικό τραγούδι του «Τσιπάκι». Τώρα η Μονή λειτουργεί καθημερινά με πλήθος  πιστών να πηγαίνει για να προσευχηθεί, να συζητήσει με τον ηγούμενο της Μονής κ. Νεκτάριο Μουλατσιώτη αλλά και για να περπατήσει τον κήπο του Μοναστηριού όπου υπάρχει μια αναπαράσταση με την ανάβαση του Ιησού στο όρος των Ελαιών και τα πάθη του.

3. Για να κάνεις ράφτινγκ στον ποταμό Εύηνο, αν προτιμήσεις ως τόπο διαμονής σου τη Ναύπακτο, και για όμορφες πεζοπορίες στη γύρω δασική περιοχή.

4. Για να επισκεφτείς τον Πύργο του Μπότσαρη στη Ναύπακτο που λειτουργεί ως τοπικό μουσείο. Αν βρίσκεσαι εκεί Άνοιξη,  θα ξετρελαθείς από τις πορτοκαλιές και τα άνθη τους στην αυλή του Πύργου. Μην παραλείψεις να ανέβεις ψηλά στην Καστροπολιτεία, να φτάσεις στο ρολόι, να απαθανατίσεις με τη φωτογραφική σου μηχανή ολάκερη την πόλη από ψηλά.

Για να κάνεις σκι στο χιονοδρομικό στα Καλάβρυτα τον Χειμώνα. Τα Καλάβρυτα αποτελούν δημοφιλή προορισμό για όλες τις ηλικίες ιδιαίτερα την περίοδο των Χριστουγέννων. Θα χαρείς χιόνι, φύση, θα γλυκάνεις τον ουρανίσκο σου με μέλια και τσάγια από τον Χελμό, θα φας ζυμαρικά φρέσκα, τυριά ,αλλαντικά ντόπια, μανιτάρια και φυσικά θεϊκό γαλακτομπούρεκο στα ζαχαροπλαστεία της περιοχής. Δεν ξεχνάς φυσικά να επισκεφτείς τη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου πριν τα Καλάβρυτα, για  να θαυμάσεις την εικόνα της Παναγιάς φτιαγμένη από κερί και μαστίχα και να πιεις αγίασμα από το σπήλαιο όπου βρέθηκε η εικόνα σ ένα τοπίο δροσερό κι ονειρεμένο μέσα στον πελώριο πανύψηλο  βράχο.

5.  Για να γευτείς αρωματικά κρασιά, να μεθύσεις με τη Μαυροδάφνη Πατρών και να αγοράσεις σαμπάνιες απ’ το Θρυλικό οινοποιείο Achaia Clauss λίγο έξω από την Πάτρα που, όσοι είμαστε 40 και κάτι, σίγουρα θυμόμαστε και σιγοτραγουδήσαμε στιχάκια διαφημίσεων που προβάλλονταν καθημερινά στην τηλεόραση για τα κρασιά του ομώνυμου οινοποιείου. Πέρα όμως απ’ την αγάπη μας ή όχι για το κρασί, μια επίσκεψη στο οινοποιείο είναι ενδιαφέρουσα γιατί, εκτός από την οινική ξενάγηση, το ίδιο το κτίριο είναι ιστορικό και σε μεταφέρει σε μια άλλη εποχή.

6. Το πιο σημαντικό σημείο, σημείο αναφοράς για τους Πατρινούς, είναι ο Ναός του Αγίου Ανδρέα. Στέκει πανέμορφος με τον εντυπωσιακό τρούλο του και τις περίφημες τοιχογραφίες του απέναντι από την παράλια ζώνη της πόλης όπου έχεις τη δυνατότητα να προσκυνήσεις την Κάρα του Αγίου και τον Σταυρό όπου μαρτύρησε. Δίπλα, στην ίδια αυλή, υπάρχει κι ο παλιός Ναός με τον Τάφο του καθώς κι ένας σπηλαιώδες ιερό όπου αναβλύζει αγίασμα. 

ΘΑΜΠΑ ΚΑΙ ΦΩΤΕΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ

Πολλοί από μας ταυτίζουμε ένα ταξίδι στην Πάτρα με την περίοδο του καρναβαλιού. Κι είναι πράγματι υπέροχη εμπειρία να βρίσκεσαι εκεί ως θεατής ή να μετέχεις ως καρναβαλιστής στην παρέλαση των συλλόγων και των αρμάτων. Είτε σου αρέσουν οι Αποκριές είτε όχι, αν βρεθείς στην Πάτρα εκείνη την εποχή, είναι βέβαιο πως, χωρίς να το καταλάβεις, θα μπεις αμέσως στο γιορτινό κλίμα και θα ξεφαντώσεις μαζί με τους χιλιάδες επισκέπτες στις πλατείες και στα μαγαζιά, θα τραγουδήσεις, θα πιείς και θα νιώσεις ανέμελος σαν παιδί.

Γυρνώντας στο σπίτι απ’ το ταξίδι μας, ανατρέχω στα παλιά άλμπουμ, σε κείνα που χω καταχωρισμένες τις φωτογραφίες απ’ τις αποδράσεις μας, τότε που δεν υπήρχαν κινητά αλλά με μια μικρή φωτογραφική μηχανή επιθυμούσαμε να χωρέσουμε σε ένα τριάντα εξάρι φιλμ όλες τις εικόνες και τις εμπειρίες απ’ τα ταξίδια μας. Κοιτώ τις φωτογραφίες τότε που ‘μαστε φοιτητές, με μια νιότη και ξεγνοιασιά στα πρόσωπά μας ζούμε το πατρινό καρναβάλι από κοντά και το απολαμβάνουμε, κοιτώ τις φωτογραφίες μας σήμερα, είκοσι χρόνια μετά, με την ίδια ζωντάνια κι ανεμελιά απολαμβάνουμε το καλοκαίρι μας στην Αχαϊκή πρωτεύουσα…

Σκέφτομαι πως μάλλον τούτη η πόλη έχει κάτι το μαγικό στην αύρα της, κάτι που ξεκινά με τις προετοιμασίες του καρναβαλιού στην αρχή της χρονιάς, κορυφώνεται την Κυριακή της Αποκριάς με την Μεγάλη παρέλαση κι αφήνει αυτή την αίσθηση της χαράς και της ανεμελιάς να διαχέεται τόσο στους ντόπιους όσο και στους περιηγητές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Σκέφτομαι πως, αν θέλεις πραγματικά σε όμορφους χρόνους χωρίς βιασύνες και βαβούρα να γνωρίσεις αυτή τη μεγαλούπολη, έξυπνη κίνηση είναι να την επισκεφτείς και καλοκαίρι, να χαρείς ήλιο και θάλασσα στις παραλίες της που πραγματικά στην δυτική της πλευρά προς την Ηλεία είναι ονειρεμένες, κρυμμένες σε κόλπους με αμμουδερές ακτές, να γευτείς μεζεδάκια και να πιεις καφεδάκια στα πλακόστρωτά της και στις τεράστιες πλατείες της με πρώτη και καλύτερη αυτή του Αγίου Γεωργίου, να ανέβεις τα 193 σκαλιά που συνδέουν την Άνω με την Κάτω πόλη της Πάτρας και φυσικά να δεις ηλιοβασιλέματα τρελά από τις ταράτσες των ξενοδοχείων απέναντι απ’ την παραθαλάσσια ζώνη της Πάτρας, νιώθοντας πως βρίσκεσαι κι εσύ κυριολεκτικά πάνω στα τεράστια κρουαζιερόπλοια και πλοία που καθημερινά προσαράζουν στο μεγάλο της λιμάνι και, αν μη τι άλλο, αυτή είναι μια ξεχωριστή εμπειρία που, αν βρεθείς ποτέ στην Πάτρα, δεν πρέπει να τη στερηθείς.

Δείτε όλα τα άρθρα της Ελένης Γιαννακίδου με μια ματιά εδώ

ΕΛΕΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΙΔΟΥ: Facebook – Instagram